12 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Skagerak Harbi Skagerak'daki harpte batırılan “Emden., Alman kruvazörü Almanlar Ikinci Bir Deniz Harbini Artık Göze Alamazlar! Yazan: H. KORUR | | ki gündenberi devam et- mekte ölan Şimal denizin. deki deniz harbi müttefiklerin le. hinde cereyan etmekte ve Alman. lara çok büyük zaylat verdirerek denizlerde esasen zayıf olan AL hâkimiyetinin büsbütün ku rılmasına ve müttefiklerin şerofli bir zafer kazanmasına sebep ci. maktadır. Deniz harbinin sureti ce. Teyanı ve neticesi bakkında kati bir fikir vermek, bugün için im. kânsızdır. Deniz harplerinin ar. zettikleri hususiyetler esasen buna ânidir. Yalnız harba devam et- n Alman ve müttefik do. bir fikir edinmek harbin neticesi kakkında bir kanaat hasıl etmiye yardım eder; ır stratejik bakımdan çok mühim olan Skagerak'ı ayin mâniasile kirletmek ve Norveç is. tilâsın: hiçbir mânile karşılaşma. dan yöpmak istiyorlardı. Çünkü Danimarkayı istilâ ettikten sonra Alman kuvvetleri Norveçe 80 mil m oldular, Oslo'ya 80 millik mesafeyi katedece' Bunları daima taze kuvvetlerle ta viye etmek kolaylaşacaktı. Bunu yapabilmesi için Skagerak'ın müt. tefiklere kapanması lâzım geliyor. du. Bunu bilen ve vaktinde haber alan müttefik donanması bu boğa. zın Alman mayinlerile taramen izlenmesinden evvel harekete tiler ve henüz tesis edilmekte olan mayin mânlalarını aşarak Alman kuvvetlerile.temasa geldiler, Strntejik bakımdan çok mühim bir kıymet arzeden bu geçidin AL manların elinde bulunması mütte.. fiklerin hiç te işine gelmezdi. Bu sebeple bu sevkuleeyşi geçidi biri, birlerine kaptırmak istemiyen iki taraf kuvvetleri ikinci Skagerak harbini yaptılar ve İngiltere ikinci kazanmış oldu. Bu ır için bir galibi. , Bu harpte AL manların 18 parça harp gemisi, 10 dan fazla nakliye gemisi ve bir çok ta muhribi batırıldı ki, Alman- ya, mecmu donanmasının üçte iki. sini kaybetmiş demektir, Almanlar, bu harbe şöyle bir kuvvetle girmişlerdi; 20,000 mecmu tonluk 2 kruva. zör, 35,400 mecmu tonluk altı ha. fif kruvazör, 5400 tonluk bir krü, vazör, 28,183 mecmu tonluk 17 adet destroyor, 9600 mecmu tonluk 12 adet torpitobat, 30 denizaltı ge. misi ve bir çok ufak tekneler, ma- yin dökümü ve tarayıcılardan iba. retti ki, bu muharebeyi Kabul e. decek kuvvet vasat! olarak 88,538 mecimu ton ediyyrdu. Halbuki buna mukabil İngiltere donanması 473.700 mecmu tonluk 15 adet hattı harp gemisi (Alman. larda yoktur), 143,500 mecmu ton. luk 15 kruvazör, 208,965 mecmu tonluk 46 adet hakiki kruvazör, 6 adet tayyare gemisi ve bir çok de. nizaltı ile ufak muharebe birlikle. rinden müteşekkildi. Bu kuvvetin bir kısmını Uzak Şarka ayırır ve bunların yerine Fransız deniz kuvvetlerini koyar. sak yine müttefiklerin elinde kor. kunç bir üstünlük kalır ki, bundan sonra Almanların ikinci bir deniz harbine girişmeleri imkânsız olur. Esasen bugüne kadar tiöaret ve de- nizaltı harbi yapmakla iktifa e- dsn Almanya. hicbir zaman açık kayıp teşkil ed denizlerde İngilizlerle “ bir harbi düşünmüyordu, Fakat Almanların #kagerek'ı kapamak istemeleri ve bu işle meşgul iken İngilizlerin bastırmaları, Almanları bu deniz harbini kabul etmiye mecbur et. miş ve 18 adet harp gemisini kay. betmesine sebep olmuş Almanlar, Büyük Harpteki Ska. gersk harbinde olduğu gibi bu se. yopmakta olduğu denizaltı harbi, Almanyaya bir çok denizaltı ge. misine mal olmuştur. Almanların bu harpte kaybettik. leri harp gemilerinin en mühim. leri altı kruvazördür ki, bunların başlıcaları Karlsruhe, Bluher, Em- den ve Gnelsenau'dur. Bu gemiler Alman dohanmasıaın en kiymetli cüzütamlarıdır. Halen devam etmekte olan de. niz harbinin her iki tarafa ne gibi sürprizler , hazırladığı şimdilik meçhuldür, nirgberk sınıfındandır. nıştır. 