7 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

TAN 7-4-940 BUGÜN İngiliz Kabinesinin Vaziyeti Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL vam Kamarası A bir münakaşaya sahne olacak, başta Mister Chamberlain olmak üzere Churehill, Samuel Hoare ve O- liver Stanley gibi bahriye, harbiye ve hava nezaretlerinin başında bulu- nan nazırlar Norveç meselesi hak- kında mufassal izahat verecekler ve bu izahlar meclis tarafından uzun uzadıya müzakere ed'lecektir. Gerçi Mister Chamberlain geçen Perşembe, ayni mesele hakkında iza. hat vermişti. Fakat bu t muvakkat mahiyette olduğunu söyle. yerek münakaşa ve müzakerenin haf- ssevesAA eee bugün müh'm da kabul olunmuştur. Mister Chamberlain'in ricası ka« bul olunmakla beraber geçen Per. şembedenberi İngiltere efkârrumumi. yesi başka bir mesele ile meşgul ol. mamakta, fakat bir hüküm vermek. ten çekinmektedir. y Hükmün geciktirilmesine sebenp, bükümetin, ne yapıldığını tamamile anlatmamış olmasıdır. Hükümet bu- gün bu işi başaracak ve o zaman 0. nun vazifesini yapıp yapmadığı an. laşılacak ve hükümete ona göre iti. mat edilecek veya edilmiyecektir. Chamberlain'in Mevkii: Mîster Chamberlain gerçi bugün ekseriyet sahibidir. Ve bu yüz. den onun bu ekseriyete dayanarak mevkiini kurtarması beklenir. Fakat bugünkü vaziyet içinde hükümeti hesaba çekmek isteyenler yalnız mu. halif partiler değildir. Belki bütün partilerdir. Mister Chamberlain'in İstinat ettiği muhafazakârlar da mu- halifler derecesinde hükümetle he- saplaşmak, onun ne yaptığını anla- mak, hükümetin kusuru varsa ku- surlarını ölçmek, tartmak ve ona gö- re notunu vermek istiyorlar. İngiltere hükümetinin hesap ve- “receği en belli başlı mesele, Norveç lesi müdahaled sonra bu müdahaleden vazgeçmenin sebeple. ridir, «AiKumen neden esaslı bir şekilde | dan geçen Li müdahale.etmedi de çekilmeğe mec. bur oldu? Yahut, müdahale doğru değilse © Veya imkânsızsa bunu niçin peşin. © den tayin etmedi de müttefiklerin nüfuz ve prestijini ihlâl edecek bir © hattıhareket tuttu? . Mister Chamberlain ile arkadaşla. rının bu imtihanı nasıl geçirecekle. rini şimdiden kestirmeğe imkân yok. tur. Fakat Londra gazetelerinin mü.- talâalarına göre hükümet dâvasını açıkça anlatacak ve neticede tam iti. mat ile karşılanacaktır. Fakat ayni | gazetelere göre mesele hükümetin haklı veya haksız olup olmadığını anlamaktan ibaret değildir. Daha mühim bir mesele hükümeti takviye etmek ve harp işini daha iyi ve daha tesirli bir tarzda idare eder hale ge- tirmektir. Kabinedeki Değişiklik: | Bu yüzden harp kabinesi erkâ. w nından her birini devlet mua. ı melâtı ile meşgul olmaktan kurtara- tak ona yalnız harp işlerile ve harp idaresile meşgul olmak için fıı_rîat verilmesi bekleniyor. Bu gibi tedbir. ler, hükümete itimat edip etmemek Yanında, teferrüattan — ibaret kalır. Fakat harp icaplarından nlınfın ders. lerin İngiliz hükümet mekanizmasın- da bir takım tadilâta yol-açacağı an- laşılıyor. ü Hulâsa en kuvvetli ihtimale göre, Mister Chamberlain mevkiini mı_ıha- faza edecek, fakat kabinesini b.