17 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

a 5 Meres değiştir. Mele EEE) Mey, SAy 1 Uzak Şark İda tahasgüi Mürekkey bir Je Mutu doğru Ter Mekleriir. Ba tanmı tehdi* De olükadar alk ektedir ika, harbe doğru 8 hiyetinde er ölranştur, 'n ib in de neriks ge: teleri- Sr Uzak Şarkta: Me cuter ajansı, Çunking sa- hili açıklarında tuhassüt şlen 100 parçadan mürekkep bir Japon filosunun cenuba doğ- Xu ilerlediğini bildirmektedir. adaki kanaate Yanın cenuhi Pasifikle e geçeceğine delâlet etmekte- Fakat, daha sonra gelen bir okyo telgrafı, bu hareketin sa. € Japon donanmasının mutat Münevralariyle alikadar oldu. | #unu bildiriyor. '&pon filosunun sırf bi rmanev. maksadiyle olduğu gibi, bası leflere taarruz maksadiyle de yarekete geçmiş olması müm. indür. Bu hususta Üç ihtimal akla gelebilir: il — Felemenk Hindistanma hi Yoj Japonyanın himayesi ve a altına aldığı Siyam ile Müştereken Singapura karşı bir üz hareketi; — Amerikaya karşı bir harp Meet 5 Fikrimizee, bu ihtimallarden ii az varit olanı, Japonyanın rudan doğruya Amerikaya ki harp açmasıdır. En çok Muhtemel olanı da Felemenk indistanımı tehdit ve işgal t6- #ebbüsüdür, Matırlardadır ki, Japonya ile içitmenk Mindistanı arasmda zum zamandanberi devam eden tisadi müzakereler, Japonya- Min arzusu dahilinde cereyan enediği Eihi, inkitaa uğramış Ye Mösyö Matsuoka, Japon he. ———— Yetine geri dönmeleri için emir vermişti. Japonyanın, Amerikanın harp le hazırlan- hatt yakın bir istilâ tehlikesi rsısında bulunduğu bir zaman da, fırsattan istifade ederek, endisinin ve müttefiki Alman- Yanın siddetle muhtaç oldukla- #1 ham maddelerine mebzülen Malik olan Felemenk Hindista- Yonı ele geçirmiye tesebhüs et- mesi ihtimal dahilindedir. — j © 1 sene 2800 İNE BEDELİ Esnebi Jr Ecnebi 409 Kr. SA; pa re “e 100 . so , « Esusen, Hindi Cini hududu- na kadar hemen bütün Cin sa- lerine, Formoz ve Haynan a- rina hâkim olan Japonyanın adalarını da Felemeok Hindistanı İsgal ettikten sonra Filipin ada- larının stratejik kıymeti azalar gapura karsı muvaf. r taarruz yapmaları imkân: coğalacaktır. Fakat, böyle bir plânm ta hakkuk edebilmesi, böyle hir hareket karsısmda Amerikanın ve İngilterenin lâkayt kalmala- riyle mümkündür, Halbuki, başta Mister Roose- velt olduğu halde, Amerikanın mesul devlet adamlarınm, cena. bi Pasifikte slatükonun bozul- masına misaade edilmiveceğini bir çok defalar ve kat” eli he. yan ettiklerine nazaran, yanın böyle bir harek kavemeti ile karsı s1 tabii görülmektedir. Bu takdirde, iki memleket arasın. da harp haşlamış olacaktır. Amerikada İnfial : Revi Moor hadisesi, Ame. rika matbuatında ve ef. kârı umumiyesinde derin akis. ler uyandırmıstır, Amerikan ga- zetelerinin ekseriyeti, Amerika nakliye vapurlarmin teslim edil. mesi ve Amerikan donanmasının himayesi altına alınması ve Al man harp gemilerinin torpillen- mesi lâzım geldiğini yazmakta- dırlar. Amerika hükümeti ise, mih- ver devletlerine" karsı, harhe doğru atılmış birer adım mahi- yetinde olan yeni tedbirler al- maktadır. Nevyork Sms göre teşkilâtlandırıl- ması bunlardandır. Daha cezri tedbirlerin bunları takip edece. ği tahmin edilmektedir . Amerikan yardımının tesirin. den