12 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

iskandinavyada Şimaldeki büyük muharebe, bir tarafın mahvolmasını intac edecek hayat memat mücadelesidir Bundan sekiz ay evvel yani eylulün birinde başlayan yeni büyük Avrupa harbinin ikinci safhasına girdik. Şimdiye kadar Avrupanın garbına münhasır kalan harb faaliyeti bu kıt'anın şimaline de yayıldı. Bugün harbin dönüm noktasında olduğumuzdan ilk safhasını kısaca tahlil ve izah edelim: Almanya Versay muahede«inin askerî kayıdlarmı ilga etmek ve Fransa hududundaki gayriaskerî mıntakaya ordusunu sokmak ve (Sar) havzasmdaki reyiâmı kazanmak suretile garbdaki bütün emellerini tahakkuk ettirdikten sonra hamlesini şarka çevirip sırasile Avusturyayı, ÇekoSlovakyayı ve Memel arazisini eline geçirdikten «onra Danzigi ve Lehistanı denize bağlayan Koridoru almağı tasmim etmişti. Ingiltere ile Fransa Almanyayı daha ziyade ileri gitmemesi için kendisini bir çember içine alarak hareketten menetmek maksadile Lehistanla ittifak ettikleri gibi Ukraynaya ve Karadenize sarkmak için gizli ve alenî hazırlık yapan ve komünistliğin can düşmanı olan (Nazi) Almanyasma düşman olduğuna hükmettikleri Sovyet hükumetile de bir ittifak akdetmek istemişlerdi. Moskovada cereyan eden ve beş ay süren müzakerelerde Sovyetler Birliği her şeyden evvel kendisinin şimali şarkideki emniyetini sağlamlaştırmak bahanesile eskiden Rusyanm mülku olan bütün Baltık hükumetlerinin üzerinde tekrar hâkim olmasına muvafakat cdilmesini taleb etmişti. Küçük hükumetleri Almanyaya karşı korumak davasile ortaya atılan lngiltere ile Fransa kendi ellerile dört küçük hükumeti Sovyetlerin hâkimiyetine teslim etmek istememişlerdir. Tam bu sırada Almanya Sovyet hükumetine mezkur dört hükumeti peşkeş çekmiş ve ilerisi için teminat olarak bu yerlerde yaşayan Almanları da almağa muvafakat etmiştir. Almanya, Rusya üzerine beraberce yürüyerek sonunda Sovyet devletini parçalamağı geçen senenin iptidasında Lehistana teklif etmişti. Bu defa Almanya Lehistanı birlikte zaptederek sonunda paylaşmağı Rusyaya teklif etmiş, Sovyet hükumeti de bunu kabul eylemiştir. Neticede eylulün birinde Almanyanın Lehistanı çiğnediği ve bu ayın üçünde de lngiltere ile Fransanın Almanyaya ilânı harb ettikleri malumdur. On beş gün sonra Ruslar da Almanya ile yaptıklan anlaşma mucibince Lehistant şarktan istilâ etmişler ve şimalî Bug nehri hudud olmak üzere otuz beş milyon nüfuslu Lehistanı Almanlarla paylaşmışlardır. lngiltere ile Fransanın ilânı harb ettikleri halde Almanyayı Lehistanı almaktan menedememelerinin sebebi garbda istilâ emeli kalmıyan Almanyanın Isviçre hududundan Şimal dentzine kadar yaptırmış olduğu (Ziegfried) müstahkem hattıdır. Lehistanın istilâsı tamam olduktan sonra Sovyet hükumeti Almanya ile anlaşmada kendisine siyasî nüfuz ve askerî hâkimiyet mıntakası olarak bırakılan Estonya, Letonya ve Litvanyayı kendisine bağlamış ve Finlandiyayı da ayni suretle yola getirmek istemiştir. Finlandiya ra21 olmadığından silâh kuvvetile malum şartları kendisine kabul ettirmiştir. Almanya eskiden Rusyaya tâbi yeni dört Baltık hükumetini Sovyetlere bıraktığı zaman mukabilinde Baltığın eski hükumetleri Isveç ve Danimarka ile Norveçin de kendisine kalmasına Sovyet hükumetini razı etmiş olduğu ve yalnız bunun filiyata çıkması için fırsat beklediği şimdi anlaşıhyor. Garb cephesinde Almanyaya bir darbe indirmeğe