12 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

! vi Yazan: Merhumun Oğlu Dr. Kömil Yazgıç Babamın Bankalarda Bir Meteliği Bile Yoktu iy. hmet Mithatın serveti hak. kındaki rivayetlere gelince, onun hiçbir bankada meteliği bu- Vanmadığımı iddia ve isbat edebili. rim. Zaten, hiç sevmediği parayı, biriktirmiye veya mülk haline sok- maya katiyen aleyhtardı Bu yüzden öldüğü zaman bırak- tağı bütün miras, Tophanede ba. badan kalma ufacik bir arsadan, Beykoz çiftliğinden, Yalıköyünde bir ufak evden ve bir de Sırmakeş memba suyundan ibaretti. Bu hu- susta tam bir fikir edinmek için, bu saydıklarımı mutlaka görmek lâzımdır. Meselâ, > Beykoz çiftliği denilince, kim bilir Basut muhay- yelelerde, ne geniş bir servet can. lanır, Halbuki, bu çiftliğin bugün bin ira bile etmiyecek bir çalılık olduğunu isbat etmek, hiç te güç değildir. Bu kadarmı, ömrünün tara yarım asrın memleket irfanıha hizmet etmekle geçirmiş bir vatan daşa çok görmek ve bir servet say; vaak hayli İnsafsızlıktır sanırım. Biraz evvel de yazdığım gibi, öl. düğü zaman Delrlerii nakit ola- lunan Ahmet Mithatın cenazesi başkalarının yaptıkları masrafla kaldırılmıştır. Fazla söze ne hacet? Ahmet Mit. hatın en hulyası, işgal etti- 8i (Tercümanı Hakikat) binasını satın almaktı. Fakat o, yalnız beş yüz sarı altına bakan bu emeline Kövüşamadan öldü. i Halbuki, Sırmakeş mambanın varldatı, (Tercümanı Hakikat) gör zetesi ve onun harici, $ İşi ya, ni karantina müdürlüğü1), Alimet Mithat Efendiye her ay üç yüz âl- undan fâzla para getirebi . Eğer Ahmet Mithat paraya bir ncb- 7€ kıymet ve ehemmiyet vererek davransaydı, ihtişam İçinde yasar, üstelik te bizlere, herkesin gıpta sını uyandıracak kudar müazzam bir servet bırakab'lirdi.: Helbüki, biz, onun ölümünden sonra Sırma- keş suvunun onda dokuz hissesinin her birini, Beşer yüz kâğıt liraya satmak o mecburiyetinde (o ka'dık: Günkü muhtaçtık. Mahut çiftlik k ss, haslatı ile vergisini dahi öde yemediği için, buğün haciz altın- dadır. 0 Ünkü Dunaan Givi ne yaz- yakınları tarafından tenkit ölup- dukça: n — Canım, derdi, ne İstiyorsunuz? Ban dünyaya çıplak geldim ve öy- le gitmek istiyorum. Hem, Gr# k- larım, kendilerine servet biraka- eağımı hissederlerse, yan &0lİp gev şerler. Ve ilerde, bunun çok fârar- larını çekerler: Çünkü, bir mirasa güvenerek yaşamış olanlar icinde iyi âksbete kavuşmuş hiç kimse yoktur. Bunun içindir ki, ben on- Jara hiçbir şey bırakmamakla ep büyük iyiliği yapmış olacağım. On- lar bu süretle, kendi kendilerine güvenmek mecburiyetini duyücak- lar ve ona göre çalışacaklardır ki bir insan İçin, bundan daha tüken- mez servet olamaz! Babamın bu düşüncelerinde ne kadar haklı olduğunu, bugün ha. yatlarını kendi emekleri ve şeref- Yi hizmetlerile kazanan evlâtları çok iyi anlamışlardır: Babam, bu telâkkisi sayesinde, bükün yâvru. İarımı, birer mirasyedi olmaâktan ve cemiyetin sırtında, bası dalma yerde bir parazit ömrü sürmekten kurtarmıştır. Onün Abdülhamifle olan te maslarına gelince, tilhakika Ah- met Mithat elendi, saraya sik sik giderdi. Hiç unutmam: Karantina dai odasında, babamın *“İatanbolin” denilen bir ceketi vardı. Ahmet Mithat efendi, her aklına