gittikçe fazla endisclendik- leri hissedilen o Alman zimam- darlainın, bu yardımı azaltmak maksadiyle bütün çarelere baş vurdukları görülmektedir. Amiral Lüzov, Amerikaya hi- taben radyoda verdiği bir nu- tukta; Bir Alman korsan gemisi bir Amerikan harp gemisinin ta- kibine uğradığı takdirde, onu batırmıya mecbur olacağinr ve bu hâdisenin Mister Roosevelt'e Amerikayı harbe sokmak için bir bahane vereceğini söyliye- rek, Amerika efkârı umumiyesi. ni, hükümeti daha cezri tedbir. ler almaktan vaz geçirmiye da- vet etmiştir. Amerikan İhracatı : Bir kas sün evvel hası Ame. rika gazeteleri Amerika- dan Japonyaya büyük mikyasta benzin ihraç edildiğinden şikâ- yet etmişler ve Mayis fında Japonyanın 1,5 milyon va. ril benzin ithal citiğini yazmış. Jardır. Dün Ainerika, bahriye en meni neşrettiği hir tebliğde: Miç DE Amerikan gemisinin Japon a, İtalyaya ve Almanyaya yete taşımadığını — bildirmiş; fakat m DENİZDE Bazılarının fikrine göre, suda hizek insan için, toprak üze - de yürümek gibi, tabii bir ha- getir, Of illeri de « hayvan: yavruların- Ma bir çoğunun duya ; girince i kendilerine yüzdükleri *n başka - insan çocnukları ara- Pada korku bilmiyenlerin suya yetkılmca kendi kendilerine zmeğe çabalamalarıdır. ,Bu fikir doğru olsa bile mede- vivet yüzmeyi, insanlar için ta- dar bir şey olmaktan çıkarmış - » Şimdiki halde medeni anlar yüzmeyi tabii olarak bil yaler. Suya girildikten sonra ki yi çabuk, kimisi yavaş yavaş nirler, i zamanlarda, yüzme le ler bunu hayatlarında iir eme i vasıtası olura. öğtenirler- İman kaza eseri olarak saya » yahut bir vet giderken Her hir su çıkar, “yun üze vade de köpr” Hulunraz. Oyle de, boj © mak için, vo- devam e. © ilmek için suda e mecbr> olur... Bir de, in rim denizde, deniz hu: | ın yerlerde akar suların i- #meği uyuz illefine ve duz illetine karşı deva olarak | Yarlardı, Onun için - eski za- anlarda - bazı kimseler, ne olur olmaz ve o hastalıklardan bi- irde bulunanların) ille Da rine tutulmak nasip olur, diye vaları vardır. Bu illetler için su yüzmek kimsenin hatırna gel Karalardaki suları geçmek için emniyetli köprüler, denizler den geçmek için de gemiler, hat tâ denizaltı gemileri vardı 1s Pe My MAMA ( Basın Küçeliri” M Ban Birl o wW5 ıginin ünasebetiyle faaliyetini Nasıl Tanzim Etmeliyiz * B' haftanın mühim hadise lerinden biri de Basın birliğinin Ankarada ve İstanbul da aktedilen kongreleridir. Bu kongrelerim gayesi matbuat ha- yatına mensup fikir amelesi İle tinin maddi, manevi kıymet ö'çülerini ellerinde bu- duran gazete patronları, nes yat patronları arasındaki mü nasebatı tanzim, fikir hayatını mensup olanlar arasında bi mesleki tesanüt mevdana getir- mek olduğu gibi, fikir amelesi- r eti sigorta gibi ihtiyaclarma cevar verecek istikameti cizmektir. Kongrede maatteessüf bulüne madun. Gazete sütunlarına sk seden malümat arasından, iler sürülen dilekler hakkmda mü cerret fikirler de cıkarmak müm kün değildir, Fakat hariclen ve uzaktan edindiğim intibaa göre kongre her cemivet için mutat olan rapor tetkikatı. heyeti ida re ibrası, yeni idare heyeti, mü messiller, haysiyet divanı teski- n sonunda da bir cok dilek- ler beyan ederek vazifesini