12 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ci Jutland Harbi | Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL. Gecen Büyük Harpte Almanla. hala, zın Skogerrak, İngilizlerin deniz harbi adını verdikleri bibi bir deniz harbi vuku Huldu. Güliz donanması, Amiral Jellicoe. 4 Alman © donanması, Amiral heer'in kumandası altında idi ve Baharebe 1916 senesinin 31 Mayıs Mü vuku bulmuştu. Asıl harbin i Kolanda hodudtndan 75 mil Mesafedeki bir saha idi, land harbinin kıymeti, geçen ük Yarp sırasında iki taraf do. Mibnasını karsılaşlırmasında idi. Ve Mta Büyük Harp sırasında iki taraf MK bu sırada karşılasabi Muharebeni in neticesinde İn; yekmasımın Alman donanmasına kar. | İda üstünlüğü anlaşılmış, İngiliz | anması harbiy sonuna kadar bu sinlliğü muhafara etmis ve niha, w İman donanması teslim olmuş. Bu z ii ii < Defaki Harbin Hedefi £ Bı defaki harbin hedefi ise, İn. Yan Filiz donanmasının Alman do. dağınasına üstünlüğünü isbat etmek ta İdir. Çünkü bu hakikatten şüp- m kimse yoktur. Fakat, Alman. | şimal devletlerine karşı teca. | “ünü körleimektir. | yağimanya, Norveçe gönderdiği kuv. ini beslemek, bu kuvvetlere İlin edecek kuvvetler yetiştirmek rmdadır, iliz ve Fransız donanmalarının xa, hedefi, bu işi başaracak olan AL Mak gemilerini yakalıyarak batır. Ni Bu gibi Alman gemilerini hi. İçi “den deniz veya hava kuvvet. mücadele ederek bunları da iFaf etmek bu harekâtın çerçeve. eİndedir. Nitekim şimdiye kadar bu yolda hayli işler yapılmış, Almanların “ Mniştar, on isa oyanın kuvvetlerini aksatma. daf eden bütün hareketlerin ai, *ği bir netice, Norveçin mu. taya etini kuvvetlendirmek ve bu- i, Titarılan Alman kuvvetlerinin Som dökülmesini temin etmektir. 'N Yem, nani ah, beleş .—. “ekim Norveç dahilinden alı. man, fakat henliz ihfizama gir. haberlere göre, Norveç mu. ti her tarafla canlanıyor ve larla o Norveçliler | arasında WE sahalarda şiddetli muhare. * Many, vuku buluyor. Norvecliler AL © kay, ari memleketlerine daha fazla te gt sevkedemiyeceklerini görür Müzgeşiliz - Fransız donanmalarının “Neyop: Yardımına güvenirlerse süp. Merk ki daha canla başla mücadele taha, ve istilâdan kurtulmak içim R,, #2la emniyetle savaşırlar. nan böyle olduğu ve böyle ola- imdiden göze çarpmaktadır, iğ Harbinin Neticesi : Avı deniz harbinin doğrudan Büz , doğruya neticesi hakkında he. Kati bir hüküm vermek sırası Yemiş Çünkü harp devam edi. glister Churehil'in Mng Avam Kama. Ktygç dünkü beyanatı da bunu an. Nyiag, Alman donanmasının mühim tile yı Yüradığına muhakkak naza. iş kılabilir, Fakât bu zayiatın bu lag nmayı ne derecede hir. reel Ve onun harp kuvvetini ne Ür, düşürdüğü henüz belli değil. stag tayin için harbin sonunu kten başka çare yoktu İlerinin Sespa Flov'a yaptıkları hü. * yakın gemi kaybettikleri an.| > el İdıman tayyaresi düşürülmüşt İ derhal müttefiklere satılmasına mü. Cümhurreisimiz Ismet Inönü, dün öğle üzeri refakatlerin- de Başvekil Doktor Refik Sâydam ve Milli Müdafaa Vekili Saf- fet Arıkan olduğu halde Orman Çiltliğini teşrif etmişlerdir. Çiftlikte bir at gezintisi yaptıktan sonra bir müddet istirahat ERLERİ ine maaile Polonez tik. Gerçi havasi Hiç Unutmam. Birader! Yazan: B. FELEK (His unutmam birader! Bugünkü gibi hatırımdadır. Biz bir se ki suyu İ; amma ben biraz kasvetli bulurum. Ne ise uzatmıyalım. O sene orada rahatça bir yaz geçirdik. Şimdi na- ği, bilmiyorum; o vakitler tereya- , peyniri, yoğurdu, tavuğu, pilici, fakat domuzu da bol