şimdilik ve belki de uzun bir zaman için imkân göremiyen Intjiltere ile Fransanın Almanyaya haTb sanayii için elzem olan ve kendi topraklarında bulunmıyan ham maddeyi ve her tbrlü yiyeceği haricden getirmekten men için her türlü vasıtaya müracaat ederek ablukayı son derece şiddetlendirmek ve umumileştirmek için Londrada son toplanan Harb Şurasında verilen karar Almanyaya Rusya ile yaptığı anlaşmanın şimalde kendisine aid kısmmı tahakkuk ettirmek îçin beklediği fırsatı vermiştir. Bu suretle yeni Avrupa harbinin ikinci safhası başlamıştır. Şimal denizinde ve Baltık denizinde mahsur bir halde bulunan Almanya için haride gerek ticaret gemilerini gerek harb gemilerini denizaşırı memleketler ve sulara göndermek ve buralardan getirmek için yegâne yol olarak Norveç ve Danimarka sahilleri boyundaki bu memleketlere aid karasularıdır. lngiltere ile Fran sa bu yollan mayinlerile kapatacaklann. ayın beşinde Norveç hükumetine haber vermişler, ve ertesi günü mayinleri koy mu5lardı. Norveç şiddetle protesto etmiş tir. Almanya dahi lngiltere ile Fransanın hukuku düvelin zahirî ahkâmma uymı yan bu hareketi tecavüz addederek Dani marka ile Norveçe kendilerini himaye e deceğini bildirmiş ve ablukanın şiddetlen dirileceğini öğrendiği andanberi hazırladığı büyük bahrî sevkiyat plânını bir anda tatbik mevkiine koymuştur. Danimarka Kralı ve hükumeti mukavemetten bir fayda çıkmıyacağını takdir ettiklerinden memleketi harabiye uğratmamak üzere himaye ve işgali ve Alman makamlarüe işbirliği yapmağı kabul etmişlerdir. Fakat Norveç hükumeti lngiltere ile Fransanın vadettikleri yardıma güvenerek mukavemete karar vermiş ve baskın suretile Almanlar tarafından işgal olunan Oslo'yu terkederek daha şimalde ve memleketin merkezinde ve Isveç hududu civarındaki Hamar kasabasına çekilmiştir. Isveç hükumetine gelince, vaziyetini cayin etmesini ültimatomla taleb eden Almanyaya Norveç ve Danimarkadaki iş;al hareketine karşı Finlandiya harbinde olduğu gibi tamamile bitaraf kalarak bu iki komşu memleketin mukadderatile alâkadar olmıyacağı hakkında teminat »ermiştir. Artık harb Norveç sularına ve şimalî Kutüb denizinden Baltığın ağzına kadar şerid gibi uzanan gayet dağlık ve girintili çıkıntılı araziye münhasır kalmışFakat dörtte üçü çorak ve gayrimünbit olan bu çıplak sahil üç denize, yani Şimalî Kutüb ve Atlas Okyanuslarile Şimal denizine ve Baltık denizinin ağzına hâkim ve lngilterenin ticaret ve sanayi merkezleri ve bahrî üslerine pek yakın ve bahusus Ingiliz donanmasının en büük istinadgâhı Scapa Flow'dan takriben ki yüz mil uzakta bulunduğundan sevkülceyş cihetinden Avrupanın ve Büyük Bri:anyanın anahtan denilecek kadar raühimdir. lngiltere kendi ana miilkünün ve bütün mukadderatının anahtarını Almanyaya bırakmamak için bütün varhğı ve kuvvetile boğuşacaktır. Harb kat'î bir saf haya girmiş oluyor. Çünkü şimdiki harb, hakikatte lngiliz ve Alman milletleri arasında mutlaka bir tarafın tamamen mahvolması çaresiz bir hayat memat mücadelesi bulunuyor. Bunun için dün lngiliz Müdafaa Nazın Çörçil'in beyanatında izah ettiği veçhile Alman nakliye gemilerinin Norveçe asker götürmekte olduklan haber alınmasını müteakıb nefsi lngilterenin müdafaasına mahsus anavatan donanması Scapa Flo\v'daki üssülharekesinden ayrılarak Norveç sahillerine gitmiştir. Alman nakliye gemilerini himaye etmekte olan Alman harb gemilerile lngiliz anavatan