30 Eylül 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Paıarigiig.f K 30 BÜ EvYLÜL 1940 İstanbul, Ankara Caddesi 102 TELGRAF: TAN, TELEFON: 24310. 24318, 24319 ALTINCI YIL — No. 7851 AW B VA İSTANBUL 5 KURUŞ YENİ İTTİFAK Karşısında Sovyetlerin Vaziyeti e l Sovyet Rusyanın iki büyük düş- Manı vardır: Almanya ve Japon. Ya, İngiltere ve Amerika, Sovyet Rusya için tehlike olmaktan çık- Mıştir. Mihver devletleri galip Beldiği takdirde, Sovyet Rusya iki faraftan sıkı bir çember içine a- linmış demektir, — Binaenaleyh, Berlin - Roma . Tokyo ittifakı ile €n ziyade alâkadar olan devletler- den biri de Sovyet Rusyadır, Nüt M. Zekeriya SERTEL Japonyıdıki Faşit hüküme- tin ideali Asyaya hâkim ç r. Bu siyaset ilk defa 1927 larihinde o vakitki Başvekil Ge- heral Tanaka tarafından şu Su- Tetle izah edilmişti: Çini fethetmek için evvelâ M““Çuryay.ı ve Mogolistanı işgal Şimeliyiz. Dünyaya hâkim olmak Bç'm de evvelâ Çini zaptetmeliyiz. | ŞiT defa Çini zaptettik mi diğer Ya milletleri bizden korkacak © derhal teslim olacaklardır. O İt dünya Asyanın bize aidi. Yetini kabul edecektir. ,Çinin bütün kaynakları eli- e bulununca Hindistanın, Cenup adalarının, merkezi Asya- :l N ve hattâ Anadolunun istilâsı. & Yol açılır. Fakat ilk adım Man “rya ve Mogolistanın işgalidir. Çinin istilâsında Sovyet Rus- Ya ile kılıçlarımızı çarpıştırma- 'ânz mukadderdir. Ergeç Sovyet Usya ile harbe mecburuz. Bir fün Amerikaya karşı da harbet- K Meye mecburuz. Çine hâkim ol- K Mak istiyorsak Amerikayı ezmek | indeyiz.,, General Tanaka'nın bu beya- F tl_laman ile Japonyada en kuv / Yetli parti olan ve Alman Nazi Partisine benziyen askeri fırka- sor, PTogramı olmuştur. Ondan s?nra da Japon hükümeti harici t,’y“etini bu program üzerine is. ı"'“ ettirmiş, Mançuriyi bu siya. nî“h icabı olarak işgal etmiş, Çi. bi Stilâsına bu maksatla teşeb- etmiştir. d akat üç senedenberi devam e. * harbe rağmen Japonya Çini Kötle muvaffak ol hattâ a Tn — AAA Ürü — J e a A b S “Türk Tipi,, Tesbit Edildi Tarih Kurumu Asbaşkanı, Irkımızın Antropometrik Karakterlerini Tesbit İçin Yapılan Tetkikleri Anlatıyor Ankara, 28 (TAN Muhabirinden) — Hükümet, Türk halkının antropolojik karakterlerini tesbit maksidile yaptığı tetkikleri ik- mal etmiş ve bu mevzu üzerinde kat'i neticelere varmış bulunmak. tadır. Bu tetkiklerin nasıl yapıldığı ve elde edilen neticelerin ma- hiyetinin nelerden ibaret bulunduğunu öğrenmek istedim. Bu işlere yakın alâkası bulunan, bu mevzua dair Türkçe ve Fransızca eser- ler yazmış olan Türk Tarih Kurumu Asbaşkanı kıymetli Dr. Bayan e Si SA SE Dr. Afet Amerikadan Alınan Harp Gemileri İngiliz Limanına Geldi Löndra, 29 (A. A.) — Amerika Bir- leşik Devletleri tarafından İngiltereye devredilen torpito muhriplerinden mü- rekkep ilk filotillâ, bir İngiliz limanı- ."gîânedenberi bir adım bile ile- ememiştir. y Binaenaleyh, Çini istilâ edebil. :!ek için Japonya Çine.yardım e. €n bütün devletlerle çarpışma- Yi göze almak vaziyetine düş- Müştür. İşte, J aponyanm Berlin . Roma ihverine iltihakınım mânâsı ve AYesi budur.