1 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A My amaa 1.4940 Harbe Doğru Yazan: Ömer Rıza DOGRUL ittefiklerin Londrada yaptıkla.! rı son toplantıda verdikleri| kararların biri, harbi azami enerji ile idare etmektir. Bunun maceraya atılmak, © tehlikelere sürüklenmek mânasında olmadığı tasrih ediliyor Mister Churehill de, dünkü netkile bilhassa bu noktalara temas etmek istemiş, ve nutku İngiliz mahfilleri tarafından harbin yeni bir mahiyet ve şiddet alacağına delil sayılmıştır. Harbi şiddetlendirmeğe karar ver. mek, şiddetlendirileceğini söylemek ka, işe girişmek te başkadır. İşe girişileceği muhakkak ise, aca. ba nereden ve nasıl girişilecek? Günün meselesi budur ve en çok merak edilen nokta, harbin nasıl şid- detleneceğidir. Deniz Harbi mi? caba harp, denizde mi canlana. cak? Fakat müttefikler de de- hiz tarafından perva etmediklerini açıkça söylüyorlar, Almanlar, her ne çıkarırlarsa çıkarsmlar, müttefikler pnu kat kat mislile karşılamıya hazır plduklarmı anlatıyorlar. (Nitekim şimdiye kadar vukubulan bütün hi diseler de bunu İspat etmiştir. Al manlar şimdiye kadar, tahtelbahir ve mayin harbi yapmışlar, fakat bu si. lâhlarm önü alınmış ve bunların te. siri de asgari hadde indirilmiştir. Almanya, deniz harbi yapmayı ta. #avvur ediyorsa, müttefiklerin bu harbi, azami kuvetle karşılıyacakla- Fına şimdiden hükmolunabilir. Türkiye - Suriye dostluk ve iyi komşuluk muahedesinin imza merasimine ait iki muhlelif intiba Amerika Bahriye Nazırı Japonların Tehdit Edilmediğini Söylüyor Londra, 31 (Hususi) — Amerika Bahriye Nazırı Edison, Büyük Okya. nusta yapılacak deniz manevraları. Yoksa Hava Harbi mi? Dın, Japon matbuatının iddiası vec- hile, Japonyaya karşı bir tehdit ma. İhiyetinde olmadığını katiyetle süyle. miştir, ayet düşünülen şey, harbi hava. da kazanmaksa, müttefiklerin faikiyetini, günden güne iler. valim oldukları göze çarpıyor. Fakat hava kuvveti ile ne yapıla. bilir? | Müttefikler, Almanyanın sanayi merkezlerini mi bombardıman ede-| tekler? Bütün Almanyaya dehşet salmak İçin, umumi taarruzlar mı Yoj İSİ LL lümen eman ni felce ağrnirinkiz mı iktifa ede. cekler? Mütehassısların anlatışma göre, en kuvvetli ihtimal, bu sonuncusudur. Çünkü tayyare kuvvetleri, Alman münakalâtmı tahrip etmekle Garp cephesinde müttefiklerin ileri hare- ketler yapmalarına imkân verirler. Fakat bu neticeye varmak için de müttefiklere ait hava kuvvetlerinin hasım kuvvetlerine kat kat faik ol. ması icap eder. Müttefiklere bu yolda hizmet eden bir âmil, mahrukat bolluğudur. AL manlar İse, ayni âmilden, hiç olmaz. *a a; Jar, Ve bu âmilden İstifade edeme. dikleri için, vaziyete müttefikler de. Yecesinde hâkim olamıyorlar. Önümüzdeki günler bize, harbin hasıl canlandırılacağmı daha esaslı bir surette gösterecektir. Nafıa Vekili Tetkiklerini Tamamladı - Bursa, 31 (TAN Muhabirinden) — Nafıa Vekili General Ali Fuat Cebe. *oY, Ankaraya dönmek üzere bugün | #ehrimizden ayrılmış ve