9 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— — 9-2.-940 BUGÜN Yakın Şarktaki Hazırlık Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Meşhur Fransız kumandanı Ge- neral Weygand Kahirede Mı- sır, İngiliz ve Hind motörlü kuvvet- lerinin yaptığı geçit resmini gördük. ten sonra Mısırda müttefikler dâva- sına müzaheret için yapılan hazırlık. ları en derin hoşnutlukla temaşa et- tiğini söylemiştir. Filhakika, harp başladı başlıyalı Mısırlılar, her fedakârlığı göze ala. rak Mısır müdafaasını âzami derece. de kuvvetlendirmeğe çalıştılar. Esa- sen Mısır hayatının bu devrine, Mı- sır milli müdafaasını kurmak devri, demek, hiç de mübalâğa teşkil et. mez, Gerçi Mısır, istiklâline kavuştuğu gündenberi müdafaasını kurmağa ça. lışıyordu. Fakat hâdiseler bu işi sü. ratle başarmak ihtiyacını gösterdi. Habeş harbile başlıyan ve dünyayı bugünkü vaziyete vardıran hâdise. ler Mısırın dakika kaçırmadan, mü- dafaasını her şeye üstün tutmasını icap ettiriyordu. Mısır da bu icapla. ra göre hareket etmiş, fakat Avrupa. da Büyük Harbin başlaması üzerine vaziyet, bu hareketi büsbütün hız. landırmak lâzımgeldiğini tebarüz et. tirmiş ve Mısır yeni vaziyetin icap- larını da karşılamakta gecikmemişti. Mısir bu hüususta en büyük yardı. mı İngiltereden görmüş; İngiltere, Mısırın multtaç olduğu modern silâh. ları vermiş, diğer taraftan Mısıra İngiliz kuvvetleri sevkettikten baş- ka bilhassa Hindistandan Mısıra kuvvetler göndermiş ve bu suretle Mısır harpten korunmasını temin e. decek bir vaziyet alabilmişti. İngil. tere ile Mısırın bu teşebbüsü şüphe yok ki, Akdeniz sulhünün hiçbir ârı. zaya uğr en mühim â.- Fransız Zabıftası Sovyet Ticaret Mümessilliğinde Araştırma Yaptı . Paris, 8 (A.A.) — Havas: Pariste. ki Sovyet ticaret mümessilliğinde Fransız polisi tarafından yapılan a- raştırmalar hakkında Tass Ajansının resmi tebliğini neşrederken, Alman D. N. B. Ajansı bu mümessilliğin si- yasi masuniyete mazhar olduğunu iddia eylemektedir. Sovyet ticaret mümessilliğinin Pa. ris merkezinde araştırmalar yapıl- dığı vâkıa doğrudur. Fakat bu mü- messilliğin siyasi masunivetten isti. fade ettiği yalandır. Müddeti geçen 31 kânunuevyvelde hitam bulan tica- ret anlaşması mucibince Sovyet Se. faretinde de çalışan mümessilliğin üç yüksek memuru şahsen siyasi ma- suniyetten istifade ediyorlardı. Bina- enaleyh mezkür tarihten itibaren ne mümessillik, ne de mümessilliğin hiç bir ferdi mezkür masuniyete mazhar bulunmuyordu. Alman Ajansının isnatlarıma hay- ret etmek lâzımdır. Hususile ki, biz- zat Almanya Berlindeki Soavyet ti. caret mümessilliğinde vaktile müte. addit araştırmalar yapmıstı. Tas ajansının tebliği Moskova, 8 (A.A.) — Tass ajansı bildi- riyor: “5 Şubat tarihinde saat 9.30 da sivil el- biseli 30 kadar kimse Sovyetler Birliğinin Paristeki ticaret mümessilliği binasına gir- miş ve polis müdüriyetinin şifahi emrile taharriyat yapacaklarını — bildirmişlerdir. Bu polis memurları, telefon irtibatını kes- tikten sonra mümessilin mesal odasına ve milleri arasındadır. apart girerek mü ilin protes- Fakat bu hazırlığın Mısıra mün- | tosuna rağmen araştırma yapmış ve bazı hasır olmadığı, F l da Suri. i di lerdir. Mü İ ye, Tunus, Cezayiz ve Fasta da uya- nık davrandıkları ve her ihtimali