3 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Almanyanın İçyüzü e KT eyleme İŞ Parola Şu: Polonyalılar Ya Almanlaşacaklar, YahutImha Edilecekler Ahali Mukavemete Teşvik Ediliyor, Buna Kananlar Derhal Kurşuna Diziliyorlardı (YAZAN: BİTARAF BİR MÜŞAHİT) D" e varır varmaz ilk i- şim limana bakmaktı. Ha- va çok soğuktu. Ancak limanı bir gözden geçirm müle değerdi. Fakat liman kapalı idi. Polonya» yölkenli gemi- ların ortasından yükseliyordu. Buz koranların tiği bir kanal içinde geçiliyor ve muvasale bu sayede temin olunu- yor. Almanlar, bu gemil mek için bir hayli ç kat muvaffak olümamiş lardır. Çünkü anladığ göre, Polonyalılar batırdıkl. mileri çimento ile doldurm bu yüzden, bunlar kımı! yacak hale gelmiştir. Sonra bu ge- in güve ne mayinler de için bunları yüzdür rdan bir çoklori feci kâ- Zalara uğramışlardır. Gdynla'ya' g asusi müsaade yor, Bana bu müsaade veril. ir. Fakat bureda bulunan Polanyalıların kâmilen atıldıkla Almanların bunları mgnleket aşşüt kamplarına klerini anladım. Bunların 1 yüzdür- işmışlar, fa. İdatrlamaı. ne kaçmanın çaresini bulmuşlardır. Fakat Denzigte küçük bir Po- mi kalmıştır. Almanlar a söylediler: Polonya ve ya Çekoslovakyay ya bi vaziyetle sıdır. Onun için Danzigdeki lonyal i akla ik. tifa edeceğim. asiti Lehlileri çarşılar- da gördüm. Kadınlar, ba- fif yaz elbiseleri içinde titreşiyo: lardı. Sebze satan bir kadına, yak- laşan ve ayni hafif elbiselerle do- laşan iki kadına dikkat dttim ve yanımdaki arkadaşıma sordum. — Bunlar ne diye bu elbiselerle dolaşıyorlar? Ve niçin bir lâhana ile bir kaç havuç alinak üzerinde uzun uzadıya düşünüyorlar! Arkadaşım yüzüme bâkatak Ama da çok şeyler soruyor. sun! dedi, bunlar Lehlidir. Daha anlamadın mı? — Hayır! O halde anlatayım. Bunlar, çarşının içinde ilerleyip İste: Tini alamazlar. Çünkü Alman ka- dınlarının lerini bekliyo: dınların Alman kadınları arasına karışıp aliş veriş etmelerine mü- saade edilmiyor. — Peki bu Lehli kadınlar bu müthiş soğukta niçin yaz elb rile dolaşıyorlar? —pBaşka giyecekleri yok ta on- dan. — Ust başları - Bunlar harp her şeylerini kaybettiler. Çünkü o zaman evleri ve malları müsadere edildi. Şu gördüğün Iki Kadın, Leh- 4 bir tacirin karısı ile kızıdır. Ai- İeleri asırlardanberi burada yaşi. yordu. Onun için burada kalmala- rına müsaade edildi. Artık fazlası» ni sorma! Arkadaşım ilâve etti: v — Burada kürk kadar ucuz bir şey yok. Dövizin varsa çok rahat alabilirsin. Bunlar eskiden Lehli dere aitti, Almanyadan çıkıp bitaraf bir memlekete döndüğüm zaman di mir yollarının resmi di tılık bir sürü kürkler gördüm. Ve bunların üzerinde şunlar yazılı i- di: “Alman kürkleri sa mükemmel kürklerdir.,, yete. Polonyaya ait bir çok hikâyeler dinledim, f kat bunların hepsi de Lehlilerin sleyhinde idi, Çünkü Danziğde manların hepsi de Lehlilere düş. man. * çindeki tahribatı gördüm. İşçiler, Tramvay Şebekesi Yenilenecek Tramvay şebekesinin ekser yerleri son zamanlarda fazla yıpranmış gö- rülmüştür. Bu yüzden r. noktalardan çürümüşler den dün sabahleyin sa simde bir tramvay yoldan iki saat k 12 de Dârzig Almanl daha dirilmesine imkân vermiye- cek tarzda idare etmek lehindedir- ler. Bunların liderlerinden biri ba. ma şunları söyledi: “Polonyalılar ya almanlaşacak, yahut imha