11 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

sey SAL gı.s.sp BUGÜN Alman Himayesi! Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İmanlar iki memleketi dahs ı himayeleri (6) altına ulmıya Üzüm gördüler. Alman iddiasına gö- **, müttefikler Holanda ile Belçiks- 4 BEal etmek üzere idiler. Bir müd y enberi müttefiklerin askeri Tica- » Holanda ve Belçika ile temas edi- Yor ve bu işgalin zeminini hazırlı Yorlarmış. Holanda ile Belçika bü tekilde hareket etmekle bitaraflıkla- Va: korumaktan âciz olduklarını ap- gösterdiklerinden Almanya İ, önsen aleyhinde olan bu işgali ek lüzumunu (o hissetmiş ve Müttefiklere takaddüm ederek Ho- kanda ile Belçikayı istilâya başlamış! Almanya Norveç ile Danimsi İseal için de ayni bahnneyi ileri "üstü, Yine müttefiklerin buralarını .| İNeal etmek tasavvurunda oldukları. iddin ederek bu memleketleri İsti. MÂ etmiş, daha sonra iddialarının doğ- 2 olduğunu ispat için de bir takım lar neşrine lüzum görmüştü. Bu vesikaların tarihi kıymeti, çok mpi Ve bunları rae öng t, istilâ ve tecavüzü göse termektir, istilâ ve tecavüzü haklı Röstermiye uğraşmak ise, beyhude- tir: Çünkü hiç bir vesika onu haklı Süsteremez. ii ei in, Gafil Avlanmadılar ; 'akat çok geçmeden ayni baha- nelerle Holanda ve Belçikaya Karşı ayni hatı hareket takip edi di. Ve dünden itibaren bu iki memle- tecavüz kurbanları listesine Sokubmaları için faaliyete geçildi. Holanda ile Belçika ergeç böyle hâdisenin vuku bulacağımı hisset. leri için hazırlanmışlar, seferber. İk yapnuşinr ve kendilerini müdafaa Xin tedbir almışlardı. Bunun netice- Sİ olarak bu iki küçük memeleket #alil avlanmadı ve Norveç ile Dani. markada olduğu gibi, içlerinden fet- lmedi. ve Holanda ile Belçika Fransanm komşuları okluğu için, müttefiklerin bu iki devlete yardım imkânları daha tok geniştir. Fransız, İngiliz kuvvet- kri, Folanda ve Belçika ile birlikte ir e ve BUY *€ harbin mukadderstı üzerinde en Kati tesiri haiz olacak vakalar belki burada vuku bulur. Bu yüzden Garpte harbin bugün Mütün ciddiyetiyle başladığını söyli. Yerler yanılmıyorlar. Garp cephesinde iki tarafın tutuş- Yasına mâni olan Dajlno ve Zigfrid katları bu sahada mevcut değildir. Bu yünden iki taraf, burada biribi. “yle harp edecek ve harbe son ve- Peek büyük hâdiseler ihtimal ki burada vuku bulacaktır. Almanyanın Mukadderatı : Mama eri) İmanyanın bu son tecavüzü, herşeyden evvel onun harbi kaltak istediğini gösteriyor. Bu da İlmanya hesabına bir kuvyet alâme. değil, belki bir zaaf alâmetidir. Al. anya, iktısadi ablokanın daha mü- ir bir mahiyet almasından ve €- eki stokların suyunu çekmesin. önce harbi neticelendirmek iste- tedir. Bu yüzden Hitlerin dediği Almanyanın mukadderatı bu bağlıdır. Ve bu harpte mağlü. Yet Almanya için en büyük felâ. ttir, Almanya mağlâp olacak mı, ol- Yuyacak mı? Bumu hâdisat gösterecek, Ve bu- üzerinde mütalâa yürütmekten» ** hüdiseleri takip etmek daha doğru » Fakat vaziyetin en ciddi ve en Tip safhaya girdiği, şüphe götür- Harbin Garp cephesinde uyukla- Nyacağı devre başlamıştır. Yeni Mebus Namzetleri İlân Edildi Ankara, 10 (A.A) — Açık bulunan Aydın Mebusluğu için Eminönü Hal- *vi Reisi Agâh Sırrı Levent, Bile. & Mebusluğu için Adanada Gülek gnited Şirketi Müdürü Kasım Gü. k ve Zonguldak Mebusluğu için Si- Yasal Bilgiler Okulu Profesörü Hâ- ju Atıf Kuyucak'ın Genel Başkan- << Divanınca Parti namzedi olarak #sterilmeleri © kararlaştırılmıştır. Sayın ikinci müntehiplere bildirir ve ederim. C.H. P. Başkan Vekili Ba: Dr. Refik Saydam ) > ei İ Chamberlain Çekildi ———— Kabineyi Vinston Churchill Teşkil TAN Ediyor Muhalifler Hükümete Iştirak Ediyorlar Chamberlain Diyor