11 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

b YOT (BUGĞÜN Alman Himayesi! Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL lmanlar iki memleketi daha lüz,, Pimayeleri () altına almıya Zum gördüler. Alman iddiasına gö- Te, müttefikler Holanda ile Belçika- işgal etmek üzere idiler. Bir müd- h.““'hberi müttefiklerin askeri Tica- » Holanda ve Belçika ile temas edi- Y0T ve bu işgalin zeminini hazırlı- Yorlarmış. Holanda ile Belçika bu #ekilde hareket etmekle bitaraflıkla- 1 korumaktan âciz olduklarını ap- öşikâr gösterdiklerinden Almanya fa, esasen aleyhinde olan bu işgali Snlemek JTüzumunu — hissetmiş ve Müttefiklere takaddüm ederek Ho; da ile Belçikayı istilâya başlamış! , Almanya Norveç ile Danimı'ıkîyı İSgal için de ayni bahaneyi ileri sür- fnü““- Yine müttefiklerin buralarını İSgal etmek tasavvurunda oldukları- di iddia ederek bu memleketleri isti. l etmiş, daha sonra iddialarının doğ- Tu olduğunu ispat için de bir tıhm Sesikalar neşrine lüzüum görmüştü. Bu vesikaların tarihi kıymeti, çok Süphelidir. Ve bunları neşretmekten Maksat, istilâ ve tecavüzü haklı göse termektir. İstilâ ve tecavüzü haklı gîisterıııi_ve uğraşmak ise, beyhude- dir. Çünkü hiç bir vesika onu haklı Sösteremez. Safil Avlanmadılar * akat çok geçmeden ayni baha- nelerle Holanda ve Be_lçikaşa karşı ayni hattı hareket takip edil- di. Ve dünden itibaren bu iki memle- tecavüz kurbanları listıîslne Sokulmaları için faaliyete geçildi. Holanda ile Belçika ergeç böyle bir hâdisenin vaku bulacağını hisset. ikleri için hazırlnnm_ışlır,_ıeierber. yapmışlar ve kendilerini müda_faı | fin tedbir almışlardı. Bunun netice- Si olarak bu iki küçük memeleket Bafil avlanmadı ve Norveç ile Dani- Markada olduğu gibi, içlerinden fet. Un ika Fransanın ile Belç ns: k“îı:lı;nı:: olduğu için, müttefiklerin bu iki devlete yardım imlfânları daha fok geniştir. Fransız, İuzılfz kuvvet- | hri, Holanda ve Belçika ile birlikte T « w w M yata | & harbin mukadderatı üzerinde en tistesiri haiz olacak vakalar belki burada vuku bulur. Bu yüzden Garpte harbin bugün Ütün ciddiyetiyle başladığını söyli- Yenler yanılmıyorlar. Garp cephesinde iki tarafın tufuş- âsına mâni olan Majino ve Zigfrid hatları bu sahada Mmevcut değildir. ü yüzden iki taraf, burada biribi- İyle harp edecek ve harbe son ve- Tecek büyük hâdiseler ihtimal ki burada vuku bulacaktır. A—lmanyanm Mukadderatı : lmanyanın bu son tecavüzü, herşeyden evvel onun harbi kısaltmak istediğini gösteriyor. Bu da manya hesabına bir kuvvet alâme- i değil, belki bir zaaf alâmetidir. AL Manya, iktısadi ablokanın daha mü- SSir bir mahiyet almasından ve €- eki stokların suyunu çekmesin- YTen önce harbi neticelendirmek iste. Mektedir. Bu yüzden Hitlerin dediği fibi Almanyanın mukadderatı bu ârbe bağlıdır. Ve bu harpte mağlü- biyet Almanya için en büyük felâ. kettir. Almanya mağlüp olacak mı, ol- Yacak mı? Bunu hâdisat gösterecek, Ve bu- dün üzerinde mütalâa yürütmekten- te hâdiseleri takip etmek daha doğru Yur, Fakat vaziyetin en ciddi ve en | ::“hlm safhaya girdiği, şüphe götür- lez. Harbin Garp cephesinde uyukla. 