estikçe, her lüzum duyduk- ça, bu esketi sırtındakile rir ve bir kira arabasına bir çeyrek yincilerden birisinin, ve ekseriya Arap İzzet paşanın odasına girer: *— Selâmüsleyküm!” diyerek bir koltuğa o yerleşirdi. İftiharla Söyliyeyim ki, kendisini ikinci bir Abdülhamit sanan o mağrur Arap İz?et paşanın hürmetle karsıladı. ği sayılı bahtiyarlardan birisi de, Ahmet Mithat efendi idi. Bu ziya- retler esnâsında birkaç defa ben de hazır bulunduğum icin, Arap İzzet paşanın, Ahmet Mithat efen. dinin elini öptüğünü gözlerimle görmüşümdür. İzzet pasanm odasında kahveler şerbetler içilirken, babam ziyare. tinin sebebini de şöyler ve keyfiyet derhal padişaha bildirilirdi. Ba, bam ekseriya, derhal huzuru şâ. hâneye kabul olunurdu. Fakat ba. zan, kendisine, keyfiyeti tahriren bildirmesi de irade olunurdu. Ber huztrunda ekâeriya uzun müddet alıkoyan Ab- * dülhamit, bir sefer, Ahmet Mt. hattan saatin kaç olduğunu sor. muş. Fakat bu sual o zamana ka. dar üzerinde saat tasımak âdeti. ni edirimemiş olan Ahmet Mithatı hayli utandırmış. Abdülhamit ise, babamın bu masumane mahewhi, yetini tebessümle karsılamış, 'ki gün sonra da. Ahmet Mi'hata bir altın saat hediye etmiş. Üzerinde “A. H.” markası bulunan bu saat, hâlâ ailemde mahfuzdur. Yine bir gün, babam airlâcele saraya çağırılmıs. Gelen memurlar o kadar acele ediyorlarmış ki. Ah- met Mihat efendi eömleğin" düğmelerin! takmıya bile “v bulamamış ve bu perisat kıyafetle padisahın yanına erkimiş” “Ahmet Mithat efendi, Abdülbemide, o kı. lıkta huzura çıkmak mecburive. tinde kalışının sebeb'ni itirsfe. dince, padisah yine gülümsemis ve o #“fer babama, çok kiymetli bir yaka düğmesi vermiş. Teessürle itiraf edeyim ki . ne de olsa - tari. hi bir k'vmeti haiz bulunan bu düğmeyi biz. ımtılı günlerimiz. de elden wkarmak mesburiyetin. de kalmıştık. İşte, babamın Sultan AbAniha, mitten aldi hediveler, bunlardan ibarettir. Hattâ Abdülhamit, bir gün Aran İzzet paşaya: “- Yahu... dem's bizim Mithat #fendiyi şimdiye kadar hiç mem. nün etmedik!” Arap İzzet pasa de bu sözü ba. biha söylemiş, ve padisahtan mü. nasip bir şey istemesi hususunda musır davrarımış. Ahmet Mithatın bu-wrar net'eesinde Arap İzzet pasâya verdiği cevap şudur: *.— Benim. sahsan. padisahın sağlığından baska bir dileğim yok: Faket eğer mutlaka bana bir lütuf. ta bülünmek arzusunda iseler, ereümani Hakikat” i himaye ey- Jesinler; Çünkü bu gazetenin ayda toz açığı va, ir Abdtihamidin iradesile, “Hazi- nei Hassa” dan, (Tercümanı Haki- kat) a bağlanan. ayda otuz lira tah. sisat, her ay basında, “Hademel Hassa, lor vasitasile matbasya gönderilirdi ve babamın saravdon gördüğü yegâne maddi yardım da, kendisine israrla kabul öttirilen bu otuz liradan ibaretti. Fakat, buna mukabil, babamın bu #iyaretleri esnasında Abdülha- mide yaptığı tesirlerden, memle. ket hayli müstefit olmuştur. Devamı var ,Kadıköyünde Evler Yere Gömülüyor Yalova (PAN) — Buraya bağlı Ka. dıköyünde. yağan vağmurlın çoklu. | ğundan, yerler çatlamakts, binalar olduğu gibi vere görülmektedir. İlk. mektebin bulunduğu “toprağın da kavmağa basladığı cörülmüs, on beş gün evvel İstanbuldan bir mühendis istenilmiştir. Fakat gelen olmamış- tar. Evvelki #eca uyanan Kadıkövlü. lerden bir kısmı, binaların catladığı. nı ve toprağa doğru gömülüp kav. makta olduğunu görmileler, bütün öv halkı ayağa kalkmıştır. 