12 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Kavaklıdere Istanbul: merkez bayileri Beyoglu Sabne sokak Taksim meydanı ANKARA'mo ŞARABI Ermls bakkaliyesf Ankara Pazarı Onaltıncı yıl sayı: 5717 umhuriyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul. No. 246 Telefon: Başmuharrir. 22366. Tahrır heyetr 24298. İdare ve matbaa kısnu: 24299 24290 Dr. Abdülhak Adnan ibesî Hulâsa si 50 kuruş gdftn Posta parası alınmaz. ST Cuma 12 Nisan 1940 ed Halid Kitabevi Almanya İskandinavyayı Kaybederse Skajerak'ta ve Trondheim Açıklarında Deniz Harbi Devam Etmektedir Norveçin her tarafında halk silâha sarıldı, memlsket içine doğru Alman taarruzu dıırdıı Almanlanıt Garb cephesinde de taarruzu bekleniyor Rusya tahşidat isveç lmanya Norveç topraklannı ele geçirmeğe muvaffak olduğu takdirde, bundan, Avrupa mukadderatı üzerine şiddetle tesir edecek mühim neticeler beklenemiyeceğini, dün burada beraberce görmüştük. Her ne kadar SkagerRak sulannda Alman donanmasının büyük bir mağlubiyete uğradığını şimdı artık öğrenmiş bulunuyorsak da, Norveç topraklarındaki harekâtın ne şekilde inkişaf ettiğine dair henüz kâfi derecede malumatımız olmadığına göre, dünkü ihtimalleri tersine çevirerek mütaleamıza gene devam edebiliriz. A yapıyor taşındı cenubdaki karasularına mayin döktü Norveç ŞIMAL BU2 DENIZİ OENIZ|HARB» Evet, İskandinavyaya hâkim olmakla Almanya büyük bir şey kazanmıyacak, diyoruz. Fakat, son teşebbüsünde muvaffak olamadığı takdirde acaba vaziyet gene aynı istikrarı muhafaza edebilecek mi? Yani Iskandinavya yanmadasını elden kaçıran bir Almanya için de: Büyük bir şey kaybetmiş sayılmaz! Diyebılir miyiz? Bir defa 9 nisandanberi giriştiği muharebeyi kaybetmekle, Almanya, maddî, manevî büyük bir darbe yemiş olacaktır. Dört senedenberi istediğini kolayca elde etmege alışan, bir resmigeçidle tahakkümü altına alıverdiği küçük milletleri, birer zafer lokumu halınde kendi halkına gösteren bir rejim, ömründe ilk defa olarak CKWÎ bir muharebenin raye mal olabil«ceğini öğrenecek ve neticeyi Alman milletıne bıldırirken herhald.e epeyce üzülecektir. Çünkü böyle bir neticeyi öğrenmek bütün Almanları, bilhassa çoğu yirmi, yirmı beş yaşmda tecrübesizlerden mürekkeb olan Hitler gencliğitıi ehemmiyetli surette sarsmasın, buna imkân mi var? Şu halde, manevî darbenin büyüklüğünü açık bir hakikat halinde önümüzde görüyoruz. Manevî darbeyi takib etmesi muhtemel bulunan iç ve dış hâdiseleri de unutmamak lâzımdır. Bunlardan en mühimmi, Alman halkında nefsine ve hükumetine itimadsızhk arttıkça Alman çizme&i altında ıstırab çeken veya Almanyaya kajrşı marazî sayılacak derecede korku duyan milletlerde bir takım zıd hislerin uyanmaya başlaması olacaktır. Bitarafların (kaç tane kaldıysa) düne kadar yaptıklan gibi sapır sapır titrediklerini artık göremiyeceğiz ve burunlannın dibine yaklaşan tehlikeyi benimsemiyerek: Ben birşeye kanşmıyorum, yerimden kımıldayamam! Tarzındaki iniltili feryadlarını pek işitemiyeceğiz. hükumet merkezi tsveç hududuna ^ı rr TAY/ARE HOCÜMU ALKAN TAARRUZU NORVEÇ MÜDAFAASI Londra I 1 (Hususî) Norveç ordu taatı tarafından kesildiği cihetle, Alman Norveç hükumeti tsveç hududuna su Norveç limanlarında karaya çıkarılan kuvvetleri çok müşkül vaziyete duçar olçekildi Alman kuvvetlerine karşı her tarafta şid muşlardır. Bilhassa Narvvick limanının Stokholm 2 (a.a.) tDagens Niheter» detli mukabil taarruzlara başlamıştır. Se ancak iki noktasını işgal etmekte olan Alferberlik davetine icabet eden 30 bin kişi manlar tamamen muhasara edilmişlerdir. gazetesinin yazdığına göre. Norveç hükubugi" • Norveç ordusuna iltihak etmiştir. Şimalden cenuba doğru ilerliyen Nor meti Elverum'dan Nybergsund'a çekilmiş• Norveçlilerin mukabil taarruzu üzerine veç kitaatı bugün Hamar ve Bergen şe tir. Nybergsund lsveç hududundan 1 5 kiNanvick'ten Isveç hududuna iltica etmek hirlerini Almanlardan istirdad etmişler lometre mesafededir. Yalnız Kral Elveüzere Almanlar tarafından yapılan te dir. Hokten limamnda karaya çıkmış olan rumda kalmıştır. şebbüsler akim bırakılmıştır. Isveç hudu Almanlar da, Norveçlilere teslim olmak (Arkasi Sa 5 sütun 4 te) duna giden şimendifer hatları Norveç kı meeburiyetinde