edi- lecek... | r müddet mümakale di ur, Üç gün evvel d e Sirkecid Paket posta ındaki kö- şede üstüste iki tram dan 'çık- | mıştır. Belediye şebeken gözönünde bulundurduğu için şehe- keyi esaslı sure dile Avrupa, 1.100.000 liralık mı karar vermiştir raya giden vali ve beled fi Kırdar, bu malzemenin, pri mek suretile değil, serbest dö celbi için alâkadar dairelerle tomas ederek bu hususu temin cimiye ça- lışacaktır, Su şebekesinin ıslahı için getirilecek mülzeme de yine bu şekil de celbedilecektir. Ayaspaşa yolu muvakkaten papaslar, ahaliyi vik ediyorlardı ve halk ta Polon- ya bayrağını dalgalandıracak de - recede gaflet gösteriyorlardı. Ce- zaları gayeb basitti: Kurşuna di. zilmek. Almanların köylü liderleri, ge- niş çiftliklere, Almanları yerleştir. mekle meşguldürler. Bu büyük çiftliklerin sahibi olan aristokrat Polonyalılar içinde vaktinde ka. çamıyanlar, ya kurşuna dizilmişler, yahut hapse atılmışlardır. Bunların bir kısmı da Varşova- | daki sefarethanelere iltica etmiş- ler, ve bir'müddet için orada kal. soy, dün / giderek Mühen. dis mektebinin önünde yapılmakta maşlardı olan Kaskate alt inşaatı gözden ge- Bir bitaraftan anladığıma gem İçirmiştir. Belediye reis muavini, ge- bir Alman Prensesi Lodz'daki.bir İrek buradaki Inşaatın, gerekse Be memüra telefon etmiş ve aziz dostu | siktaşta Barbaros türbesi etrafındaki olan bir Lehli köntese yardım için | yıkma işinin süratlendirilmesini al&- bir şey yapılabilip yapılamıyaca- | kadarlara bildirmiştir. Ayaspaşa yo- ğını sormuştur! Mismurun verdiği (lu Dolmabahçeye doğru yeni bir is. cevap şu mealde idi: tikamet almaktadır. İnşaat dolayısile “ — Her şeyi yapmıya hazırım. | Ayaspaşa yolu, pazartesi akşamına Fakat kontesin bulunduğu yerdeki (kadar nakil vasıtalarına kapatılmış i bilmiyorum. Şayet orada |tır. -ehlilerin çiftçi liderlerinden Belediye İle Adliye Arasında İhtilâf Çıktı Adliye Mimar Prost'un Piânını Beğenmiyor Belediye ile Adliye Vekâleti arasında, Adliye Sarayı plâm dolayısiyle bir ihtilâf başgöstermiştir, İhtilâfın sebebi şudur: il Şehir mütehassısı Prost, İstanbulda yapılacak resmi binaları ların tatbik'nden evvel, tetkik edilmek üzere ken ine gönderil, temektedir. Nafia Vekâleti de bu talebi tasvip etmiştir. Prostun hem ooktai it plân. esini İs- Adliye Vekâleti n nazara, bem de Prostun imar plânına itiraz et. miştir, Adliye Vekâleti demektedir ki: — “Prostun hazırladığı plâna Adliye Sarayının önünde, 15 metre genişi anahmette insa edilecek olan bir cadde hulunması icap etmektedir. Bu takdirde hem caddeye lâzım gelen genişliği, hem de Adliye Sarayının üzerinde işa edileceği arsayı tem'n etmek için eski haplahâne bihasının gerisine doğru Binbirdirek hududuna kadar olan sahanın istim- eder. Bu sahanın istimlâki için de bir milyon liralık bir tahsisi ta lüzum vardır ki bu paranın Adliye Vekâletince verilmesi icap ediyor. Halbuki Vekâlet bütçesinden istimlâk iç'n bu kadar bir paranın tefrikine imkân yoktur. Bundan buşka bu #nha istimlâk edilip önündeki eaddeye de 15 metrelik b'r genişlik temin edilse dahi Firuzağa camli caddenin orta» sında kalmış olacak ve Hükümet Mahallesi ismi verilecek olan bu saha. da tam mânasiyle bir ademi tenazür, bir ahenksizlik meydana gelecektir.,, Adi'ye Vekâleti bu mülâhazaya