27 ew çökmüş, yıkilmıs, icindeki, ler başka evlera verlestiritmistir. Nü. fusca zaylat yoktur. Halk korku & çindedir. İlkmektep binasının ve hükümet / konağının de kaymasından endişe e. dilmekte, İstanbuldan bir an evvel mühendis gelmesi beklenilmektedir. D Piredeki Demirlerimizin Getirilmesine İzin Verildi Amerikan bandıralı Eksebitor va” İpurile limanımıza "getirilen #meri ) menşeli muhtelif malların sahipleri. ne verilmesi için, bugün alâkadarl ira emir geleceği temin olunmuştur. İ Geminin mavnalara çıkarılan hamu- les'ne ait ördino'ar acenirye veri) | miştir. Emir gelir gelmez tüccarlar İrin siparişlerine ait evrak kendileri» ne teslim olunacaktır. İngiliz kontrol heyetinin emrile Yuannistenin. Pire) limanına çıkarılmış olan otenekeler| ve çelik çubklarla yirmi dokuz fiçi gliserinin ilk vasıta ile limanımıza sevki temin edilmiş #e buna ait mü. sasde İngiliz kontrol makamları ta- rafından telgrafla alâkadarlara bil dirilmiğtir. Akdeniz Naldiyatı Müttefikler hesabına Akdenizde eşya nakliyatı yapmaktı olan Türk| arraştörlerinden (OLütli (O Yelkenet, Fransadaki temaslarını bitirerek ş“h. rimize dönmüştür. Mar: zair limanları arasında şan “her Türk şilebi uyda memlekete 25 - 30 bin liralık döviz temin etmektedir. Akdeniz nakliyatıma beş Türk şilebi tahsis edilmiştir Karadenizde Fırtına Dün gece Karadeniz: kareyel fır. tınası başlamış, keyfiyet bütün de nizcilere tamim edilmistir. Küçük e dün | merakip fırtına haberi üz Karadanize açılamamışlardır. Giresunda fırtına ile başlayan kor, ikl gün ve iki gece devsm etmiş, toprak üstünde kalınlığı 25 santimi bulmuştur. Üç Karmanyolacı Yakalandı Taksimde Tarlabaşında Dimitrinin brnnda tezgâhter Hıristo evvelki! akşam Hendek mahallesindeki evine giderken bir köşe başında iki meç. hul şahsın tecavüzüne uğramıstır. Hırsızlar Horistonun basına bir de. mir vurarak onu yere düşürdükten sonra üzerine cullanmışlar ve 160 lirasını alıp savusmuşlardır. Zabıtk, bu karmanyolacıların 6 ci.| varda oturan Lâz Sadık ile arkadaşı Dursun Ali olduklarını tesbit etmiş. tir, Dursun Ali,dün sabah Rizeye hareket etmek üzere olan bir vapur. da yakalanmıştır. Sağık da Galata. da bir kahvede otururken yakoyı ele vermistir. Çalınan parunın 120 lirası hırsızların cebinde bulunmuş, sahi. ederek keyfiyeti sormuşlardır. Bu telgraflar üzerine Başvekâlet meseleyi aşağıdaki velgrafla tavzih etmiştir: “13.940 tarihli ve 2000/957 nu- maralı kararname ile meriyete konm. lan 6 numaralı karara göre, yaluz satışa başladıkları anda kilâta bildirecekler ve fiyat farkını mezkür teşkilâtla göreceklerdir. Perakendecilerin ellerinde bulunan şeker miktarı esasen pek az olmakla beraber, bunun tesbiti ve ayrı ayrı fiyatlarla perakende satiş yapılması imkânsız olduğundan karara psraken deciler hakkında bir hüküm konul- mamıştır. Binaenaleyh, perakendeci. ler 4 mart pazartesinden itibaren yeni fiyatla şeker satabılecekler ve ellerinde bulunan şekerleri beyana mecbur olmıyacaklardir.., Başvekil: Refik Saydam Bü emre göre toptancı şeker tüc- carlarından başka * ki, İstanbulda ancak 14 toptancı şeker tüccarı var. dır - kimse beyanname vermiye mec- bur bulunmamaktadır. Fındık , Yükseldi Giresun, (TAN) — Almanyanın yeniden bir milyon ıralık fındık sa- tan alması ve yeni fındık teşekkül'e- rinin fanliyeti sayesinde piyasa yük. selmiştir. 