filosu arasında pazartesi başlayan muharebeler hâlâ devam ediyor. Bu muharebelerin daha bir kaç gün süreceği ve ancak o zaman neticesi belli olacağını lngiliz Nazırı ihtar ve sükunetle bunun beklenmesini tavsiye etmiştir. Neticenin daha iki üç gün beklenmesine lüzum görülmesine sebeb lngiltere ve Fransadan gelecek ve karaya ihrac edilecek kuvvetlere intizardır. Norveçteki harbi ancak karada yapılacak boğuşmanın sonu tayin edecektir. Çörçil Iskajerak ve Kategat boğazlanndaki deniz muharebelerinden bahsederken bunun Norveçte karada müttefiklerin yapacakları harekâta mukaddeme teşkil edeceğini söy lemiştir. Bu muharebelerde Ingilizler, Almanların on iki büyük askerî nakliye vapurunu batırmışlardır. Ingiltereden ve Fransadan askerî ihrac kuvvetleri gelinceye kadar lngiliz anavatan donanması Norveçteki Alman askerî kuvvetlerinin denizden takviye kıtaatı almalanna mâni olmağa çalışacak ve lngiliz Fransız kıt'aları geldikten sonra bunların karaya ihracını himaye edecektir. Bir kaç gün sonra Norveçte başlayacak Fransız !ngiliz ve Alman kara kuvvetleri arasındaki boğuşmanm son neticesi Avrupanın i tikbalini tayin edecektir. tır. CUMHURİYET 12 Nisan 1940 [ Şehir ve Memleket HaberierJ İkramiye kavgası Almanyanın bizden Yeni ekmek çeşnisi Bir piyango bayii ikra alacağı maddeler Kimyahane henüz rapor miye kazanan müşteriye iki bin lira eksik vermiş Millî piyangonun son keşidesinde bi letine 150 bin lira isabet edip 15 bin lira alan bir talihlirrln başmdan garib bir hâdise geçmiştir. Fatihte Kemer mahal lesinde oturan Hatice biletine 15 bin lira çıktığını işitince derhal bileti aldığı ba . yie gitmiştir. Bayi Celâl, bu talihli müşterisini tebrik ettikten sonra kazandığı parayı sayarak kendisine vermiş ve 15 bin lirayı tamamen aldığına dair bir de sened imzalatmıştır. Talihli müşteri, paralan çantasına koyarak sevincle eve dönmüştür. Fakat evde paralan tekrar sayınca içinden iki bin lira eksik olduğunu görmüştür. Bu vazL yet karşısında tekrar bayie koşan Haticeye verilen cevab şu olmuştur: « Biz paranızı tamam olarak ver dik ve mukabilinde sizden 15 bin liralık bir sened aldık.» Hatice, bu cevab üzerine polise mü racaat ederek vak'ayı anlatmıştır. Tah kikata başlanmış ve ilk olarak da bayi sorguya çekilmiştir. Bayi, sorgu esnasında evvelâ inkâr yoluna sapmışsa da bilâhare vaziyeti itiraf etmiş ve belki bir yanlışlık eseri kâtibinin parayı noksan say dığını söylemiştir. Polis, iki bin lirayı, dün tamamen bayiden istirdad ederek Haticeye teslim etmijtir. Siyasî icmal İskajerak muharebesi • Mukadderatı tayin ediliyor AİBun Berlinden bir heyet şehrimize geldi Almanyanın memleketimizden yapa cağı zeytinyağı mubayaatı üzerinde müzakerelerde bulunmak ve mubayaatı yapmak üzere Alman ithalât dairelerini temsilen, bir heyet şehrimize gelmiştir. Alman heyeti dün Mıntaka Ticaret müdürlüğüne gelerek burada müdür Avni Sakmanın ve Izmir Zeytinyağ Ihracat Birliğinin gönderdiği mümessilin iştirak ettiği bir toplantıda bulunmuş ve ilk te. ması yapmıştır. Alman heyeti reisi, TürkAlman muvakkat ticaret anlaşması mucibince yapılacak olan bu mubayaattan sonra memleketimizden daha zeytinyağı almak arzu edildiğini de beyan etmiştir. Diğer taraftan Alman ithalât daiereleri tarafından Türkiyeden alınacak fındık, incir ve üzüm mubayaatını tanzime memur edilen mümessil de dün Ticaret Vekâleti Teşkilâtlandırma başkontrolörü