bir yer- di. Herkes bunlardan istedi r di. Gerçi dostlarımızdan bazıları bu köyü yerdilerdi eden Milli Şef, akşam üzeri Çankayaya avdet buyurmuşlardır. Bu resimlerden birisinde Milli Şef İsmet İnönü'nü atlı gezinti sırasında, diğerinde de Çiftlikte Başvekil ve Milli Müdafaa Ve- kili ile beraber görüyoruz. AMERİKA Müttefiklere 3300Tayyare Verecek Londra, 11 (Hususi) — İngiliz hava nezaretinin resmen bildirdiğine gö. re, dün akşam Alman hava kuvvet cum esnasında dört Alman bombar. Di. ğer iki Alman tayyaresinin de üsle. rine dönemiyecek kadar hasâra uğ. ratılmış olduğu ilâve edilmektedir. Alman fayyareleri, İskoçya üzerin. de ve bilhassa Moray halici ile Scapa Flov ve Kirkwall'a karşı birçok taar. eni Bi Alman tayyaresi, tayyare dâfti toplarla &vct | tayyareleri tarafından düşürülmüş. tür. Busün İneiliz hava kuvvetleri sa. hil müdafaa tayyarelerinden biri Si. mal denizinde bir Dronfer deniz tay. yaresi düşüreüştür. İngiliz hava or. dusuns mensup bir flika düşen mü. rettebatı aramıya gitmiştir. Diğer taraftan Fransızların bu sa. bahki harp tebliğine göre Alsas - Lo. ren cephesinde gece sükün içinde| geçmiştir. Tayyarelerimiz, düşmanın Iki kesif tayyaresini tahrip etmişler. dir. Akşam tebliğine nazaran ise Vosgeslerin garbında düşman tara. fından bir kaç top atışı yapılmış ve Fransız topçusu tarafından şiddetle mukabelede bulunulmuştur. Vr Nevyork, 11 (A.A) — Müttefiklere 12 ilâ 18 ay zarfında 2300 ilâ 3300 Curtiss, Bell ve Lekhcad tayyaresi verilmesi için inukaveleler hazırlar. mıştır. Bu mukaveleler Birleşik Are rikada bulunan İngiliz . Fransiz he. yeti tarafından imzalanacaktır. Harbiye Nezareti, son model ve son derece süratli olan bu tayyarelerin saade etmiştir. HÂDİSELERİN Zosrepte Bir Parti Şefi Öldürüldü eb. 11 (A.A) — Altı meçhul dün akşam müfrit milliyetçi e par Hurvat şubesi şefi Zvo- ez batsi rovelverle katledilmiş. *8 hastahaneye nakledilirken lar tile kaçmıya muvaffak z ir. Faşist temayüller gös. bor partisi, Sirb - Hırvat an. yü Yhinde mücadeleler yap. Na rikasının milli müdafaa Milli Korunma İçin Yeni Kararlar Alındı İş Kanununun Ellinci Maddesi Hükümleri ve Hafta Tatili Askeri Fabrikalarda Tatbik Edilmiyecek o akindakı Madam Ankara, 11 (Tan Mubabirinden— Ünin demir stokunun tesbitine dair olan kararından başka beş kararın daha tasdik etmiş ve bu kararlar bu. günkü resmi gazete ile neşredilmiş. tir, » Fabrikalar hakkındaki karar Bunlardan 15 numaralı karar, #3. keri fabrikalarda iş kanununun ellia- ci maddesinin küçüklere ve kadınla. ra müteallik hükümleri!s bafta tatil kanununun tatbik olunmaması hak. kındadır. e Ev kiraları hakkındaki karar 17 numaralı karar, bazı şehirlerde gayri menkul kiralarının lüzumsuz bir terfi kaydettiği tesbit olunduğun. dan Milli Korunma Kanununun 30 uncu maddesinin Ankara ve İstanbul şehri belediye hudutları ile diğer bi. İümum vilâyet merkezi olan şehir ve kasabalarda tatbik edilmesi hakkın. dadır . Yavaç Deri fabrikası 18 numaralı karar Yalvaç deri fab. ihtiyaçları için faaliyete getirilmesi işinin Sü. merbanka tevdil ve bu işin tedviri | © irzillere, Balkanlarda başlıyacağı ekonomi taarruzun- da çalışacak kimseleri seçmekle meşguldür, Şimdiye kadar yirmi kişi seç'lmiştir. Bunlar Balkanlarda bir kaç güne kadar taarruza geçeceklerdir. İngiliz ekonomi taarruzu evvelâ Yugotlavyadan baş. ıyacaktır. Romanya ile de temasa geçeceklerdir. * Almanya, İngilterenin bu taarruzunu karşıla. mak için Balkanlarda tehdit siyasetine