15 - 15.5 kuruşa isteksiz giden kabuklu fındık fiyatları 17 — 17.5 kuruşa kadar yükselmiştir 939 senesi rekoltesi 32 milyor. kilo tahmin edilmektedir. Bu miktardan 6.648,200 kilo iç fındık 2.364.950 U Taya. 2.107.395 kilo kabuklu fındık ta 324.167 liraya satılmış, mevsm bası olan ağustostan ikincikânunun sonuna kadar sevkedilmistir. Tiftik standardizasyonu Tiftik ve yapak standard nizamna” meler'nin nisanın iptidasından itiba- ren tatbikine başlanması alAkadar'a. ra tebliğ edilmiştir. Bu suretle tica ret odasından iki, ticaret borsasındon iki ve vekaliet kontrolörlerinden üç azadan mürekkep yedi kişilik bir ko- misyon teşkil olunmuştur. Komisyon ilk İçtimsını dün yapmıştır. Bugün- den itibaran evvelâ yapakların stan. dard edilmiş ihracat tipleri tesbit e dilecektir. Her tip normal bir rütube- ti havi sandıklar içinde muhafaza edilecektir. İzmir, Mersin. Samsun ve civar mıntakalarında yetiştirilen yapak ve tiftik cinslerinin ayrı ayrı nümüne- deri tesbit olunacaktır. Pamuk satışları Ege mintakası pamuk'arından mü. (4) Bu husus hakkında bugünlerde | bine iade edilmiştir. izahat vereceğim. asama esme km mmm Bir Bataklık Kurutuluyor Anadoluhisarındaki , Geçenlerde Kurtuluşta fırmcı İp- silâkinin kâtibi Adriyanosun da ayni şekilde üzerine hüculm ederek 482 Hi. rasını zorla elinden nlan hırsızlar. #ikmektebin |dan üçüncüsü de dün Rizede yaka. yanında bulunan, deniz seviyesinden | lanmıştır. İsmi Mevlüt olan Bırsız.! alçak bataklığın civarına zarar ver-| İstanbula gönderilmek Üzere yola çı. memesi için mazot doldurulmuştur. | karılmıştır. him bir stok Romanyaya satılmıştır. —m 8, — Kaynana dili İsimli kalın yap» raklı bir nebat ver. Bu nebat sarı ve kokusuz bir giçek eçıyor, sonra da in sire benzer bir meyva veriyor, bü incir Havalar düzelince buraya toprak dö- külmek suretile bataklık kurutula. caktır. Kartal Ortamektebi Açıldı Bir Anne Hakkında Takibat Yapılıyor Bundan üç gün evvel müaltıza dü. gerek yanan Kurbağalıdere sakinle. Kartal halkı tarafından Kartalda | rinden Bahtiyarın kızı 2 yaşında Ne. vilevde getirilen ortamektep binası. | vin, dün Nümune hastanesinde öl. rın küsat resmi dün sabah yapılmış) müstür. Çocuğu hastaneye geç gön. ve şimdiye kadar Pendikte okuyan | dermek suretile ölümüne sebep oldu. çocuklar yeni mektepte ders görme, | ğu iddiasile, annesi Bahtiyar hakkın. | ra takibat yapılmaktadır. yenir mi? GC. — Bu nebeta Araplar Sabbare derler. Bizde hem kaynana dili, heri de Firavun inciri ismini taşır. Meyvam kabuğu soyularak — yenilirse de farla Püruatif tesiri yapar. Yaprağı ve ilçe Varı meyanında ve yöz şişkimliklerini isale maksedile kullanılırsa de, taba- hette bu nahattım ietifade adilmer E- Şeker İçin BE Yayunme Yalnız Toptancı Tüccarlar Verecek Depo ve Buzhanelerdeki Mevcut Gıda Meddeleri Stokları Tesbit Ediliyor 4 Marttan itibaren şekerin