* a— M a ll rünmekle beraber, Sovyet Usyaya karşı olan noktai nazarı Halümdur. Hitlerin 1937 Nüren- y;R konferansında Sovyet Rus- quı parçalamak lâzım geldiği, ' dar topraklara sıkışan Alman :;'ğ!“inin Urala kadar geniş top. Ya a âtıl duran Sovyet Rus- h Ya bu sahayı bırakmıyacağı | tırı, Ahdaki beyanatı da hâlâ ha. ;torlfqamr. Büyük Nazi impara- |Kar Bünun haritasında Kief ve j öradeniz sahilleri de dahildir. | ügün İngiltere ile meşgul o- Ru Almanya şimdilik Sovyet y"'yRYa karşı hasmane bir ni- beslemediğini söylemektedir. akat Hitlerin eski sözlerini ta- | ?:mcn inkâr edeceği ve İngilte- | yeşile işini bitirdikten sonra Sov- 4 ğşt Rusyaya dönmek istemiyece. ruiddia edilemez. Almanya Av- y Dada yıpranırken Sovyet Rus. Ç l?ıî"" kuvvetlenmekte olduğu da Uza Al.manyanm. bugün dost gö- R: MA AA RA AA AAA P| in meçhulü değildir. Harp dir dığı, Almanya yıprandığı tak. t 'de Sovyet Rusya bir tehlike *skil edebilir. Bu tehlikeyi önle., Ş*k için Sovyet Rusyaya şarkta. * komşusunu da hatırlatmak , olur. Ja,'te Berlin . Roma mihverinin bi *nyayı aralarına in Sebebi de budur. öir vir KŞ Ovyet Rusyanın iki büyük Ve y düşmanı vardır: Almanya Japonya. İngiltere ve Amerika ti:;’ Yet Rusya için tehlike olmak. E ' Gıkmıştır. Mihver devletleri alip geldiği takdirde Sovyet Ya iki taraftan sıkı bir çem. | S icine alınmıs demektir. Z TB'Uaenaleyh Berlin - Roma . İ Ad.*YO ittifakile en ziyade alâka. »" (3 Olan devletlerden biri de Sov- k Rusyadır. at et matbuatı Berlinde im- &nan ittifak muahede ve me- P'"“Ynini neşir ile iktifa etmiş- Ve şimdiye kadar mütalea be- indan ictinap etmişlerdir. Bu ha Sovyet Rusyanin bu ittifak .:kklnda söyliyecek, 5öz. bulama. delilidir. ; , &” SğA?. Sü: 6) Ç- v leı na , Bu mü betle hiç bir merasim yapılmamıştır. Bir büyük deniz tayyaresi, yolun büyük bir kıs- mında bu gemilere refakat etmiş ve ge miler, hiç bir hadise çıkmadan doklara girerken de liman üzerinde uçmuştur. Âfeti ziyaret ettim. Gazetemize şu izahatı verdiler: “— Türk ırkı üzerinde 1936 senesindenberi etütler yapmaya başlamıştım. İlk etüdüm, Türk kadınları üzerinde oldu. Ben bu. nu ilk deneme olarak 200 kadın üzerinde yaptım ve neticelerini Bükreşte Beynelmilel Antropolo. ji kongresinde hulâsa ettim. Bu tecrübem neticesinde daha bü- yük mikyasta bir anketin bütün memlekete şamil olarak yapılma. sını çok arzu ediyordum. Bu işle. re karşı Atatürkün yakın bir alâ- kası vardı. Bu alâka