27 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

27 Eylül 1989 Ç., IAN ABONE Türkiye BEDELİ Kenet 1 Sene say say TAY 00 Kr, 2000 K 1800 * s0 * Milletleraram posta Hühadına dahil ölmiyan memleketler için abone bedeli müddet sırasiyle 30, 16, 9 3,5 liradır, Abone bedeli peşindir. Adres değiştirmek 28 kuruştur. Cevap için mektuplara 10 kuruşluk pul ilâvesi Yrm LALA Al İNİN Lehistana Satılan Tütünlerin Pârası Ne Olacak? ürkiye tütünlerinin — hariçteki müşterilerinden biri de Polon- ia idi. Polonya inhisar o İdaresi her İşl bizden iki milyon kiloya yakın #ütün alırdı, Bu sene de üç ay evvel Polon - iyaya 250.000 lira kiymetinde tütün gönderilmişti. Bu tütünler Varşova- iya varmış, inhisar idaresi tarafından tesellüm edilmiş fakat bu sırada harp çıktığı için Polonyadan (tütünlerin ialındığına dair olan vesikalar Mer . kez Bankasına gelememiştir. Bu yüzden garip bir vaziyet ha - dis olmuştur. Merkez Bankası bu tü. tünlere karşılık olarak © sahiplerine kısmen avans vermişti. Şimdi bu a- damlardan verdiği avansı istediği gi. bi, satılan tütünlerin parasım da vermekten imtina etmektedir. Çin - kü tütünlerin monopol (İdaresince tesellüm edildiğine dair vesikalar eli me gelmemiştir. Polonyanın Merkez Bankasındaki Kliring hesabında bir muktar alacağı vardır Zaten tütünler bu Kliring hesabına mahsuben gön - derilmiştir. Fakat Merkez Bankası, Varşo: cevap almadıkça tediye yapamamaktadır. Şimdi Polonya hükümeti v. #opol idaresi artık mevcut değ Varşovanın da hali malümdur. Bina. enaleyh bu vesikaların ; gelmesine imkân kalmamıştır. Bu takdirde Polonya! tütün gönderen tüccarın düşeceği ve zaten düşmüş bulunduğu müşkül vaziyeti takdir güç değildir. Bunlar gönder- dikleri tütünün parasını alamıyacak variyettedirler. Bu vaziyet tütün ih. racatçılarımızı iflisa o sürükleyecek kadar mühimdir, Vaktiyle İspanya harbi esnasın - da İspanyaya yumurta gönderen İh. racatçıların da başına böyle bir vaka gelmiş, fakat hükümet otların ala « caklarını tediye yollarım © bularak #üccarlarımızı müşkül bir vaziyet - ten kurtarmıştı. Bu defa tülün ihra- entçılarımıza da ayni yardım elini u- zatmağa ihtiyaç vardır. Merkez Bankasınca bu tütünlerin Polonyaya gönderildiği müsecceldir. Polonyanın bugün bulunduğu vazi « yet Közönüne alınarak, Merkez Ban. kası Kliring hesabından bu ihracat - gıların alacaklarını ödemelidir. Yu - murta ihracatçılarına yapıldığı gibi bu meselede de alâkadarlardan lâ - sım Belen teminatı almak mümkün. gür. Hükümetin bu meseleye lâyık ol- duğu ehemmiyeti vererek tütün ih. | yacatçalarımızi da düştükleri müşkül vaziyetten kurtaracağını umarız. Ayni zamanda Poli - Tabak tara. fından ismarlanan ve Polonya için işlenmiş bulunan tütünler için de ay- ni bİr Çare düşünmek lâzımdır. Çün. kü Polonya için işlenen bu tütünle - rin başka memleketlere | satılması hayli Eüçtür, a NN, Sovyetlerin Tokyo Elçiliği Moskova, 26 (A.A) — Sovyetlerin yeni Tokyo büyük elçisi Smetamink, takviye edilmiş bir kadro ile pek ya. kında Tokyoya hareket edecektir. Amerikanın Bitaraflığı Yaşington, 28 (A.A) — Meclis, bi. taraf'ık Kanununun tâdİli hakkında. ki inislyatiyi senatoya bırakmak için mo- 934 te Bulgaristanda askeri bir idare teessüs etti, 1933 te “Milli Meclis, ismiyle gizli bir teşkilât olarak teşekkül eden bu askeri cemiyet köylü fırkasının Wi. deri olan Stambuliski öldür dükten sonra, Kralın sarayına as keri