başlamı. ya karar vermistir, * Almanyada demir buhranını karşılamak için evlerde | için mezkür banka ömrine yüz elli bin lirehk mütedavil sermaye veril mesi hakkındadır. hilinde dikiş ipliği imeli için Sümer. | beyi ifa etmelerini temin için kendi. ba j rı ması ve bu tesisata 600 bin İlralrk |rilen mühlet zarfında hariçte bulu. sermaye tefrik edilmesi hakkındadır. | nar riyazi ve teknik ihtiyatlar için Sigörtalar Hakkında Karar Ankara, 11 (Tan Muhabirinden)— Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki 12 numaralı kararname. 17 numaralı kararla tatbiki ka- ? | ye ek olarak şu kararname neşredil. | ! arlaştınlan Milli Korunma Ka. nununun 30 uncu maddesi şudur: “Bu kanunun tatbikte bulun. duğu müddet zarfında, şehir ve kasaba ve iskele ve liman ve İs- tasyonlarda gayri menkullerin ki. ra bedelleri, bu kanunun tatbik mevkiine konmasına takaddüm €- den senenin muayyen olan kira bedellerinden fazla olamaz. Bu madde hükmünün tatbik e- dileceği yerleri hükümet tayin ve ilân eder... miştir; Sigorta şirketlerinin teftiş ve mu. rakabesi hakkındaki kanunun mu. vakkat üçüncü maddesi mucibince sigorta şirketlerinin hariçte plâse et- miş oldukları riyazi ve teknik ihti yatlarını döviz veya Maliye ve Ti. caret Vekâletlerince tesbit edilecek tahvil olarak memlekete getirmiye mecbur olmalarına rağmen bu veci. beyi bazı sigorta şirketlerinin, mar. kezlerinin bulunduğu memleketlerde döviz takyidatı bulunması s2bebnı İYİMİ liler: sürerek şimdiye kadar yerine Dikiş ipliği hakkındaki karar | getirmedikleri anlaşılmıştır, 19 numaralı karar, memleket da. | Sigorta şirketlerinin kanuni veci. lerine Ticaret Vekâl, münasip bir mühlet v: © son ve mesi ve ve. nk tarafından mevcut fabrikala. ında ican eden ilâve tesisatın yapıl. İ bir teminat alınması ve bu teminatın . # ; ecnebi müessese ve şirketlerin Türki. İthalât börlikleri yedeki bloke matlüplarından tesisi 20 numaralı karar kurulacax itha- körarlaştırılmıştır. den bahsettiği zaman Führer şu cevabı vermiştir; — Biz ihtiyaçlarımızı Sovyetlerden ve Balkanlardan temin edeceğiz, İtalya da müttefiklerin kaynakları. mızı kapatmalarına müsaade etmiyecektir. * Almanyada açlık meselesi günden güne daha fe- na bir vaziyet almaktadır, Çay, kahve, şeker kal- mamıştır. Kahvenin kilosu 60 marka satılmakta olmasına rağmen, kahve bulmak yine mümkün değildir. Harbin başlangıcında, tamüssıhha bir halde bulunan kimseler, bugün en az on, on beş lâtçı birliklerinin tip statüsünün tas- | ÜR amma biz aldır- mayıp g'ttikti Bir gün köy sürüleri dolaşan bir çayırın civarından geçiyorduk. N en ağaçların nefti Ş bir kuzu sürüsü masum hareket. bu taze ota emin, müsterih ve lerle şu taze çimenden gidiyor, ve çimleniyordu. Pamuk g'bi beyaz tüylü, kara ve mutmain gözlü kuzular bir küçük ço. cuğun muhafazası altma bırakılmış” tı. Bu küçük çocukta o sürüyü muha- faza edecek maddi hiç bir kuvvet yoktu. Ne kudreti, ne yaşı, ne bası 0- na müsaitii, O sadece kuzuların mu. hafara altında bulunduğunu göste. ren bir sembolden ibaretti, Öyle bir yerde kim kimin malına ilişmeyi dü- şünürdü ki? Şöyle gözünün önüne gelir bu ra. hat ve sakin tabloyu, Ne güzel şey değil mi? 5 Bu manzara, hemen yanıbaşımız- da bir de su başı bulunuşu bizi ora- ya çöktürdü, Doğrusu biz de kuzular gibi çayırlanmak (hevesine düştük. Ot yemedik amma yemiş kadar ol. duk. Bir kuzu iştiha ve zevkine ma- lik olmadığımıza da hayıflandık doğ. rusu. Biz, su, çayız, gölge ve kuzular bu sükünet