he- sapladıkları göze çarpıyor. Bu yüz. den bazı bitaraf kaynaklar İngiltere aa Ştammacsın AYeter Sarkta Yatın! —larını, bu kuyvvetlerin icabında he. merni faaliyete gecçeceğini anlatıyor. lar. Fakat hazırlıklı davranmak ve kuvvetli olmak, esas itibarile her ih. timali bertaraf etmek için kâfi oldu. ğundan Yakın Şarkta sulhün, her zamankinden daha kuvvetli olduğu da temin olunuyor. ça Gevezelikle Mücadele : İngilterede gevezelikle mücadele lin memurları gelince polis muhafazasında ikametgâhlarına sevkedilmişler ve evlerin- de de araştırmalar yapılmıştır. Ayni za- manda “İntürist,, binalarında ve Paristeki Selşi.Soyyet mektebinde de araştırmalar birakılmıştir.” Sovyetler Birliğinin Paris büyük elçisi Suritz ticaret mümessilliğine derhal iki sefaret memuru göndererek binanın der- hal tahliyesini ve musadere edilen vesika- ların iadesini istemiştir. Fakat polis bu talebi is'af etmediğinden Aayni Bgün saat 17 de bir protesto notası vererek talebini #ransız hükümeti nezdinde tekrar eyle- miştir, Bütün Sovyet matbuatı araştır. ma haberlerini hiçbir mütalâa ilâve etmeden büyük başlıklarla neşret. İçin yeni bir hamle hazırl: ştır. Maksat halkın dilini tutması, her gördüğünü, her bildiğini ulu orta an. latmamasıdır. Çünkü birinin rastge- le gördüğü bir manzara, yahut tesa. düfen işittiği bir sözü, ulu orta söy- lemesi tâ düşmanın kulağına giden kıymetli bir haber mahiyetini alıyor ve bu haber yüzünden ya bir gemi batıyor, yahut başka bir mühim hâ- dise vuku buluyor. İngiltere hükümeti buna karşı gel- mek için herkese dilini tutmak vazi- fesile mükellef olduğunu hatırlat. mağa lüzum görmüş ve bunun için milyonlarca posta kartı basmıştır. Gerçi sükütün altından olduğu ö- tedenberi malümdur. Fakat süküt hesabına can kurtarmak, vesait ko- Tumak bahis mevzuu olduğu zaman, sükütun kıymeti yanında altın de. ğersiz bir mata kalır. Adliye Vekili .. . . Niğdeye Gitti Niğde, 8 (A.A.) — Orta Anadolu. da bir tetkik seyahatine çıkmış olan Adliye Vekili Fethi Okyar ve mai- Yetindeki zevat bugün saat 10.40 da Kayseriden şehrimize gelmişler ve stasyonda vali, tümen komutanı, ad- liye ve belediye, halk partisi ve hal. evi reis ve âzaları ile kalabalık bir halk tarafından karşılanmışlardır. _Ad'.iye Vekili, resmi selâm ifa eden ihtiram kıtasını teftisten sonra vilâ. Yet makamına giderek bir müddet istirahat etmişlerdir. Fethi Okyar müteakiben sıra ile belediye. halk partisi, halkevi ve tü. Men komutanlığını ziyaret ettikten Sonra adliye dairelerini teftişe başla. Mışlardır. Sekiz Aylık Tahsilât Ankara, 8 (TAN) — 1940 ikinci- Un ayı sonuna kadar sekiz aylık :l:riıâc miktarı 176,455,704 liraya İran Gazetelerinin Yarı Resmi Bir Tekzibi Tahran, 8 (A.A.) — İran gazeteleri, Mister Chamberlain Diyor ki: Harbin Neticesinde Şimdi Yapılan Şakavetin de Hesapları Ödenecektir Londra, 8 (Hususi) — Mister Chamberlain, bu- gün Avam Kamarasında haftalık icmalini yapmış ve * her şeyden evvel, geçen pazartesi günü toplanan Yüksek Harp Konseyinin mesaisinden bahsetmiştir. Mister Chamberlain demiştir ki: “Düşmana en de- ğerli nediyeyi sunmamış olmak için, size Yüksek Harp Konseyinin konuştuğu meselelerden bahsede. cek değilim. Yalnız Konseyin, gittikçe harbi idare hususunda en canlı âmil olduğunu söyliyebilirim. Konseye :şlirak eden İngiliz ve Fransız ricali iki hü- kümetinin mümessilleri olarak değil, bir tek hükü- metin kabinesi halinde toplanmışlardır. İki memleket arasında müşterek hedef ve müş. terek tehlikenin vücude getirdiği sıkı ittifaktan da.