ıraz daha takviyeye çalışarak harp işle- rinin daha canlı bir tarzda idaresini temine bakacaktır. Kemik Hastalıklarına Karşı Yeni Bir Tedavi Usulü Bulundu Berlin, 6 (A.A.) — Frnn?:[_urt'ta tmik hastalığı ile mücadele İçin ye- Di bir usul bulunduğu bildirilmekte- dir. Kemik hastalığına müptelâ _olan SOcuklara verilecek süt her gün ültra Viyole şualara gösterilmektedir. Dok Orlar bu sütü içen hasta çocukların bir kaç hafta zarfında iyi olduklarını V hastalığın mündefi olduğunu mü- Sahade etmişlerdir. Z Ültra viyole şuâlara gösterilen süt, kokusunu ve lezzetini muhafaza et- Mektedir, izahatının | taya bırakılmasını rica etmiş, ricaşı | Ingilterenin garp sahili üzerinden tayyaresi, geçen hafta, sahil bataryaları tarafından düşürülmüştür. Ma. yin yüklü olan bu tayyare, havada iken ateş almış ve bir kasabanın üze. uçan Hcinkel tipinde bir Alman | ! t rine düşerek burada birçok evleri yıkmıştır. Bu yüzden 2_ kişi îilmüş. ı_so kişi de yaralanmıştır. Yukarıki resimde, tayyarenin düştüğü mevkide vukua gelen tahribatı görüyoruz, Mecliste, Diyarbakır-Iİran İrak Hattında Yapılacak Tâdilât Kabul Edildi 2 S M Almanlar Üç Gün Aynı Noktaya Hücum Etti Paris, 6 (A.A.) — Salâhiyettar as. Bu Hattın İcabında Yeni Petrol Sahasına Kadar Uzatılması İçin Nafıa Vekâletine Salâhiyet Verildi Ankara, 6 (A.A.) — B. M. Meeclisi bugün toplanarak, Diyarbakırdan I. rak ve İran hudutlarına kadar yapı- lacak demiryolları kanununun birin. ci maddesinin tadili hakkındaki lâ. yihayı müzakere eylemiştir. Bu münasebetle söz alan Hasan Fehmi Ataç (Gümüşhane) Beşiri de petrol membalarının keşfedilmiş bu.l lunması dolay yısile bu havza yakının. aALİMDaA dan buraya temdit edilecek bir şube hattına ihtiyaç olacağını ileri süre. rek, bu hattın inşası cihetinin mev- zuu müzakere kanun ile nazarı dik. kate alınmasını istemiş ve bu mak. satla bir de takrir vermiştir. Bu mütalâaya karşılık olarak Baş. vekil Doktor Refik Saydam aşağıda. ki izahatı vererek demiştir ki: “Mahallinde gördüğüm vaziyete nazaran, hattın oraya götürülmesine henüz vaktimiz vardır. Sondajlar de. vam edecektir. Hakikaten bir petrol mıntakasına tesadüf edilmiştir. Ta. bif bunun vüsati ve verimi hakkın. da lâzım gelen tetkikatı yapmak icap etmektedir. Esasen Bismil'e kadar - henüz hat açılmamış olmakla bera. ber . trenle gittik. Oradan itibaren Raman dağları istikametine kadar, Eruh kasabasına kadar trenin geçme. si için lâzım gelen tertibat yapılmış. tır. Balastları konmuş ve rayları ha. zırdır. Yalnız köprülerinde noksan. lk vardır. Onun üzerinde de Nafia Vekâletinin çalıştığını bölge hat in- şaat müdürlüğünden öğrendim. Eğer bu mıntakada büyük iktısadi bir pet- rol sahasına tesadüf edecek olursak, lâzım gelen sondajlar yapıldıktan son ra, bu hattın temdidi mümkündür, esasen bu hat âzami 35 . 40 kilomet. re kadar bir yer tutacaktır.” Hasan Fehmi Ataç (Gümüşhane), Evet, şimdiden hükümete salâhiyet verelim. Başvekil Dr. Refik Saydam (de. vamla), böyle bir şeyin ilâvesine lü.