1yacağı devre başlamıştır. Yeni Mebus Namzetleri İlân Edildi Ankara, 10 (A.A.) — Açık bulunan Aydın Mebusluğu için Eminönü Hal- kevi Reisi Agâh Sırrı Levent, Bile- Mebusluğu için Adanada Gülek Cik Limited Şirketi Müdürü Kasım Gü- *k ve Zonguldak Mebusluğu için Si- Yasal Bilgiler Okülu Profesörü Hâ- öim Atıf Kuyucak'ın Genel Başkan- lîî Divanınca Parti . namzedi olarak SÖösterilmeleri < kararlaştırılmıştır. ayın ikinci müntehiplere bildirir ve ederim. C. H. P. Başkan Vekili Başvekil Dr. Refik Saydam Chamberlain Çekildi TAN Dün Krala Kabineyi Vinston Churchill Teşkil Ediyor Muhalifler Hükümete Iştirak Ediyorlar Başvekilin Etrafında Londra, 10 (Hususi) — Mis- ter Chamberlain bu akşam rad- yoda söylediği bir nutukla Başî vekillikten istifa ettiğini, yeni Başvekilin Mister Churehill f’l: duğunu ve yeni kabinenin milli birlik kabinesi olacağını ilân et- miştir. Mister Chamberlain, söylediği kı. sa nutukta, Hitlerin irtikâp eylediği yeni cinayetlere işaret ettikten sonra şöyle devam etmiştir: « —. Anlaşılan Hitler, bizim dahili işlerle meşgul olduğumuzu zannede- rek bu yeni darbeleri indirmiye te. İN li ea de ise onun bizi anlamadığına hük. metmek lâzımdır. Geçen Salı ve Çar. şamba günlerinde Avam Kamarasın. da yapılan müzakere hakkında h* bir mülâhaza serdedecek değilim. Fakat bu müzakereleri müteakıp, memlekette itimadı temin icin kati bir tedbir almak icap ediyordu. Bu buhranlı zamanda işçi partisile libe- rallerin müttehit bir cephe teşkil e- derek hükümete iştirak etmeleri lâ. zımdı. Bunu temin edecek şartlar ne olabilirdi? Düşündüm, arkadaşlarım. la istişare ettim, bugün öğleden son. ra yeni bir Başvekilin iktidar mevki. ine gelmesiyle birliğin temin edilebi- leceğini anladım. “Cesaretle harbedeceğiz,, “Vazifem sarih idi. Kral ile görüş. tüm ve istifamın kabulünü rica et- tim. Dostum ve arkadaşım Churchill milli kabineyi teşkil etmekle meş. guldür, muvaffak olacağına eminim. “Diğer arkadaşlarım da istıfalarını yerdiler. Fakat yeni Başvekil, harp kabinesinde âza olarak benim de kal. mamı ısrarla istedi, ben de ka.bul et. tim. Bu son görüşmemizden istifade M mümküneni 1 Chamberlain Diyor ki: " Vazifemiz, Yeni Sarsılmaz Bir İtimat Ve Cesaretle Sonuna Kadar Harbetmektir,, “Üç senedir Başvekâlet mevkiin deyim ve bu sırada en ağır mesuli yetleri yüklendim. Sulhü kurtarmai içi'n uğraştım. Bütün teşebbüslerin. boşa gittiği için harbi ilân ettim. Va. zifemiz, yeni Başvekilin etrafında sarsılmaz bir itimat ve cesaretle harp etmek ve beşeriyetin düşmanımı im- ha edinciye kadar uğraşmaktır.” *Churchill kabineyi kuruyor Mister Churehili, yeni kabineyi teş kil etmekle meşgul olmaktadiır. A. mele partisi yeni hükümete iştirak etmiye karar vermiştir. Loit Corç'un yeni kabineye devlet nazırı olarak girmesi beklenmektedir. Cu cti 06 )':..'ifudnâ-.x. 1908 denberi İngiliz — kabinesinde mevkiler işgal etmektedir. 