10 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

3 FELEK Hak Mefhumuna Hürmet Yazan: B. FELEK en arasıra, kıymeti beş on ku. ruşu geçmiyen bir takım iddi, aları kalemime dolarım. Bu hapöketi. mi çoğu cimriliğe hamlederler. Bu yanlış bir müşahededir. Cimri ve mert kimlerdir? Zaten burası bi, İzim cemiyette daha tam vüzuhiyle İ çizilmiş birer portre olmamakla bes raber benim hareketim mali ve ikti. sadi olmaktan çok ayrı bir dsasa da, yanar, Ben hak mefhumuna hürmet et. meyi ve ettirmeyi İsterim de ondan dolayı böyle maddi kıymeti pek han sis görünen münakaşalara girerim, Bu hak mefhümunun herkesçe muhterem sayıldığına şüphe etmek İstemem. Lâkin devlet dairelerinde çalışan o vatandaşların maalesef bu hak mefhumunu ikinci plâna atarak gnyretkeşlik gösterdikleri ve devlet menfaati mazeretiyle ferdin hakkımı her zaman aym titizlikle düşünme" dikleri de görünmektedir. Simdi size bir misal; Bir vakitler, yani elektrik ve $ti idareleri hür şirketlerin elinde iken, hükümet komiserleri, bu şike ketlerin makbuzlara © yapıştırdıkları pulları halkın ödemesine itiraz ede, İrek bunu şirketlerin ödemeleri Tözüm geleceğini ileri sürdüler, Ve şirketle, re bu mâkul şekli kabul ettirdiler, görülen | Zira damga pulu bir vergi ise bumu ee imzayı pulun Üstüne atanın tediye | ” letmesi “en iptidai mantık ienba âdi, i ,, | bükin bu mantık ve hak mefhumu . Politika gazetesi, Maksimoviç İN İbu şirketler belediyeye geçer geçmez (imzes ile, tarihte Rus - Sırp müns- | eski tâbirle (amelden sakıt) oldular. İsebetleri hakkında makaleler neşret. Şimdi Şirketler yaptığı zaman hake imekte ve Sovyetler Birliğini, muha- İsız olan işi bu milesseseler cayır İriplerin, Balkanlara ait plânlarında | yır.yapıyor ve makbuzların altına nazarı dikkatte tutmaları icap eden | yapıştırdıkları pulun parasını halk. bir taraf olarak göstermektedir. tan istifa ediyorlar. Dahası var. Es. Moskova, 9 (A.A.) — Molotof, Yu-|kiden bu şirketler makbuzlarına goslav iktisat heyeti azasını kabul e. | kuruşluk pul koyarlardı. Şimdi beş derek kendilerile görüşmüştür. Bu | vüz kuruştan yukarı makbuzlara beş görüsme, üç saat devam etmiştir. | kuruşluk pul yapıştırılıyor ve param Salâhiyettar mahafil, müzakerele. | müşteriden alınıyor. rin memnuniyeti mucip bir şekilde | Bu, hak mefhumuna mugayirdir. devam etmekte olduğunu beyan et. | Bir kere bu şirketler belediyeye inti, uvve bir prensip 1. | Kal etmekle, meden damga vergisi ——— 10.5.9409 oereasimemaanaeaeeeeem) BUGÜN! j Chamberlain'in Mağlübiyeti " Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İngiliz Büyü Ea Elçisi Dün Avdet Etti Dün Akşam Ankaraya Giden Sefir, Bulgaristanı Alâkadar Eden Hayati Meseleleri Öğrendim, Diyor İngilterenin Ankara Büyük Elçisi Sir Huges Montegomery Knâchtbull Hugessen C, K. M. dün sabahki ekspresle Sofyad. şehrimize gelmiş ve dün akşam Ankara; i Büyük Elçi dün kendisile görüşen ga da birkaç gün içinde yaptığı seyahatin kendisi için bir tebdili,, mahiyetinde olduğunu söylemiş ve şunları ilâve etmiştir: 4 ; ; ; ; ; ; ; , Yugoslavya sa si Sovyetlerle irecı Bir Prensip Itilafı Yaptı Garından Çıkarken Anlaşmanın İki Üç Güne Kadar İmza Edilmesi Bekleniyor : vam Kamarısında kazandığı İtimat reyi, iş başına geldi geleliiki Hanmakta olduğu itimat reylerinin| fen zayıfı idi. Bu yüzden, hu zayıf i-| Mimat, İngilterede dahi, manevi, hat- | â siyasi, bir ademi itimet sayıl ve Mister Chamberlain'in bir tecrühe 4 yaptıktan sonra iş başından ilmesine bir başlangıç telâkki edil. Mister Chamberlain'in önümüzde, i günlerde baş vuracağı son iceri *, &mele partisine iktidar mevkiin. 