Hakkı Nezihi Erksonu ziyaret ederek uzun müddet görüşmüştür. Son günlerde Italyadan Türk Italyan kleringi mucibince mal almak isteyen Türk tüccarlanna muhtelif bahanelerle menfi cevablar verilmekte ve el altından peşin para istenmektedir. Bu vaziyet, Ticaret Vekâletini ehemmiyetle meşgul etmeğe başlamıştır. Bu halin bir nihayete ermesi îçin Italyanlarla yeniden resmî temaslar yapılacağı anlaşılmaktadır. vermediğinden müşkülât baş gösterdi Istanbulun ekmek çeşnisi üzerinde değişiklik yapmayı icab ettiren bir vaziyet, değirmenlerle fınnlan müşkül vaziyete düşürmüştür. İstanbul şehrinin ekmek çeşnisi yüzde 1 5 sert ve mütebakisi yumuşak buğday olarak tertib edilmişti. Uzun zamandır bu çeşni bozulmamıştır. Fakat tüccar elinde buğday bulunmadığından Istanbula münhasıran devlet namına ucuz ekmeklik buğday veren Toprak Mahsulleri Ofisi, son günlerde değirmenci ve kırmacılara yüzde 30 sert buğday vermeğe başlamıştır. Devlet tarafından bu buğday verildiği için bittabi değirmenlerde bu halite işlenmiş ve ekmeklik un bu şekilde fırınlara verilmistir. Fakat bu un lstanbulun ekmek çeşnisine uymadığmdan belediye zabıtası teşkilâtı yüzde otuzu sert buğ > daylı unları fırınlarda yakalayınca za . bıtlar tutmuş ve fırınlardan dışan çıkmasma mâni olmuştur. Bu yüzden fınnlar fena bir vaziyete düşmüştür. Diğer taraftan Belediye lktısad mü dürlüğü, Toprak Mahsulleri Ofisinin verebildiği buğday halitasına uygun bir ekmek çeşnisi hazırlatmış ve kimyahaneye vermiştir. Fakat kimyahane el'an mütaleasını bildirmediğinden bu çeşni tatbik olunamamaktadır. Yüzde 30 sert buğdaylı halite gerek gıda ve gerekse nefaset bakımından muvafık görülmektedir. Fakat Toprak Mahsulleri Ofisinin Belediye ile mutabık kalmadan tstanbul ekmek çeşnisine aykırı bir buğday halitesi vermesi ve yapılan yeni çeşninin tatbik sahasına" konulmamış olmasından dolayı değirmenci, kırmacı ve dolayısile fınncılar çok müşkül bir vazi. yete düşmüş bulunmaktadırlar. Bunun için dün yeniden teşebbüsler yapılmıştır. îtalya ile ticari vaziyet kÜLfÜRİŞLERİ Mekteblerin ihtiyaclannı tespit etmek üzere İstanbul lise, orta mekteb, muallim ve meslek mektebleri müdürleri bu gün öğleden sonra İstanbul Kız lisesinde ayık toplantılarını yapacaklardır. Toplantıda, talebenin mekteb içînde ve dışındaki vaziyetleri etrafında hazıranmakta olan raporun görüşülmesine devam edilecek, şapka meselesile kız tale belerin kıyafeti üzerinde serdedilen mütalealar dinlenecektir. Maarif müdürü Tevfik Kut, dün öğleden sonra Çamlıca Kız lisesine giderek mektebin çalışma vaziyetini tetkik etmiştir. Ders senesinin sonu yaklaştığından Maarif müdürü, diğer lise, orta mekteb erle ilk mektebleri de gezecek, ihtiyac arını tespit ederek alâkadarlara bildirecektir. Muallimlerin toplantısı Avrupa şimendifer hattındaki ârıza hâlâ tamir edilemedi Hadımköyle Çatalca arasında 54 üncü kilometrede, yolun seller tarafından sürüklenen kum ve molozlarla tıkanması neticesinde, tren münakalâtı sekteye uğTamıştı. Yoldaki ârıza dolayısile, evvelki sabah, gelmesi beklenen Avrupa ekspresi ve konvansiyonel trenlerindeki yolcular, ancak akşama doğru 16,35 ve 19,30 da Hadımköyünden aktarma suretile şeh • rimize gelebilmişlerdir. Evvelki gece Sirkeciden hareket edecek trenler de, Avrupadan gelecek trenle teIâki edebilmek için ancak sabaha karşı Sirkeciden hareket edebilmişlerdir. Konvansiyonel treni, dün