büyük mik. yasta yapılacak olan bu işi çok kolaylaştırdı. Kendisinin emirle. rile hükümet bu işi üzerine aldı. Memleket on mıntakaya ayrıl- dı. On ekip için on takım ölçü aleti getirildi. Bir doktor, bir mıntaka hükümet tabibi, ve bir sıhhat memuru bir ekipi teşkil edecekti. Bunlar fakültede An. tropoloji profesörü doktor Şev. ket Aziz Kansu tarafından kısa bir kursa tâbi tutuldular. Ve A- nadoluda kendilerine ayrılan mın takalarda tetkiklerine başladılar. Bu faaliyet 19 Haziran 1937 den 31 İlkkânun 1937 ye kadar sür. dü. 64,000 kişi üzerinde tetkikler yapıldı. Ve toplanan fişler İsta. tistik Umum Müdürlüğüne veril- di. Bu 64,000 fiş içinde yanlış ve noksan yazılanları çıkarıldıktan sonra 59,728 kişi üzerinde kati hesapblar yapılmıştır. Bunların 39,465 i erkek, 20,263 ü kadındır. Anket fişlerinde görüldüğü gibi 21 ölçü, 6 müşahede ve 4 demog. rafik malümat, her fert üzerinde (Sonu, Sa: 3, Sü: 2) Maarifin, Son İmtihanlara Dair Bir Tebliği Kazanamıyanların Okuldan Çıkarıldığı Haberi Doğru Değil Ankara, 29 (A.A.) — Maarif Vekilliğinden tebliğ edilmiştir: Bazı gazetelerde devlet ortao- kul imtihanı ile lise bitirme im. tihanını kazanmıyan talebenin o- kuldan çıkarıldıkları ve t_alebg velilerinin bu halden şikâyetçi bulundukları yazılmaktadır. 4 Bu iki imtihanda her hangi bir (Sonu, Sa: 2, Sü: 2) Romanya, Eski Tacahhütlerini Tanımıyor Lord Halifaks, 5 İngilizin Tevkifini Dün Protesto Etti Bükreş, 29 (A.A.) — Stefani: Roma gazeteleri, bu sabahki nüs- halarında, Rumen Hariciye Nazı. rı Sturza'nın D. N. B. ajansına yaptığı beyanatı, büyük başlıklar altında neşretmektedir. Bu beya. natı tefsir eden siyasi mahfilerde Şeyı't edildiğine göre, Romanya ile demokrasi devletleri arasında (Sonu, Sa: 2, Sü: 7) GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ HARAÇÇI M O B KARDEŞLER İzmir ' ve Ankarada olduğu gibi İstanbulda da büyük bir İLYE Satış mağazası açtılar, Salonları geziniz. Adres: Fincancılar, Rızapaşa yokuşu Numara 61 İZMİR — ANKARA — İSTANRIMI İngiliz tayyarelerinin Manş sahillerindeki Alman istilâ üslerine k arşı İngiliz-Amerika| — İttifakı Yakın Görünüyor Amerika Gazeteleri, İngiltereye Yardım Edeceğiz, Diyorlar "Amerika, Yakında Harbe Girecektir,, 'Tokio, 29 (A.A.) — Bütün Ja. pon gazeteleri, üç taraflı pakt hakkındaki tefsirlerinde, bu pak. tın Amerika Birleşik devletlerine müteveccih bulunduğunu sarih surette bildirmektedir. Yomiuri Şimbun gazetesi diyor ki: “Bu pakt, Amerika Birleşik devletlerinin iki Okyanustaki müstakbel faaliyetine karşı bir frendir.,, Nişi-Nişi gazetesi, İngilterenin mağlübiyeti ihtimalini nazarı dikkate alarak diyor ki: “Bu takdirde dahi, bu pakt devletleri, uzun bir mücadelede bulunmak mecburiyetindedirler. Çünkü Amerika Birleşik