bi- , Fakat Besin birliğinin va- bundan sonra başlıyor. tbuatımızın o senelerden ve senelerdenberi (o halledilemiyen dâvasını bu kongreler ve vereceği kararlar halledecek mi? Bu dava niçin bir tür- lü halledilemiyor? Setıhta yapı. lan araştırmalara göre, Ankarü- daki Basın birliği henüz kat'i ni zamnamesini yaparak, teşkilât- ları tanzim ederek faaliyete baş-. lsmamıştır. Ancak Aş sın birliği bu faaliyetini il ettikten sonradır ki bu teşkilât isliyebilecektir. Bu heklı bir mütalen olabilir. Fakat, bir ce- miyet içerisinde İçtimat teşki- lâtların ne şekilde organize edi- lebileceği hakkında biraz malü- matim olmak hasebiyle sebebin yalnız bu. gimadığı kanaatinde» yim. Anki Basm birliği ni- i Yazan: Sabiha SERTEL! MM, MM KAN (khisadı komrfe| /çfımai komfe zamnamesini yapsa, bunu bütün şubelerine tamim etse, yine fikir amelesinin matbuat birliğinden beklediği faydaları elde edi ne sönhem ver. Cünkü Matbuat birliğinin teğekkülünde esaslı yanlışlar var. B' yanlışlardan o birineisi, menfastleri cerpısan fi- kir amelesiyle, gazele sahivleri ve nesriyat patronları arasında- ki münssebatın tanzimini ya)- niz bir heyeti idareye vermek- tir. Modern bir teskilâtta heye- ti'idare sadece kontrolör vazife, si oynar. Bu kadar karışık da- vaları, meseleleri olan bir cemi- yeti beş kişilik bir idare heveti idare edemez. Bu adamlar hari- kulâde kabiliyet sahibi dahi ol- salar, varınki kongrede yine bir cok itablardan. terkitlerden kurtulamiyacaklardır, Çünkü he nüz daha bu te bir şekilde tanzim lan metotlardan mahrumüz. Basın birliğine mensup fikir aielesinin dertleri ve intiyaçla- rı nelerdir? Bunları iktisadi, iç- timai, Kültürel, siyasi dört cep- hede mütalaa edebiliriz; Evvelâ Basın birliği müteca- ris bir camia değildir. Bunun i- gerisinde fikir amelesiyle, bun- lara İş verenler, hayatlarını, fa- aliyetleriri kontrol edenler be- Taberdir. Kadı hem davacı, hem hâkim olursa, adalet yerine geti- rilemez. Bunlar arasındaki mü- nas€ebetleri tayin İçin alınacak tedbirleri, üç kişilik bir haysiyet - iktisadi Meseleler eman ar la a m a a Halk Tipi Ayakkabı divenı da başaramaz. Fikir ame. lesinin hastelık, işsizlik. ihtiyar. lık gibi içtimai sigortalarını meydana getirmek, meslek men. Supları arasında bir tesanüt ya- ratmak, gazeteciliği ve muhar- rirliği daha yüksek ietimai bir seviyeye çıkaracak kültür fseli- leketin ve bütün dünyanın için. de bulunduğu bu buhran de resinde matbuatın siyasi da oynıyacağı role istikamet vermek, milli birlik icerisinde hükümetin umumi * siyasetirle matbuat arasındaki iş beraber! ğini yoluna koymak, bunl, sonra da Basın birliğini bül azasırın bir evi olduğu gibi, memlekete gelen beynelmilel | gi matbuat mensupları, ajanları i- cin bir kültür merkezi haline getirmek için, elimizdeki vesa- teşkilât mete nizama meler kâfi değil, .» nkara Basın birliğinin bü seneki konaresinde bü noksanları tamamlıyacağını ü- mit ederiz. Bütün bunlar tamam lansa bile, faaliyetin tanzimi i cin daha modern metotlara, tes- kilât esaslarına ihtivacımız var İstanbul kongresi, idare heveti- ni, havsivet divanını, Anksrava intihap yürümez. Yeni heyeti idarenin tatbik ereceği metotları bilmi- yorum. Fakat