saat 12 de, ekspres ise, ancak 15,58 de Sirkeciye gelmiştir. Saat 1 7,25«te beklenen Edirne treni ise, gene aktarma suretile ve iki saat teahhuria dün gece 19,20 de jehrimize gelmistir. Hattaki ânzanın bu gîîn ikmal edilerek aktarmasız seferlere başlanması ümid edilmektedir. I Maarif müdiirünün teftişleri Şehrimizde pasif korunma işlerini tetkik eden Amiral Muren'le Dahiliye Ve kâleti Seferberlik umum müdürü Hüsa meddin dün akşamki trenle Ankaraya gitmişlerdir. Vali ve Belediye reisi Lutfi Kırdar, Amiral Muren şerefine Park Otelde bir ziyafet vermiştir. Yapı yapıcılar ve mahrukatçılar cemiyetleri azalan cemiyetlerine alâka gös termediğinden ve idare heyetleri teşekkül edemediğinden bu iki cemiyet, me » denî kanun hükümlerine göre infisah et mistir. . . Dün alâkadar makamlara ayakkabı malzemesinde bazı müesseselerin ihtikâr yaptığı ihbar olunmuş ve ihtikâr yapan bu müesseselerin isimleri verilmistir. Bu hususta tahkikata başlanmıştır. Emniyet Umum müdürlüğü, muhtelif vilâyetlerde imtihanla polis stajyerliğine alınanların memuriyetlerini tasdik etmiştir. Buna dair cetvel bu günlerde vilâyetlere tebliğ edilecektir. MÜTEFERRÎK Pasif korunma mütehassısı Ankaraya gitti tnf isah eden cemiyetler Mekteblerde tertib edilen piyangolar Üsküdar ilk mekteblerinin bazınlarında himaye heyeti menfaatine piyango tertib edildiği, piyango ikramiyeleri için de talebelerden muhtelif eşya istendiği görül müştür. Faydah bir teşebbüs olmakla beraber, eşyaların ralebelerden toplanması veliler tarafından şikâyeti mucib olmuş tur. Maarif müdürlüğü mesele ile alâkadar olarak tahkikat yaptırmağa başlamıştır. Yeni bir ihtikâr ihbarı Elli senedenberi devam eden bir dava Galata rıhtımında şimdi üzerinde bi nalar bulunan bazı arsaların aidiyet ci heti etrafında açılmış eski bir davaya aid muhakemeye, İstanbul üçüncü asliye hır kuk mahkemesinde, dün devam olunmuş tur. İhtilâfm dava şeklinde geçirdiği muh telif safhalara göre, yarım asırdan ziyade bir zamanlık mazisi bulunduğu söv lenen bu dava, KaTagöz Abdullah Ağa varislerinden Hacı Beyzade Muhtarla Şadi ve daha bazı kimseler ve Evkaf ida resi tarafından açılmıştır. Dava edilenler. Mânizade varislerile hazinedir. Aidiyet ciheti ihtilâflı arsalar, üzerlerine Liman idaresî ve Sahil Sıhhiye idaresi binalannın yapıldığı arsalardır. Bir hesaba göre, bu arsaların kıymeti 300,000 liradan ziyade tutmaktadır. Mahkeme, dünkü celsede taraflar ve killerini dinledikten sonra, Temyizin nak zına uygun olarak mahallen keşif yapıl masına karar vermiştir. Muhakemenin devamı, bu maksadla vukuf ehli seçilmek üzere kalmıştır. , Emniyet müdürlüğü yardım sandığı senelik heyeti umumiye toplantısı, dün Emniyet müdür muavini Salâhaddinin riyaTakas yolsuzluğu yapıldığı kaydile bir setinde toplanmıştır. Toplantıda hesabat kaç sene evvel açılan ve maznunlarının tetkik, yeni idare heyeti intihab edilmiş sayısı elliye yaklaşan dava, bir müddet ve muhtelif hususat karar altına alınmıştır. evvel İstanbul üçüncü asliye ceza mah kemesinde neticelenmiş, bütün maznun Yusuf Ziya önişin bir tavzihi lann beraeti kararlaştmlmıştı. Bu dava Dün sabık Denizbank müdürü Yusuf dosyası, Temyiz mahkemesine gitmişti. Ziya Önişten şu mektubu aldık: Temyiz, verilen kararı bazı cihetlerden «1 1/4/940 tarihli bu günkü nüsha bozmuştur. Dosya tekrar buraya gelmişnızın ikinci sahifesinin 4 üncü sütununda tir. Davada yeniden