ki: Vazifemiz, Yeni Başvekilin Etrafında Sarsılmaz Bir İtimat Ve Cesaretle Sonuna Kadar Harbetmektir., Londra, 10 (Hususi) — Mis- ter Chamberlain bu akşam rad- yoda söylediği bir nutukla Baş- vekillikten istifa ettiğini, yeni Başvekilin Mister Churehill ol- duğunu ve yeni kabinenin milli birlik kabinesi olacağını ilân et- miştir. Mister Chamberlain, söylediği kı sa nutukta, Hitlerin irtikâp eylediği yeni cinayetlere işaret ettikten sonra şöyle devam etmiştir: “.. Anlaşılan Hitler, bizim dahili İşlerle meşgul olduğumuzu zannede rek bu yeni darbeleri indirmiye te. de ise onun bizi anlsmadığına hük. metmek lâzımdır. Geçen Salı ve Çar. şamba günlerinde Avam Kamarasın. da yapılan müzakere hakkında h” bir mülâhaza serdedecek değilim. Fakat bu müzakereleri müteakip. memlekette itilmadı temin icin kati bir tedbir almak icap ediyordu. Bu | buhranlı zamanda işçi partisile Bibe- rallerin müttehit bir cephe teşkil e. derek hükümete iştirak etmeleri lâ. zımdı. Bunu temin edecek şartlar ne olabilirdi? Düşündüm, arkadaşlarım. la istişare ettim, bugün öğleden son. ra yeni bir Başvekilin iktidar mevki. ine gelmesiyle birliğin temin edilebi- leceğini anladım. “Cesaretle harbedeceğiz, “Wazitem sarih idi. Kral ile görüş tüm ve istifamın kabulünü rica et- tim. Dostum ve arkadaşım Churehill milli kabineyi teşkil etmekle meş guldür, muvaffak olacağına eminim. “Diğer arkadaşlarım da istıfalarım verdiler. Fakat yeni Başvekil, hai kabinesinde âza olarak benim de kal mamı ısrarla istedi, ben de kabul et. $im. Bu son görüşmemizden istifade ederek sizlere söylemek istediğim bir kaç söz vardır. memeli # Fransı bur edecektir. dan verilen tığı takdirde, ilk hedefi larda ve Tuna cakları kanaat: > İtalyanın takip etmektedir: “Üç senedir Başvekâlet mevkiin deyim ve bu sırada en ağır mesuli yetleri yüklehdim. Sulhü kurtarma! için uğraştım. Bütün teşebbüsletir. boşn gittiği için harbi ilân ettim. Va. zitemiz, yeni Başvekilin etrafında sarsılmaz bir itimat ve cesaretle harp etmek ve beşeriyetin düşmanını im. ha edinciye kadar uğraşmaktır.” “Churchill kabineyi kuruyor Mister Churchill, yeni kabineyi teş| kil etmekle meşgul olmaktadır. A. mele partisi yeni hükümete iştirak etmiye karar vermiştir. Loit Corç'un olarak yeni kabineye devlet nazırı girmesi beklenmektedir. Yilstük Gari 96 1904 denberi İn, mevkiler işgal etmektedir. 1908 de Ticaret Nazırı idi, Daha sonra Dahi. Hye Nazırlığını yaptı. 1914 ten baş- uyarak Bahriye, Mühimmat, Hava, Müstemlekât, Maliye Nazırlıklarını Ha etmiştir. Geçen Büyük Harbin kazanılına. smda en belli başlı âmillerden biri! idi, İnen deniz encümeni, D /ialyanların Oniki Adada 50 bin asker bulun. durdukları hakkındaki haberin mübalâğalı ol- duğu ve mütlefiklerin nazarların başka yerlere çekmek maksadile işaa edildiği haber veriliyor. Alman harp plânına göre Alman ordularının İsviçreye de taarruz edecekleri ve bu taarruzla birlikte nın da harbe İştirak edeceği tahmin olunuyor. ız hududunda mühim Fransız kuvvetleri bulun. durmak suretiyle Fransaya küvvetlerini taksime mec. “ ğ un diplomat muhabiri tarafın- Deiy Teleyrep ie e göre, Hala harbe karış. , Çünkü Italya, müttefiklerin, Balkan- olacaktır Ke hapzasında karışıklık çıktığı tak drde Seldniği işgal edip üs olarak kullana plâm bundan başka şu hederleri ve Malta ve Cebelitarığa karşı Fransız kabinesinde tâdilât Fransada da Başvekil Reynand, bu gün kabinesine İki nazır daha alarak kabinenin milli ittihadı temsil eder bir mahiyet almasını temin etmiştir. Kabineye girenler sağlardan Louis Marin ve İbarnagarey'dir. amana Amerika Donanması Yüzde 11 Nisbetinde Arttırılıyor Vaşington, 10 (ALA.) — Ayan mec