içinde durulurken bir. denbire ağaçlar altından bir çomar çıktı. Kuzular bü azılı hayvanı görür görmez sevki tabil ile bir araya top. landılar. Başlarını dikip saf bir endi. şe İle kulak kabartılar. Çoban ço- cuk önce aldırış etmedi Lâkin çoma. rw sürüye doğru geldiğini görünce Tind. kestane. çubuğu ile üstüne ete zi Beriki ona bir harladı. Tabii çocuk canını kurtarmak için hemen yoldan çekildi. Böylece mü- dafaasız kalan sürüye beriki bir sal. ştılar. Lâkin eo. mi önüne kattı, başladı ko- valamıya. Biçare hayvancıklar olan. ca kuvvtleriyle bize doğru koşmiya başladılar. Baktık ki; olacak gibi değil, Aldık ellerimize sopaları, çomarı önlemiye uğraştık. Lâkin çek kuvvetli bir & bavardı. Kuzulardan biri dan dişledi. Biz de o sırada üstüne çullandık ve güç belâ, kanlar içinde masum yavruyu çomarın dişlerinden kurtardık Çomar da artık sürüden kuzu çalmak ümidi kalmadığını gö. rünce ağaçların altına doğru sıviştı İgitti. Çoban cocuk ağlıyarak yanımıza gelip yaralı kuzuyu . okşarken civar- dan yetişenler oldu. Bize bu köpeğin o civardaki bütün kuzulara musallat olduğunu ve köyce icabına bakılmaz. sa'bir çok hayvanın canına kıyacağı- nı söylediler, O aksam sürünün sahibi bizi yap. tığımız hizmete mukabil yemeğe ça. Zırdı ve bir kuzu çevirmesi ikram e derek tıka basa doyurdu. Yemekten sonra öğrendim ki; çevrilen kuzu, gomuarın ağzından kurtardığımız ya, ralı hayvan imiş, hiç unutmam bira. der, bu vakayı, ————————— İngiliz Kralı, Balkan Sefirlerini Kabul Etti Londra, 11 (A.A) — Kral, bu sa. | bah Buckingham'da âhiren Londra. ya çağırılan Tuna ve Balkan memle. ketleri diplomatik mümessillerini ve Ankara Büyük Elçisini kabul etmiş. tir. Bu diplomatlar Lord Halifax ile de görüşmüşlerdir. . Paris, 11 (A.A) — Reynsud bu kilo kaybetmişlerdir. Herkesin yüzü mağmum ve süzüktür. Gençler harpten galip çıkacakla- rum iddia etmelerine rağmen, ümitsizdirler. He- Je Harbi Umumiyi yaşamış olanlar, harbin bu- günden kaybolduğunu iddia etmektedirler. Askerlere verilen gıda da azaltılmıştır. Yeni si- Jâh altına çağırdanlardan, iç çamaşırlarını be- raberlerinde getirmeleri emrolunmuştur. Yeni. den askere çağırılanların yekünu üç yüz bin ki- şiyi bulmaktadır. Sansür ve tazyik de, katlanı- lamıyacak bir derbceye varmıştır. sabah Amerikanın ve Türkiyenin Pa. rs büyük elçileri ile Fransanın Sof. ya ve Moskova elçilerini kabul etmiş. #ir.Öğleden sonra da şark ordusu ku. mandanı General Veygand ve Fran. sanın Ankara büyük elçisi Massigliyi kabul etmiştir. Roosevelt'in Namzetliği Vaşington, 11 (AA) — Yapılan iptidai intihabatta Rorsevel'in ka. zandığı muvaffakıyet üzerine bir çok âyan azası Roosevelt'in üçüncü defş Reisieümhurluğa namzetliğini koy, ması lâzım geldiği mütaldasındadır. mevcut demir eşyanın hükümete verilmesi istenmiş. tir, Halk, evvelâ harpten evvel kendilerine verilen Hit- lerin demir büstüntü teslim etmişlerdir, * Romanya, Almanyanın kendisine daha fazla petrol verilmesi hakkındaki talebini reddetmiş- fir. Romanyanın Almanyaya vermekte olduğu petrol miktarı senede iki milyon tondur. Sı ie Keygni Vitamin Bulundu “ imali (AA) — Cincinnati. Maya devam etmekte ol hi hapsi, tâbil vitaminin ev. Suni vitaminler yapılmış mİ ma © ve Maarif Vekilleri a, u (Tan Muhabirinden)— le, , ekili Hlüsi Alataş bu ak. İ ğ iiala ai ci Şharif Vekili Hasan Âli Yü. AYNİ trende bulunmaktadır. * Amerikalı müşavir Mister Welles Berlinde iken Hit, 1 lere müttefiklerin ablokayı teşdide karar verdiklerin.