- ha çok ileri hir samimi ve sürekli dostluk vardır. A. ramızda ihtilâf bulunduğunu iddia edenlere karşı Fransız arkadaşlarımla birlikte: “Nous sommes d'accord -e mutabıkız!,, diyerek mukabele <derim.., Mister Chamberlain, Almanların Şimal denizi- ne yaptıkları akınlardan bahsederek, 2 şubatta İn. gilterenin Şark sahiline yapılan taarruzda 9 gemi batırdıklarını söyliyen Almanların, yalnız bir Nor- veç gemisini batırmış olduklarını, Almanların hafif gemileri batırdıkça, İngiliz devriye gemilerini batır- dıklarını ıddia ettiklerini söylemiş ve daha sonra beyanatına şu şekilde devam etmiştir. “Balıkcı gemilerini batırmak ve balıkçılarla si- vil denizcileri mitralyöz ateşine maruz bırakmak, harp değildir, katildir ve şakavettir. Harbin neticesi alındıktaa sonrs bu hesaplar ödenecektr.., Mister Chamberlain nutkunu şu sözlerle bitirdi: Alünasamatın şımdıkı Salnasımgalı macıntlurı Ud biliriz. İstikbali sükünetle, azimle ve sarsılmaz bir itimatla derpiş ediyoruz. Kanadadan üçüncü kuvvet geldi Kanadadan Ingiltereye gönderilen kuvvetler'n üçüncü katilesi bugün muvasalat etmiş ve askerler, karaya çıkmışlardır. Kanadadan gönderilen birinci fırkanın Garp çephesine muvasalatı üzerine ikinci fırka da yola çıkacaktır. Batan ve batırılan gemilerin mecmuu Harbin ilânındanberi müttefiklerin ve bitarafia. rın cemar. 1.493.431 tonilâtoluk 409 vapuru kânunu- sanı sonuna kadar kaybetmiş olduklarına dair Alman Başkumandanlığının tebliğine salâhiyettar Ingiliz makamat bugün cevap vermektedir: Ingiliz ticareti bahriyesi harbin başından 4 şubat gece yarısına kadar ceman 505.998 tonilâtoluk 143 vapur ve Fransız ticareti bahriyesi de ceman 76.689 tonilâtoluk 14 vapur kaybetmiştir. Bitarat memleketlerin“ticareti bahriyesi 342.357 tonilâtoluk 117 vapur kaybetmiştir. Binaenaley'ı ba. tan vapurların adedi 274 ve tanilâtoları da 925.044 tür. Almanlar üstelik 352 vapuru yakaladıklarını id- dia ediyorlar. Müttefiklerin hiçbir vapuru Almanla- rın eline düşmediği için, Almanların bir sürü bitaraf vapuru zaptetmiş olmaları yahut bu iddiayı uydur. muş olmaları icap ediyor. çi Ermenistan adındaki Ingiliz ticaret vapuru, geçen cumartesi günü saat 14.30 da Lizbona 30 mil mesa- fede torpillenmiştir. * Ingiltere Bahriye Nezareti Munstez vapurunun bir Alman mayine çarparak battığının sabit olduğunu bildirmektedir. Avam Kamarasında #FELEK Yazan: B. FELER Kaçımık kimi zaman kolaydır, kimi zaman zor; kimi zaman rahattır, kimi zaman rahatsız; kimi zaman makbuldür, klmi zaman mer- dut; kimi zaman.... Uzatırsam ben de kaçıracağım ga- liba. Efendim! Hâdise şu: Bir genç kızı, bir genç erkek kaçırmak istemiş. O- lagan şey! Yalnız tarafeynden birinin rızası olmayınca; jandarma, adamın yakasına yapışır. Bunun da böyle ol. muş. Şimdi erkek müstantiktedir ve anlatmak ile meşgulmuş. Büyük ke- der değ'l. Bazı yerlerde insana kaçırmadan kız vermezler. Yani — yanlış anla. şılmasın — insan kaçırmadan evle. nemerz; (alacağı kızı kaçırmadan). İnsanlar, kız kaçırırlar. Onunla