kilosuna 10 kuruş ilâvesini &w- reden 6 numaralı kararnamenin İstanbulda yanlış tefsir edildiği anlaşılmıştır. Esasen karamamenin tatbikatına memur olan şehrimizdeki bazı makamlar da telgrafla hükümete mürâcaat toptancı şeker tüccarları yeni fiyat'a | bugün adliyeye veri'ecekler ve cür. ellerinde | mü meşhut kanununa tevfikan mu- bulunan şeker stoklarını en çok 24| hakeme edileceklerdir. #aat zarfında bir beyanname ile şeker | Gıda maddelerindeki pahalılık | | Aşroaii sırasında satm aldıkları fabrikatarı veya teş-| “Bazı yiy lan — İ Diğer taraftan toptancı şeker tüc. | ihraç mallarına henüz Lisans verilme. |çin müddelumumilife müzekkere. | car: olmadıkları halde birisi 110 bin | diği için yalnız bu iki maddenin fi- | yazılmasına karar vermiştir. Gele kilo, diğeri 3 bin şuvel şeker depo | yatlarında 20 - 30 para ködar düşük. |cek celsede bu cevap gelmese de mid İeiem Bafaranu > Meta eikole eğ Afrodit Yine Mahkemeye Sevkedildi Nasuh! Piyer Luizin Afrodit roman komede berset etmiş, fekat bu bert Baydarın tercüme ettiği mah” kararı müddeiumumilik tarafinden temyiz edilmişti, Temyizden cevap gelmeden eyni eser hir başka kütüp- hane tarafından terime ettirerek piyasaya çıkarılmıştı. Müddeiumumilik bu Afrodisi de müstehçen mahiyette görmüş ve 3 üncü asliye ceza mahkemesine müs racaat ederek karar istemiştir Dün sabah 3 üncü asliye caza hâ“ kimi eserin toplattırılmasına karar vermiş ve yeni Afrodit zabıta tara- fından toplattırılmıştır. Henüz kitsp halinde olmıyan ve basılmakta bulu nan ikinci tabının ilk iki forması de matbaadan alınmıştır. Müddetumumilik, Afroditin bu se- ferki tâbi, naşir ve mütercimi aley- | hine de dava ikame stmiştir. * essesesinin bu hareketleri perakende satıçı çerçevesi haricinde kaldığı ve bunların bu şekerleri, ihtikâr yap- mak maksadile topladıkları ânlaşıl- dığından haklarında başlanmış olan takibata devam edilmektedir. Bunlar ecek maddeleri Üzerinde | mih Lütfi tarafından söylenmediği, fiyat pahalılığı devam etmektedir. | zapta geçmediği iddin edilen bir cüm Muhtelif yiyecek maddeleri toplayan | leyi neşrettiği için Cumhuriyet gaze“ tüccarlar, fiyatların daha ziyade yük» | tesi aleyhine, Konyalı İbrahim Hakkı #eleceği ümidile elierinde bulunan | tarafından açılan davaya dün de ye malları satmamaktadırlar. Fasulye, |dinci asliye ceza mahkemesinde de. pirinç, bulgur, domates peltesi, mers| vam edilmiştir. Fakat mahkemenin cimek, bezelye ve bilhassa sade yağı | geçen celsede 6 ıncı asliye ceza mah» toplayanlar artmaktadır. Piyasadaki | kemesinden sorduğu bir süsle cevap bu vaziyeti yakından takip eden hü-| gelmediği için duruşma başka bir gü” kümetimiz piyasalarımızda mevcut | ne birakılmıştır. bütün yenecek madfelerinin stok'a- i rını tesbit etmiye başlamıştır. Alâ. Satie Davası kadarlara verilen emir üzerine bütün | Satie binasının satın alınmasından depolarda ve buzhanelerde “mevcut | Şıkan davaya dün de birlaci ağır ce- gıda maddeleri stoklarının da tesbiti | za mahkemesinde devam edilmiştir. kararlaştırılmıştır. Perakende fiyat- | Geçen celsede istenen İktisat Vekâ- larının da toptan fiatlara nazaran da, |letinin Başvekâlete gönderdiği bir ye ba fazla