merasimle| Uğurlanmıştır. | General Ali Fuat Cebesoy dün öğ- Sonra kadın, erkek binlerce ki. Şden ibaret halkın ve köylünün al- ları arasında Gölbaşı mevkiindeki Muazzam su tesisatile barajını me tasimle açmıştır, A Komutan, datre müdürleri Parti erkânının da hazır bulun. vk merasime başlanırken, bir ii vatandaş Cümhuriyet idaresi. bi başaricı elile meydana getirilen Üyük işleri minnet ve şükranla ifa- #tmiş ve vali Refik Koraltan da Yocanlı bir hitabede bulunmuştur. Bodrumda Sünger Satışları Muğla, 31 (A.A) — Bodrum ve larrmariste sünger satışları normal #imektedir. Bodrumda 20 bin İngiliz ger Deariste 30 bin Türk liralık sün- t satılmıştır. Elde pek az sünger lmuğsa da bunlar kalitesi düşük 0- h ii Örmek 9 - 12 lira arasında! nümüzdeki sünger yılında sün- stihsalâtının az olacağı tahmin esteri Mumaileyh, deniz sulleri mucibince Büyük Okyanusta bir tek filo bulundurulması İ geldiğini söyliyerek demiştir “ — Sevkülceyşi vaziyetimiz ve Panama kanalının mevcudiyeti siya. setimizin isabetli olduğunu göster- mektedir. Biz donanmamızt Berne, 31 (A.A) — düncü İsviçre fuarı dün açılmıştır. Fuarda 1100 kişi eşya teşhir etmiş. lerdir. İsabetli siyaset Şküleeyş w- lâzım tehdit edilecek olan her iki Okyanusun bir ak-| mintakasına sevkedilapilesek, keşide | Şire Donanmanın 'şimdiki tahşit hoktası. nın değiştirilmesini icap ettirecek bir sebep görmüyoruz.” Edison, vuzların inşa edilecek olan en büyük zırhlıları içine almağa kâfi geleceği, ni ilâve etmişti. ük Okyanustaki ha. Macaristanda Sular Altında Kalan Arazi Budapeşte, 31 (A.A) larla mücadele komiserliğinin bir raporuna nazaran şimdiye kadar 100 bin dönümden fazla arazi sular altm- | derecede İstifade edemiyor. | 8 Kalmışlır. 'Tuğyan. Macaristanın az çok bütün mıntakaları sular altında kal. mıştır. Yüzlerce ev yıkılmıştır. As. keri mıntakalarda bent inşası ve kurtarma işlecinde ça, Uışmaktadır. amele ekipleri — ni İsviçre Fuarı Açıldı Yirmi dir. Okyanustaki| Yeni Çin Hükümeti Manevralar Meşru Sayılmıyor Paris, Londra, Brüksel ve Vökingtonda Bulunan Bütün Çin Diplomatik Heyetleri, Mareşal Şan-Kay-Şek'e Bağlılık Telgrafı Çektiler Paris, 31 (Hususi) — Çin sefareti, dün Çun King'de neşre- dilen beyannamenin metnini bildiriyor. Bu beyannamede yeni Çin hükümetinin meşru olmadığı tebarüz ettirilmektedir. ev Londra, Brüksel. Be: şingtonda bulunan başlıca Çin di matik heyetleri, bu hükümetin meş- ru olmadığını bildirerek icraat ve tarafdarlarile vatana ihanet ettiğine dalr Mareşal Şan - Kay - Şek'e tel. graflar çekmişlerdir. Çin cemaatlerinin telgrafları Komintang'ın Avrupadaki merke. : komitesi ile Fransa ve Avrupanın diğer memleketlerindeki Çin cema- atlerinin yauhtelif grupları, Mereşsil Wan Ekin Wel'in ve tarafdarlarının ihanetini takbih etmişler ve Mereşale Chingking mill hükümetine ve bu hükümetin etmekte olduğu - | oldukları merbutiyet ya karşı minat vermişlerdir. iri Vaşington, 3! hariciye nezaret ne ve diğer hükümetlere verileri be yarnamelerin &yni olan Çunking'den yazılmış bir beyanname tevdi etmiş. | tir. Bunda merkezi Çin hükümetinir. meşru olmadığı kaydedilmektedir. Hariciye e Nazırı | Hull, bu gosele. beyanatta Amerika Bi lerinin Çung - King hükümetini ye. olarak tanı. makta devam edeceğini bildirmiştir. güne Çin milli hükümeti beslemekte hakkında te- Çin sefiri, K. Telekinin Seyahati ——— Peşte İle Belgrat Arasında Büyük Bir Yakınlık Bekleniyor wondra, 31 (Husust) — Budapeşte. den alınan huberlere göre 30 Mart akşamı avdet etmesi beklenen Kont ikametini temdit ettiği için ancak 31 mart akşamı Budapeşteye dönmüş” tür, İyi haber alan mahfillerde söylen. İtalyan . Macar dostluğunu sa, İlaştırmağa yardım etmiştir. Her iki memleket de Budapeşte ile Belgrad arasında daha büyük bir husulüne çalışmaktadırlar, Halkevlerinde Açılan Fotograf Sergileri etil ç Bl (AA) — ere göre, mart ayı Halkevinde fotoğraf, Sovyet Birliği Bükreşe Tekrar Teminat Verdi Bükreş, 31 (A.A.) — Bükreşte bu. lunan Sovyet heyeti âzası Sovyetler Birliğinin Romanyaya taarruz etmi. yeceğini temin etmektedir. Havas muhabirinin haber aldığına göre, Sovyet heyeti âzası hattâ, “bir gün Ukranyaya doğru dönerek aley.| himize hareket edebilecek olan Ak| manların işini kolaylaştırmak niye. tinde değiliz” cümlesini dahi ilâve etmişlerdir. ———— Kilidülbahirle Eceâbal Arasında Heyelân Çanakkale, (TAN) — Çanakkale karşı Kilidülbahir ile Eceâbad arasındaki tepeler yağmurların fazla yağmasından dolayı kaymıştır. Yol. İnrda çatlaklar hasıl olmuştur. Gedikli Talebeler Dün |* Eskişehire Vardılar Eskişehir Eskişehir, 31 (AA) — hava okuluna iltihak. etmek Ankaradan gelen hava gedikli tale. beleri dün gece Eskişehire varmış ve istasyonda merasim ile karşılarımış- lardır. Önlerinde bando mızika oldı ğu halde şehir caddelerinden gi temn ği kehisimesi tâygağecilerini Eskişehir halkı sevgi ve takdir t hüratile selâmlamıştır. Yeniden bak eden genç talebelerin muvpsala. tı günü şehir için bir bayram ifadesi | taşımaktadır. Cebelitarık'ın Yeni Askeri Valisi Cebelitarık, 31 (A.A) — Yeni as. keri vali General Clive Liddell, bir barp gemisi ile buraya gelstek vazl- fesine başlamıştır. HÂDİSELERİN resim sergisi açılmıştır. birer heykel sergisi açılmıştır. den mürekkep olmak üzere Anka çen Afyonda Ağaç Bayramı Afyon, 31 (A.A) — Vil luğında ağaç bayramı Törende vali, kolordu kumandanı, ve civar köylüler bulunmuşlardır. nin faydalarından, tesis edilmiş fidanlıklardan den bir nutu yetin her tarafında ve köylerde a öaç bayramla, yeni fidan dik # Amerika Cümhurreisinin Avrupaya gönderdiği hususi murahhasi Mister Welles'in Amerikaya dönmek için bindiği vapur, müttefikler tarafından teftiş olunmuş ve © zaman vapurda doktor Şahtın arandığı söylen. i, Londra gazetelerinin verdiği malâmata göre, 2- yanan kimseler bambaşka idiler ve nazistlerden mite. Bu heyetin Amerikaya gitmekten şekkil bir heyetli, © Londra gazetelerine göre, Nisanın başından iti. baren Londra - Bağdat demiryolu hattı