binaen Prostun imar plânında tâdilât apmasını İstemektedir. Vekâletin noktai nazarı kabul edildiği takdirde a plânı bozup Adliye ve Vilâyet Saraylarının önlerinden geçecek olan 15 metrelik caddeden vazgecmek yahut Adi'ye Sarayını başka bir yerde Ihşa etmek icap edecektir. Belediye ile Adliye Vekâleti bu husus etrafın. da birbirleriyle temas etmektedirler. Propaganda Yapan 2 Genç Hakkındaki Tahkikat Bitirildi Bir takım propaganda mektu hazırlıyarak bunları öteye be: Bitmaktan suçlu Nihatl dün zabıta tarafından adli edilmişlerdir. Bu hususta müdürlüğünden gazı malümet şudur; ! “Nihat Erzurüm Lisesinin” onuncu Memleketimizde Bu Sene Yeni Nüfus Sayımı Yapılacak tecrübesi a | bu kazada müdürlüğü biri varsa, tavassutunuz, kontesi aleyhinde netice verir Fıkat kom | o Ankara Radyosu nl yapacağı, MM Danzigliler, sinemalarda dahi Lehliler aleyhinde ü mağa ve" sinemelarda nia'nın bombardımanına pit mar zaralari göstermiye dsvam ediyor. | lar. Almanlar bu ma ralardan © derece hoşlanıyorlar ki, onları mü- temadiyen temaşa etmektedirler. ih ate'yi görmek e Ye a | Bürde öğrendiğim ö, hal kalan dalgaları müsande et- İda mün n ya e ye er e « İbüs etmişlerdir. Bu iş önümüzdeki çizin an olarak | tartın tik günlerinde bitmiş olscak- gördüğüm biricik yer, Danzig pos- |, idir. Lehli posta memurları, “o ii pirlarim khalarına mukave, | , Alâkadar makamların bu dalgalar. met etmiş ve harbe girişmişlerdi. dan birinden bizim istifade edebi! Hill binanın cephesinde büyük | İZ için vakit kaybetmeden teşebbi ir delik e se geçilmesi, radyomuza her taral. elik göze çarpıyor. Binan E Mei tan gördüğü alâkaya karşı icap eden tedbiri alması arzuya görül. mektedir. Burns ve Dinlenilemiyor 2 eri merkezlerinde old Hususi) — Diğer Bal uğu ilmekte- sini difizyonlarından herkes Ankaranın $ mama müteessir ve şikâyet» çi bulunmaktadır. hâlâ enkaz taşımakla meşguldü- ler, Şehirdek! sinagog da tabri dilmiştir. Fakat bu hâdise, i idi ve bombardıman e- seri değildi. Sinagozdan arta kalan şey bir yığın enkazdan ibaretti, Bununla beraber Danziy, gördü- man şehirlerinden daha iyi » Danzigliler, daha -aşamaktadırlar. Onlara ve- rilen gıda maddeleri. daha boldur. Bundan maksat Danzig Alman- larını, Almanyaya ütihaktan hoş- nut etmektir. Fakat bu imtiyazlı muamele sonuna varmak üzeredir. Gelecek ay başlarında, Danzig a- halisi de Almanyanın diğer tarak larına benziyecektir. Maarif Vekili Akademiye Gitti Maarif Vekili Hasan / z dün öğleden evvel Güzel Akademisine giderek, ötedenberi ây- da bir defa toplanan ve şubat top- lantısını da dün yapan âbideler jüri heyetine riyaset etmiştir. Vekil, he- yeten muhtelif şehirlerimizde yapı- İlacak âbldelerle bu âbideleri yapmak İüzere müracaat etmiş ulan ve bu hu. susta eser vermiş bulunan sanatkâr» | lar hakkında da izahat almıştır. Hasan Âli Yücel, öğleden sonra da Edebiyat Fakültesine gitmiş, yine İslim Ansiklopedisi tercüme işleri| hakkında alâkadarlarla görüşmüştür. Maarif Vekili saat 16.30 da Maarif Müdürlüğüne dönmüş, orada bazı husust müracaatçıları kabul ettikten sönra, Maarif müfettişlerile, maarif işleri hakkında görüşmüştür. eli Salâhattin Merasimle Gömüldü Evvelki gün vefat eden Boslansı kazası kurbanlarından İtfaiye efra- dından Salâhaddinin cenazesi dün me