1908 de Ticaret Nazirı idi. Daha sonra Dahi- liye Nazırlığını yaptı. 1914 ten. baş- hyarak Bahriye, Mühimmat, Hava, Müstemlekât, Maliye Nazırlıklarını ifa etmiştir. Geçen Büyük Harbin kazanılma- sında en belli başlı idi. Fransız kabinesinde tâdilât Frgnsada da Başvekil Reynaud, bu gün kabinesine iki nazır daha alarak kabinenin milli ittihadı temsil eder bir mahiyet almasını temin etmiştir. Kabineye girenler sağlardan Louis TAmçEL İSTİFASINI Veren Eski BAŞVEKİL Mister Chamberlain â(nîllerden biri' nin bir çok sebeplerle müşkül oldu. NORVEÇTEKİ Harekâta Dair Gelen Haberler Londra, 10 (Hususi) — Müttefikler Narvikin zaptı için yapılacak kati harbin hazırlıkları ile ciddi surette meşgul olmaktadırlar. General Fle« isecherdün kumandası altında bulunan ve Fransız - İngiliz kıtaatı ile Polon. ya avcı müfrezeleri tarafından mü- zaharet edilmekte olan altıncı Nor« veç fırkası, Elevegardsmoen, Salan- ger ve Setermoen'in teşkil etmekte olduğu müselles dahilinde bulunan Narvik körfezinin şimalinde tahaşşüt etmek üzeredir. Almanlar, Narvik şehrini ve İsveç hududuna doğru gi- den demiryolunun 40 kilometre im. tidadımdaki kısmın kontrolleri altın. da bülundurmaktadırlar. Müttefikle. rin harekâtı, ihtimal kara ve hâva tarikile icra edilecektir. Müsahitler Narvik limanına girme Marin ve İbarnagarey'dir. —— orciastğriliii ğu kanaatindedirler. Bir defa mayin. le kapalıdır, gemi leşleri ile doludur, liman ihraç hareketini imkânsız bı. Asker İngilizler, Dün Izlandaya Çıkardı Danimarkanın İstilâsında Naziler Tarafından İşgali Hükümeti Bu Tedbiri Londra, 10 (A.A.) — Hari Binnetice, İngiltere hükümeti, İz. landayı istiklâlinden mahrum edecek olan böyle bir ihtimalin önüne geç. mek için adaya İngiliz kıtaatını ihraç etmiye karar vermiştir. Bu ihraç ha. reketi bu sabah yapılmıştır. İngiltere hükümeti, İngiliz kıtaa. tının adaya sadece İzlandanın emhni. yetini zâman altına almak için çıka. rTılmış olduğu ve bundan böyle itti. haz edilecek bütün tedbirlerin ayni gayeye matüf olacağı hakkında İzlan. da hükümetine teminat vermiştir. İşgal vaziyeti muvakkattir Muhasemat biter bitmez İzlanda' adasına çıkarılmış olan kuvvetler ge. ri alınacaktır. İngiltere hükümeti, İzlanda hükü- metine katiyen İzlandanın halihazır. daki idaresine karışmak arzu ve ta. savvurunda olmadığını bildirmiştir. Diğer taraftan İngiltere hükümeti, İzlanda ile onun menafiine muvafık bir ticaret itilâfı akdi için müzake. relerde bulunmağa âmadedir. İzlanda adasmın müdafaasına me. murundan ibarettir. Harpten evvel Almanya, ilmi heyetler veya tayyare heyetleri namı altında bir çok heyet.. ler göndermiş idi. Harp patladığı zaman İzlandada mühim miktarda Alman bulunuyor. du ve bunların orada bulunmalarını ticari mülâhazalarla izahımna imkân yoktu. O zamandanberi bu miktar kazaya uğramış bir takım Alman ge. mileri mürettebatının inzimamile art mıştır. Eski Seneler Mahsulü Afyonlara Ait