belki akla gelmez diye, Basın birliğine faydalı ol- mak ümidiyle, kücük bir teş kilât semesı eizmek istivorüm Evvelâ yukarda saydığım gibi muhtelif #htiyaclara esvan ver- mek icin bir idere heveti kâf değildir. Her ihtiyaci kendi sa- hasında tetkik edecek, slınacak tedbirleri formüle edecek, bun- lerin basarılması icin mücsdele edecek muhtelif komisyonların ayrılması lâzımdır. Teskilâlır 4 üncüde N f Çeşidi Çoğaltılmalı! yakkabı nevilerine en 7İ- vade büyük sehirlerde te- sadüf etmek mümkündür. Mo- danın ve zarif giyinisin hâkim olduğu yerlerde, kadın ayakka- bılarının nevilerini saymıya im. kâr voktur. , Çünkü her sene her mevsime göre, kadın ayakkabılarının tip- leri bir tahavvül arzeder. Er- İ kek ayakkabiları çeşit itibariyle daha azdır. Manmafih şimdiye kadar yapılan tetkikler netice- sinde, erkek ayakkabılarını da şu suretle bir kaç kisma ayır. mak kabil olmuştur- Lüks ayakkabılar, orta dere- cede ayakkabılar, kavaf işi ayak kabılar.... Bunlardan lüks aval kabıler Beyoğlu ve İstanbul rafında da marul bir kaç m: zanın vitrininde, Üzerinde yük- şek rakamlar bulunan etiketler. le satılır. 25 lira, 30 lira, 38 Tira, tanbulda Boğaziçine va İle a hattâ 40 hi Bu pahslı ve purlar. birbiri üzerine yanaşı ügiin rt Sakal ları yakit bile im | a « kıldan ince sırat köprüsünü ha- tırlalan - daracık bir iskele verir ler, onun üzerinden geçerken in- sunın başı dönerse de, önünde gidenin eteğine tutunursa, yine selâmetle geçer ve yizmöğe mec bur kalmaz, Şimdi, hele hu güzel mevsim- de, yüzmek temizlik için en iyi vasıtadır. Bir defa yıkanma» Ga lâzım olan suyun parası he- sap edince, suda yüzmek - en pahalı plâjlarda bile - daha ucuz gelir... Sonra da suda yüzmek en iyi, en favdah sporlardan biri- dir, Kadın, erkek ve cocuk, bü- İ yük herkese elverişlidir. Istanbul gibi suyun ottasında i kurulmuş bir sehirde her- kesin denizde yüzmeyi bilmesi Kstanbullu olmanın birinci şartı- dır. sahibi ve tezgâhtarlar, bu malın yerli deriden yapılmadığını if. tiharla söylerler. Bu nevi ayak- kabıların rsüsterisi de pek mah- dut zengin kimselerdir. Vasat derecede ayakkabıların «1 15 Jira ile 20 lira arasında. dır. Harpten evvel bu nevi ayak- kkabılarm fiyatı 8 - 12 lira arar sndaydı. Harpten evvel 12 Jira- ya satılan iskarpinler şimdi 18- 20 lira arasındadır. a akkabılar. dan sonra, ka ayakkabi- lar gelir ki, rik da 6 lira ile 10-12 lira arasında sstılmakta dır. Belki de fivatları mürakabe komisyonunun tesbit ettiği yakkabi tipleri kaval ii yasa şartları altında 660 satılabilen ayakkabı ancak ka- vaf işi serisine dahil olan bir a- İ Yazan: Hüsey Yazan: Hüseyin Avni Halk tipi ayakkabılar hakkında hâlâ tetkikler ya- pılıyor. Halk tipi ayakkabıdan kastedilen manâ nedir? Acaba 660 kuruştan daha ucuza ayakkabı satılmıyor mu ? Bugünkü yazımızda bu münase- betle, memleketimizde kaç çeşit ayakkabı giyildi- Zine: dair yaptığımız tetkiki. aşağıya yazıyoruz. yakkabı olabilir. Nitekim sanayi birliği de bu mevzun dair ver- diği bir raporda, vasat derece- deki bir ayakkabının ancak 12 Uradan aşağı satılamıyacağına dair bir hüküm vermisti. Demek oluyor ki halk tipi #yakkabi ka- lite itibarivle vasat derecedeki