Cumhuriyet İşçilerinden BirVanlı, Bir Alman İ Komisyoncusunu Yaraladı Cumhuriyet matbaasının içinde ve makine dairesi önünde kanlı bir hâ. dise olmuştur. Şimdi kendi hesabına makine komisyonculuğu ile meşgul olan, bir müddet evveline kadar da makine mütehassısı sıfatile Cumhu- tesi, Alman te. Kisin m ayni ele rasimle kaldırılmıştır. Cenaze saat nin eski ve muvakkat makine işçile. |” wa kaldırılarak Beyazıda iye keke Al tarafından | sorumuz, orada namazi kılındık ei * ından | Sn sonra Edirnekapıdaki Şehitliğe A defnedilmiştir. Merasime bir polis ia at müfrezesi, bir itfaiye müfrezesi ve Diz arkada aa kazmineş ie iisiye bandoru da İştirek etmiştir. termiş, red cevabı alınca dışarıya Çi. kıp beklemiş. avluya çıkarak merdi. İvene giden Almana evvelâ arkasın. dan kürek kemiğine, sonra da göğ- süne bıçağını saplamıştır. Vanlı tu. tulmuş, Alman da Cerrahpaşa hasta. nesine kaldırılmıştır. Vaziyeti dır, fakat hayatından ümit kesilmiş değildir. tür. B upılından tardedilmistir. Bunu sayımda nümerotai niden İstanbul Erkek Lisesine k dohinmuş, Fakat ak ilişiği kesilmiştir. hat Silâh.| daroğlu Sinop'ludur. tahsil ha. atı esnasında geçirdiği vaxiyetlerle 3 yayetler'n ruhi sa. muş olma. aniden ra ve Tet vaziyeti anlaşıl yım 940 senesi zarfında , i şitip kapıldığı ikleri ve mektepten ko: nin vücude getirdiği infial hisleri te- siriyle büyük iş görmek ihtirasına kapılarak bazı hareketlere gir'şmis.| sabıta da kendisini takibe başlamış. ir, İngiliz Vapuru Yanıyor Limni adası civarında yanma bulunan muh | rine yeniden kadar firma- iştir. Zarara uğ- mallar arasında dört bin b: İtik ile üç bin çuval muhtelif zah dır. Bu malların tsma- men yandığı bildi aksadını terviç ettirmek için muhtelif ecnebi şahıslara müracaat etmiş ve hareketler'ndeki kuvveti göstermek için bir müddettenberi de gazetelerde mevzuuhahs edilen be. yannameleri tertip ile öteye beriye öndermis, nihayet İkine' kânun ay nın 24 üncü günü bunlardan bir kıs. mını da kendisine arkadaş olarak kandırdığı İstanbul Erkek Lisesin- den Sinoplu Faik ismindeki talebe | ile Üniversite Fen Fakültesi müds. | vimilerine bizzat tevzi etmek isterken suç üstü yakalanarak tahkikat evra. kı ve elde edilen suç delillerile bir- likte mahkemeye tevdi olunmuştur... Tütün Mübayaası İçin Britiş - Amerikan Tobaku Şirketi: Bin mümessillerinden üç kişilik bir| hrimize gelmişlerdir. Heyet Savare, Maksvel, ve Kohen'den mürekkeptir. Heyet bugün Ankaraya gider an Ege mmtakasına ge çecek ve külliyetli partilerde tütün mübayaa edeceklerdir. Heyet azası, | zelzele felâketzedelerine yardım için, | 350 İngiliz lirası teberrü etmişlerdir. | —— ——— Holanda Ticaret Mukavelesi Feshedildi Holanda İle aramızdaki #caret an- laşmaları ve bunlara bağlı protokol lar hükümetimiz tsrafından feshe. rüklere tebliğ edil e Ismarlanacak Vapurlar İngiltereye ısmarlanacak yeni on bir vapurun İnşaatırın İhalesi son safhaya girmiştir. Münakalat Vek letinin bu iş için İngiltereye bir be yet göndereceği bildirilmektedir. rukabil atamobill, bir cen: imama ve fki b: Birini lırar. taks bir $ — Nazli harikzedelerindenim. © zaman devlet harikzedelere ev vermişti, Fakat ben Nazillide bulunamadığım için amadım, şimdi mürasant etsem ala» bilir miyim, elde resmi veeaikim Var- dır, kime ve nereye müracant edeyim? Ç — Bir istida ile Nazilli kaymaka- mina müracaat et hakkınız ise size de bir ev veriri temobili ve bir cenaze otomobil rilir, Yine bir imam ve ii ha edilir. 