Bir Tebliğ Ankara, 10 (A.A.) — Ticaret Ve. kâletinden tebliğ olunmuştur: Top- rak mahsulleri Ofisinin İstanbuldaki deposuna bizzat veya bilvasıta af. yonlarını teslim edemiyecek mevki. neşretmiştir: Almanların Danimarkayı işgallerindenberi İzlan- — danın Almanya tarafından işgali ihtimalini nazarı itibara almak bir zaruretti. Böyle bir taarruz vukuunda, hattâ bu taarruz ufak |bir mikyasta da olsa, İzlanda hükümeti bu mıntakanın Alman- ların eline düşmesine mâni olamazdı. Your olafni müfreze, ancak 70 pölis me n Sonra Bu Adanın da İhtimaline Karşı İngiltere Almıya Lüzum Gördü ciye Nezareti, aşağıdaki tebliği fELE Şaşılacak Şey! Yazan: B. FELER Bütün dünya gibi hepimiz bili. yoruz ki, bugün Ayvrupanın Garbinde oynanan trajedinin sonun da Alman veya İngiliz milletle mukadderatı taayyün edecektir. zim kanaatimiz bu işte yüzde doks kozları elinde tutan İngilterenin lip geleceği merkezindedir. Yalı kanaatimiz değil, temennimiz de dur. Çünkü Almanların maalesef nü- fusu az milletlere karşı reva gördül leri muameleler herkesi kendilel den soğutmuştur. Görülüyor ki Almanya ile iki kilde münasebet tesis edilebiliyor: Ya Norveç, Polonya, Holanda ve B çika gibi silaâahlı münasebet, yahu'! Çekoslovakya ve Danimarka gibi e saret. ) Bu muazzam davanın daha baş raflarında bir Noryeç istilâsı ol İngilizler bu küçük millete y etmeyi vaadettiler ve oraya bir veli seferiye gönderdiler. Askeri ş lar bu seferi kuvvete müsait olm Şimalde Narvik ismindeki lim müstesna olmak üzere İngilizler Ni veçteki kuvvetlerini geri çektiler. apaçık bir muvaffakıyetsizlik Gerçi Almanların Norveçi işga den bir fayda gördükleri iddia edi mezdi amma İngilizlerin prestiji y itibarı bakımından bilhassa kü milletler nezdinde bu fena tesir yar tı. Bunun reaksiyonu olarak ta liz parlâmentosu Başyvekili isti çekti. A Amerika Donanması Yüzde 11 Nisbetinde Arttırılıyor Vaşington, 10 (A.A.) — Ayan mec lisinin deniz encümeni, Amerikan harp filosunun yüzde 11 nisbetinde arttırılması hakkında mebusan mec- lisince kabul edilen kanun lâyihasını ittifakla tasdik ve âyan meclisine ederek sizlere söylemek istediğim bir kaç söz vardır. rakacak derecede tahrip edilmiştir. jurlardşn kiymetleri üzerinden yüzde kırk nisbetinde gümrük resmi alın. de bulunanlara bir kolaylık olmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi ile Ziraat Bankasına lâzım gelen tali. mat verilmiş ve mallarını satmak is. tiyenlerin mezkür bankanın şube ve sandıklarına müracaatla afyonlarını teslim edebilmeleri hususu temin o. lunmuştur. Eski seneler mahsulü afyonlarını satmak istiyenler; bu kolaylıktan is. üü kümükki İpek Abajurlardan Alınacak Resim Ankara, 10 (TAN) — İpek aba- tevdi etmiştir. Ması kararlaştırıldı. tifade edebileceklerdir. & & Fransız hud bur edecektir. x Daily dan verilen m tığı takdifdes olacaktır. Çünkü larda ve Tuna havzasında İtalyanların Oniki Adada 50 bin asker bulun- durdukları hakkındaki haberin mübalâğalı ol- duğu ve