13 Ocak 1940 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
a SAYI: 1026 Yugoslav Naibi ve Romanya Kralı hudutta mühim hir mülâkat yaptılar İngiltere - Fransa Balkanlar konseyi toplanırken Belgrodda yapılacak içtima | Balkanları harp tehlikesin 'den koruyacak tedbirleri al Manın sen fırşalıdır. ————H Yazan; ETEM İZZET BENİCE Son haltanın, en ziyade siyasi faaliyetlerini üzerine - ceibeden Balkanlardır. İalya ve Macaris - tan Hariciye Nazırlarının Venedik mülükatından sonra — Yugoslavya | Kral Naibi Prens Pol ile Romanya Kralı Majeste Karol'ün görüşme- leri bekleniyor. Bunu da şubatım ilk haftasında Belgradda toplana- cak olan Balkan Bırilği daimi kon- seyi içlima takip edecektir, Babar yaklaştıkça pek tabij ola- rak Balkanların Avrupa harbi kar- Şsındaki istikbali de zihinleri Meşgul ediyor. Bugün için ortada Kürünür ciddi bir tehdit veya teh- like almamakla beraber Sovyet Kusyanın veya Almanyanın Bal - :-ınludı herhangi bir barekelte ulunmaları ihtimali üzerinde bir Şok siyasi merkezlerin matbuatı Ve diplomatları durmaktadırlar, _:-ı. bugünün şartları içinde Al- ulayanın Balkanlardan ithalâtta detçe DüYA fıryat bulduğu müd iüe, erhangi bir tecavüz hare 'e girişeceğini ve kuyyelieri- - h.lkıt zağnetmiyoruz. ve Beplerin € mütaleamın da se- birkaç kere - izah etmiş | Pulunuyor Tuz. Almanyanın Bal - | '.','.'l_".'. İnmesi ancak Berlin - Ro- dabakOYa mihveri ile müm- | ki, bugün için de böy- mar '_'j;lmu ve bilâkis surak çe Almanyadan n Al:__":“u_iır. Sovyet Rusya- ya Ya ile askeri bir ittifak | illm uvalar ödateli Mevcudiyet ve rejimini "'-:l Ktırar ve meçbu- ille p yctmedikçe de Avrupa Cem ile ihtisüt etmekten uzak ka- #unin ei Mlı BERde vniyetinden ve bugüne kadar bütün resmi beyanların iüden şüpbe etmek - ve 'ayı istilâcu bir devlet luıı':."ı:u ve kabul elmek l lirde dahi Bul - ::nhlııun karşı bir istilâ hareketin. tunmak kolay değildir. yet Kalkanlara — inccek — Sov » üvvetlerine karşı İtalya dahi Karşı kaymayı kararlaştırmış ol- Balkan devietleri en kuvvetlerile hiç şüp- 'et ve isliklâllerini mü- dulan edeceklerdir. Ayni zamanda Mütlefiklerin de verilmiş garan- fileri nazara alarak Balkanlarda karbe Şirmeleri tabüdir. Görülü- » Balkanlara sa Kelay değilai. 'a saldırmak ütün Bakan ve Tuna devl: Je beraber İtalya ve mulklıîd":rlc '.m:ımuhınbıyı göze aldırmak Vâ- | Bu vaziyette de büyük harp baş- İ ve ateş dilayayı yarar. Pa b kımdan harbin Balkanlara sira - yeti bugünün mevzuu — olmuktan | çıkmış gibidir. Bizce barp daha zi- yade garp cephesinde ve yeni bir tephe açmak iktıza ederse Şi tereyan edecektir, Fakat, bütüh t tahminlere rağı bir sürpriz ile karşılaşmayı da dai- ma gözününde bulundurmak - ve güne kadar cereyan eden hâdi- selerin salim bir mantıka ve dü. rüst bir muhakemeye davanmamış #larak vukua geldiğini hesaba kat- mak lâzımdır. Bu itibarla da Bal- kan devletlerinin harbi cenup Av. Tupasına ve Tuna havzasına sira- Yet ettirmemenin fedbirlerini aza- mi sür'atle ve hatiâ ilkbahardan önce almaları icap etmektedir. Bunun son fırsatı ise hiç şüphe (Devami 3 üncü Sahifale) Tiyetini geri Telefon: 20827 — İdare Müdürü: İstanbul Nuruosmaniye No. 54 |bir motör battı 23300 E Son Telç rıfle V ıberlerî Veren | 3, | SONTELGRA yola T AM CUMARTESİ i3 | 2inci KÂNUN 1940 J Sahip ve Başmuharrizi; ——— ETEM İZZET BENİCE <- n aa ee Yit s Bulgaristan antanta girmek niyetinde değil! Yugoslav başvekili ve bir nazır mülâkatta hazır bulundular Balkan konseyi toplantısında harp kıvılcımının Bal- çanlara sıçramasına mani tedbirler görüşülecek Bükreş 13 (Hususi) — Yugaslav Kral nalbi Prens Pol ile Romanya Kralı Karol dün hududda görüş- müşlerdir. Bu mülâkatta Sovyet Rusyaya karşı alınacak cebhe me- selesinin gürüşüldüğü zannedil - mektedir. İtalya ve Mucaristanın Sovyet hülülüne karsı durmak üzere Ve- nedik mülükatında aldıkları ka - rarlar gözden gecirilmiş Yugos - lavya ve Ramanyanın alacakları Vaziyet mütalea olunmuştur. 'Sö ü kalkmıvacasına dair te: bu meseleyi ken- 'e müzakere n mukavemeti zâfa düşmemiş olacaktır, BALKAN KONSEYİ TOPLANTISI a113 (Hususi Balkan konseyinin Gazeteler, Herki top- Soğuklar ı— müthiş ! Ankarada Telsiz mahal-| lesine kurtlar indi Balkanlarda ve Avrupanın muh- telif yerlerinde müthiş bir kış ve dondurucu soğuklar devam et - mektedir. Bu yüzden Yugoslavya Roman- ya, Yunanistan ve İtalya ile Bul - | Raristanda birçok vollar kapan - mış, sayısız kazalar vukua gelmiş ve ölenlerin savısı 200 ü geçmiştir.| Buna mukabil diğer taraftan ce-| nubi Amerikada da misli görülme-| miş bir sıcak dalgasının hüküm | sürdüğü, tahammül olunmaz sı - caklar yüzünden Arjantinde 15 ki-, sinin ölüp yüzlerce kişinin bayık dığı anlaşılmaktadır. ANADOLUDA KIŞ$ Memleketimizde de kara — kış tekmil şiddetile hüküm sürmek - tedir. Manisa ve Bergama havı lisine kar yağmakta, İzmirde şid- detli soğuklar hüküm sürmekte- inkarahisar ve havalisinde Isrda aç kalan birkac kurt Telsiz mahallesine kadar inm (Devamı 3 Üncu sahifede) Sarayburnunda Mehmet kaptanın idaresindeki | B tonluk büyük bir motör Sirke- dan tide Antalya ambar aldığı vükü Haydarnaşava iken Sarayburnu acıklarında Dev motö - let demiryollarına sit Ok ile çarpısarak batrm kiler kurtarılmışlardır. * Mehmet oğlu Al deki balık yüklü bir motör de li- manda Ahmedin bahkçı kayığına çarpmış ve kayığı batırmıştır. * Kumkapıda oturan Şakir oğ-) lu Dursun ve İbrahim adında iki balıkçı (Yala) adındaki kayığtle balık avlamak için Adalara doğru giderlerken kayık suların cereva- nına kapılarak sçığa doğru sürük- lenmeğe başlamıstır. Kayık Yeşil-| köy açıklarında o sırada oradan | kü karışık ve | Karsısında, Balkan devletleri barp geçmekte olan Antalya vapuru ta- zafından görülerek kurtarılmışlır.| D | Balkan antantının toplanacağı büvük bir ehemmiyet Avrupanın budün. tehditkâr vaziyeti lantısma vermektedirler fırtınasını m: ün olduğu kadar memleketleri: çalışscaklardır. K e almak şartile sulha Belgraddan bir görünüş.. sında dört Balkan haricive nazırı bu maksatla alınması lâzım gelen kararları görüşeceklerdir. Konsey içtimanda, Bulgarista- avet edilme- ne karar verileceği de zanne - Devami 3 Üncü sanifede | memleketimizden mal alıyorlar 25 milyon sterlin tahsi-l sat ayrıldı, 15 milyo1 sterlin döviz verilecek l İngiliz - Fransız müşterek eko- nomi bürosu yakında memleketi - mizden mühim miktanda muhtelif mallar ve bu mevanda üzüm, in- cir, tütün satın almada başlıyacak- W tır, İngiliz - Fransız müşterek mesai bürosu memleketimizle olan ticari ve iktisadi münasebetlerin inkişafı icin 25 milvon İngiliz liralık bir tahsisat T ve İn- | giltere h maddelerin temini için milyon İnpil ir, maddele Bazı inhisar altına alınıyor Milli iktısadı koruma — kanunu inin yapıldığını dün yazmıştık. Çumhuriyet Halk partisi umu - razı oleuyor eee Ruslar cephedeki alaylarına beyaz el?lso giydirdiler, İspanya da Finlere silâh gönderiyor Roma 13 (Hususi) — Topçu ve keşif kolları faaliyetinden maada,| | Filandiya cephesinde sükünet var- . GS tokholmden öğrenildiğine göre, vizmi Sovyet uwırt—si( Hıcqo Eh- Tini bombardıman etmişlerdir. ÖR-| leden sonra tekrar gelmişlerse de, bormba atmamıslardır. Bir Rus vyaresi düşürülmüştür. WSöna mıntakasında Rus başku- mandanlığı cepheve tamamlle be- yazlar #iyinmis alaylar getirmiş - fir. Fin tayyaseleri de bir Sovyet Hmanını bombardıman etmiçler - dir. Baltiski ve Leningrat şehrine de bevanmameler atmıslardır. KREMLİNDE BİR TOPLANTI Roma 13 (Hususi) — Berlinden gelen haberlere güre, Moskovada Kremlinde ordu ve bahriye komi- Mecidiyeköyünde şehir hastanes Belediye Reisliği tarafından Mecidiye köyünde yapılacak 1000 yataklı yeni şehir hastanesinin in- Şasına sür'atle başlanacaktır. — Vilâyet Nafıa Müdürü Bedrinin reişliğinde bir heyet Mecidiye kö- yüne giderek yeni hastanemizin su, kanalizasyon, elektrik ve sair tesisat işleri için hafriyat icrası serleri bir toolantı vapmışlardır. Ceneral Mehlis Finlandiyadaki müharebelerin — bundan soönraki sevk ve idaresi hakkında direk « tiller vermiştir. İSPANYA DA SİLÂH GÖNDERİYOR. Londra 13 (Hususi) — Mareşal bo'nun gazetesi olan Kerrlera Padano, General Franko'nun, İs- panyada İtalyanlar tarafından b- rakalan harp malzemesinin Fin - kandiyaya gönderilmesine müsaadç ettiğini yazmaktadır. Bunlar ara- sında top tüfenk, tank. tayyare ve salne vardır. HİTLER'İN TAVASSUTU Londra 13 (Hususi) — Hitler'in tavassut teklifinden bahseden ga- zeteler, bunun için üç sebep gös - (Devası 3 di ifeder | | l hevetince Tüşkil edilün 3ö kişie Dk komisyon yaptığı tetkikler ne- ticesinde bu vrojenin ceza ve sa- lâhiyetlere ait hükümleri üzerin- de esaslı tadiller yanmıstı Komisyonca kabul edi sekle göre hükümet mil bakımından lüzumlu göreceği mad- deleri inhisar altına alabilecekti proienin hükümete 250000000 rava kadar obligasyan ihracı.sa - lâhiyetini veren maddesi komis - yonca aynen kabul edilmiştir. Danimarkanın bir protestosu Kopenhağz 13 (AA.) — Dani - marka haricive nezareti bildiriyor: Meçhul tayvareler tarafından 9 ikincikânun gecesi Danimarkanın | dır. Romeç adası — üzerine atılan üç | bombanın İngilterede imal edil - miş olduğu yanılan tahkikatlan anlaşılmıstır. Bunun üzerine hâ - dise, İngiltere hükümeti nezdinde protesto edilmiş ve bu hükümet 10 ikincikânunda verdiği cevapta bombaların İngiliz mamulâtından olduğu isbat edildiği takdirde taz- minet vermeği kabul ettiğini bil- dirmiştir. | Ana, çocuğunu vermek! istemeyince... Akif adında biri Taksinide Meh- | met adında biri ile oturmakta olan | eski karıs. Hatlceye giderek 8 şındaki kızı Lâtifeyi miştir. Hatice çocu, Vali Lütfi Kırdarın eşi Eminönü yardım komitesinde biçki biçiyor Felâketzedelere insanlık ' âleminin yardımı İngiltere 25,000 İngiliz lirasından maada aynı kıymette ilâç gönderdi Belçikalılar da yardıma geliyor j 'a 13 (Hususi muhabiri - | mı devam etmektedir. İngiltere —— mizden) — Dün gece Erzincandan | hükümeti evvelce verdiği 25,000 , —| İngiliz I.rasından maada 25,0X İne | —| şehtimize 249 kisilik bir kafile da- ha gi rında çocuklar | giliz liralık levazım ve ilâç teberrü da vardır, | etmiştir. f Zelzele mıntakasına yeni inşaata | — Bu ilâçlar bir İngiliz kruvazörü başlanıncıya kadar kullanılmak ü- zere portatif evler gönderileceği anlaşılmaktadır. ve bir muavin kruvazörle İsken » —— derun Timanına getirilmiştir. ) Kruvazörlerin getlediği ilâç. ve | İNSAN -| giyecek 650 on tutmaktadır. ALEN YARDIMI Müleler karaya çıkarılmıştır. Felâketzedelere haricin yardı - wvamı 3 üncü sahifede) D Almanlar İlkbaharda taarruza geçecekler Londra 13 (ALA.)