60 tira alnan ve tekfinden maada bir tab ve 5 Maksi obili ede bir imam ve bir hefiz bulurdu Jur ve İdhitsiz bir mezar verilir. Dör ine derece olan 30 liralık cenazede ve kapaklı bir ce naze srabası gönderilir, cenaze tabutkuz gömülür, bir Imam ve bir hafız temin edilir. Fakrühal rin cent: defnedilir. 8 — Sadık Sadıkoviçin sırpça sıhhat Kitabının İstanbulda basılmış türkçesi var midir? G — Yoktar, | * 8 — Belediy Geret mükabiiinde maze kaldırır mı? Kaldırırsa târifesi me“ dir? c cenuze kaldir tatbik ettiği muhtelif li - Ralediyenin #eret mukabilinde 1 ve ii İş için trifeler vardır. daha çıkarılmas Ik Gümrü Varidatı Azalıyor İstanbul gümrü ta İki mi lerinin kânunü rida Varidatın eksilm ; buna müteferri olarak ith ehep olmaktadır. elvolle mensucatı ile manifatura eş- yasının ithali için Tizaree Vekâleti tarafından verilmiş olan bir aylık müsaade müddeti de 22 kânunusan. de bitmiştir. rükte beyannamesi verilmiş ve veril- memiş ne kadar selvolle pamuklu Pamuklu sel 1 ikadar tüccarlar, bir aylık müddeti kâfi görnedikleri için ie yeni bir kararnamenin mensucattan plülerin $ n ayni ka- yri pamuklu eşya çinde bulunan selvolle'le rârnâme ahkâmına tâbi tutulmasını istemektedirler. Tüccarlar bu husus- ta eden teşebbüslerde bulun. muşlardır. Elektrik malzemesinde ihtikâr İbtikâr komisyonuna elektrik mal- İzemesi satanların ihsikâr yaptıkları bildirilmiştir. Elektrik sigorta ve bo- rularının fiyatları yüzde yizmi beş isbetinde vek satıldığı şi. Di n. gelen eşya mir eşya, makine aksamı, tutka -avva, İsveç bandıralı Bikalor: puru makine ve aksamı, bi vapur Rusya ile yeni mukavele Bir müddettenberi Sovyet Rusya İle ticaret musmeleleri durgun bu- lunuyördu. İki gündenberi Sovyet Rusya ticaret ataşeliği tarafından pi- yasamızda tetkikler yapılmasına b lanmıştır. Ateşenin ihracat tüccarla rından, bazı! 1 davet ederek ken- dilerinden zahire ve yağlı tohumlar, tiftik ve zeytin, zeytinyağı piyasaları hakkında malümat almıştır. Sovyet Rusya ile yeni bir ticaret anlaşması yapılacağına dair piyasamızda bazı haberler dolüşmaktadır. "Amerika ile ticaretimiz Amerikaya başlayan ihracat ehem. yetli bir şekil almıya başlamıştır. iliyetli miktarda fındık, susam, av derileri, sıgala yağı, Brezliyaya fan- dık ve balı gönderilmiştir. İngiltere ile muhtelif bitaraf memleketlere de ihracat artmaktadır. Dünkü satışla vin yekünu üç yüz bin liradan fazla. İdır. Gönderilen mallar arasında faz- la miktarda ti Tiftik fiyati Tiftik ihracat birliği dış piyasala- rın yükseldiğini nazarı di rak oğlak tiftiklerinin bi sinin kilosuna 210 kuruş, kaba ve de- ri tiftiklerinin kilosuna da 145 kuruş yat tesbit etmiştir. Bu fiyatlar üze rinden piyasada İngiltereyo satışlar yapılmıştır. —— Bacağı Kırıldı Sultanahmette oturan Tahir oğlu Celâl Sirkecide istasyon arkasında O. m mir ederken sağ ayağı bur- İ kularak birdenbire yere düş bacağı kırılmıştır. Yaralı Cerrâhba- sa hastahanesine kaldırılmıştığ. 3 Şubat 1940 CUMARTESİ Kasım: 88 e Rumi 1as£ Zilhicce 24 İkinci Günes 710 — Öğle: İkindi: 19.10 — Akşamı Yatsı : 18.59 — İmefkz Anday (Gü