celse açılacaktır. (Yeni bir mesele) serlevhası altında inİki mahkumiyet kararı tişar eden yazıyı okudum. Çatalca civarında, köylülerden YahyaEski yolcu salonunun karşısına tenın koyunları Mustafanın tarlasına girmiş. sadüf eden bir arsanın Denizbank tara Mustafa, öfkelenmiş, ikisi arasında çıkan fından satın ahnması faydah iken satın kavgada, Mustafa, elindeki küreği Yah alınmadığı ve o tarihlere yakın bir za yanın başına indirmiş, yaralı, sonradan manda Satie binasının satın alındığı tebaölmüştü. ölüme, kürekte tetanos mikro • rüz ettirilmektedir. bunun bulunması sebeb olduğu anlaşıl Keyfiyeti izah etmeği faydah buldum: mıştı. İstanbul birinci Ağırceza mahkemeDenizbank idare meclisi, İstanbul Li sinde, bu suretle ölüme sebeb olduğu sümanının ıslahını en ehemmiyetli bir iş obut bulan Mustafa, üç sene ağır hapse larak telâkki etmiş ve bu hususta yaptığı mahkum olmuştur. Silivri civarında koyun otlatmak mese programı da Heyeti Vekilenin ayni mesele lesinden çıkan ihtilâf üzerine çoban Ibra hakkında 1935 senesinde vermiş olduğu yüksek karara istinad ettirmiştir. him, Celil isminde birisini öldürmüştü. Bu karara göre, İstanbul liman sahası İstanbul birinci Ağırceza mahkemesi, Sarayburnundan Eminönüne ve Galatada Ibrahimi kavgada hiddete kapılmak suretile kasden öldürmekten on iki sene, Karaköyden Güzel San'atlar Akademisine kadar imtidad etmekte idi. Halbuki: on beş gün ağır hapse mahkum etmiştir. (Prost) tarafından tanzim edilen şe Ali Kılıca dair dava hir plânı dairesinde İstanbul Belediyesi Eminönünden Sarayburnuna kadar bir reddedildi Himmetoğlu tarafından sabık Gazian cadde açacağını ileri sürerek o sahada buteb meb'usu Ali Kılıç hakkında bir kefa lunan Denizbank depo ve antrepolarının Iet meselesinden dolayı açılan alacak da 30 metre geri çekilmesini taleb ediyordu. Bunu gözönünde tutan Denizbank, hüvasınm rüyetine dördüncü ticarette devam edilmiş ve bu mevzuda Ali Kılıcı alâ'"adar kumetin evvelce liman ıslahı işlerile uğ eden bir vaziyet görülemediğinden dava raşmak üzere celbettiği İngiliz mütehas sıslarile derhal görüşüp evvelemirde li nın reddine karar verilmistir. man faaliyetini Tophane ve Galata tarafLlMANDA lannda toplamağa mecbur oldu ve bunun için de Denizyollarının Tophanede bu Liman sahasının tanzimi lunduğu sahayı esas ittihaz ederek va İstanbul liman sahasının tanzimine aid purların yanaşabilereği bir mendirek inprojenin mühim bir kısmınm tatbikına ka şasına ve depo, antrepolarm da bu saharar verilmistir. Yeni proje ile, yeni yolcu da yapılmasma karar verdi. salonunun karşısına isabet eden ambarlar Bu suretle limanın faaliyeti intizam alyıkılacak ve burası otomobil parkı haline getirilecektir. Bu parktan Galata tramvay tına alınarak her sene nükseden mavna caddesine bir bulvar açılacaktır. Yolcu buhranı da ortadan kalkacaktı. Gazetenizde bahsedilen ve bu saha salonunun önünden Denizyollarına giden cadde de genişliyecektir. Eminönü mey haricinde kalan arsa, eğer Denizbank idadanında bulunan 1 ve 2 numarah antre resi tarafından ihtiyacı olmaksızm 100 polar yıkılarak burası meydana ilhak olu bin liraya satın alınmış olsaydı, asıl o zaman muaheze edilebilirdi. O arsadan yol nacaktır. Sarayburnundaki üç saç ambar yıkıla geçeceğini bilen Belediyenin inşaata mücak ve burada da meydan açılacaktır. saade etmiş olması keyfiyeti Denizbankı Yeni feribot iskelesi burada inşa