1 temsil eden bir kabine vü- getirmektir. o Fakat Mister #Chamberlain'in bu tecrübede YW #vaffak olması ihtimali, son derece üpbelidir. Çünkü amele partisi Mis. İler Chamberlain'e itimat etmediğini, (onun gibi bir şefin deruhte ettiği bü Yük ve tarihi mesuliyeti sırtlamıya Pkâfi gücü olmadığına inandığını â- İ sıkça göstermiştir. Muhaliflere Göre * ağ, şaf etmektedir. Müzeke ya üç güne kadar bitecektir. Yugos- İav heyetinin Moskovadan Belgrada İ12 mayısta dönmesi beklenmektedir. İ Havas muhabirine göre, Bulkan. ilarda sulhün idamesi imkânları hak- kında Yugoslav efkârında İnikbinliğin en mühim sebej ibirisi, Yugoslavyaya göre, b İhimayesi” teşkil eylemekte mele partisine göre, Mister Chamberlain'in gevşek siya- "seti, Almanyanın vaziyetini sağlam. #lamış, İngilterenin dünya nazarındı İlibarını sarsmıştır. İngiltere: “— Sofyada yaptığım mülâkatlar çok faydalı olmuş ve Bulgarista. Bı alâkadar eden hayati mesele leri bana öğretmiştir. Büyük Elçi, Bulgaris! ricali ve bu arada Kral Roris il tığı mülâkatların siyasi mah hakkında bir şey söşlemek miştir. itibarını yeniden kazanması, lâyık olduğu ehemmiyet ve şiddet. le idarç edeceğini göstermesi için, #vvelâ Mister Chamberlsin'in mesi ve bu düşünüşü temsil ede" i e ikm. yi bir gelin başa BE beplnin'in 5.) kele pri idar mevkiinde his Se wenek için baş vuracağı tec: menin muvaffakıyetsizliğe uğraması bekleniyor. Fakat amele partisinin Chamber. İsin ile teşriki msaiye karşı gelmesi, #nun iktidar mevkiini terketmesi tin kâfi bir sebep teşkil etmez. Çün. kü Mister Chamberlain büyük bir eksoriyete dayanıyordu. Muhafazakârlara'Göre S devlet etleri isteme. İya seyahatinin Rat irdağı büyük alâka devan nn ğin * verdi m, bundan Bi melâmat, bu &e Reisicümhurumuz Leh Cümhurreisini Tebrik Ettiler SAA) — mÜnasei nda Bul ei “ Lehistanin | g öte Melsi,! cümhurumuz Lehistan Relsicümhu. | s irmiş. | mubtemeldir. Alman - Yugoslav ticaret müzakereleri Belgrat, 9 (A.A.) — Alman. Yu- goslav Iktısat komitesi, dün yapmış olduğu ilk toplantıda Yugoslav zirai ihracat, salr ihracat, gümrük mese. leleri, tediyat ve Alman ithalât tâli komitelerini teşkil etmiştir. | a Ankara a yapılan se. küç gün ev j bazı tekliflerini hâmil olarak gelmis ve bu hususta Türkiye devlet riçali ile icap eden noktal nazar tea. tilerinde bulunduktan sonra, Bulga, ristan hükümetine bu teklifleri dermiştir. Bu teklifler şu hulâsa edilebilir; İngiltere hükümeti, Bulgaristanın dış ticareti üzerinde müessir olacak şekilde Bulgaristanla | ticari müna- sebetlerini arttıracak ve Bulgarista. — " on müzakereler sırasında göze |> “Mf e bu eks wer) Romanyanın Milli Bayramı Romanya, en büyük milli bayra. ktadır. Romanya, bu bayramını, memleket bütün parti Ihtlâflarını kaldırmış, dış politikasına en cmin İstikameti vermiş olmanın 1 al t tsin? Bunlar tamamen ticari milessese.. lerdir. Ve bundan dolayıdır ki mak» buzların beş yüzden yukarısına beş kuruşluk pul yapıştırıyor. Eğer dev. let dairesi telâkki edilse tahsilâtına iki kuruşluk pul yapıştırırlardı. Bu münasebetle vergi makbuzlı rına ve devletçe verilen lara ilsak edilen pulların halktan &-. lınması üzerine de dikkat <ekmek isterim. Bir mükellef vergi sini verip te makbuzu aldığı zaman e Amuş, Olup di gez e #fname imza edilmesi Vetin de zaafa uğradığıdır. Chamberlain yüz, yüz elli rey daha kazanabilirdi. Bunları kazanmaması »aun kendi partisi içinde de, &xki| Yaziyetini muhafaza etmediğini gös. teriyor, Mister Chamberlain'i, iş