ya evlenirler, ya evlenemezler, mahke. melere düşerler. İçimizde ipin ucunu kaçıranları- mız çoktur. Bu, ipin kısalığından mı, aklımızın kısalığından mı, orası he nüz beled ye Jlâboratuvarınca tahlil edilmiş değildir. Kaçırılan ipin ucu, tekrar tutula. bilir. Kaçırılmış kız, tekrar baba o- cağına dönebilir. Lâkin insan ağzın. dan bir münasebetsiz lâf kaçırırsa; © geri gelmez, gelmez değil, gelir; a- ma belâ şeklinde adamın başına ge- lir, Kaçırmaların tehlikelilerinden bi- ri budur. İkincisi, şol şeydir ki, insan aklını kaçırır, kaçıncaya kadar zor. dur. Kaçtıktan sonra, kaçıran için kolay, etrafındakiler için müşkül o- lur. Bazısı tahammülünün — derecesini bilir; kıvamında bırakır. Bazısı da fazla kaçırır; sarhoş olur. Ben, ona içerlerim. Adam, kaldıracğı kadar iç. meli değil mi ya! Çamur olmıya lü. zum yok, Lâkin neyliyelim ki; bunla. rın çoğu fazla kaçırmayı itiyat etmiş- lerdir.Hayat bir piyangodur. Hepimi. ze bu piyang isabet ihtimalleri vardır. Hüner, bunun zamanını keş. fetmededir. Bunun adına fırsat, der. ler. Gözü açık olanlar, fırsat kaçır- mazlar. Ben'm gibileri ise, kaçırılan fırsatlara bakıp, bakıp; içini çekerler. Vapur, tren ve tramvay kaçıran. şey kaybetmezler, Bazı Nehirleri Tirk - Ingiliz Kredi İtilâfı Müzakeresiz Tasvip Edildi Londra, 8 (A.A.) — Avam Kamarası dün, 1939 teşrinievvelinde imza yardım paktı dairesinde aktedilen Türk . İngiliz kli. edilen k nim resmi mahiyette bir tebliğ neş. retmişlerdir. Bunda, Sovyetler Bir.- liğini Hoy'a ve Irak hududu üzerin. de kâin Dilmana yani Musulun pet. rol mıntakasına doğru bağlıyacak o- lan bir demiryolu inşası için Sovyet. lerin İrandan müsaade istihsal etme. Be uğraşmakta olduğuna dair bir ec. nebi ajansı tarafından verilen haber açıkça tekzip edilmektedir. ring muknıvıleıln.e dair takriri müzakere etmeden tasvip eylemiştir. Bu takrire göre, İngiltere Türkiyeye 2 milyon sterlinlik bir kredi açmak. tadır. Denizaşırı Ticaret Nazırı Hudson, Türkiye ile İngiltere arasındaki ti_eıret münasebetleri hakkında izahat vererek, yıllardanberi İngil n'n Türkiyeye olan ihracatının Türkiyeden İngiltereye yapılan ihracat. tan fazla olduğunu bildirmiş ve buna binaen Türkiy İh açılarak, bunun büyük bir | giliz eye 2 milyon kredi lehine olan kli. -Buz Kütleleri Kapladı Amsterdam, 8 (A.A.) — Buz küt- leleri nehirleri kapamakta devam e- diyor. Dündenberi sahiller boyunca mühim hasarlar vuku bulmuştur. Dün gece Ren nehri Alman hudu- du ciyarında muazzam buz kütleleri sürüklemiştir. Bu kütleler denize doğru mütemadiyen süratleri arta- <rak ilerlemeğe devam eylemiştir. Nehir boyunda oturan halk, buz çi sabaha kadar uyuyamamıştır. Birçok nok- talarda vapurlar buzların tazyikı al- tında par l Meuse nehri üzerinde 750 metre boyunda buz kütleleri saatte 15 kilo- metreyi bulan süratle denize doğru akıp gitmektedir. « dir. ilâve ring bakiyesinin tasfiyesine eylemiştir. * - tahsis edilmesini ka © Muhtelif memleketlerdeki siyasi mahafilin bu G su kaçırmak tehlikeli ol. masa da, insanı rahatsız ettiği gibi, her ne sebeple olursa olsun, altına kaçıranların vaziyeti de rahatsızlık. tan ziyade münasebetsizdir. İşte efendim! K * A SS W maruzatım şimd'lik' bunlar. Beğen beğendiğinizi seçip, kaçırınız, iki gö- züm, İrlandalılar