28 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

i ri K i ; e — 3 «aranma TEA k Fredrik'in ası İle “Yazan: M. Tarhan TAN üyük Fredriki, okur yazar olup da tanımayan insan (yoktur. O, Vilhelm adlı bir kralın oğlu idi, Prusya, Prusya vellahtı idi. Fakat 1470 te Üçüncü Napolyonu ve onun şalısında Fransayı yıkan devlet de - Zildi. Büyük Fredrik'in çocukluğun- da henüz zenç bir teşekküldü, Avru-| * pa müvazenesinde zerre kadar tesiri yoktu, kralına da kimseler ehemmi. yet vermiyordu. Bununla beraber Vilhelm, garip bir insandı. Ömrünü samanlıklarda ve samanlar üstünde (düşünmekle, inek ve koyunlar arasında dolaşmak” İs, kendi çifiliklerinin £ hesaplarını bazirgânvari incelemekle ve bol bol soğan, sarmısak yemekle geçirirdi. O, kaba bir adamdı, hizmetkâr - larına, kâtiplerine yedirdiği ekmeği verdiği parayı heriflerin burnundan getirirdi, çoğunu verem edip genç yaşında dünyadan göçürürdü. Fredrik böyle bir adımın oğluydu, ba- basından günde birkaç kere sopa yiyerek büyüyordu. Lâkin on yedi, on sekiz yaşı- pa geldiği vakit de sırtından sopanın ay- rılmadiğım görünce - istikbakleki krallığı fedâ etmeği göze alarak - Fransaya kaç- mak İstedi, Fon Kente udlı bir arkadeşile birlikte hududa geldi, fakat yakalanarak hapsedildi, Fredrik, İçine atıldığı taş odada ve mah. kümlarâ mahsus kahverengi gömleğine sarılarak yalnız başına uyurken üzün bir rüya gördü. Bu düş onun, başka bir köc- xede mahpus bulunan Fon Kentenin ce- sedine basarak Prusya tahtına yükselme- gile başlıyor ve ayni ceset basımak yapıl- mak suretile'Frekelk'i daimi bir yükseliş içinde yaşatıyordu. Fredrik, bu rüyadan hem haz, hem elem alıyordu. Kral olmak, za- ferden zafere atlamak, ülkeden öl - keye geçip Prusya hudutlarını ge - genişletmek hoşuna gidiyordu. Lâ - “kin bütlin ömrünce masum bir cese- di basamak gibi (o kullanmaktan da müteessir oluyordu. Nihayet uyandı, bu garip rüyanın çeşit çeşit garabet- İerle dolu safhalarını o düşünmeğe daldı. Arkadaşı Fon Kanteyi göre - bilse ve onunla hasbihal etmek im - 'Kânımı bulsa İçini saran o meraktan, heyecandan belki kurtulacaktı. Fa - kat o da, kendisi de - babasının em- riyle - ihtilâttan memnu bulunuyor. “ardı, İşte bu sırada iki zabit geldi ve bunlardan biri sert bir lisanla şu teb- Miğde bulundu: — Sizinle birlikte Fransaya kaçmak /s- feyen Fon Kanle, höşmetmelip kral haz- Fetletinin emirlerile kurşuna dizilecektir, Siz de yine haşmetmedbin iradeleri mu- #ibince ohun ölümünü yakından seyre ies Mursunuz!, Fredrik, bütün gayretlerine rağ - men, babasının emrine itaat etmek - ten kendini kurtaramadı, ölüme lâ - yık hiç bir suçu olmıyan mazlüm dostunun kurşuna dizildiğini çırpma çırpına seyretti. Rivayet ederler ki kendine büyük lâkabını kazandı - zaferleri elde ederken, Oo küçük Prusyadan büyük ve kuvvetli bir krallık çıkarırken daima bu rüyayı hatırlamış ve “yükseliyorum. Fakat Poh Kantenin cesedine basarak!” de- meyi itiyat edinmiş imiş! Bir arkadaş bu fıkrayı bana an - giatliktan sonra sordu: — Büyük Fredrik'in rüyası mı, wPredrik'i rüyada görüp de o- edenlerin küçük milletleri bu bahane ile ortadan kal- Barbaros Ihtifali Büyük Amiralin Mezarı Başında Toplanıldı Akdönizi bir Türk denizi