ba. ndan ayrılmıya sekvedecek en mü. İm âmilde budur. Bu vaziyet şitında yapılacak şey, hem muha. *rakârları topluyacak, hem milli runa tebrikle: “ İve teşekkürlerini cevaben telgarfla. mıştır, Romanya Hükümeti Bazı Maddeleri huzuru, ve saadeti içinde idrâk et. birliği temsil eden bir kabine kura. tak yeni bir şefin iş başına geçmesi, dir. Bu yoldaki kararm önümüzdeki Künlerde verilmesi bekleniyor. İ katle bağlı bı mektedir. Bir, kendisine samimiyet ve sada. ğumuz dost ve na mali kredi açacaktır. Sayet Bul. gar hükümeti, Bulgaristanın komşu. larile arasında mevcut olan ihtilâf meselelerin halli işinde ısrar ederse, | Bükreş, P (A, Müsadere Edebilecek İ Tuna Konferansı Bükreş, 9 (A.A) — A.) — Romana hü- | Tuna komisyonu, 20 may rrupa arası | SÜ Lâkin müttefik Romanyanın, ve onun ener. İngiliz hükümeti bu hususta da te. kümeti iktisat heyeti mill müdafaa da toplanacaktı Bu toplantıya, İ i bu makbuzun pul parasını da ti etmektedir. Bu tamamen kanunidir. mahza hak mefhumuna pek uygun değildir. Bir mükellef verdiği ; İvergiyi tevsik ettirmek için de vergi vermemelidir. Devletin verdiği bu kabil makbuzların hepsi damgadan munt olmalıdır, d sabui | Yeni şefin ya Lord Halifax, yahut || elm bu en büyük milli bay ramını, bir kardeş bayramı kutlar gibi derin ve sıcak bir samimiyetle sebbüste bulunmayı kabul edecektir. | Diplomatik mahafilde hâkim olan kanaate göre, bu mesele mevzuu hesabına ve sivil halkın fağesi için |g mahrukat, petrol ve müstahsalâtı, za. i sediliyor, Fakat Mister Churehill'in hire, gida maddelerinin müsadere ve | man. İ i Mister Churehili olacağından bah. İ tı ruşnarğesinde, Tuna Mil birliği temsil eden bir kabineyi İ daha kolaylıkla kurabileceği tahmin olunmakta “ve onun için Başvekilli, iin ona geçmesi ihtimali daha kuv- vetle tebarüz etmektedir. İ İngilterenin bu sıroda vereceği) arar, onun müstakbel harp siyase- tini tayin edeceği için, bütün dünya, u hâdiseleri derin bir merak ile ta- kip ediyor, d Halifax İle Maiski Tekrar Görüştüler mdra, 9 (A.A) — Lord Helifax, Büyük Elçisi Maiskiy Lordun, Elçiye son en bazı noktaların ten-| talebini mutazamının © nota tevdi etmiş olduğu zam” ilmektedir. Aland Adaları Tahkim Edildi ei Neue Zuricher Z ii 2 (AA) — mu. haki inin Stokholm İri Finlandanm £ Aaland sdaları- tekrar üzkeri hale ifrağ ettiğini tebrik ederken, onun çok daha me. sut beyramlar yaşamasını candan ileriz. bahsolduğu zaman, İngilterenin An. | kara Elçisi şahsan teşebbüse geç cektir. mübayaası © Mimanya Balkanlara askeri kumandanlarından birini göndermişlir. Bu zat General Von Tip- pelskirş'dir. Evvelâ Sofyaya giderek Bulgarla- rın askeri vaziyetini tetkik etmiş ve icabı hali, de Bulgaristanın ne dereceye kadar ve ne şekil. de yardım edeceğini tesbit etmiştir. Son aylar içinde Almanyadan Bulgaristana gönderilen mühim miktarda top ve harp malzemesi etra- fında da tetkikat yapmıştır. Şimdi Belgratta- dır. Bu general, Alman erkânıharbiyesinin Ce. nubu Şarki Avrupa kısmının şefidir. * Bulgaristanda harp havası esmiye başlamıştır. Üç gün evvel Sofyada ilk defa tay vyare hücumlarina karşı alı nacak tedbirlerin tecrübesi yapılınıştır. İki gün evvel de Bulgar ordusu Sofyada bulunan İngilterenin Anka. ra Sefiri ve Alman iktisadi heyeti önünde bir retmige. çit yapmıştır. Bu resmigeçitten sonra General Daskalof askerlere kısa bir hü hürriyet ve bede bulunarak, ve istiklöli için harbe hazır olunuz. “memleketin demiştir, hakkındaki propesini tasvip etmiştir. kararrame | peri vardır, gayret ediyorlar. * Yugonlavyanın Alınanyadan