Dün Matem Tuttular Londra, 8 (AA.) Barnes ve Richards'ın dün sabah Birmingham- da idam edilmeleri üzerinc serbest İrlanda dün matem tutmuştüur. Maç- lar tehir edilmiş, sinema ve tiyatro. lar kapalı kalmıştır. Cork liman dai- resinin bayrağı yarıya indirilmiştir. İdam haberi Dublinde büyük bir yeisle karşılanmıştır. Bütün şehirde defa dikkat ettiği bir nokta şu olmuştur: Sin- yor Mussolini ile General Franko, Her Hitlerin iktidar mevküne yükselmesinin yıldönümü mü- nasebetiyle her sene tebrik telgrafları gönder- dikleri halde bu sene, tebrik telgrafları gönder- memişlerdir. İtalyadan gönderilen biricik tel- graf, Faşist Partisi umumi kâtibi Sinyor Muti tarafından, Her Hitlerin muavini Hess'e gön- derilmiştir. ö finin? smmyor mr geçen ler gibi tebrik telgrafı göndermemesi, İtalyan siyaseti ile Alman siyaseti ara. sında, bilhassa Balkanlara karşı takip olunan siyaset. teki ayrılığa hamlolunmakta, Sinyor Mussolini'nin bu ayrılık yüzünden geçen l ettiği söylenmektedir. deki teâmülü bertaraf * ; rspanyaya gelince, burada mülâhaza edilmekte olan ilk nokta, İspanya matbuatının Fransa ile' ticaret mukavelesi imzasındanberi daha fazla' müttefikler lehinde gittikçe kuvvetlenen bir * hattı hareket takip etmesidir. Haber verildiği- ne göre, General Franko, Barselona ile Bilbao arasında elektrikle işleyen bir demiryolu hattı- nın inşasını kabul etmiş ve bu suretle Fransa ile İspanya arasındaki teması kolaylaştırmak istediğini göstermiştir. Bundan başka, İspanyada bulunan yüzlerce Al- man teknisyeninin son haftalar zarfında İspan- yadan çekildikleri de bildiriliyor. X © Diğer taraftan General Franko, İngiltere ile daha sı. kı bir sekilde anlaşmak öst iştir. İngiliz ricalinden Lord Lliyod, geçenlerde İspanyayı ziyaret etmiş, General Franko ile görüşmüş ve General Fran- ko bu arzuyu izhar etmişti. Anlaşılan iki taraf arasın. da HL A * ktedir. - * x © YLondra gazetelerinden Daily Sketeh, Sovyet A | Birliği ile Bulgaristan arasında askeri bir pakt akdi için yapılan müzakerelerin akamete uğra- dığını haber vermektedir. Londra gazetesi, İn- .giltere tarafından teminat alan Romanya aley- hinde olacağı belli olan bu paktın yapılamaması yüzünden memnuniyet göstermektedir. hava çok gergindir. Cork şehrinin ana caddesinde İr- tebcil için dikilmiş olan âbidenin ö- nünde bir miting aktedilmiştir. Nevyorktan gelen haberlere göre, bu idam münasebetile, orada da İr- landalılar tarafından bazı tezahürat yapılmıştır. , Londrada gece İrlanda cümhuri- yetçilerinin her türlü taşkınlıklazına mâni olunmak için polis devriyesi ve detektifler takviye edilmiştir, * İçinde yangın zuhtur etmiş olan bir tezgâhta son derecede şiddetli bir in- filâk vukua gelmiştir. İki Japonyalı yaralanmıştır. Polis hafiyeleri, dün Londrada bir İrlandalıyı tevkif etmişlerdir. Tahki. kat icrasına memur polisler. bu tev- kife büyük bir ehemmiyet atfetmek- tedirler. Gümrüklerde İngiltere Menşeli Mallar Ankara, 8 (TAN) — 30 Birinciteş. rin akşamına kadar gümrüklerimize gelmiş olan İngiltere menşeli malla. rın kliring yolu ile yurdumuza so- kulması kararlaştırılmıştır. Bu tarihten sonra gelen mallar takasa tâbi tutulacaktır. 4 bi Ç landa vatanperverlerinin hatırasını — Y 4 4 | lar, son seferler değilse, büyük bir— —