gruplarını gönderdi ve bu su. retle Faşizmi Bulgaristana soktu. Bu askeri idare teessüs ettikten sonra siyasi fırkaları tazyik etti, Millet Meclisini dağıttı, Zirnova €sas teşkilât kanununu feshetti, askeri grup hükümetin başina geçti. Bulgar hükümeti o zamana ka- dar olan demokratik idaresinde gö rülmiyen bir şekilde halktan u. zaklaştı, köylüleri ihmal ettı, sa. nayi âmelesini terörle susturdu. azist hükümetin bir katliâm oldu. 1934 se- mesinin yazında, Stara - Zagora mıntakasında binlerle kişi tevkif edildi. Gençlerin faşizm aleyhine yaptıkları bir nümayişte bir çok gençler polis tarafından yakalan. dı. Bir çok Nazizm aleyhtarları dağlara kaçıp saklandılar, uzun zaman mağaralarda yaşadılar, bü. tün bir yaz ailelerinin getirdiği yiyeceklerle ( geçindiler. 1936 da polis saklandıkları yeri keşfetti hepsini yakaladı. Bunların bir ço ğu mukavemet ettiler, bir kı yaralandı bir polis kömüseri de bu çarpışmada öldü. "Teşrinievvelde bu Nazizm aleyhtarlarının 47 si, Stara » Zagora divanı harbinde muhâkeme edildiler, aralarında dördü kadın olmak üzere burlar- dan 19 u ölüme mahküm oldular. M ürteci Bulgar hükümeti bun. dan sonra Hitlerizm ile ta. bii olarak münasebet tesis etti, Hitlerin anti komintern cephesi- ne girmekte hiç bir müşkülüt gös” termediler. Bulgaristanla Alman. ya arasındaki harp dostluğu hâlâ devam ediyordu, her ikisi de Ci- han Harbinde yapılan muahedele- rin yeni baştan gözden yeçirilme. sine taraftardılar, Eski Kral Fer- dinand hâlâ oğlu vasıtasiyle Bul. garistan üzerinde tesir yapıyordu Kral Ferdinandın Hitlere âşık ol- duğu da bütün cihana malüm bir hâdisedir. Naziler Bulgaristana dühul için doğrudan doğruya giriş usulleri kullandılar. Hükümet haricinde kalan menköp nazırları Nazizm davasına kazandılar, 1036 da Hit- lerin bir ajanı, köylü muhalefet fırkasına mensup bir diplomata, e. ğer fırkasını mazist olan hü. kümeti tutmıya sevkederse, k. dişine #yda büyük bir meb vermeyi teklif etti, ilk icraatı aziler Profesör Tâankoff'u ve onun “İçtimai hareketini, tutmak üzere binlerce ley sarfetti. ler, Profesör Tsankolf harpten son ra Bulgaristanda mürteci kuyvet- lerin lideri idi. 1920 de Stanbulis. ki tarafındin kurulan ve sol fırka. lar tarafından Yardım gören köylü hükümetinin can alıcı bir muhali, fiygi, Stambuliski hükümeti ki ünün sesini siyasete de karıştır. mıştı, köylü lehine meclisten zirai bir kanun geçirtmişti, Krala ve ki. Hseye git toprakları köylüye da. Bıtmıştı Stambuliski Cenubu Şar. ki siyasetine hâkim olacak beynel- milel bir Köylü teşkilâtı kurmıya id du. Stambuliski 1993 4 Tsankoff ve taraftarları tarafından g teşrinievyele kadar İki günde bir defs toplanmağa karar Vermiştir, —— EZ eapam ) öldürüldü. Plânı da yarıda kaldı, Tsankoff'un tertip ettiği “dar. HR 2 eği Muharrir, bu yazısında Nazi Almanyasını tarafı olmadığını anlatıyor ve bu siyasetin adım adım nasıl tatbik edildiğini tahlil ediyor. HİTLER'in Şarka | Dogru Yürüyüşü Bulgaristanda Nazilerin Faaliyeti TAN "Avrupanın cenubu şarkisine yayılmak siyasetinin gizli © o Yazan: Jones F. Eloyn Eski Başvekil Mebus Profesör Çankof bei hüükümeti,, “beyaz bir terör, takip etti, bu esnada binlerce Bul. üsü ve işçisi Tsankoff'un ları tarafından öldürüldü. Profesör Tsankoff'un hükümet terörü &sasına dayanıyordu. Profesör sadakatle Nazi usullerini kopye etmişti, O. nun da Faşist aleyhtarlarını takip ve yok etmek için