bir ayakkabıdan daha uşağı bir ayakkabıdır. Böyle olmakla be- raber, bu tip ayakkubiyı 660 kurusa veyahut yüzde on bes bir zam yaparak, biraz daha pa- balıya hattâ 7 raya kadar sat- tırabilmek büvük bir muvaffa- kıyettir, ** aba memleketimizde giyi- len ayakkabılar, yukarı- ya yazdıklarımızdan ibaret mi dir? Köylerde giyilen ayakkabı neyileri nelerdir? Köylü ayakkabıları, o köyün veyahut © mmtakanın hususi- yetlerine göre değişmektedir Garbi Anadolu köylerinde, ek- şeriyet itibari me ile gezdik cok vakidir. Çünkü ova köylerinde, yürür- ken sik sık insahın önüne cıkan çaylar, ve sulak yerlerden gec“ mek, ve sulak topraklarda calış- mak icin, kısa çizmeleri giymek bir zaruret haline girmistir. Cizme, Adananın ova kövlüleri arasında da çok taammüm et- miştir, Sark vilâyetlerinde çizme pek taammüm etmemiştir. Buralar- da fakir köylüler k, vo vakti yerinde olan köylüle altında demir kabara olan ie kabılar giymektedirler. Çarık nevileri de muhteliftir. Trakya. dan Anadoluya vaki olan muhü- ceretler neticesinde, Anadolu köylerinde Balkan tipi çarıklar bilhassa Amavut carığı taam. müm etmiştir. Halbuki Anado- unun yerli çarıkları, Rumeli çarıkları gibi üstü kapal: değil dir. Çarık en ziyade dağ köyle- rinde, keçi yalana taşlık in oki Zİ, erisli Lie Ne larda irk başka, eskimiş o- tomobil lâstiklerinden yapılan çarıklar da taamüm etmisti, Fa- kat bu nevi lâstik çarıklar da- ha ziyade kışın kullanılmakta- dir, x* Ko vwilâyetlerinde ta- mmüm eden ayakkabı mest gelir. tiplerinin basında Fakat bu mestler çizme şeklin- de ve gayet İnce sahtiyandan yapılmıştır. Maamafih sahilden uzak köylerde, köylünün givdi- #i syakkabı tipi yine cariktır hattâ bazı köylüler carıklarnı kendi havvanlarınm deriletin. den tedarik ederler. Bu suretle köylerde tabak- hanelere bile tesadüf etmek mümkündür. Kasabalarda mest yemeni. kavaf isi avakkabıları derilerini yapan tabakhaneler hülâ yasamaktadır. Hasılı dericilik sanatı, mem- leketimizin her tarafında taam müm etmis bir sanat olarak de vam etmektedir. Fakat bu ibi iokidal tarzda dere kenarlarında çalışan tabakhanelerin derilerin- den köylüler ve fakir hölka mahsus ayakkabılar vapılır. Sehir ve kasabalarda avakku. bılar için. kullanılan deriler Yedikule ve Bevkoz fabrikası- nin yüksek kalitedeki derileri- dir. #4 alk tipi ayakkabı derken yalnız sehirler ahalisini hesaba katmamak lâzımdır. Da- ha umumi ve genis ölcüde give” cek politikası takin ederek, köv- lüye, muhitinin çalısma sartla rina göre, ucuz cizme. carık, al tı demir ökçeli. kabaralı ayak- kabı tipler! tesbit etmek lâzım- dır. Meselâ, Sümerbank tarafın. dan vaktiyle köylüye mahsus Bir ayakkabı tipi vücü rilmieti. bu ayakkabı tini, her köyün iklim ve çalışmak ve ara. zi sartlarına uygun olmadığı icin pek taammüm etmemi: Bu tecrübeden istifade ederek köy- lü icin de ucuz tip ayakkabı mevzuunu ele almak icap €dör. etmek, mem-| EZ Balkanlarda Yeni Nizam Yazan: Sabiha SERTEL Ro» yada Universul gaze“ a Münich miilâkatının Romunyaya haklarını . tanimayı istihdaf &den bir mülâkat oldu. unu, önümüzdeki günlerin en teresan olacağı yor. Bu En. teresan olan hadiselerin m8 oldu. ğunu bilmiyoruz. Romanyaya ta- nımacak