| zum iyorsanız muvafık olür. [ MüŞYEKNÜRZ, sonra, Kursüye ZöÖlen. Refik Şe#ket İnce (Manisa), Diyar. bakır - Irak hattınin bir noktasın. dan itibaren İrana gidecek olan hat güzergâhının değiştirilerek bu hattın Elâzığ'dan itibaren temdidine müte. dair olan lâyihanın esbabı mucibe. si üzerinde durarak 1937 de büu hat. ların inşsası için kabul edilmiş olan kanun ile verilen 50 milyon liralık tahsisattan 15 milyon lirasının sar- fedildikten sonra şimdi hat güzergâ- hının yeniden tebdil edilmekte oldu. ğunu işaret eylemiştir. Hatip, Diyarbakırdan itibaren yüz küsur kilometrelik bir kısmın inşa- atı tamamlanırken ileri kısımlarda arazi menaati, inşaat ve işletme maSs- raflarının yüksekliği gibi hususlar yüzünden yol güzergâhının tebdil e- dilmekte olduğuna göre bunun daha önceden tetkik ve tesbit edilmesi lâ- zım geleceğini söyliyerek bunun ne- den yapılmamış olduğunu sormuş, ayhi suretle Aydın hattı üzerindeki Aziziye tünelinin ıslahı işinde de ev- velden esaslı bir tetkike girişilme- miş olması yüzünden fuzuli sarfiya. ta sebebiyet verildiğini kaydeyle- miştir. Naci Demirağ (Sıvas), bu sene sar- yüzde yirmisine tekabül cektir. - muntü duymuştur. Bu meyanda, sin nesri de yasaktır. arasında bir muvazene temini aleyh, Almanya Sovyetlerin bütün ihracatını kendisine mâl ettiği takdirde bile bu iktisadi ablokanın tesirini hafifletmeğe kifayet etmiye- Bitaraflığınr sonuna kadar muhafaza etmek emelinde olan Yunanistan, bazı fevkalâde tedbirler almak lüzu. nanmalarının harekâtından bahsetmek memnudur, Res- mi matbuat bürosundan g#ecmiven herhangsi bir havadi. Müttefiklerle Almanlar tarafından verilen havadisler raftan gelecek havadişlere de ayni derecede ehemmiyet verdirmek, onları nazarı dikkati den serlâvhalarla göstermek te mecburidir, : : Egeden Korfu'ya, Makedonyadan Trakyaya ka- dar, bütün Yunanistan tam bir dikkat halinde- “dir. Halihazarda yalnız 80 bin kişilik bir ordu HÂDİSELERİN İÇYÜZÜ © Londrada çıkan “Ekonomist,, mecmuası neşret- tiği bir makalede Sovyetlerin Almanyaya neler verebileceğini tetkik ediyor. Bu yazıya göre, bü- tün Sovyet ihracatı, Alman ithalâtının ancak etmektedir. Binaen- » İtalyan veya Alman do. mecburidir. Her iki ta- ayni derecede celbe. keri mahfillerde beyan edildiğine gö re, Almanlar üç gündenberi Garp cephesinde ayni noktaya birbirini müteakıp baskınlar yapmaktadırlar. Bu baskınların tekerrürüne hususi tedildiği ileri sürülen 15 milyon li.|PİF mâna atfedilmektedir. Bu bas. ranım Diyarbakır . Irak hattına sar. fedilmiş olduğunu söyliyerek demiş- tir ki: “Oraya sarfedilmiş olan 15 milyon liranın bir santimi dahi zayi olmamıştır. Belki biraz da askeri mü. lâhazalar inzimam etmek üzere Di. yarbakırdan Kurtalan'a hattı müş. terek götürmek, oradan da birisi I. a. diğeri de Van'a temdit eyle. mekvesası"kabul edilmişti.” Razi Soyer (Urfa) söz almış ve A- ziziye tünelinin ilk keşfine rağmen genişletilmesinden ve ıslahından vaz. geçilmesindeki tabii ve fenni sebep. leri anlatmış, bu eski tünelin 700 bin lira ile dahi sağlam ve tım mânasile İşe yarar bir şekil alamıyacağı, ancak genişleme ameliyesi esnasında kati olarak tahakkuk edince yanını daha iyi bir tünel açmanın muvalık ola. cağı anlaşıldığını söylemiştir. Nafıa Vekili General Ali Fuat Ce. besoy verilen izahattan vaziyetin ol- dukça tavazzuh ettiğini kaydederek demiştir ki: “Tlerde yapılacak kati istiksaflar, neticesinde eğer güzergâhın bir nok- tasında İran, istikametine de gidil. mek mümkün olursa o vakit müşte. rek kısımdan istifade edilecektir, Nafıa Vekili sözlerine devam ede. rek, Aziziye tüneli tesviye işini