gizli teşki miş yıldırım grupları vardı, bun- lar gizli olarak talim ve terbiye ediliyorlardı. Gençlik teşkilâtı ku- rulmuş, Sofyada bir propaganda mektebi açılmıştı. Zsankaff'un ga. zeteleri her tarafa dağıtılıyordu. hareke ç—— — İ Lokman Hekimin Ojütleri 2 Ya EVLENECEK KIZIN DERDİ Eskiden, delikanlılar evlenir, kızlar gelin olurlardı. Bayanlar erkek İşlerine rkeklere müsavi evlenmek diyo larımızdân bir genç kız. sayın Bayan N- Süzeteye gönderdiği Bir mektupta “yakında evleniyorum. diye haber ve riyer. Fakat bu mektup düğününe bizi da- vet Için değildir. Davsti, belki, evlene- seği gün belii olduktan sonraya birak- » Şimdilik bizden istediği şey, terlemeden kurtulmaktır. İki tertiyormuş da.. Bundan başka “maddi ve manevi, hiçbir kusuru ol madığını da bildiriyor Okuyucumuz, kendisine ep gencin buna dikkat edeceğini etmiş. Halbuki - herkes bilir - erkek» lerin böyle şeylere dikkat etmeleri lendikten ancak üç sene sonra başlar, O zamana kadar da bu “dert, kendi kendine kaybolur, olacak merak Onun için, bu yazı yakında evlenecek genç Kiza cevap değil, evlendikten Uç sene sonra çok terlemekten şikâyet #- dan Bayanla; aha ziyade erkek okuyucularıma alttir. Çünkü bu oku- yucumuzun şikâyet ettiği hal en ziyade genç erkeklerde olur, Genş kızların çok terlemekten şikâyetleri çek defa kole tuklarındandır. O da bilhasma kirmizi saçlı ve pek beyaz tenli kızlarda. Bir mahsus bir Arızadan şikâyet etmesi - okuyucula- rımdan bazıları içlerinden gülerek, bu da belki hormonlardanı ama erkekler gibi evleniyorum demesinden ileri gelee gerektir. Kimde olürsa olun ve vöcüdün nere sinde olsn büyle fazla terlemek, mevsl- diz eek İŞ dense bir. baya yapmış olursunuz, ğ v Eski Bulgar Çarı Ferdinand alnız Nâziler Bulgaristanda Yahudi pamadılar, dası dalma Yal is Nazi propagan- udi düşmanlığı fi- kirlerinden * içtinap etti. Naziler Bulgar tüccarlarını Alman mües- seseleriyle aliş verişe mecbur et. tiler, Doktor Şaht'ın Bulgaristanda edil, muvaffak olmasına hükümet yar. dım etti, bu suretle Bulgaristanın iktisadi müşküllerini halletti, 1931 buhranı, Bulgar püzarlarını zirai emtiasını Almanyaya & re inhisar a ristana geldiği zaman Bulgarista- © minde bile, Insana silonti verir. Mev- simsiz olursa büsbütün can skar. Hele fazla terle beraber acalp bir de koku gıkarsa, © zaman yalnız terleyenin ken» disi değil, yakınındakilar de rahatsız 0- turlar, Gok terliyenin - gene kim olursa oi- sun - kendisini hekimine iyles muaya- ne ettirmesi ihtiyatlı olur, Hele kokulu terin mide bozukluğundan - © da Iyi Gilğrememaek neticesi olarak - kansızlık» tan, lenfatik olmaktan, abur cubur ye- mekten, kimisinin fazla kahve içmek» ten, bilhassa Bayanlardakinin sabah kahvaltısında çaya fazlaca düşkün ole maktan ileri geldiğine dikkat edilmiştir. arılarında şeker hastalığının dığıns bir alâmat olur. İlk samanlarda ayakların parmakları fazla terler, sonra orada ekzema açılır ve kapanması güç“ leşir, Ondan dolayı idrar tahlili yaptır. mak hattâ kanda şeker misbetini arattır. mak hiç de farla imtiyat sayılmaz. Fazla terlemek bütün vöcülte olursa, bir hafta, on gün sabah ve akşam mun- tazarı olarak scaklık derecesini alarak keydelmek de lüzumlu bir ihtiyattı Fazla terden dolayı hekime yene olunmiya giderken böyle hararet dere- cesl kâğıdı da birlikte götürülünce ter lemanin sebebini teşhis etmek biraz da- ha kolaylaşır. Meydandaki