32 mil sürsttedir. Ağır bataryalı 9 adet 59 pusluk topla, vasati bataryusı 4 adet 33 puslük topla techiz edilmiştir. Ha. va bataryası 8 idet 3 pusluk topla donatılmış, 12 torplto kovanı ve iki tayyaresi'vardır. BLECHER; (10.000 tonluktur ve son Alman tekniğine gü edilmiş ve dehize indirilmiş mil süratinde olup ağır bataryası 8 adet 20.3 lük topla, vasat batar. yası 12 adet 105 lik #opla donatıl. mışır, 22 mil süratte olup Almsn. ların güzel kruvazörlerindendir. 3 tuyyare ve 12 torpito taşır. Bu s1. nıftan üç gemileri vardır. Bunlar, Almanların en çok güvendikleri ve her sahada kullanabilecek şekil. de yaptıkları gemilerdendir. EMDEN; Balan bu gemi İstan. bullular için malüm bir gemidir. Ebedi Şefimiz Atatürkün cenaze merasiminde bulunmuş 8400 tonluk bir kruvazördür. Topları ve diğer ateş kontrol yerleri son tekniğe gö- re yapilmiş ve tadil edilmiştir. Sü. rati 29 mil olup 7 adet 5.9 pusluk toplarla ağır bataryası ve 3 adet 3.5 pusluk topla vasat bataryası teçhiz edilmiştir. Gnesennu kruvazörünün battığı hakkındaki haberler henüz teyit e. dilmemiştir. a Tasdik Edilen Karar Eski telefon idaresi tahsü memu. rü Adil Pamir, telefon ihbarnamele. rinde sahtekârlık yapârak aboneler- den fazlâ para almış, hej.iki üc retini İdareye verdikten sonrâ, aboneler. den epeyce bir yekün tutan bir meb- lâğ: dolandırmıştı. Ağırceza mahke- mesi Adil Pamiri 3 sene 6 ay hapse roahküm etmiş, bu karar temyiz es dilmişti. Dün temyiz mahkemesi ka. rarı tasdik etmi; Firari Katil Mahküm Oldu İbrahim Balcı isminde birisi, Si livride Çoban Celili öldürmüş, ka. çak bulunduğu Vizede yakalanmış, jandarmaların boş bulunduğu bir sırada yine kaçarak hudutta tutul. ZN Bazı Eşya | FİYATLARI | Yükseliyor | Barı eşya fiyatlarında yeniden yük selme başlamıştır. Yazlık giyim e sında, gömlek, çorap, keten ve ipek | göze çarpıyor dığı için suni yazlık, sının stoku az olduğu için fiyatları oynaktır İhracatta hareket lerinde birâz hare- ket görülmüştür. Roman; balık. yağı, İngiltereye tilki derisi, İsvçre. ye'ay çiçeği tohumu ihraç edilmiştir, Iki Yüz | o Ağaya Hibe Edilen Ait Evrak ve Kayıtlar dükten sonra başka bir Abdulla! ve rüsum almıştır. Karagöz Abdullah Ağa veresesi i. İki asır evvel, devrin padişahı tarafından Karagöz Abdullah ağaya Karaköy rıhtımı hibe edilmiş, Karagöz Abdullah ağa öl- TAN HIR “ Yüz senedenberi devam eden davanın dünkü celsesinde davacı avukatlarından biri bu davanın 100 yıldanberi geçirdiği muhtelif safhaları anlatıyor eee i Büyük Şairin Kabri Ba İhtifalde Maarif Vekili de Bulunacak Yarın Büyük Şair Abdülhak Hâmidin ölümününün üçüncü yıldö- k Şairin kabrinde yarın saat 15 te büyük bizzat Maarif Vekâleti tarafından idare Vekili Hasan Âli Yücel şehrimize gelecektir. İhti. afimüdür, Bu münasebetle Büy bir ihtifal yapılacaktır. İhtifal edileceği Maari falde, Hasan Âli Yücelden başka şel