izah eylemiş ve bu tünelin mayıs içinde |lunması lâzımdır. seyrüsefere başlanacağını bildirmiş, | Amsterdam, 6 (A.A.) — Korwer. ve Hasan Fehmi tarafından yapılmış | deszand'dan alınan bir habere göre, olan teklifi tasvip eylemiştir. Holanda tayyare dafii bataryaları Meclis, bu izahattan sonra lâyiha-|dün sabah Almanlara ait olduğu yı yapılan teklif dairesinde kabul ey- |zannedilen bir balonu alevler içinde lemiştir. yere düşürmüşlerdir. bombardıman yapmaktadır. Dün Al. harekâtın neticesi değildir. Harekâtın şiddetine Almanlar rak B şif ucuşu yapılmıştır. Harp karşısında Fransa ve İngilterenin vaziyeti tuk irat ederek, ezcümle Fransanın yeni arazi ilhak etmek niyetinde ol. madığı için harbi istemediğini söy- lemiştir. Fransanın bütün istediği emniyettir. Bu memleket iki veya üç kere istilâya uğramıştır. Fransız mil. letine göre, ihtilâfa sebep olanlar Almanlardır. İngiltere ise, asırlar. danberi istilâya uğramamıştır. Fa. kat hava taarruzlarına maruzdur. Bu itibarla — daima müteyakkız bu. bulunduran Yunanistan, bugün, icabında 600 bin kişilik mükemmel, iyi talimli, en modern si- lâklarla mücekhez bir ordu çıkarabilecek vazi- yettedir. Hükümet o kadar uyanık, ve hattâ evhamlı dav- kınlardan evvel topçu şiddetli bir man kolları refakat ateşi himayesin. de ilerlemişlerdir. Bu sabah başlıyan hakkında salâhi. yettar mahfillerde tafsilât mevcut rağ. men Fransızların zayiatı pek azdır. geri çekilirken ölüleri ve yaralıları da beraber götürdükleri i. çin Almanların zayiatının miktarı ma lüm değildir. Hava faaliyeti mahdut olmuştur. Birkaç Fransız tayyaresi hatların üzerinde keşif uçuşları yap. mıştır. Fransanın Şark mıntakası ü- zerinde de derinliğine bir Alman ke. Londra, 6 (A.A.) — Fransadan dö. nen Herbert Morrison, dün bir nu. iFELEK Olacakmış Yazan: B. FELEK B u sefer de gazetecilerin Lon. dra seyahatine iştirak edemi« yenler için yeni bir teselli vesilesi zuhur etti. Acılarını bir nebze tâdil edebilir. ı Öğreniyoruz ki; belediyenin şehir. de işletmek üzere mübayaa etmek istediği otobüsleri nihayet bir İngi- liz firması taahhüt etmiş. Bu otobüs. ler tıpkı Londrada işliyenlerin ayni olacakmış. | Bir İstanbullu ve bir şehir uşağı sıfatile İstanbuldaki her belediye ha« reketile çok sıkı bir alâka duyduğum için bu bahse de karışmaktan kendi. mi alamadım. t Londrada iki türlü otobüs servisi vardır. Bunlardan birine (Bas) der. ler. İngilizce buss yazılır, Bu (Bas) lar, Londranın iç servis. lerini idare ederler, Ekserisi iki kat. | h ev gibi şeylerdir. Pek ender ola. rak tek katlı olanları vardır. Bunlar iriliklerine rağmen, Londranın pek | te düz ve geniş olmıyan yan sokak. | larından da geçebilecek tarzda dü. | menlenmişlerdir. Diğerine de grinlayn, yani yeşil hat dedikleri dış servistir. Bunlar Londra ile civarını birbirine bağlı. yan uzun ve içinde birkaç saat yo« rulmadan oturmak mümkün olan koltuklara malik, fakat pek ivicaçlı — yerlerde manevra yapamıyacak ka. j dar uzun boylu (otokar) lardır. | Şimdi belediyemizin getirteceğini | öğrendiğimiz otobüsler olsa olsa bi. j rinci nevi (Bas) lar olacak. Çilnkil*.wl diğerleri bizim sokaklarda dönemez. — Birincilerin de iki katlıları bil. Iİ mem tramvay tellerine takılmadan caddelerden geçebilirler mi? Her halde bu otobüsleri ısmarlı. | yanlar, bizim cadde ve sokaklarımı. ! zın hususiyetlerini düşünmüş olsalar — gerektir. 