işliye- cektir. Londradan hareket eden bir yolcu beş gün içinde Bağdada varabilecektir. Bu tren, Fransa, İsviçre, İtalya, Yugoslavya, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye topraklarından geçerek Iraka varacak ve oradan Bağdada muvasalai edecektir, İngiltere ile Fransa ve İstanbul ile Haydarpaşa arasında feribot münakalâtı temin olunduktan sonra Londradan hareket eden bir yolcu hiçbir yerde inmeden Bağdada gidecektir. Bir zamanlar Almanya, Berlin - Bağdat hattını kurmayı umuyordu. Bu ümitler boşa gitmiş ise de Londra - Bağdat hattı tahakkuk etmiştir. maksadı, Almanya lehinde “büyük işler, le meşgul ol. maktı, İngiliz itsihharatı, bü heyetin Atlantik yolile hareket edeceğini haber almış, bu yüzden vapuru araştırmıya karar vermişti. Viadivostok yolile hareket ettiği anlaşılmıştır. # Her Hitlerin hususi tabibi olan Doktor Saner Bruck, geçenlerde Holandaya gitmis ve söuledi- gi bir nutukta: “.— Harp cinnettir. İnsanlar birbirlerine yar- dım etmeyi öğrenmeli, çünkü zarardan başka bir şeye uğramazlar!,, demişti. Doktor Sauer Bruck, bu sözleri söyledikten son- ra Almanyaya dönmüş, Fakat eskiden hep hür- met gördüğü kimselerin asık suratile karşılaş- mıştır. Bizzat Göbels, doktoru hezeyan ettiği için tekdir etmiş ve bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi lâzm geldiğini ihtar etmiştir. Müttefiklerin Romanya ile yaptıkları müzakereler ne. ticesinde, Romanyadan 200.000 ton mahrukat alması temin olunacaktır. Bu mahrukat, muhtaç olduğu madde olduğu için, mü basarmaları Almanyada derin Daha sonra heyetin, Sovyet Birliği ve * Almanyanın en çek iefiklerin bu işi ir infial uyandıracaktır. Teleki, ailesi ile birlikte Trliestede diğine göre, mumaileyhin seyahati «iğ yakınlık Aldığımız içinde 45 36 Halkevinde Şişli, Zon. guldak Halkevlerinde de ayrıca ufak Bu sergilerde mükâfat alan eserler | Halkevinde mayıs içinde açılacak daireler müdürleri, mektep talebesi Bu münasebetle Vali Durmuş Ev. rendilek orman ve ağaç yetiştirme. vilâyet dahilinde behse-| söylemiştir. Dün vili. yapılmış, birlerce ir, Pek Yerinde Bir Yardım Yazan: B. FELEK pi eski kanuna göre tekaüt olmuş, veya dul, yetim maaşı tahsis edilmiş olanların maaş. larma asli miktarlar üzerinden yüzde yirmi beş zam yapmıya karar verdi. Zini gazetelerde okumuşsunuzdur. Sırf tâbi oldukları kanunların ne. i ve zat maaşlarının bağ. vel ve sonra oluşu yüs zünden birbirinden ayrı iki nevi ma. aş alan tekaüit, yetim ve dulların ©s. kilerine böyle bir zam yapmak, hele hükümetin de bu müsavatsızlığa karşı duyup, çaresiz olmak istediğini güsteren en canlı delildir. İer biri bu vatana hizmet etmiş, hizmetteyken ölerek, dul ve yetim bırakmış oOolan Türk vatandaşını mümkün olduğu kadar ikdar etmek | Şeflerimizin ve idare adamlarımızın İen büyük kaygularından biri oldu- İğuna şüphe yoktur. Hele hayat paha. hılığının kendi: issettirmeğe başla.” dığı bu sıralarda, bu zammın yapılı. $ı, cidden pek yerinde olmuştur. Bil- hassa