müttefiklerin nazarlarını başka yerlere çekmek müaksadile işaa edildiği haber veriliyor. Alman harp plânına göre Alman ordularının İsıîîçreye de taarruz edecekleri ve bu taarruzla birlikte İtalya. nın da harbe iştirak edeceği tahmin olunuyor. İtalya, : udunda mühim Fransız kuvvetleri bulun. durmak süretiyle Fransayı kuvvetlerini taksime mec. Telegraph'ın diplomat muhabiri tarafın- ni alümata göre, İtalya harbe kurış- ilk hedefi Selâniği işgal etmek İtalya, müttefiklerin, Balkan- dirde Selâniği işgal edip üs olarak kullana karışıklık çıktığı tak: tiplânı bundan başka şu hederleri mektedir. General Franko bu Nazilere karşı ted- :takî:a:;:w ı;::; :;l Malta ve Cebelitarığa karşı bir alamamaktadır. ö ğ âni hücumlar yapmak ve bilhassa Ispanyanın yardımını da temin etmektir. — Fakat müttefikler İspanya ile temas etmişler ve neticede İspanya, kendisini harbe sürükliyecek her hareketten içtinap edeceğini bildirmiştir. Pa Gerçi İspanyadaki Alman kolonisi büyüktür ve Alman Sefareti geniş bir memurin kadrosu ile çalışmaktadır. Fakat İspınyn hükümeti bütün bunların zarar vere. miyecek vaziyette olduklarına kanidir. İspanya gaze. teleri bir aralık müttefikler aleyhinde neşriyat yaptık- ları halde, son zamanlarda bu neşriyat büsbütün ha. fiflemiştir. 4 Maamafih İtalya ve Almanya İspanyayı kazan- mak için faaliyetlerini arttırmışlardır. Geçen ay içinde Almanya İspanyaya 1000 tayyare gön- dermiştir. Balear Adaları kumandanlığı da bir İtalyan generaline verilmiştir. İspanyada 30.000 Nazi bulunduğu haber veril- İşte benim gibiler için şaşılacak hâdise burada vukua geldi. Başvel! Norveç harekâtının neden akim k: dığını ve bu yüzden İngilterenin barına nakise geldiğini apaçık söyl di, Dünyanım hiç bir memleketin bu kadar hayati bir mesele bu dı ce aleni müzakere ve tenkit ed mez. Bütün bu münakaşalar, düş. manlar tarafından istismar edilmel fırsatını hazırlar. Lâkin İngilteredi demokrasinin, parlâ usul kuvveti buradadır. Herşey açık vi milletin önünde görüşülür. Fiskı mahal bırakılmaz. Kusur varsa panı müahaze ederler ve tekerrür memesi çaresini araştırırlar. Parlâmento sisteminin beşiği o! İngiltereden başka yerde halkın yasi terbiyesi ve manevi kuvveti kadar hayati bir meseleyi bu d alent münakaşaya mütehammil ğildir. İngiltere için bir kuvvet olan bu şaşılacak şey, başkaları için bir z teşkil eder. Onun icin hic kimse İn gilizleri bu yolda taklide kalkmazlar. Ve böyle hareket etmekle isabet te ederler. Hattâ büyük demokrasilerin haslıca bir uzvu olan Fransa bile, — * * Ali Sovyet Divanının Kararı Etrafında Moskoya, 10 (A.A.) — Müsellâh Sövyet kuvvetlerinin yüksek maka. matının eski memurivetlerinin yeni. den tesisi hakkında Âli Sovyet Diva. nı tarafından ittihaz edilmiş olan kı..' rar hakkında mütalâa beyan edeu P_ralvda Bgazetesi, tedbirin askeri disiplinini ve bilhassa şimdiki bey. nelmilel vaziyet dola)'rısîle askeri şeflerin otoritesini temin etmeyi İ: tihdaf - dn-.a ıîtmekte olduğunu yaZmaktı.