olan hakların da neler olduğunu bilmiyoruz. Her halde, Dobruca, mihverle işbirliği yapan Bulgaristandan alınıp Roman; ya verilmiyecek. Transilvanyadâ da Macarlar sağlam yerleşmişe la ihver devletleri bu de gücendirceek değillerdir. Yugoslavya mı tak: sim mevzuu olacak, Besarabva © imi? Romanyanın hangi hayalin pesinde koştuğunu bilmiyoruz. Fakat şimdilik muhakkak olan bir şey varsa, Romanyanın Ak manyadan aldığı emirlerle, veni nizama uydurulan İktisadi siste- ö mis iktisadi bir , içtimai sefales ye rahmet okuttuğudur. me öğrendiğimiz bir sey vardır le genç paraşütçüler yeti için dersler verilmektedi; »izam Romanyaya artık refah getirecek değil miydi? Paraşül- cüler yeni nizamı kurmak içi haklarını paraşütle inerek istih- kak etmek için imi hazırlanıyor lar? dan izin alınacaktı de geti- | guları Yine öğreniyoruz ki, Romanya. da trenle seyahat edebilmek için bundan böyle polis komiserliğin. den veya jandarma karakolların. Müstacel # olanlara yer bulabilmek için yok. cu adedi tahdit edilecek! Yeni nizamın artık normal devre gir- nın haklariyle alâkadar olsn ge rek, * i Yine öğreniyoruz ki, Alman- lar, Bulgar sanayiini yeni nizama göre tanzime baslamışlardır: Bul. tir, Simdi bu imalât için İâzım 0 Tan hai maddelerin temini Kon. şuluyor. Bulgar endüstrisinin bun dan böyle Alman sanayi teşkili” tına ayak, uydurncağı, Alma: Bulgar endüstrisinin ayni teşki-. lât gibi çlısacakları da Rerlinin verdiği hir havadistir. Bugüne kadar ateş püskürdü: ğümüz müstemleke siyasetinde dahi bu kadar beraberlik, bu dar birlik yoktu. Yeni nizam ha- kikaten beyazı kahve rengi yapa- biliyor ve kahve renkliler hirhi- rinin ayni oluveriyorlar. Bu da hadiselerin feci,» Komik tarı: Bu defa Refik Halidden öğre niyoruz ki, Belgratta mevcut bü. tün Museviler karakollara celbe- dilerek ırkları belli olsun diye kollarıma birer sarı şerit ve gö- ğüslerine beş köşeli yıldızdan bir rozet takılyormus. Rozetin orta. sına da “Yahedi.” kelimesi yazı- Uyormuş. Orta çağda da cüzam- hların sırtıma işaretli bir elbise siydirilir, eline de bir saksak ve rerek sokağa salarlarmıs, Bu dam galı mahlükun dilenmekten e ka gecim yolu da yokmus... Bel srafta göğsü rozetli Yakma Fasist medeniyetinin bu alâ (orlkasımı tasıy ra, Romuanva- da ve Bulgaristanda gecen ha diselere baktıktan sonra, veni ni: zamın o eskimesini o temenniden. baska bir sey kalmıyor. Not : Eskimekten muradim köke deği Bir Çocuk Düşürtme Hâdisesi Etrafında Tahkikat Yapılıyor. Zabıta ve o müddeinmumilik bir çocuk düşürtme hâdisesinir. tahkikatı ile meşguldür. Iddia « dildiğine göre, Kütahyada devlet demiryolları memurlarından Ca vidin hizmetçisi 14 yaşında Mak bule bir kaç gün evvel Istarbu- la gelmiş ve hâmile olduğu Gay“ bik çocuğunu Ferruh adında bir doktora DE ruj vit uğunu Ve Sarma .disesinden “onun Üz malümati bulunduğunu ve hattâ Külahya istasyonu hade melerinden Emini kendisıme ter fik ettiğini iddia etmektedir Hademe Emin ile Makbuls dür adliyeye verilmişlerdir. Üçüncü Sulb ceza hâkimi tarafından Sor yapılmış isede Mekbuk nin hüviyet cüzdanı olmadığın dan duruşmaya devam ödileme miş ve suçlular polise isde edil mişlerdir. Çocuğu aldışı «dd dokter Ferruh ki