yapan, Türkün bayrağını Atlas Okyanusuna kadar ulaştıran Türk amirsli Bar barosün büyük adı dün türbesi nünde ve coşkun bir #htifalla anıldı. Saat dokuzdan İtibaren kara ve de. hiz asker kıtaları, türbenin önündeki caddeyi boydan boya doldurmuş, de niz ve kara subsylarile deniz mekte. binden silâhlı bir müfreze türbe bah. çesinde yer almışlardı. İhtifale İs- tiklâl marşile başlandı ken, iki deniz eri tür sancağımızı çektiler, bir deniz müfrezesi hava; silâh boşalttı. Bunu müteakip vali ve belediye| reisi Lütfi Kırdar bir nutuk söyliye. rek Barbarosun şanlı mücahedelerini ve hayatını tebarüz ettirmiş, nutku- na şöyle devam etmiştir: “.— Şanı eedadının hakiki ve kah- raman varisleri olan bugünün genç denizcilerile beraber dört asır sonra büyük amiralin kabrinin önünde top. lanışımız o mühteşem maziye karşı rTuhumuzdaki inelzabın en güzel ifa- desidir. Barbaros, gününü ihya eden Cumhuriyet neslidir. Ruhun şid ve müsterih olsun. Bu nesil, sana lâyık | olduğunu, senin parlak muvaffakiyet lerle dolu denizcilik hayatına Bazire. ler yaratacak bir imanla göğüslerinin dolu bulunduğunu yakım bir istikbal elbette isbat edecektir. Yaşasın cüm. buriyet idaremiz, yaşasın Türk deniz ciliği.,, Belediye reisinden sonra deniz su-| baylarından Mücahit te bir nutuk söylemiştir. l Büyük amiralin türbesinin önüne, vilâyet, belediye, dönanma kuman. danlığı Cümhuriyet Halk Partisi ve Deniz Harp Akademisi tarafından ge. tirilen çelenkler konulduktan sonra, kıtaların yaptıkları bir geçit resmile merasime nihayet verilmiş darş çalınır. : MAHKEMELERDE : Yanlış Teşhisle Ölüme Sebebiyet Müddelumumilik bir kaç günden beri bir acemilikle ölüme sebebiyet iddiasını tetkik ediyor. Davacı eski hamallar kâhyası Salihin karısı Ha. nifedir. İddiası da şudur: Hanifenin oğlu Eyüp hastalanmış, tedavi için ayrı ayrı zamanlarda Iki doktor çağırılmış, doktorler hastaya verem teşhisi koymuşlar, Eyüp bir imüddet verem tedavişine tâbi tutul. | duktan sonra Büyükadâya . götürü müş ve orada konsültasyon yapılmış, çocuğun verem değil, tifo olduğu an- laşılmış, hasta biraz sonra da ölmüş. tür. Hanife diyor ki: — Benim oğlumun hastalığı tifo imiş. Tifo perhiz istiyen bir hasta - lıktır. Doktorlar yanliş teşhis koy- dular. Verem tedavisi yaptılar. Her şeyi yedirdiler ve çocuk öldü. | GÜNÜN RESİMLERİ: TAN Tanınmış Türk Amirali Barbaros için yapılan ihtilal esnasındaki merasime Git intıbalar Barbaros İhtifali ike —— — | | desinin tatbik edilmesi Bir Kısım Kitapların Tab'ı Tamamlanmadı, Bu sene mekteplerde okutulacak olan ve Maarif Vekâletince bastırı. lan tek kitapların Devlet Basımevin- de henüz itmam edilmemiştir. Basılmakta olan kitâplar yirmi iki tenedir, Bunlar srasında tabiat bil. gisi, jeoloji, riyaziye Kitapları, da 'vardır. Bu yüzden talebe bir kisım dersleri kitapsiz olarak takip elmek- tedir. iin Müddeiumumiliğe Davet İstanbulda olduğu anlaşılan Kara. memuriyetimize müracaati, .