şu noktaya işaret etmek iste. rim ki; yapılacak bu zammın mikta. rından ziyade yukarıda da yazdığım gibi, masraf bütçesinden yüzde on tenkis edildiği ve masraf bütçesinde bir hayli tasarrufat yapılarak, bütçe açığının kapatılmasına çalışıldığı bir sırada bu zammı yapmak, hikürte- tn bu işe ne kadar ehemmiyet ver- diğini gösterir bir işarettir. Bu zam, zavallı tekaüt, yetim vo dullara yalnız maddi bir yardım ol. makla kalmıyacak, onların unutul. madığını ve fırsat düşünce; zat ma. aşları arasındaki eski ve yeni tahsis farklarının ortadan kaldırılması, hü- kümetin başlıca emeli olduğunu da gösterecek bir müjde olacaktır, Allah razı olsun, bu zammı düşü. nen ve yapanlardan, Molotofun Son Nutku Etrafında Başı 1 incide) nutkun en mühim kis- ya We Romanya arasında ki ticaretten bahseden fıkraları oldu. ğu söylenmektedir. Molotof, Sovyetlerle Almanlar a. rasındaki dostluktan hiç bahsetme- miştir. Fakat bundan, Sovyetlerin siyaseti değişeceği mânasını çıkar. mamalıdır. Nutuktan çıkarlacı küm, Sovyetlerin her ş b sıkışık olduğu bir sırada, essür İHalkevleri resim ve fotoğraf sergi. | kendi menfaatlerini kor üzere | inde jürice takdir edilecek eserlere | dikleridir. Cümhuriyet Halk Partisi mükâfatı | Berlin hayretler içinde verilecektir. Amsterdam, 31 (A.A) — Meloto- m e fun nutku, Alman siyası mahfilleri- nin gösterdikleri memnuniyete rağ. | men, ihtirazla, hattâ hayretle karşı. yapılmıştır. lanmıştır. Gazeteler, yalnız kısa hir hulâsa neşretmekte ve tefsirden te. vakki etmektedirler. Nutkun İtalya- dan bahis olan fıkraları, biç bir ta. rafta intişar etmemiştir. Şimal ittifakı meselesi Stokholm, 31 (A.A) — Molototun nutku matbuatın tefsirlerive mevzu teşkil etmektedir. Soclal Demokraten gazetesi Molotofun o muhalif bulun. duğu şimal tedelüt ittifakı mesele. sinden bahsederek diyor ki: “Molotof, şimal ( devletlerinden bahsederken, sanki bu memleketler | Sovyetler emrinde imiş gibi konuşu yor. Tedafül ittifak akdinin müşkü. İâtla karşılaşması mümkündür. Fa- kat muhakkak olan bir nokta vardır ki, o da, şimal memleketlerinin, bu muahedeyi akdetmek hakkına sahip olduklarıdır.” Romanya matbuatına göre Bükreş, 31 (A.A.) — Bütün Ro. manyâ gazeteleri, Molotofun nutku. nu neşretmekte ve Sovyetler Birliği- hin sulh ve bitaraflık arzusunu ifade eden fıkrayı tebarüz ettirmektedir. ler, Bununla beraber ayni gazeteler, Sovyet harici komiserinin, Sov. yetler birliği ile Romanya arasında bir ademi tecavüz paktı mevcut oL madığı hakkındaki sözlerini hayret. le karşılıyorlar. Timpul gazetesine göre, mevkie konulan Brland - Kel logg paktı ve mütearrızin tarifine dair olan Londra mukavelesi, iki cepheli bir mahiyet taşımamakla be. raber, ademi tecavüz taahhütleri teş. kil etmektedir. Bütenko hakkında da ayni hayret gösterilmekte ve Butenkonun orta. da iz birakmadan kaybolmadığı. bel. ki, hariç memlekete gitmek üzere mevkiini terkettiği, gittiği yerde de matbuata beyanatta bulunduğu sö7- lenmekitesdir.