— «Nev Cro- nicl» gazetesinin bildirdiğine gö Te nazilerin ilkbaharda birkaç cep- geçmek ü- hede birden taarruza zere büyük bir faaliyetle hazırlan- dıkları Almenyadan Budapeşteye gelen haberlerden anlaşılmakta - lerilmiştir. asgari on ton ağırlığında | malzemenin gecmesine müteham- mil bir hale getirilmesi için mü « | hendisler tayin edilmiştir. Küçük Karpatlarla Macar hududunda De- Siovak hükümeti 15 marta kadar | neç civarındaki mıntakada tehşi- yolları geniş mikyasta nakliyata | dat yapılmaktadır. Simdiye kadar tahammül edecek bir hale getir - | burava tekriben bir fırka asker mesi için Alman askeri makamla- | gönderilmiştir. j ( Diğer İelgrîüı 3 üncü Sayfamızdadır) ÇERÇEVE Zevkten kaideye Su Vâ - Nü, eski İstanbul Efen- disinin çelebi mizacma modern bir. kisve giydirmiş olan dostum Vâ - Nü, ne garip üptir! Şu veya bu ga- zetede rasgeldiği hiçbir fikir ör - güsüne, senteze, tecride, leşhise, tahlile, terkibe cevap vermez, al- dırmaz, nerede bir lisan bahsi gör- kelimelere de feşmil ediyor. Fakat yime (ü) harfile biten bazı isimle- rin, « Necip Fazılm dediği gibi - (ne) edatını uldığını söylüyor.. E- minönü - Eminönüne, Erenköyü - Erenköyüne Vâ - Nü, tememiş ve bu yüzden aralarında | kavga çıkımıştır. Araya Mehmedin Birişmesile kavga büyümüş, ve Mehrnet eline geçirdiği büyük bir. | makasla Akifi yüzünden ağır su- &. 4 rette, Akif de Mehmedi ayni ma - z kaşla ellerinden yaralamışlardır. HL — — * $T iea © | Bu ne telâş yahu?. X n Cumhuriyet birinci sahifesinde | ilân ediyor: Bayer müessesesi Tür- kiyedeki fa: tasfiye ediyor. Fakat, havadisin umumi hava - sına bir telâş ve endişe bâkim, Bizim mahuda: — Bu ne telâş yahu?. Dedim de şu cevabı verdi: suretile tetkiklerde bulunmuştur. Bu hafriyatta arazinin jeoloji ziyeti de gözden geçirilmiştir. Diğer taraftan mütehassıs Val- ter tarafından şehrimize gönderi- len bu yeni bastanenin yukarıda- se, hemen takılır, işi basit ve (Sco- iaire - Mektebi) gramer kadro - sunda alır ve muhakkak bir yan- lış bulmıya himmet eder. Hem de küçük bir kavıtsızlık ve aceleyi o türlü istismar eder ki, davanın as- hat güme bile götürebilir. Vüâ - Nü, geçen gün Ankaru rad- yosunun feci türkçesine dair ka- Taladığım çerçeveyi eline almış, bazı telâffuzlardaki çirkinlik ba- | kımından tenkitlerime hak ver - mekle beraber, büyük bir hâs isim üzerinde iddiamı haksız buluyor. İddiam şu: Cumhurreisimiz İnönüne, (İnö- nüye) devemez! | Ben, (ye) ve (yü) aldiyet edatla- | Tının yalnız (e) ve (a) harflerile bi-; ten kelimelere inhisar ettiğini yaz- mıştım. Vâ - Nü ise (Şükrüye, ki plânı da dün Vali ve Belediye | — — Aspirin Bayerin tanesi belki Reisliği tarafından tetkik olun - | o0 kuruşa fırlatılacaktır da ondan! muştur. Köprülüya) dendiğini batırlata - rak, bu edatları (ü) harfile biten önü) ismini, (İnönü- —— ye) diye edatlandırmak İcup ettis —— ini söylüyor. İşi hiçbir zaman basit sari ve nahiv kadrosunda ele almayı sev- mediğim için e yazımı, kuru bilgi gramerinden ziyade zevk grame- rine istinat ettirmiş; bu aralık mek- tep gramerine de şöyle bir doka- narak (ye) ve (ya) edatlarının şümulünü, (e) ve (a) harflerile bi ten gelimelerden ileriye götürme- miştim. Mademki Vâ - Nü beni bu hususta (Şükrüye, Köprülüye) misallerile tekzip etmek istiyor, in (ye) ve (ya) edatlarının, ha kikatte bütün sesli harflerle bi- ten kelimelere şamil olduğunu kay: detmiver? Türkçede (a, €, i, », Ü, u, 6, Ö) — harflerinden — ibaret olan bütün (Devamı 3 üncü sahitede) NECİP FAZIL KISAKÜREK