oluna nasıl alâkadar edebilir? Bu cevabımın matbuat kanununun hücaktır. Ford fabrikasma evvelce icar edilmiş olan binalardan üçte ikisi LJman kümleri dairesinde neşrini rica ederim.» Saygııarımla lar umum müdürlüğünce geri alınmıştır. Yosuf Ziya öniş BuTada yeni antrepolar açılacaktır. ADLİYEDE Takas davası nakzedildi Emniyet müdürlüğü yardım sandığı Stajyer polisler O ngiltere Bahriye Nazın Çörçil geçen pazartesidenberi Norveçin garb ve cenub sahilleri önünde ve Baltık denizinin dış ağzı İskajerak ve Kategat içinde lngiliz Anavatan donanması ve hava kuvvetlerile Norveçin muhtelif yerlerine ve bahusus memleketin payitaha Oslonun bulunduğu elli kilometre uzunluğunda yani İstanbul Boğazından iki misli daha uzun olan koyda yerleşmiş olan Alman kuvvetlerine Almanyadan ve Donimarka limanlanndan gönderilen takviye kıt'alarını taşıyan Alman nakliye şemilerini himaye eden Alman donanması arasında muharebe devam eylediğini ve daha bir kaç güne kadar neticenin belli olmıyacağını dün haber vermiştir. Filvaki Norveçte Almanların eline geçen mevkilerin lngilizler tarafından istirdad edildiklerine dair bitaraf menabiden intişar eden haberlerin aslı olmadığını söylemişse de şimdiye kadar 12 büyük Alman nakliye gemisinin battığı İskajerak muharebesinin Norveçte başlayacak kara harekâtına bir giriş ve methal bulunacağını tasrih etmiştir. Diğer muharebelerde Ingilizlerden ve Almanlardan batan gemiler hakkında da tafsilât vermiştir. lngiliz Nazırının sözlerindeki en mühim nokta Norveçte karaya lngiliz ve Fransız kuvvetlerinin çıkarak Alman askerî kuvvetlerile döğüşeceklerine dair yapılan işarettir. Bugün lngilizlerin gayesi Norveçe Alman askerî kuvvetlerinin gitmesine mâni olmaktır. Almanlar da bütün deniz ve hava kuvvetlerile Ingilizleri Norveç sahillerinden uzaklaştırmağa çalışıyorlar. En ziyade nakliyat İskajerak boğazında yapıldığına göre iki taraftan birinin maksadına ermesi buradaki muharebenin vereceği kat'î neticeye bağh olacaktır. İskajerak'ta, geçen Umumî Harbde lngiliz ve Alman donanmalan arasında yapılan büyük muharebe harbin üzerinde müessir olmuştu. Yeni İskajerak muharebesi de şimdiki harbin neticesini tayin edecektir. lngilizler kat'î neticeyi alırlarsa Norveçe askerî kuvvetler ihrac edebileceklerdir. Almanya ile muvasalası kesilen ve eskiden ihrac olunan Norveçteki Alman kuvvetlerinin vaziyeti şüphesiz ümidsiz olacaktır. Aksi farzolunursa Büyük Britanya adası ve bahusus ticaret ve sanayiinin merkezi sıkleti olan şark ve şimal sahilleri devamlı ve ciddî tehlike karşısında kalacaktır. Bunun için her ihtimale karşı lngiliz donanması kendisinin başlıca üssü olan Scapa Flow'un bulunduğu Orkney ve Şetland adalarile Izlanda arasındaki Faroer adalarını işgal etmiştir. Burada lngilizlerin, Norveçteki Almanların muhtemel huruc ve akınlarını önlemek üzere deriii: ve" hava' C'sleri yapacakları Londradan haber veriliyor. Şimdi büyük ve küçük devletlerin hepsi Norveçte denizde devam eden ve yarın karada başlayacak olan büyük muharebelerin neticesini bekliyorlar. Bu neticeye göre Îtalya, Sovyet Rusya ve Ja ponya vaziyetlerini tayin edecekler ve harbe doğrudan doğruya yahud bilvasıta müdahale edip etmemeği kararlaştıracaklardır. D Muharrem Feyzi TOGAY Akıl hıfzıssıhhası cemiyeti toplanıyor Akıl hıfzıssıhhası cemiyeti bu gün saat 5 te Etıbba Odasında toplanacaktır. Mekteblerde akıl hıfzıssıhhası