artmış olması nazarı dikkati | xmın sureti, henüz gelmediğinden. celbatmektedir. Arpa ve susam gibi | mahkeme bu yazın gönderilmesi İ- Petrol İşi Halledildi emme alarak mala Hudutta Yakalandı Gümüşpınar köyünden çoban İb-) rahim, çoban Celili öldürmüştü. Bu hâdiseden sonra Vizeye kaçan katik orada yakalanmış, fakat oradan de kaçarak Bulgaristan hududuna git İmiştir. Hudutta yakalanmaması için Bükreş sefiri Hamdullah Supbi| ak, gelerini kesen çoban İbrahi Tanmöyer, hükümetle temas etmek ibanlar tarafından görülmüş ve ya üzere dün sabahki Ukonvansişonelle primi şehrimize gelmiştir. Riçimiz bu ak-İ pirinci ağır ceza mahkemesinde şamki eksprese Ankaraya gidecek. | muhakeme edilen İbrahimin, müddef ve bir hafta sonra Bükreşe dünecek- | umumilik tarafından ceza kanunu tir. nun 448.inci maddesi göz önünde tur Türk - Rumen dostlük münasebet- | tularak cezalandırılması istenmiştir leri inkişaf etmektedir. Romanyada | Muhakeme, müdafaa için başka güne zelzele felâketzedeleri için toplanan | kalmıştır. para iki milyon leyi bulmuştur. Zel- —— zele mıntakalarında inşaat için Ro- Esnaf Teşekkülleri Esnaf teşekkülleri Ticaret Odasın. le m, e NR. e m e YE ar manyadan gönderilen kerestelerin değeri 100 bin lirayı bulmaktadır.| dan ayrılarak Mıntaka Ticaret Mü Bundan sonra Romanyadan gele- | dörlüğüne bağlandıktan sonra bü cek ve ana vatanda iskân edilecek | çeşekküllerin âzalarına daha müfil olan göçmenlerin miktarı 100 bin kis | bir hale getirilmesi kararlaştırılmış şi kadardır. Geçen yaz 3500 muha- | ter. Esnaf mürakabe bürosu âzalar cir getirilmişti, Bu sene daha fazla|dün toplanmışlar, her teşekkülüd muhacir nekline çalışılacaktır. meslek itibarile alâkadar olduğu Ve- Türk - Rumen ticaret münasebet. | kâletle temosına karar vermişlerdir. $ leri normal bir halde ve mevcut kti. Sİ m DRE ring hükümleri dahilinde yapılmakta | Ankaradan Gelen Sefirlerimiz ve iki memleket tasirleri karşılıklı | Roma büyük elçimiz Hüseyin Ra olarak İş hacmini çoğeltmaktadır. | gip Baydur ile Sofya geliri Şevk Petrol meselesi tamamen halledilmiş- | Berker dün sabah Ankaradan şehri tir. Romanya bütün ihtiyaçlarınızı | mize gelmiş ve akşam vazifeleri bs temin etmektedir. şına hareket etmişlerdir. m Satılmış olan bu parti bir milyon Wi.) o Eski Yemen Valisi Öldü ra kıymetiridedir. e Pamukların Ro-| Osmanlı hükümetinin son Yemefiğ, manyaya ihracına bâşlanmıştır. Ame- | valisi olup, Yemendeki icraatile mar rikaya da toprak mahsulleri ofisi ta. | halli halka kendisini çok sevdirmif rafından 350 bin lirak afyon sattl- | ve o zamanki hükümetle, Yemen 8” ve ihraç muamelesi bitirilmiştir. | rasındaki münasebatı hüsnü suret) a idare etmiş bulunan Mahmut Nedif” dün vefat etmistir. Cenazest, bugün saat 11,30 da kak dırılacaktır. sasen bu zamanda dokter tavsiyesi ol- madan ev ilâcı tatbik etmek te doğru değildir. . — Breşer paşri kanuni merasime 12 Mart 1940 tefsirleri hangi kis m SALI C — Broşür neşri hiçbir merasime (8- Sonay Günal Karım: si h N Arabi; 1358 Rumi: 1450 bi değildir. Yalnız neşri müteskip mes ya ale redilen broşürlerden tkisi müddelumun ei ın? 438 Güneş 617 — Öğle İkindi: 15.43 — Aksamı Yatsı : 1042 — İmsâk: