13 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

TE N İkhsadi Herp Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL M Üttetikterin harbi kazanmak L. tısadi harp ve onun yaşı üzerinde Ağı tesirdir. Bu harbin Alman- düşündürecek bir mahiyet aldı. Güyg,Zösteren bir hâdise, Mareşal Büy, £in, Iktisadi. harp diktatörlü. Sondaj edilmesidir. tehassısların o anlatışma “göre, müttefiklerin iktisadi ablokası y ıp ©n, Almanya taralından yapı diyer mal ithalât, yüzde kırk beş tat esinde düşmüştür. Alman ihra. tığ, 58, Mütemadiyen düşmekte, Htefiklerin Alman ihracatını mü. #reye karar vermeleri ise, bu düs. kapi arttırmış bulunmaktadır. Fa- Almanyanın karşılaştığı güçlük. ki Yayı, i ün, : bununla da kalmamaktadır. Cün deşnimüzdeki kıs aylarında Balkan letlerile de (ticaret mübadelesi, ve miihim güçlüklerle karşılaş. yöktadır. Romanya, Yugoslavya ve gi garistandan Almanyaya gönde. en petrol, buğday, kereste, bakır keyfe eskiden Akdeniz yolile sev- lir, bu mallar Akdenizden Şimal Mizine geçerek, Hamhtrga varırdı. ıkat müttefiklerin tatbik ettiği ab. ka, bu yoldan istifadeye imkân bi Yaş iy ordu. Ve bu yüzden bu mal. 'n Tuna yolile Almanyaya sev aslanıImıştı. Harbin gecen ayla. zarfında bu şekilde hareket edil. iç» fakat kış mevsiminin şklddet. age üzerine, bu yol da kapan- işte, gıindelik telgrafların an'atışma yi; Tuna yolu donmuştur. Ve bu İç den Tuna yelile yapılan münala. t tatil edilmiştir. Esasen Tuna, a- 1 yukarı her sene bu mevsimde *tilmez bir hale gelir ve bu vasi. hk üç ay devam eder, Bu “abii ne müttefiklerin açtığı iktisadi be kuvvet veren hir âmil teşkil mektedir. kşAkdeniz yolu ile Tuna yolunun gePanması üzerine, Orta Avrupa tapiryol arından istifadeye bakmak- ka, vaka çare kalmamaktadır Fa. * bu demiryolunun esas itibarile Son derece yüklü olması ve kudreti. 40 Sok üstünü olan işler yapması 'olayısile, Almanların isine pek (e yaramıyacağı ve derde derman teş- Iİ etmiyeceği anlaşılmaktadır. Sovyet Birliğinin Almanyaya yap- Yardımın derecesi İse, henüz ta etmemiştir. Bir rivayeta gö. te. Bu yardım, Almanyanın İhtiyact. h, tatmin etmekten çok uzaktır ve gö yüzden Almanların kendileri de €rin bir hoşnutsuzluk içinde”! nkü Sovyetlerin istihsnlleri evvel vyetleri tatmin etmeyi ve arta ka- m bir şey bulunursa, ou İhraç kimeyi istihdaf etmektedir. Diğer T rivayete göre, Sovyetlerin AL Man İhtiyacını tatmin edecek vazi. relmeleri icin, hiç olma: Senelik bir ihzari devreye ihtiyac Vardır. Hulâsa Sovyetlerin Alman. a yaptıkları ve yapacakları var- Min mahiyeti henüz tavazzuh et MİŞ bulunmaktadır. pe Almanya bakımından o variyetin w merkezde olduğu sirada Maresal “ringin iktisadi harp işile tavzif #dilmesi, Almanyanın da sik Mukabele mecburiyetini hissetti termektedir. tisadi sebenlerin harp neticesi rinde müessir olacağı malüm ol. dele beraber, onun henüz kati bir ol! mahiyetini almadığı da kabul Unmaktadır. Yanı ısadi ahlokayı geçen harbin son. d, dia yapıldığı gibi, azami derece- m gıklaştırmıya imkân bulunmama. Vera bunu göstermektedir. Bununla eiyeer iktisadi harbin tesiri inkâr sidgaz ve hu tesir, günden güne ae detlenecektir. Bulgar Başvekili Menemencioğlu Şerefine Bir Ziyafet Verdi aa 12 (A.A) — Bulgar Ajansı İrİYor: Menemencloğlu ve yanm. Şahsiyetler bu sabah sarayın $İ defterini imza etmişlerdir. Menemencioğlu Başvekil 3 anofu ziyaret etmiştir. Saat 30 da Başvekil ve Bayan Köseiva- Mİ. bir öğle ziyafeti vermiştir. Zi. Yalette Türk misafirlerden başka rkiye, Yugoslavya, Romanya El Sleri, Yunan Maslahatgüzarı, Kralın Mümessili, Bulgaristanın eski Anka. Ya Elçisi Kristof, Hariciye Umumi “ibi Altınof, Hariciye müdürleri be, kiye Elçilik memurları hazır unmuşlardır. hüsu Fırkası Londra, 12 (Hususi) — Finlânda harbine dair alınan en son haberle. re göre, Sallada şiddetli muharebe henüz devam etmektedir. Burade Fin kuvvetleri tarafından çevrilen Sovyet fırkası, kendini kurtarmıya uğraşmakta İse de muvaffak olams. maktadır. Sovyetlerin bu fırkaya tayyare İle yardımlarda bulunduk: larma bakılırsa Fin çevirme hereke. tinin son derece şiddetli olduğu an. laşılmaktadır. Diğer taraftan Sovyetlerin muhasa- ra altındaki bu fırkalarını kurtar. mak İçin yeni kuvvteler hazırlamak. ta ve sevketmekte oldukları bildiril mektedir, Sovyetler yeni bir taarruza hazırlanıyorlar Diğer taraftan Hâvasın aldığı ha- berde Finlândanın salâhiyettar mah. #ellerinde hâkim olan kanaate göre. Sovyetler Ladoga gölünün Şimalinde muhtelif noktalardan taarruz ede- ceklerdir. Sovyetler bu noktalardan geçerek Fin müdafaa hatlarını çevi. receklerini ümit etmektedirler Sov. yetlerin başlıca taarruz hedefleri puri olduğu muhakkaktır. o Çünk coğrafi bazı sebepler dolayısiyle C: relie Berzahı Finlandaya girmek için takip edilecek en iyi yoldur. Son Sovyet tebliği sudur: “Ukia ve Rapola o İstikametinde kesif kolları faaliyeti olmuştur. Petrozavodsk vetinde Kitela mıntakasında piyade liyetleri kaydedilmiştir. Carelle berzahın- da topçu ve kaşif kolları faaliyeti elmuş- tur, Havaların fena gitmesi, hava faallye- tine mâni olmaktadır... Bugün yirmi Sovyet tayyaresi A. bo limanını iki defa bombardıman etmiştir. Bombardıman esnasında bir Rus tayyaresi düşürülmüş ve teh- like müddeti altı saat devam etmiş. tir. Hiler sulh tavassutunda bulunmuş Daliy Exprem gazetesinin o Amsterdam muhabirinin bildirdiğine göre, Hitlerin Stalini sulh tekliflerinde bulurmıya teşvik katillerden temizlemeğe * manda hudut boyundaki ten sonra İngilterenin Türkiye gibi bir Avrupa devleti sayıldmağa hakkı olmadığını ilâve ediyor! (Taymis) in diplomasi muharriri şunları bildiriyor: Yeni harp başladı başlıyalı Hindistan — Efganisten hududu üzerindeki kabileler, Sovyet hükümetinin, AL man teşvikiyle bu havaliye karşı bir tecavüzde bulun. ması ihtimalini düşünerek, bu tecavüzlere karşı gel. mek İçin hazırlanmaktadırlar, Bu kabileler ayni za. Müslümanları da bu yolda hareket etmiye teşvik etmektedirler, 1 Hindistan hududu üzerindeki kabileler arasında isyan alâmetleri görülmüyor. Fakat Veziristan- daki İpi fakiri de hâlâ faaliyettedir. Geçen Ey- lülde Aferidilerin bir kısmı Afgan hükümetine karşı bir teşebbüse girişmişler, fakat bu teşebbüs, İngiliz ve Afgan hükümetlerinin müşterek hare- Daha Sovyetler Ladoga Cephesinde Yeni Bir Taarruza Hazırlanıyor Mn him ve tavasrutta bulunmıya b duğunu Vön Ribbentrop vasıtasi, İsine bildirdiğine dalr Amsterdama bazı haberler gelmektedir. Zannedildiğine gö- re, verdiği cevapta Rusya Baltıkta kendi- #ine deniz üsleri ve Petsâmodan İstifade etmek hakkı verildiği ve Şarkta Finlanda e olan hududunda tashihat yapıldığı tak- o) dim | dirde sulh müzakerelerine giremete ve) Finlanda harbinden vaz geçmeğe hasr olduğunu bildirmiştir. muhafaza edebilir. 3 — Hitler Pinlanda harbi behenesile İngiltere ve Fransanın İskendinavyayı a dem ve harp levazımı o göndereceklerini| zannediyor. 3 — Finlanda harbini ileri sürerek Rus- yanın Almanyaya göndermediği / iotidal maddeleri Hitler her ne olürsa olsun elde etmek istemektedir. Sovyetler asker topluyor Moskova, 12 (A.A.) — Reuter bil. diriyor: Sokaklara yapıştırılan ilân- larla 1921 ve 1922 sınıfları silâh gi. tina çağrılmaktadır. Her sene daha! sonra yapılan bu davet bu #ane şim- diden yapılmıştır. 1919 sınıfı ile 1918 in yarısı geçen Mühim muvalfakıyetler gösteren Fin kayakçılarından bir grup sonbaharda silâh altına alınmıştır. evrildi İngiltere yardımı genişletiyor Londra, 13 ( mahafi İ | mü daha ziyde ge- ve Pinlanda ordusunun g wbi Afrika hükümetine midecek olan tayyareleri, bu hükümetin O Finlandaya vermiş olması Londrada biyük bir sem-| uniyetle karşılınmıştır. Bu tayyareler,| Finlandaya sevkedilmiş bulunmaltadır ve Sovyellere karşı lerdir rok edecek-| Fin Sefirinin beyanatı Bir müdettenberi (o Macarıstanda bulunan Finlândanın Ankara sefiri Onni Tallas dün sabahki trenle re- fkasiyle birlikte şehrimize gelmiş. tir Sefir Fin — Sovyet harbi etra. tırda gazetecilere şunları söylemiş. tir; “Ecnebi memleketlerden gelen sempati İşaretlerina son derece memnunuz. Fakat bu, bize kâfi deği Muazzam düşmanı” mızs kâzşi bizimle bir olarak dövüşecek kimselere ihtiyacımız var, Bununla ters” ber kararımız katidir. Dövüşmeğe devam odeceğiz. Çünkü hepimiz biliyoruz ki, memleketimizin istikbali için Çarpışı; ruz. Bunun İçin ya ölecek, yahut zafere | rafından mukabeleye maruz kalmış. "11706 tonluk küçük bir vapuru batır. | mışlardır. Tayyare Akınları Devam Ediyor —— Müttefikler Amerikadan 12 Bin Tayyare Alacak Londra, 12 (Hususi) — Alman tay. yareleri bugün de İngilterenin Şark sahillerine akın etmişler ve derhal Yörkşayir ve Taymis nehrinin ağzı! ile sair yerlerden harekete geçen tayyarelerle tayyare dafii toplar ta lar ve bir tek bomba atmadan geri| dönmüşlerdir. İngilterede ( *ehlike işareti verilmemiş ve halk akımı te. maşa etmiştir. Diğer taraftan İngiliz tayyareleri de Almanyanm garbinde keşif uçu. şu yapmışlar ve Heligoland üzerinde uçmuşlardır. Alman tebliği de bu hâdiseden bahsederek İng'liz taarru- munun hiç bir hasara sebebiyet ver. mediğini yazmaktadır. Alman tayyareleri Keynes adlı “Bumbanks,, ve “Dondolo, adlı iki balıkçı gemisi, İngilterenin çi.| mali şarki sahili açığında iki Alman tayyaresi tarafından yarım saat bom bordrman edilmiştir. Kaçmıya mu. vaffak olan bu gemilerin mürette. batına da bir şey olmamıştır. Batan vapurlar 2719 tonluk İngiliz Granta, 7 bin tonluk Elesa ve İtalyan Traviata İn. gilterenin şark sahillerinde bir ma. yine çarparak batmıştır. Graf Von Spee kruvarörünür Montevideo'ya ilticaya mecbur eden üç İngiliz gemisinden biri olan A chilles kruvazörünün Brezilya açık larında diğer Alman korsanlariyle de muharebe ettiği hakkındaki ha. berler Bahriye Nezaretinde tekzip edilmektedir. Bu havalide Alman harp gemileri mevcut olduğu hak. kında Bahriye Nezaretinde malümat voktur. Amerikadan alınacak tayyareler Fransa ve İngiltere önümüzdeki iki sene içinde Amerikadan 12.000 tayyare satın almak için icap eden muameleleri yapmıslardır. nu takdir eden Finlandabler. ümitle dö- vüşüyorlar. Finlandalılar vatanlarına beğ- hdırlar. Sovyetler, İsveç ve Nörveçe yak- laşırak Şimal kısımlarını İşgal etmek l- kavuşacağız. “Bolşevik bir Finlanda yaşıyamaz. Bu- tiyor, Avrupanın bu kırmına bolşeviklik yayılmaması İçin yardım bekliyoruz. benzediğini söyledik- | ketile bertaraf edilmiştir. * “Taymis,, Efganistan ve Hindistan meselesine yazdığı bir başmakalede diyor kk “Sovyet — Almatı anlaşmasma sit haberlerin Hindis. tan hududuna kadar yayılması üzerine, buradaki ka- hileler Sovyetlerin niyetlerinin endişeye düşmüş, dair Tİ EE © Gestaponun şefi olan Himmler'in siyah mahafız- larına ait Sehwarze Korps gazetesi, İngiltereden bahseden bir yazısında, İngilterenin hariç kala. cağı bir milletler cemiyeti teşkili lüzumundan bahsediyor ve bunun, bir şehri hırsızlardan ve bilhassa Alman gaze! fütuhat tırmaları Fukat Orta Asya ahvaline ait mevsuk malümat sahibi olan Efganistan hükümeti Orta Asyada, müstesna hiç bir askeri faaliyet bulunmadığına kanidir.,, yazıda diyor ki: “Macaristan, blok günkü Macaristan ileri geliyor. “Macari.tana göre, Karpat dağları Sovyetlerin durak yeri olmalıdır. Ve Sovyetler daha ileri gi- derek Avrapaya hi Macaristan bu kati zardır.,, * İtalyan gazetelerinden Corriere Dellasara, Ma car - İtalyan konuşmaları dolayısile yazdığı bir üşüncü bir tarafa doğrudan doğruya müteveccih olmıyan herhangi işbirliğine hazırdır. Peşte bu- etmiyor, ve şimdiki beynelmilel vaziyet bu mese- leyi umumi siyaset sahasına naklettiği için bu me- selenin sükânet dairesinde hallini istıyor. “Peşteyi alâkadar eden diğer iki meselenin birın- cisi Yugoslavya ile Macaristanın münasebetleri- dir. Bu münasebetler, sor zamanlarda çok düzel- miş ve iki memleket arasında işbirliğine müsaade edecek bir mahiyet almıştır. İkincisi ise Macarıs- tan ile Sovyet Birliğinin münasebetleridir. Bu da Lehistanın ortadan kalkması üzerine iki memle- ket arasında müşterek hudut hâsıl olmasından telerinin Sovyetlere İskendervari bu endişeleri arttırmıştır. siyasetine muhaliftir. Fakat - Romanya hududunu kabal ulâl etmemelidir. Bu yüzden hudut hattım müdafaaya ha- lusuldür. Lâkin iş sal Memurlarda Mesuliyet Vâhimesi Yazan: B. FELEK yermi sütuna sığmıyacak bir mevzua temas edeceğim. Mak. sadım bunu leabı Okadar incelemek değildir. Çünkü © bir derin ve esaslı bahistir ki; böyle bir günlük ömrü olan kısa ve fani bendlere sığmaz. Maksadım, yara Üzerine yalnız na. zarı dikkati çekmektir. Misal isteme- yiniz! Nereye baksanız, bol bol misal bulursunuz; Bizde memurları mesuliyet korku. su ismi altında ürküten bir vâhime var ki; devlet mekanizmasının ve bu mekanizmanın işlemesiyle alâkadar halkın zararına olarak inkisaf et. mektedir. Âcil bir çok işleri, ne ta, rafa çekmek lâzım geldiğini bildiği halde mahza kendisine söz gelmesin iye mâfevkinden soran memurların adedi yüzlerle, binlerle sayılamaz. Gerçi hâdiseler, bu gibilerin sırf bu sistem sayesinde mevkilerini muha- faza ettiğini göstermek suretiyle bu usulün tercihine hak vermiyor değil amına, bir memleket hizmetini nef. sine hizmet telâkki etmediğimiz için. dir ki bu vâhimenin sakatlığından bahsetmiye, ve bu sakatlıktan zarar gördüğümüzü »lenen ortaya atmıya kendimizde mecburiyet hissediyo. TUZ Kırtasiyecilikten Ohergün şikâyet et.nekteyiz. İnanır mıstnız ki. bu kır. tasiyecilik denilen şey kâğıtların ka. lemlerin, mürelkep ve hokkaların hüneridir? Eğer her birimiz. o kendimizden sonra gelenlerin işlerini kıskanç bir merkeziyetçilikle Okendi şahsımıza irca etmek retine düşmesek te herkese kabiliyetine ve yerinin ica. bina göre salâhiyetler bıraksak, ve yalnız bırakmakla kalmayıp bu salâ. hiyetler mevcut .iken tekrar “şu işl ne yapalım?,. diye soranlara “eliniz- deki vazife talimatnnmesine göre bunun tayini size mittir,, cevabi mukabele edip o işi » dürsek kırtasiyeci ellisi kalkar, lelâmum memur İcin bir işte ini. siyatif yani resen hareket teşebbüsün de bulunmak kârlı bir şeydir. Yapaca ğını dalma yukardan serorak orudan geleni yapmak emin (tehlikesiz bir miyetle memleket vazifeleri için bu zara.lıdır Çünkü bn sorma arinma, bekleme ile zaman kaybedilir. Muh. taçlar exi"ir, İş sahiyleri sızlanır bel ki de bu gecikmeler telâfısi mümkin olmıyacak akıbetler “vurur. Bunu bir yalm kat misalle canlan- dıralımı — Bana bir dolma yap! Dediğiniz aşçınız size? — İçine soğsn koyayım mı? Pirin. ci nasıl hazırlıyayım? Dolmaya ba- har konur mu? gibi sualler sorsa memnun mu olursunuz?” Misali pek çiy intihap edişim, bü. tün bu istilâmlar ve soruşturmaların ne derece aykırı olduğunu göstermek içindi Şimdiye kadar vazifesini iyi gör. müş, halkın işini muhaheratla sürün. cemeye düşürmemiş o bir memurun mesul olduğunu bilmiyorum. Amına bunun aksine olarak işleri muhabö- ratla süründürenlere de bir sual te. veccüh ettiğinden haberdar değilim. Bu bendi bitirirken şurayı batır. atmak isterim: Her insan gibi me. murun da hayatta bir takım mesu yetleri er, Bu mesuliyetten za; MA, EM haf zararına ve za. man zararma sıyrılmak çarelerini a. ramak ve kendini mifevkin emirle- rinden mürekkep bir zırh içerisine koymak reva değildir. Memur, cesur ve feravati nefis sa. hibi olmak lâzımdır. Memleket ve milletin menfaatleri de bunu âmir. dir. Memurlara bu cesaret ve mesuli- İyet hislerini vermek icin ne 'âzunsa yapmak, yurdun selâmeti ve İsleri. mizin sürat ve selâmotle cereyanı bakımından ihmal esi olmıyan bir zaruret halindedir. Vakninr ve hâ- diseler hergün bu zarureti bize acı â- cı göstermektedir. Yugoslavya Nalibi Zağrebe Gidiyor Belgrat, 12 (Hususi) — Naip Prens Pol ile Prenses Olga pazar gönü Zak” rebe gidecekler ve orada bir kaç gün kalacaklardır. Bu ziyaret, "'ırvat hal kı tarafından izhar olunan arzulern bir mukabelesidir. Hırvatlar. Sirp « Hırvat anlaşmasının bas'ıca varatıri- larından birisi olan bu devlet adamı. ni Zagrebte selimlamak arzusunu şiddetle izhar etmişlerdi. Sırp . Hr- vat anlaşmasının ve Yugoslavyanın dahili selâmet ve huzuru hakkınrla müsbet bir kanaat uyandıracak olan bu ziyaret bahtiyar bir harskettir. , inde yaşadığımız nazik devirde, bu hareketin bilhassa hususi bir ehem- miyeti vardır.