da, İtalyadan da sıtkı sıy- rılmıştır. İtalya Yugoslavyayı tatmin için Arnavutlukta Yuğoslav hududunda bulunan askerlerini bir miktar ge- ri çekmiye Tazı olmuştur. Huduttaki hâdiseyi Yugoslav yayı memnun edecek şekilde kapatmıştır. Fakat Yuzos- lavya İtalyanın Dalmaçya sahillerinden vazgeçmediği. ne, ve İlk fırsatta buraya hücum edeceğine kanidir. Bü. tün tedbirlerini ona göre almaktadır. Askerlerini hu- dutlara yığmıştır. Bütün hudut boyunca ve sahil üz de kuvvetli tahkimat yapılmaktadır, Almanların teşkilâtı şıkıştırmaktadır. Ordusunu genişletmekte. dir, ve her ihtimale karşı hazırlanmaktadır. . » Almanların, Holanda, Belçika ve Lüksemburg hududu üzerindeki kuvvetlerinin altmış fırka- Lık olduğu tahmin ediliyordu. Müşahitlerin an- latışına göre, bugün bu askerlerin sayısı üçte birine inmi Birinci sebebi, Almanların müdafaa hatlarını takviye etmeleri ve üçüncü bir müdafaa hattı vücude getirmeleridir. saplarında seyrisefain hakkında eks. erin saporlarının tetleiki meselesi Dahası var, Bir vere telgraf çeker, siniz. Makbux verirler, pul parasını İda alırlar — Makbuz istemem. Deseniz de si. ze bu makbuzu zarla verirler, Çünkü. bu makbuzun bir vazifesi de gişe me. İmurunu kontrokdür. | Şu halde, dahili bir devlet vazife. sini gören bir kâğıdın üstündeki İdamga parasını, onu istemediği halde ferdin tediye etmesi kanuna uygun, bak mefhumuna aykırıdır. Bu misals © leri ileri sürerken bir kuruş, beş Ku, ruş gibi pek ehemmiyetsiz. kıymet arzeden mevzuları seçişimin sebebi şudur; Hak mefhumu bizatihi hürmet görmelidir. Mevruun maddi kıymet fazla olursa, haktan ziyade menfan. tin korunması için münakaşa edildiği şüphesi hatıra gelir, Halbuki beş küs tuş gihi hasis bir miktarda hu şüphe İye mahal olmıyacağından kaygunun © hak mefhumuna hürmet olduğunu ister istemez kabul etmek lâzım ge lir. Tv Gönül istiy İ vaz'ından, tel s hakka hürmet esası gözden w ak tutalmas Çünkü hir demokrat O memlekette | bu hak en kudsi varlıklardan biridir. Memurlar ve daireler bunu unut. muş, ihmal etmiş vaziyete düşmeme. 4 tirme raziyelini in etmesi tedir. Bu &askerileştrme Almanlar Bulgaristanı vaziyelini tayin e. , Soyyetler Birliğinin zpni için sıkıştırıyorlar. İngilizler de, Balkanlarda yapak ve İsveçin mutabakstlle bir Alman ve İtalyan taarruzu olduğu takdirde KN Bulgaristanın nasıl bir vaziyet alacağını öğren- orlar. Almanların istediği, Roman- idirler, İkinci sebebi, bir stratejik ihtiyat küvveli kur- Ni mele makta olmaları ve bunun için Garp cephesinden asker çekmeleridir. Mareşal Voroşilofun ) Yeni Bir Vazifesi Moskova, 9 (A.A) serleri Mecjisi, Teni in i Muhtekir Bir Çay Taciri | “Tevkit Edildi yenir, O(A A) — Çay üzerinde) kâr Yaptığı sabit olan çay Doll İ Cevas tevkif edilmiş ve MİLİ ma . Kanununa göre muhak€- m niye limak Üzere mahkemeye verile ) Mişe miye çalışıy. yayı istilâ edinceye kadar Bulgaristanın bila- raflığını muha: gari: Bulgaristanla Romanya 'sfanın kendisine iltihakıdır. mın arasını faza etmesi, ondan sonra da Bul- Müttefikler de bulmıya » Almanlar bu işlerle mesgul oldukları sırada hududa mu- vazi olan ana yollarındaki faaliyetleri azalmığ; Alman yareleri ve devriyeleri hüsbütün duraklamıştı, Bu da anların Norveçte kullandıkları kuvvetlerin en mühim kısmını Garp Cephesinden çektiklerini gösteriyordu, —jcek Mareşal Voroşilofun. setinde bir hükümet komiâvonu teşkil etmiştir. Bu »misyon Sovyet Meclisi riyaset Hiv İdu ve donanma Amiral © , rallik y Geherallikler mal rına getiriler * yüksek kumandanları teklif ©© İliyecektir. Me ri;