Amerikan harp filosunun yüzde 11 nisbetinde ürttırılması hakkında mebusan mec. lisince kabul edilen kanun lâyihasını ittifakla tasdik ve âyan meelisine tevdi etmiştir. lya. alya, Selâniği işgal etmek 4 : ; Dün Krala İSTİFASINI Veren Eski BAŞVEKİL ? .. Mister Chamberlain NORVEÇTEKİ N HABERLER İngilizler, Dün Naziler Tarafından İşgali | Binnetice, İngiltere hükümeti, İz. landey: istiklâlinden mahrum edecek olan böyle bir ihtimalin önüne geç. mek için adaya İngiliz kıtaatını ihraç etmiye karar vermiştir. Bu ihraç ha reketi bu sabah yapılmıştır. İngiltere hükümeti, İngiliz kitaa. tının adaya sadece İzlandanın emni. yetini ziman altina almak için çıka. rılmış olduğu ve bundan böyle itti. haz edilecek bütün tedbirlerin ayni gayeye matuf olacağı hakkında İzlan. da hükümetine teminat vermiştir. İşgal vaziyeti muvakkattir | Muhasemat biter bitmez İzlanda' adasına çıkarılmış ölan kuvvetler ge. ri alınacaktır, Harekâta Dair Gelen Haberler Londra, 10 (Hususi) — Müttefikler Narvikin zaptı için yapılacak kati harbin hazırlıkları ile ciddi surette meşgul olmaktadırlar. General Fle. iseherin kumandası altnda bulunan ve Fransız . İngiliz kıtaatı ile Polon. Ya avcı müfrezeleri tarafından mü. zaharet edilmekte olan altıncı Nor. veç fırkası, Elevegardsmoen, Salan. ger ve Setermoen'in teşkil etmekte olduğu müselles dahilinde bulunan Narvik körfezinin şimalinde tahaşşüt etmek üzeredir. Almanlâr, Narvik şehrin! ve İsveç hududuna doğru gi- den demiryolunun 40 kilömetre im. tidadmdaki kısmın kontrolleri altın. da bülundurmaktadırlar, Müttefikle. rin harekâtı, ihtimal kara ve hava tarikile icra edilecektir. Müşshitler Narvik limanına girme nin bir çok sebeplerle müşkül oldu. ğu kanaatindedirler. Bir defa mayin. | Kk kapalıdır, gemi leşleri ile doludur, liman ihraç hareketini imkânsiz bı. rakacak derecede tahrip edilmiştir. ——>—> —— İpek Abajurlardan Alınacak Resim İ İngiltere hükümeti, İzlanda hükü. metine katiyen İzlandanın halihazır. daki idaresine karışmak arzu ve ta- savvurunda olmadığını bildirmiştir. Diğer taraftan İngiltere hükümeti, İzlanda ile onun menafline imi bir ticaret itilâfı akdi için mü relerde bulunmağa âmadedir. İzlanda adasının müde İaur olan xn! , ancak 10 poliz me murundan İbarettir. Harpten evvel Almanya, İlmi heyetler veya tayyare heyetleri namı altında bir çok heyet. ler göndermiş idi. Harp patladığı zaman İzlandada mühim miktarda Alman bulunuyor. du ve bunların orada bulunmalarını ticari mülâhazalarla izahıma imkân yoktu. Ö zamandanberi bu miktar kazâya uğramış bir takım Alman ge. mileri mürettebatının inzimamile art mıştır, Eski Seneler Mahsulü Afyonlara Ait Bir Tebliğ Ankara, 10 (A.A.) — Ticaret Ve. kületinden tebliğ olunmuştur: Top. rak mahsulleri Ofisinin İstanbuldaki deposuna bizzat veya bilvasrta af. yonlarını teslim edemiyecek mevki. de bulunanlara bir kolaylık olmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi ie Ziraat Bankasına lâzım gelen tali. mat verilmiş ve mallarını satmak is. tiyenlerin mezkür bankanın şube ve sandıklarına müracaatla afyonlarını teslim edebilmeleri hususu temin 0-| | Ankara, 10 (TAN) — İpek aba- jurlardan kıyrnetleri üzerinden yüzde kirk nisbetinde gümrük resmi alın. ması kararlaştırıldı. l fiflemiştir. ay içinde Almanya İtalyan generaline âni hücumlar yapmak ve bilhassa İspanyanın yardımını da temin etmektir. “ Fakat müttefikler İspanya ile temas etmişler ve neticede İspanya, kendisini harbe sürükliyecek her hareketten içtinap edeceğini bildirmiştir. * Gerçi İspanyadaki Alman kolonisi büyüktür ve Alman Sefareti geniş bir memurin kadrosu ile çalışmaktadır. Fakat İspanya hükümeti bütün bunların zarar