hakkında profesör Fahreddin Kerim, doktor Hüseyin Kenan, doktor Nebahat tarafından ve sinemanın tesiri hakkında da doktor Kâzım tarafından tebligler yapılacaktır. Bono sahtekârlığı şümullü bir şekil alıyor Polisin Mübadil bonoları sahtekârlığı etrafındaki tahkikatı devam etmektedir. Meşhur gece hırsızlarından Fuad, noterlikte mübadil diye gösterilerek sahtekârlar tarafından 7500 liralık bir bononun 3700 lira mukabilinde Bristol oteli sahibine satıldığı tespit edilmişti. Dün de gene 7500 liralık ikinci bir sahte bono meydana çıkanlmıştır. Bu bono da, sahtekârlardan Nihad özkoyuncu tarafından 3700 lira mukabilinde tüccar Kostantin adında birine satılmıştır. Bononun sahte olduğunu bilmiyen Kostantin de cüz'î bir kârla bonoyu komisyoncu Lutfi adında birinin karısına satmıştır. Daha bu şekilde sürül müş sahte bonoların bulunduğu polisçe tespit edilmiş olduğundan, bu bonolar pevderpey meydana cıkacaktır. ŞEHİRtŞLERl Esnafa 47 bin lira ceza kesildi Bu senenin on bir ayında 1 7,000 esnaf cezalandırılmıştır. Bunlardan alman cezalann miktarı 47,000 lira tutmaktadır. Maamafih tahsildar azlığından bu ceza lar tamamile tahsil edilememiştir. Geçen sene ayni ayda 1 1,000 esnaf cezalandırılmıştı. Ege mıntakasından gelecek kasablık hayvan İstanbul Belediyesi İstanbula kasablık et sevkiyatı için İzmir Vilâyetine müracaat etmiştir. Gelen cevabda her hafta 3 bin koyun sevkedileceği bildirilmiş ve De nizyollarile yapılan temaslarda bu işe İzmir vapuru tahsis edilmiştir. HÂVA RAPORU Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan alman malumata göre, dün hava yurdun KaTadeniz kıyılan ve orta Anadoluda az bulutlu, Trakya ve Egenin şimal kısımlan ve Karadeniz kıyılarında kapalı ve pek mevziî yağışlı, diğer bölgelerde çok bulutlu geçmiş, rüzgârlar Trakya ve Egenin şimal kıyılarında ve Karadeniz kıyılarında şimalî, diğer yerlerde cenubî istika metten, Marmara havzası ve Egede yer yer kuvvetli, di§er bölgelerde orta kuvvette esmiştir. Dün, tstanbulda hava kapalı geçmiş, rüzgâr şimali şarkiden sanivede 4 6 metre hızla esmiştir. Saat 1 4 te hava tazviki 1015,4 milibardı. Sühunet en yüksek 10,1, en düşük 4,7 santigrad kavd etmiştir. ÜNİVERSİTEDE Sınaî kimya enstitüsü profesörlüğü Açık bulunan Üniversite Fen Fakül tesi sınaî kimya enstitüsü müdürlüğüne Lehistanın eski Varşova Üniversitesi ordinaryüs profesörü Kling tayin edilmiştir. Profesör, Bükreşten gelerek vazifesine başlamıştır. Profesörün, evvelce sınaî kimjraya aid olmak üzere icad ettiği bir alet de enstitüye alınmıştır. Halkı heyecana düşürmüşler CUMHURİYET Aboneşeraiti| ^ Bursa, (Hususî) Itfaiyemize, AraNiishası 5 kurustur. bayatağı köyünde yangın var! diye teleT ye fonla bir haber verilmiş, bunun üzerine itfaiye bu köye kadar gitmiş, aynca saat ıçm kulesindeki canavar düdüğü de yangın Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. işareti vererek halkı lodoslu bir havada Alb ayhk 750 » 1450 » heyecana vermiştir. Fakat itfaiye köyde Üç ayhk 400 > 800 » yangına benzer bir eser görmediğincen Bir ayhk 1S0 » Yoktur geri dönmüş, bu sefer de ayn bir telcfon haberi yangmın şehir dahilinde (Anadolu garajmda) olduğunu bildirmiştir. İtfa Gazetemize gönderilen evrak ve yazılar iye orada da bir şey bulamayınca bu »ah neşredflsin, edOmesin iade edilmez ve te yangın haberini veren hakkında tahzıyaından mes'uh'yet kabul olunmaz. kikata bşlanmıştır. Dikkat