kalmışlardır. IIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIItlllllllllllllllllllllflllilllllflllllllllllllltllltllMIIMIIIIUIIIHIIIHIIIIIIIlHIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIllllllMlllllltlllllllllltlllllMIIIIIMIMIII^ NORVEÇ ELNJERUM HAMAR* Holanda ve Belçika geniş mttdafaa tedbirleri aldı DEN1ZI Hududlar takviye edildi, şehirler boşaltılıyor, sahillere mayin dökülüyor. Almanların şüpheli tahşidatı artmaktadır S T ~ ^ > A L M A N YA İskandinavyadaki harb sahasını ve harekâtı gösterir harita Çörçil neticeden memnun! «Hitler, İskandinavyaya taarruzla, bize muazzam ve kat'î bir hareket imkânı vermiştir» 8 ay evvel Holanda hududunda yapılan tahkimat ve barajlar Amsterdam 11 (a.a.) Her türlü ihtimale karjı koy rilmis ve infilâk edici maddeler konulmuştur. Evvelki gece hududa civar bazı mıntakalarda telefon mumak üzere Holanda, Alman hududunda çok mühim tedbirler almışhr. Bir çok şehirler, hastane ve mektebler tahliye bavereleri saatlerce durmuştur. Resmî makamat, iki aydanberi fevkalâde takviye edilmis edilmiş olup limanlar ve yollar sıkı bir nezaret altında bulundurulmaktadır. olan tayyare defi bataryalan tesisatına büyük bir ehemmiyet Limbourg mıntakasında otomobil münakalâtı tamamile atfetmektedirler. (Arkas\ Sa. 5, sütun 3 le) durmuştur. Sevkulceyş noktalarda barikadlar vücude getiıııııııiH ııııııınıııııııı ı ıııııııııınıııııııııııııır IIIIMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItlltllllllıııunının • îskandinavyayı elden kaçırmak, Almanyaya, telâfisi çok güç maddî zararlar da yükleyecektir. Şimdiye kadar gelen haberlere göre, esasen fazla kuvvetli olmıyan Alman doı nanması, son iki günlük muharebelerde en mühim zırhlı ve karuvazörlerini kaybetmiştir ve etmektedir. Bu hâdise, Almanya için, başlıbaşına büyük bir ziyan sayılır. Yirmi senelik uzun gayretler neticesinde meydana getirilen koskoca bir deniz ordusunun iki gün zarfında ortadan ka'ktığına şahid olmak, ne feci! Bu suretle, Almanya SkagerRak hakimiyetini elden kaçınnca Norveç sahillerine çıkardığı kuvvetlerile irtibat tesis edemez, hatta, Ingiliz donanmasınm Katgat'a, belki daha ilerilere sokulmasına mâni olamaz. Alman donanması yarı kuvvetini kaybetmişlir Londra 1 1 (a.a.) Bahriye Nazın Churchill Avam Kamarasında yaptığı beyanatta demiştir ki: « Danimarkanın ve Norveçin Al manya tarafından ilhakı çok uzun zamandanberi hazırlanmış ve tatbikına da marllllllllllllllllllliillllllflllllllllllllllllllllllll tın son haftasında geçilmiştir. Alman deniz hazırhklarının hangi bitaraf memlekete karşı vuku bulduğunu ve ne zaman yapılacağını kimse gestiremezdi. Öyle gözüküyor ki, Holanda, Dani (Arkası Sa. 5 sutun 1 de) llllllllllllltlllllllllllllllllllllllllılllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIII İstikUI madalyası verilecek alaylarımız Amerika müttefiklere derhal 3 tip tajryare veriyor Vaşington | 1 (a.a.) Harbiye Nezareti, son model ve son derece süratli üç tip tayyarenin derhal müttefiklere satılmasına müsaade etmeğe karar vermiştir. Millf Şef dün bazı tetkikattan sonra bir atlı gezinti yaptı lllllllllll Müttefiklere bir senede 3300 tayyare verilecek Nevyork II (a.a.) Müttefiklere 12 ilâ 18 ay zarfında 2300 ilâ 3300 Curtiss, Belle ve Lokhcad tayyaresi verilmesi için mukaveleler hazırlanmıştır. Bu mukaveleler Birleşık Amerikada bulunan Ingiliz Fransız heyeti tarafından imzalanacaktır. NADtR NADl r lArkasi Sa 5 sutun 3 te) Muhim bir kararname ~\ Memleketteki demir mevcudü 3 gün zarfında hükumete bildirilecek Kararname metni 6 ncı sahifemizdedir. İzmirde bir Alman casusu yakalandı İstiklâl madalyası verilecek şanh alay sancaklarımızdan birisi tzmir 11 (Hususî) On seneMillî Şefimiz dünkü gezintilerinde Vekillerle beraber ve atla yollarına devam ederlerken denberi Türkiyede oturan ve Alman Ankara 1 1 (Telefonla) Reisicum Saydam, Millî Müdafaa Vekili Saffet tatbikat üzerinde bir müddet tetkikleraskeri muharriri olarak tanınan Herhurumuz Ismet Inönü bu gün Ankara ci Arıkan ve Genel Kurmay Asbaşkanı de bulunduktan sonra Çiftlik istikametıne man, geçenlerde Istanbuldan tzmire gelmis, bazı memnu mıntakaların fo varında bir gezinti yaptı. Orgeneral Asım Gıindüz olduğu halde hareketle Marmara köşkünden itibaren toğraflannı gekmis ye yakalanmutır. . Refakatinde Basvekil doktor Refik Türkkuşu meydanına civaT sahada bazı atla gezintilerine devam etmişlerdir. (Yazısı 3 ünfiü sahifede)