dişle, Umleri, şehri temsilen $ bulunacaktır. İhtifale Maarif Vekiki Hasan  r Meclisi tır, Maarif Vekilinden sonrs Üniversite Edebiyat Fakültesi ve Şehir Meclisi namına da birer nutuk söylenecektir. Merasim bittikten sonra ( çelenkler konulacaktır, merhamun kabrine muht. Karaköy Rıhtımına Gözden Geçirilecek » ağa, bu mevkii işgal eylemiş HÂMİD'IN: ÖLÜM YILDÖNÜMÜ Üniversite Kektörü, profesör ve talebeler, lise edebiyat munl. şında Yarın Yapılacak hrimizdeki Maarif Vekâleti Müfet. âzalarından mürekkep bir heyet te li Yücelin bir nutku ile başlanacak RA uzu kâlet emrine alınmıştır Buna Umum Müdür muavinlerinden mı Adliye senelerce ye intikal etmiş, ni pılan tetkikat sonun seniyeyi temyiz mah. kemesi bozmuş ve arsa son zaman. larda bilfiil hakiki yerösi namına iş İ gal edilmeyince hazine, bu ursa üze, İrinde bina yapmıştır. Asliye Üçüneü Hukuk Hâkimliği, İvu davayı temyize çıkarmak için yıl. lardır uğraşmıya başlamıştır. Davayı, Karagöz Abdullah Ağa ve- resesinden Hacıbey zade Muhtar na. mina avukat Yusuf Kenan. ayni ve. Teseden Şadi ve Güzide Saide namı. na Esat Muhlis, Adviye ve Melek na. mına da Hamdi Üge ve Manizade ve. resesi ve damadı Ahmet Hamdi ni mua”Ali Nihat Toksöz, maliye hi zinesi namına Fuat Sedat Paçalı, E kaf namına Abdülkadir takip etmek- tedir. Yığın yığın dosyalar, senetler ve kayıt suretlerile meşgul olup, ha. Wikazırda Karaköydeki eski liman, karantine, sıhhiye dairnsi vesairenin Jişgal eylediği arsayı eski defterleri karıştırarak tesbit etmek ve harita. ları gözden geçirmek ve İlâ sene ev. velki bir senet üzerinde tetkikat yap, mak işi, nihayet temyiz mahkemesi, nin keşif kararı vermesi üzerine dün şu karara dayanmıştır: “Münazaalı yerler; tarafların gözü önünde ve tarafların seçeceği yaşları ilerlemiş ehli vukuf tarafından eski kayıtlar, resmi vesikalar göz önünde tutularak tetkik ettirilecektir. Da. vacı ve dava edilenler #hlivuku? seç- muştu. Birinci Ağırceza mahkemesin. | mekte birleşemedikleri için yaşları! de muhakeme edilen İbrahim Balcı, | ilerlemiş ehli vükufu mahkeme tes-| 12 sene 15 gün hapse: mahküm ol. | bit edecek ve gelöcek celsede altı a- lirasını sarfedip mütebakı 1500 lira. Amiral Mouren Dün | Ankaraya Gitti #ransız pasif korunma mütehassıs Amiral Moüren,.dün şehrimizden An karaya hareket etmiştir. Fransız A, mireli, şehrimizden ayrılmadan ev. vel vali ve belediye Feisi Lütfi Kır. dar tarafından şerefine verilen ziya. fette bulunmuş ve bu vesile ile şeh. rin pasif korunma işleri üzerinde va. li ile bir daha uzun uzadıya görüş. smüştür, Amiral, Ankarada hükümet erkâ. nile tekrar temaslarda bulunacak, İz. mir ve İstanbulda yaptığı tetkikler otrafında izahat verecektir. Açıkgöz Kız! Fatihte Bozdoğan kemeri caddesin. de oturan Hatice isminde bir kadın zabıtaya müracaatla şöyle bir iddia. da bulunmuştur. — Milli piyangonun büyük ikra. miyeyi kazanan biletlerinden bizisi de bende idi, Bugün 15 bin liramı almak üzere bayiin Beyazıttaki dük. kânına gittim. Orada vemedarlık ya. pan kız bana 15 bin yerine 13 bin Jira verdi. İli bin Jiramı bu kızdan aliniz. niyet müdürlüğüne calbedilmiş, ne- ticede 2 bin lirayı kendisinin aşırdı. ğını itiraf etmiş, yalnız paranın 50 nın evinde saklı olduğunu söylemiş. Kadının iddiası üzerine kız Em.