vere. miyecek vaziyette olduklarına kanidir. İspanya gaze. teleri bir aralık müttefikler aleyhinde neşriyat yaptık- ları halde, son zamanlarda bu neşriyat büsbütün ha. a Maamafih İtalya ve Almanya Ispanyayı kazan- mak için faaliyetlerini arttırmışlardır. Geçen dermiştir. Balear Adaları kumandanlığı da bir İspanyada 30.000 Nazi bulunduğu haber veril. mektedir. General Franko bu Nazilere karşı ted- bir alamamaktadır. lunmuştur. Eski seneler mahsulü afyonlarını satmak istiyenler bu kolaylıktan is. tifade edebileceklerdir. İspanyaya 1000 tayyare gön- verilmiştir. j sika gibi silâhlı. milnasebet, İ Sovyet kuvvetlerinin yüksek m matıkın eski memurivetlerini, İ den tesisi hakkında i ni tarafından ittihaz edilmiş olan rar hakkında mütalda beyan <a Pravda gazetesi, tedbirin askerlerin disiplinini ve bil nelmilet Izlandaya Asker Çıkardı. Danimarkanın İstilâsından Sonra Bu Adanın da htimaline Karşı İngiltere Hükümeti Bu Tedbiri Almıya Lüzum Gördü Londra, 10 (A.A.) — Hariciye Nezareti, aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Almanların Danimarkayı işgallerindenberi İzlan- Sd İdanın Almanya tarafından işgali ihtimalini nazarı itibara almak İbir zaruretti. Böyle bir taarruz vukuunda, hattâ bu taarruz ufak bir mikyasta da olsa, İzlanda hükümeti bu mıntakanın Alman- iların eline düşmesine mâni olamazdı. 'GEELE Şaşılacak Şey! Yazan: B. FELE B ütün dünya gibi hepimiz bili, yoruz ki, bugün A Garbinde oynanan trajedinin da Alman veya İngiliz z mukadderatı taayyün edecektir. Bİ im kanaatimiz bu işte yüzde doki kozları elinde tutan İngilterenin lip geleceği merkezindedir. Yalnı kanaatimiz değil, temennimiz de bik dur. Çünkü Almanların maalesef fusu az milletlere karşı reva gördük- Teri muameleler herkesi kend den soğutmuştur. Görülüyor ki Almanya ile iki şı kilde münasebet tesis edilebiliyor; Ya Norveç, Polonya, Holanda ve Bel Çekoslovakya ve Danimarka gibi e saret, 51 Bu muazzam davanın daha baş tı raflarında bir Norveç istilâsi İngilizler bu küçük millete etmeyi vaadettiler ve oraya bir kuv. vel #eforiye gönderdiler. Askeri lar bu seferi kuvvete miisait olm Şimalde Narvik ismindeki Tin miistesna olmuk üzere İngilizler Nor veçteki kuvvetlerini geri çektiler. B Apaçık bir muvaffakıyotsizlik Gerçi Almanların o Norveçi işgalin den hir fayda gördükleri iddin mezdi amma İngilizlerin prestiji itibarı bakımından bilhassa kü milletler nezdinde bu fena tesir bı. Bunun reaksiyonu olarak ta İngi liz parlâmentosu o Başvekili östizi çekti, İşte benim gibiler için hâdise burada vukun geldi. Başvel Norveç harekâtinm neden akim kal dığım ve hu yüzden İngilterenin barına hakise geldiğini apaçık sö İdi, Dünyanın hiç bir memleketinde bu kadar hayati bir mesele hud ce aleni müzakere ve tenkit edi mez. Bütün bu münakaşalar, düş manlar tarafından istismar edili fırsatım hazırlar. Lâkin İngiltes demokrasinin, parlimente usulünü kuvveti buradadır. Herşey açik milletin önünde görüşülür. mahal bırakılmaz. Kusur varsa ya panı muahaze ederler ve tekerrür et memesi çaresini araştırırlar, Parlâmento sisteminin beşiği İngillereden başka yerde halkin sf. yasi terbiyesi ve manevi kuvveti kadar hayati bir meseleyi bu di aleni münakaşaya mütehammil gildir. İngiltere için bir kuvvet olan bu saşılacak şey, başkaları için bir 24 teşkil eder, gilizleri bu yolda taklide kal . Ve böyle hareket etmekle isabet te ederler. F baslıen bir uzvu olan Fransa hile, Onun icin hic kimse (tâ büyük demokrasi) Âl Sovyet Divanının Kararı Etrafında Moskova, 10 (A.A.) — Müsellâh Âli Sovyet Diva hassa şimdiki b vaziyet dolayisile askeri şeflerin otoritesini temin etm Jbdaf etmekte oldu ai ğunu yazma