—.. Ibtikâr Yapanların IDükkânı Kapanacak Muhtekirler Hakkında Jaşe Kararnamesinin Dokuzuncu Maddesi Tatbik Edilecek İhtikârla mücadele komisyonu Ticaret Odasın- da toplanarak ihtikâr yaptıkları tesbit carların vaziyetlerini tetkik etmiştir. Komisyon bu | husus hakkında emniyet müdürü Muzaffer Akalın ve Müddelumumi Hikmet Onatın nokta nazarlarını da aldıktan sonra gerek ihtikâr yaptıkları tahakkuk eden beş tüccar hakkında, gerekse badema ihtikâr yolüna sapacaklar hakkında, ihtikârla mücadele ka- | sunu Meclisten çıkıncaya kadar, iaşe kararnamesi- nin dokuzuncu maddesini #athik etmeğe ierr ver miştir. Komisyon azalarından Ticaret Odası Kâtibi umumisi Cevat Düzenli, mıntaka Ticaret Müdürü Mehmet Ali, Ticaret Vekâleti hukuk müşaviri Ferit ve Belediye İktisat Müdürü Saffet Sezen, Vali ve Belediye Reisini ziyaret ederek komisyonun muhte- kirler hakkında tatbik edilmesine lüzum gösterdiği karar hakkinda fikrini sormuşlardır. Lütfi Kırdar | da komisyonun fikrine iştirak ettiği için muhtekir- | ler hakkında iaşe karamamesinin dokuzuncu mad- katiyet. kesbetmiştir. Bu madde, ihtikâr yaparak vatandaşları ızrar eden edilen tüe- | ispekülâsyanlara mektedir. Büyük smda toplanacak vaziyetini isimleri ayrıca hi üzerine yeni bir siddetle devam o ve bu hareketleriyle memleketin iktisadi muvakkaten seddi için Belediyeye olan ihtikirla mücadele kanunu İâyihası kanuniyet kesbedinceye kadar bilâkayd ve şart kararnamenin bu maddesi tatbik edilecektir. Bunun için gerek ti- caret odasında bu husus için teşkil edilmiş bulunan büro heyeti, gerekse Ticaret Vekâleti mürakipleri daimi bir surette piyasayı takip ederek ihtikâr ya: panları tesbit edip İaklar cd adil Vakmerr 414 zim edeceklerdir. rafından tetkik edilerek karara bağlanacaktır. * Komisyon bugün de saat 14 te Odada toplana- rak şimdiye kadar haklarında zabıt tutulan 5 tülc- İhtikâr kanunu çıkıncaya kadar mevcut komis* yon faaliyetine devam edecektir. vaziyetinde ticarethanelerin | salâhiyet ver- Millet Meclisinde tetkik edilmekte | sebehiyet veren Bu zahitlar, sık sık Ticaret Ode- olan ihtikâr tetkik komisyonu ta- tetkik © edecektir. Bu beş kişinin || üikâmete de bildirilmiştir. Kanunun neşri teşkilât ile ihtikâr mücadelesine lunacaktır. Almanlar Tuna Yolunu Beğenmiyorlar İtalyan Vapurları Kontrol Edilemiyeceği İçin Trieste Yoluyla Sevkiyatı Tercih Ediyorlar Almanya ile kısa vadeli müddetler İçinde ticaret musmelelerinin yapıl. "ması hakkında, Almanların gösterdik leri arzu üzerine Ankarada başlamış olan müzakerelerin neticelenmek ü- zere olduğu haberi ihracat plyasasın- isâli hâkimi Osman Özakım dcilen'da membuniyet uyandırmıştır. Ak snya ile ötedenberi iş yapan bir t- earethaneye dün gelen bir mektupta Ankaradaki müzakerelerin netiçelen. mesini müteakıp hangi maddelerin gönderileceği sorulmaktadır. Alman- lar Varna yolunu pahah ve Tuna ta- İrikini başlamak üzere bulunan kış mevsimi için Tunanın donması ihti, malinden dolayı pratik görmemekte. dirler. Almanlar Triyeste tarikini tercih etmekte ve İlalyan vapurla- || lektrik idaresi op DAHİLİ HABERLER M. Prost: Geliyor — — Şehrin İmarı İşine Devam Edilecek Halen Pariste bulunmakta olan şe hir mütehas$ısı Prost, belediye ri yaseti tarafından kendisine yazılan mektubâ verdiği cevapta lik imkân da ailesile birlikte İstanbula gelece- ğini bildirmiştir. Mütehassıs gelinci- ye kadar belediye imar bürosu, şe- hir plânının Eminönü - Unkapanı 8. rasındaki kısmının detay plânlarını