4 Bir ayak evvel şehirde başlaması. nı istediğim bu muntazam nakil va« sıtası münasebetile, daha gelmeden ve hizmete başlamadan bir noktaya | işaret edeceğim. ğ Mademki; Londradaki otobüslerin — aynini getirtiyoruz. Bari bu araba- ; ları Londradaki gibi kullanalım da, bugün tramvayların acıklı haline | getirmiyelim. Londrada bu otobüs. lere alınacak yolcu adedi muayyen. dir. Dolmuş bir arabaya kimseyi al. mazlar ve inen olursa; o adette yol. cu kabul ederler. Araba çok olduğu için kimse dolu arabaya asılmak iste. mez. Geçenlerde bir gün Beşiktaşta- ki (Şeref) stadında bir futbol maçın. — dan çıkan halkı taşıyan tramvaylara rast geldim. Bir taraftan dehşetteıı-J dondum. Diğer iaraftan da dünyada emsaline tesadüf edilmiyecek bir manzaraya şahit olduğum için mem. nun oldum. - Tramvayların yalnız kapılartna de. gil, ayaklarını dingil üzerindeki tah. talara basmış yüzlerce genç ellerile pencerelerin parmaklıklarına — asil. mış olarak seyahat ediyorlardı. Gö- rülecek ve şaşılacak Şey... İşte yeni otobüsleri o hale getir. — miyelim. Malüm ya, bizde bir şey ha. sıl başlarsa - öyle gider, k Bir gün Londrada, dehşetli bir yağmur altında otobüs bekliyen sırıl — sıklam olmuş bir kadın, istasyona — gelen bir otobüse atladı. Biletçi ara. — banın dolu olduğunu söyliyerek inme sini rica etti. Kadın inmeğe hazırla. i nırken, yolculardan başka birisi İn« di. Böylece hem arabanın nizamı, — hem kadının sıhhati, hem de erkek. —— liğin kadınlığa karşı olan himaye — vazifesi ihmal edilmemiş oldu. Londradakinin ayni olarak gele. cek otobüsleri Londradaki gibi kul. — ıla'nalım dive ileri sürdüğüm temen- ni iste budur. | | ranmaktadır ki, bir yabancı için, beş altı sıkı kontrole rastlamamak mümlün değildir, deni- lebilir. Her yerde olduğu gibi, Yunanistanda da, herke- sin birbirine en çok sorduğu sual şudur: «— İtalya ne yapacak?,, Fakat Yunanistan, - Alman seyyahlarının (!) propagandalarına, ve İtalyanın asabi harekâtı- na rağmen - müttefiki Türkiyeye karşı olan sü- künetini muhafaza etmektedir. x Almanya ve İtalya, İspânya üzerinde tazyik icrasına başlamışlardır. Son haftalar içinde İspanya erkânıhar. biyesine mensup bazı zabitler hususi tayyare ile Ro- maya, oradan Berline gitmişlerdir. Almanya ve İtalya- dan İspanyaya askeri mürebbiler geldiği bildirilmek- tedir. İspanyol matbuatı müttefiklere semnati gösteri. yorlarsa da, bunun ne derece samimi olduğu hbelli de. ğildir. Milli Piyanço İdaresi 19 Mayısta Fevkalâde” Bir Keş'd2 Tertip Etti. Ankara, 6 (A.A.) — Haber veril. diğine göre, Milli Piyango idaresı 19 mayıs gençlik bayramı münasebetile mutad keşideleri haricinde fevkalâde bir piyango tertip eylemiştir. z 19 mayıs günü statta yapılacak — bayram tezahüratını takiben statta yeni kürelerle çekilecek oan bu pi- yango, büyük ikramiyesi 50 bin lira — olan 200.000 bileti ihtiva etmektedir. Bu keşide için onda bir bilet Yeri. ne tanı bilet ihdas edilmiştir. Ayvalıkta Zelzele Ayvalık, 5 (AA.) — Dün burada biri 35 geçe birbirini takiben üç sa. iye devam eden iki zelzele olmuş. tur. Hasar yoktur.