devlet. leri, muhakkak surette mücade- leye devam edecektir.., “YARDIMI KESMİYECEĞİZ,, Nevyork, 29 (A.A.) — Ameri, kan gazeteleri, İtalyan . Alman - Japon anlaşması hakkında tefsir. lerine devam etmektedir. Nev- York Herald Tribune'ün askeri muharriri binbaşı Eliot diyor ki: “Birlikte çalışacak Amerika Birleşik devletleri. ve İngiltere, yeni mihveri kırabilir. Fakat te. ahhur ve yarım tedbirler caiz de. (Sonu; Sa: 2, Sü: 1) yaptıkları mütemadi hücumları gösterir temsili resim İtalyan üslerine yapılan muvaffa kıyetli f Askeri Vaziyet “Kış Harb ,, 'çn Hazırlığa Başladı Cuma günündenberi Almanlar, İngiltere üzerine yaptıkları hü- cum plânlarını değiştirmişlerdir. Zaten İngiltereye hava taarruzu (ena> #iddenberi Al lar, mütemadiyen taktik değiştirmek. tedirler, Her takip ettikleri tak- tik iflâs ettikçe, bir yenisini tecrübe etmişlerdir. — İngilizlerin kabelesi Almanları müt di yen yeni taktikler aramıya mec- bur” etmektedir. Şimdi takip et- tikleri taktik de şudur: Birbiri arkasından ve muhtelif istikametlerdenm * avcı tayyareleri hücuma geçiyorlar, “ Mukabeleye kalkar> İngiliz avcı tayyarelerile havalarda harbe” başlıyorlar, Bu | Ü FENER - GALATASA B 5 MÜY v af DÜNKÜ FENERBAH ÇE - GALATASARAY MAÇINDAN BİR GÖRÜNÜŞ (Günün Spor hareketlerine dair bütün- tafsilâtı İkinci sayıfamızda bulacaksınız.) RAY 1- 1 BERABERE suretle de hava | harbi cereyan ederken, bomba ı tayyareleri hedeflere doğru ha. İ rekete geçiyorlar, İngiliz tayya- | releri hava harbi ile meşgul ol- | dukları için bomba tayyarelerini | faaliyetten menedemiyorlar, EFa- | kat, ilk günlerde muvaffak olan | Bu taktik de dündenberi semere | vermemiye başlamıştır. Nitel—dm._l İngiltereye Alman tâyyarelerinin | hücumu zayıflamıştır;, Maamafih şimdi en ziyade kay- da şayan olan hâdise, Alman ve -| İtalyanların kış harbi.için hazır. hğa — başlamalaridir. ” - ÂAlmanlar, devamlı bir kış harbi için, İngil- | tereden ziyade Akdeniz havzasını | tercih etmektedirler, Şimdi bütün | hazırlıklar, Akdenizde şiddetli bir ı harp için yapılmaktadır. Bu müd- | | | | İ İ | | det zarfında belki İngiltere üze- rindeki hava hücumları devam e- decektir. Fakat bu kış daha zi. yade Akdenizde kati bir netice almıya çalışacaklar gibi ı&rün—) mektedir, Almanyaya Se Bir Haftada l1« Akın Yapıldı ; Manştaki Fransız Limanlarında Hazırlı Devam Ediyor Alman Taarruzları Yine Hafifledi Londra, 29 (A.A.) — Hava Ne zaretinin tebliği: Dün gece, gece yarısındanberii İngiltere üzerinde üç düş bombardıman tayyaresi düşürül müştür. Bu sabah, düşman faaliyeti münferit tayyarelerle yapılmış bazı hücumlara inhisar etmiştir. Thames mansabında bazi nokta bombardımanlardan biri Kenyada Hudut Boyunca Yeni Çarpışma Oldu bir köye, Londra civarındaki