hazırliyacaktır. Prost geldikten son- ra, bu plânlar üzerinde son bir etüt yapacak, ondan sonra plânlar tasdik edilmek üzere Nafıa Vekâletine gön. derilecektir. Taksim - Ayaspaşa asfaltı Belediye, genişliği 85 metreye ib. lâğ edilecek olan Taksim - Ayaspaşa caddesinin sol tarafındaki Camlıköşk ile bunun ittisalindeki dükkânların yıktırılmasını müzayedeye koymuş. tur. Bu binalar yıktırıldıktan sonra, ana cadde asfalt olarak inşa edilecek. tir. Bu suretle Ayaspaşa asfaltı Tak» sim meydanı ile iltisak peyda etmiş olacaktır. Sokaklara lâmba konuyor Şehrin muhtelif sokak ve caddele. rine yeniden 1000 elektrik lâmbas konulmasına karar verilmiştir. Lâm. baların hangi sokaklara konulacağı kaymakamlar tarafından tesbit ödi- lerek liste halinde belediye riyase. tine bildirilecektir. Bu listeler daimi encümence tasdik edildikten sonra e. listede ismi mevcut olan sokaklara lmbaları koyacaktır. BELEDİYEDE Sahirda Oak Ve Kömür Bol Belediye İktisat müdürlüğü, her sene olduğu gibi bu söne de şehrin kışlık mahrukat ihtiyacı hakkında bir fikir edinmek için pıyasadaki o. dun ve kömür stokunu tesbit ettir. miştir. Yapılan tefkikattan anlaşın dığına göre, şehirde 14.252,200 ü ha- ziranda, 12.166.100 ü (tommuzda, (12,532,400 ü ağustosta gelmek üzere 39,050,700 kilo odun, 4.345.625 i ha. ziranda, oO7.194l40ı1 temmuzda, 6,/794,332 si ağustosta olmak üzere hayli miktar kilo kömür vardır. Ayrıca geçen seneden kalmış stok. ların da mevcut olduğu, bütün odun, kömür stokunun şehrin bir senelik mahrukat ihtiyacını bol bol karşılı. yacağı anlaşılmıştır. Bunun için 0. dun ve kömür fiyatlarında #htikâr yapılmasına meydan verilmiyecektir. Pasif Korunma Tahsisatı Belediye, pasif korunma faaliyeti- ne sarfedilmek üzere bütçede yüz bin liralık bir münakale yapmıştır. Bu para, mektep inşaatı için tahsis edil. miş bulunan 600 bin liradan tefrik e- dildiği için inşası mutasavver 11 mek tep tamamile yapılamıyacaktır. An- cak şehir meclisinin teşrinisani içti. ma devresinde başka. fasıllardan ya. pılacak 100 bin liralık münakele ile mahi, ü bu inşaat mümkün olabilecektir. ı İM düşündürücü mahiyet-| o Müddelumumilik. Iddlanın doğru rinin İngiliz kontrolüne tâbi tutula- A tedir. Sağ” olup olmadığını Tıbbı adli enciime- $ İ AL CE VA P miyacağını -ileci: sözi iodizişr Cevabım, Kiss oldu: ninden sorimıya karar vermistir. En. > —'Bünü Çekistay ve; Lehistan tarihinde okumak gerek! cümenin vereceği rapor üzerine mu. amele yapılacaktır. $ — Meratoryom İlân edilirse ban- ket ailenin müvafakatini istihsöle çalıg- Piyasa vaziyeti Piyasalarda gevşeklik artmıştır Zahire ve hububat fiyatlarında de. TAKVİM ve HAVA 28 Eylül 1939 Kalar kendi imzaladıklı b senetle (mek olum | i Şağı asri Faik veriye ini öderler. et, Bdamazlar mi? ie şiklük göze çarpmaktadır. PERŞEMBE SİM ge - or C Nor vi 9 neu ay Günde zir “Ediliyor Avukat Oluyı LEE gerer Si iii 8 — Türk iken Amerika tabiiyetine Kalay ucuzladı Arabi 1858 Rürmr 1388 Müzeler Umum Müdürlüğü Küğt.| Eski Zifaat Vekili Mahisa mebu. “ hanedeki tarihi meşhur çağ'ıyan kas- | su Faik Kurdoğlu avukatlık yapmak rını tamir etiirmiye karar vermişti. | için İstanbul barosuna müracaat et» Kasrın Keşifleri hazırlanmaktadır. | miştir. Baro, kanuni muameİeyi Yap- geçmiş olan bir vatandaş İstanbulda bu- lunan ve Türk tebaasından olan ana ve babasını görmeğe gelemez mi? C — Eğer Türk hükümetinin müss- &desini almaden terki tâbiiyet etmiş ise İthelât eşyasında fiyatlar aynidir. Yalnız kalay üzerinde yapılan ihti- kâra karşı hükümetçe alınan tedbir. lerden ürken stokçular ellerindeki Eyldk: 15 12.05 1158 413 Saban: 14 Güneş: 533 — Öğle İkindi: 18.20 — Akşam: Yatsi: 1931. — meh: nun Veya bir kararnama tle ilân edilir. Kanunun lüzum gösterdiği sekilde ban- kalır da her nevi tediyatı kesebilirler, Yakında tamire başlanacaktır. maktadır. » gelemez. Çünkü Türk vatandaşlığı hak- |l malları çıkarmıya | başladıklarından | —— Hava Yaziyeti 5 arından kaş edilmiştir. Türki; hu ira ü e Bir Hâkime Salâhiyet — Polonya Müslümanlarından İF yutar dakilinde ea gl 12 liraya kadar yükselmiş olan ka-| . yeşiiköy meteoroloji ietasyonundan sl- kızla sevişiyorum ve: evlenmek. iştiyo- tum, Fakat silem muvafakat etmiyor, ne yapayım? C — Kanun bu bahiste bir yaz'bad- dine kadar aileye vesayet hakkı ver- miştir. Kânunün tahdit ettiği yaşı gecen kız ve erkek öllesinin muvafakati ol- mask da evlenebilirler. Fakat izdivaçta #ki târaf ailesinin muvafakati, aile soda” katinin esailarımdandır. En doğru hare- layın kilosu altı raya düşmüştür. İtalyaya 100,000 kilo, Romanyaya 35 bin kilo susam ve İngiltereye 45 bin kilo tiftik ihracı için Ticaret Vekâ. letinden müsaade gelmiğir. Piyasa miza825 ton buğday. 127 ten arpa, 40 ton fasulye, 37 ton mercimek ge. tirilmiştir. Birinci zeytinyağları 42 - 43 kuruştan satılmıştır. Muhtelif memleketler için küçük baş hayvan derileri ihracma lissps verilmiştir. nen malâmata göre, hava yurdun Kara- deniz kıyıları ile Doğu Anndolude çok bu- tutla ve mevzii yağışlı, Trakya ve Orta Anadolu bölgelerinde bulutlu, diğer böl- delerde açık germiş, rüzsürlar Doğu böl- gelerde garbi, diiter bölgelerde. «imali 1s- tikametten orta kuvvette esmistir. Dün İstanbulda hava 5x bulutlu geşimle, rüzgir cenubu şarkiden saniyede 2 metre hizla esmistir. Sant 14 de hava toz- yizı 1019, milibar idi, Sunat en yüke 19.10 ve en düşük 6.0 santizrat olarak kay- dedilmistir. seyahat Türk vatandaşlarına verilmiş bir haklır, Bu haktan mahdut biz gekli- da kotunlarla ve devletin müsaadesile ve mütekabiliyet esaslarına göre ecnebi tebaası da istifade edebilir, Fakât ken- di kendine ve devletten iin simadan terki tübilyet edenler istifnde olemez- ler. Bu bümüsta daha dezla tafsilât ve malömat almak için emniyet dördüncü guhe müdürlüğüne müracaat Girmek li- zundır. İmtihanları Bitti- Yegitdi Üniversite Edebiyat fakültesinde. | Adliye Vekâleti, meshut suçlara ki ecnebi dil kursları için açılan mü- | bakan Boyoğlu sulh ceza hâkimi Kâ- sabaka imtihanı dün nihayet bul . İmilGünaya asliye ceaa hâkimi salâ. #lştur, İmtihana 92 kişi iştirak et- | hiyetini vermiştir. Bundan sonra Be- miştir. Kurslüra yalnız 69 kişi alına. | yoğlu tarafında işlendi ve meşhut taktır. Kazananlar bu miktardan faz: | suçlar Kanununun asliye ceza mah- la olduğu için isimleri bir liste ile|kemeleri çerçevesine giren suçlara li Sapkâlete bildirilmiştir. Vekâlet bun.!da Beyoğlu sulh ceza mahkemesi ba.