alâmeti, böyle, yalnız terlemekten ibaret kalan umumi sebep anlaşılinen tedavi edilir. Fazla ter de kendi kendine geçer, O zamana kadar da vüsudün yalnız bir tarafında farla terilyen yere lâvan» ta çiçeği enanmı ite bergamat esansı ka- rışık sürülünce koku ki lardakl fazla terlemeye viz yaprağı suyuna koymak iyi gelir. Buna kocakarı ilâcı diyerek beğenmez- senilz tanenle tedavi dersiniz. O zaman Üz tai | na fazla tütünlerini mısır, meyva, şarap, kümes hayvanlarını satmak üzere Alman pazarlarını açtı. Bu. nun neticesi olarak 1936 senesinin ilk dört ayında Bulgar ihracatının a gitti, halbu- ki 1935 te Almanya ansak Bulga- nisbetinde it- sonra Bulgaristanda 2i- rai emtianm fiyatları yükseldi, ticarette tedrici bir salah görül dü, fakat bunun neticesi olarak Bulgaristan Almanyanın iktisadi esareti altına girdi. 1935 ve 1936 da Bulgaristan he. men de Almanyanın kolonisi hali- ne gelmiş gibiydi, Nazi plânlarına tamamiyle boyun eğmişti. Alman askeri mütehassısları Bulgar ordu- suna girdiler, bunlara Bulgarista.. nun sskeri ve bahri bir üs olup ol. mıyacağını ve Bulgaristenn bü gayelere elverişli olup olmadığını tetkik salâhiyetleri verildi. Bulga- Tristan Karadenizde topraklara sa- hipti, bu sebeple Almanya için hususi bir ehemmiyeti vardı. aziler bu tetkikleri yapmak rı yapmak kumpanyalarını da 19435 Sonbaharında kumpanyası, Tuna © sahillerin. de, Romanya hududunda, ML €hall Strogoff filmini almak üzere yerleşti. Bu fil çekilmesine Bulgar ordusu da yardım etti. Ufa kumpanyası Karadeniz sahillerin- de “kahramanlığa, ait bir film çek mek üzere Bulgar sahillerini do. eye ait bir filmdi, açık denizde bir deniz muharebe. sini gösteriyordu. Bu filmi oyn- yanlar arasında Alman askeri mü- tehassısları da vardı, bunlar Bul. gar sahillerinin askeri gayelerdö kullanılıp kullanılamıyacağını tet. kik ediyorlardı. Nazilerin Tsankoft hükümetine yaptığı bu tazyikler Bulgaristanda büyük hoşnutsuzluklar uyandır. mıştı, Bulgaristanda da er Bal kan memleketlerinde olduğu gibi Nazi hükümetinin kumandası altı. na girmiye karşı büyük bir muha- lefet vardı, Bulgar hükümeti 1936 da büyük bir muvaffakıyetle Tsan. koff'un iki nazırını, M. M. Kor honharoff'u ve Michafkoff'u kabi. neden attı, Bundan sonra hükü- metin Tsankoff'un klübü: zi nüvelerini kapatmasiyle Na- zizm Bulgaristanda büyük bir darbe yemiş oldu. 1936 ya zında demokrat fırkalar bir halk cephesi meydana getirdiler, köylü mümessilleri, sosyal - demokrat. lar, radikaller, milli liberaller, ve sol demokratlar tarafından imza edilen bir memorandumu Krala verdiler, Memorandum 'Tirnova e- sas teşkilât kanununun yeniden tstbikini, meclis intihabatının ts. zelenmesini, ecnebi esaretinden kurtulmuş mesul bir hölümetin teşekkülünü istiyordu. Bulgar halkının Nazizme mu kavemeti 1936 nihayetinde kuv. vetlendi. Mayısta, grev yapmak büyük cezalara çarpıldığı, tredün. yonlar tamamiyle kapatıldığı bir devrede büyük bir grev patladı. Nazist liderler bu grevi bastırmı. ya çalıştılar. Grev diğer şehirlere de yayıldı, bütün halk Nazist hü- kümete karşı Isyan halinde idi. ükümet mağlüp olmuş bir vaziyette idi, bir manevra çevirmiye çalışıyordu. Grevi me- yan henüz kabul edil. nin pe bir âlim, ilim eko AYI7 Freud'ün Ölümü Yazan; Sabiha Zekeriya Sertel rend, son asırlarda İsmini her tarafa duyurmuş beynelmilel âlimlerden biridir. Ve © yahudidir. Freud'ün psikoloji sahasındaki »tüd. leri, buluşları, psiko » analizleri, u- mum beşeri hareketleri cinsiyet esa- sına irca ederek iradeyi ve hareketi cinsi hislere, temayüllere bağlaması, etrafına ne kadar taraftar toplamış. tar bilmiyorum. Fakat her o memle « kette âlimler arasında olduğu gibi münevverler arasında da Frcudizme bir çok sempatizanlar vardır. Ben şahsen bazı noktalarda Freud'ü ka. bul etmekle beraber hayatı izah şek. Fakat Freud'ün 85 yaşında İngil. terede, bütün ömrünce İlmini, bilgi- i rimini, zekâsını, O enerjisini İdöktüğü, kültürüne hizmet ettiği, İ memleketten kovulmuş bir insan 0. larak ölüşüne içim sızladı. Freud belki bir deha değildir, fakat bir ze. kâdır. Yaşadığı toprağa ışık vermiş, 85 senenin belki de 65 ni yaşadığı memleketin kültürü hesabma, açlı- ğn, sefalete, azaba, ıstıraba katlana- rak bu toprağa dökmüştür. Bu ada - mın kanından, ırkından, babasından size ne? Ru suali, bütün ilmi kitapları ya. kan, kültüre, terakkiy: insanlığa İ kapılarını kapayan Nazist Almanya. ya sormuyorum. Onun yahudi düş » İmanlığının, kültür düşmanlığının, i- lim düşmanlığının iktisadi bir em - peryalizmi, siyasi bir emperyalizmi yaymak için vasıta olduğunu biliyo. rum. Bugünkü hâdiseler de Naziz » açık açık ortaya koymuştur. Bu suali hâlâ bugün, ilim adamlarının, fen adamlarının kanına, milliyetine, ir - kına bakarak hakkında idam hükmü veren yalancı terakkiperverlere so - ruyorum. Froud, Aynştayn, Bergson veya dünyasına girerken hüviyet cüzdanını göster - olan hiç bir ferdten böyle bir vesika sorulamaz, Beşerin terakkisi ve tekâmülü insan zekâsından, yetinden daha il e tekâmülün © kanunlarını, yolların bulmasını istiyor. İnsaniyeti dana i- lerilere götürecek zekânın o önüne, yahudi, Alman, Fransiz veya zenci diye hudut çizen, zekâyı terakki hü- dudunun haricine atan, kabiliyeti ve azmi zekâya üstün tutan medeniyet ve kültür, yalancı terakkiperverle « İrin haynlhanelerinde yaşıyan kül - İtüürdür. Realitede hudutları çizilmiş, edilmiş bir Jirka ve kanı muayene âve eden insan, bütün beşeri. yetin müşterek malıdır. Freud, elinde valiziCermen hudut - sa Freud'ün zekâsı ve ilmi kendine İngilterenin ilim mahfellerinde ebe- di bir vatan buldu. Bu vatanda öldü, bu vatanda gömüldü. Eğer cennete inansam, sual melâikelerinin de hü - derdim i içine hapseden bir insanlık, daha ha- kiki kültür ve terakkinin birinci ha- mektir, İnsanlığın uyanmasını bekle yelim, ——— ———— mediğini amelenin grev hakki ol- duğunu ilân etti. Bu grevden son. za Bulgaristanda halk cephesi ta- mamiyle kuvvetlendi. Demokratik. bir hükümetin iktidar mevkiine gelmesine sebep oldu. Bundan sonra gelen hükümet. ler ve Köseivanaf hükümeti Buk garistann Balkan anlaşmasına girmesini temin etmemekle bera. ber, daha demokratik bir idare te- sis etti. Fakat halk arasında hâlâ Nazizmin Bulgaristan üzerinde yaptığı tazyiklere karşı büyük bir mubnlefet vardır. Bu muhalefetin kadar değiştir, deceğini hâdiset gösterecektir. viyet cüzdanını sormadan ona cen . net kapılarını açacaklarını iddia &- min bayrağı altına saklanan emelleri İmeğe mecbur değildir. Belki de bir gün bir Aynştayn olması mümküğ Kültür ve medeniyeti, zekâyı, il. mi, terakkiyi bu kadar dar hudutlar samağından ikincisine çıkmamış de. kültür yoktur. Kültür ve medeniyet, zekâ ve deha, beşeriyete her yeni bir larından kanı bozuk diye kovulduy. “ t Bulgaristanın siyasetini ne dero- ği 2 28 - Sn in, ie e