kontluklarda bir köye bir Kaf bomba düşmüştür. Pek az hasal olmuştur. Yaralı ve ölü mikta da pek azdır. ALMAN ÜSLERİNE HÜCUM Londra, 29 (A.A.) — Bu sabal Lordrada bildirildiğine göre, İn giliz hava kuvvetleri, cümarte: yi pazara bağlayan gece, düşmal işgali altındaki arazideki islitâ li manlarını şiddetli hücumlarâ ma- ruz bulündurmuştur. Feha hava. İngilizler, Birçok Hava Akınları Yaptılar İtalyada bir mahal, 29 (A. A.y— 114.numaralı İtalyan teb, liği: Düşman, Bardia ile Derne üzerine, Sollum ve “Giarabuüb mittakalarına hava hücumlarına devam etmiş, fakat netice alama- mıiştır. Bir tek kişi yaralanmış ve birikamyon hasara uğramıştır. Şarki'Afrikada, Kenya hudu. (Sonu, Sa; 2, Sü: 6) tayyarelerinden bir miktarı Ber,. Hne varmıştır. . * Berlin, 29 (A.A.) — “D.N.B,;, Alman - Mmuharebe tayyareleri, bugün de mütcaddit dalgalar ha- linde, askeri ehemmiyeti haiz he. (Sonu, Sa: 2 Sü; 4) C GÜNLER GEÇERKEN ) Yatak ve Harp YAZAN: REFİK HALİD Eski harplerde yalnız cephedekilere acırdık: Yatak yüzü gör- müyorlar, yatağa hasret yaşıyorlar diye... İnsanın bir kaç esaslı sa- adeti, tesellisi arasında yatağını da saymak lâzım, Onu sadece uy- kuya varmak için uzanılan rahatça bir sedir farzedemeyiz. Muhi- tin iğrençliğinden, zulmünd aciz ve $ iğimizden kacıp Si- ğmdığımız zaman bizi sarıp sarmalayan, örtüp bastıran, saklayan. koruyan, avutan, dinlendiren, iden v k ve day veti veren şefkatli kucak ve ılık bucak yatağ dır. dünya üzerinde yalnız kendimizin yaşaması icin kurduğumuz, bi. rincisinden daha râhat, ikinci ve hususi bir dünyadır; husust dün. vamız, hattâ hususi © timiz ve cehe imizdir! Yeni harpte yatak hasreti cephe gerisine de sirayet etti. Bu gün, hava hücumu sahasındaki halk yatağın tadına dovamıyor. vatak vuslatına kanamıyor. İkidebir o mahrem yuvadan fırlamak sokaklara dökülmek ve sığınakların soğuk, kuru, boş, çiv, sert ve hepsinden fenası, 1 kucağı tılmak, £ ne güç! Gandi, Umumi Vali İle Tekrar Görüşecek Simla, 29 (AA,) — Gandi pazar- tesi günü Umumi Vali ile yeni bir görüşme daha yapacaktır. Evvelki günkü mülâ mçd e de tutularak Mahatmanın bu kara- rı müsait bir hava uyandırmıştır. Batacak bir gemi ambarında, prangaya vurulmuş, ölümü bekler gibi... Bana öyle geliyor ki medeni bir insanın vatağını altından al. mak yirminci asrın, eskisine rahmet okutan bir enkizisyon İsken. tesidir. Barış olduğu gün, zannederim, galip veya mağlüp. Alman. ya ve İngiltere halkı canavar düdüğü ötmeyen ilk kırk sekiz saati. başını kaldırmadan, kanakana, doyadoya, öpe koklaya, rayihasını emip tenini seve okşaya mukaddes yatağ öğsünde gecirecek, Sulh, vatana avdet gibi bir yatağa döntlş bayramı olacak! Bdt iüzlldi -w lara, cenup sahilinde iki şehir veğiğ ya rağmen, İngiliz bombardımanll