| On Ayda 17 Bin Esnaf Cezalandırılmış! On ay zarfında belediye tarafından cezalandırılan esnafın sayısı 17 bin kişiye baliğ olmuştur. Bu esnaftan tahsil edilen nakdi ceza miktarı 47 bin Mradır. Halbuki geçen sene bu müddet zarfında ceza gören esnafu miktarı 10 bin kişiydi. Tecziye edilen esnaf miktarındaki yükseliş, takiba. tın sıklaştırılmasındandır. Evvelki gün yine Beyoğlunda 6. İtellerde bir kontrol yapılmış, Beler oteli 25 lira nakdi ceza ile cezalan. dırılmıştır. Eski Temizlik Müdürü ve Memurları Beraet Ettiler Altı sene evvel mahkemeye verilen belediye temizlik müdürü Mithat, başkâtip Hakkı ve murakıp Naciye ait muhakeme bitmiştir. Altı senelik bir muhakemeden sonra mazuuniar beraet etmişlerdir. Eski temizlik mü. dür ve memurları dün “elediyeye müracaat ederek müterakim mas; rım istemişlerdir. > —oi Matbuat Balosu Türk Basın Birliği İstanbul mınta. kaşının evvelce 20 nisanda verilmesi mukarrer olan balosu 18/19 msyıs gecesine bırakılmıştır. O gece gençlik bayramına müsa. dif olduğu gibi Taksim bahçesile ye- 12.410 YAŞBİEİRİLE ENR Piyango ikramiyesini 2000 lü eksik veren kız > ic Sahte Bono TAHKİKATI İlerliyor Sahte mübadil boncdarı hakkınd ki tahkikata devam ediliyor. Bir 9 kimseler bonolarının sahte olması İ tımalini düşünerek ve Emniyet müdürl ewmişlerdir. Fatihte oturan Bacsksız namile 9 ruf Lütfinin karısı Zehranın $8l bulunduğu bononun da sahte olduğ! anlaşılmıştır. Zehra, bu bonoyu # misyoncu Kostiden liraya al pm söylemiştir. Halbuki © bononü' asıl kıymeti 7000 lidadır, Kosti, P* noyu 3500 liraya Nihat Özkoyüni dan aldığın bildirmiştir. Üçüncü noter memurları hakkın* da takibat yapılmaktadır. Senedir Karara Denizbankın Eski Bi Bağlanamıyan Bir Dava Pür Devrin Padişahı Tarafından Karagöz Abdullah Meydana Çıkt Harun İlmen'e Eşya Nâkliye Ücreti Olara” 8500 Lira Verdiği İddiasile Mesul Tutulan Denizyolları Muhasebecisi Vekâlet Emrine Alınd Devlet Denizyolları İşletmesi Muhasebe Müdürü Emin ve sebep olarak eski Denizbö z Harun İlmen'e, eşya nakliyf masrafı olarak vaktile verilmiş olan 8500 lira gösterilmek Harun İlmenin Denizbanktaki © zilesine başlamak üzere, Almanya" ki vazifesinden ayrılıp buraya gel ken ev eşyasının Almanyadan bula nakli için Denizbanktan Bre aldığı iddia olunuyor, Bu 19 le, yine bu iddiaya nazaran, Ha“ İlmenin Denizbankla olan muk# lesine istinaden hükümetten 148” nat İstemesi dolayısile meydan# m); . a Denizyollari muhasebe müdürü minin Denizbank zamanında, m sebeci sıfatile Harun İlmene, bU lirayı verdiği söylenmektedir. nakalât Vekâleti bu işte, Eminin suliyetini görmüş ve kendisini let emrine almıştır. Bununla beraber, dün bu h malümatına müracaat ettiğimiz let Denizyolları işletmesi umur “l dürü İbrahim Kemal Baybora, Fl İlmene verilen 8500 lira mes£ den haberi olmadığını, muhass ye dürü Eminin vazifesinden Yy”... sının da, bu işle katiyen alğkasi vi lunmadığını söylemiş, Eminin, arzusu ve vekâletin tensibi İle fesinden ayrıldığını va bir basit yı rifeye tayin olunacağını bildiri, TAKYVIM ee 2 ip ve e 12 Nisan 1940 CUMA #4 üncüay o Gün:30 Arabi: 1988 Rabiülevvel: 4 Güneş: 5.28 — Öğ ni gazinosundaki hazırlıklar da o gü- ns kadar tekemmül etmiş olacak ve balo mevsimin son ve en parlak ba- | İkindi: 15.57 — Al Yatsı : 2021 — İmei muştur, vukata bildirecektir.” tir. Tahkikat yapılıyor. losu olarak idare edilecektir.