27 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

9-939 BUGÜN Neden Boğuşuyorlar ? Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL! pslensanin ortadan kalkar gibi | olması üzerine Ayrupanın hiç olmazsa bir kısmı, garp cephesinde devam eden boğuşmaya bir o mâha veremez oldu. Yaşıma hakkını mü- dafaa edemeyen Polonya, aşağı yü - karı ortadan kalkmış olduğuna göre | arp devletleri ne diye o boğuşmuğa devam ediyor? Bu boğuşmanın, ölü- yü dirilteceğine mi inanıyorlar? Yok sa daha bâşka maksatlar o peşinden koştukları için mi bu şekilde hareket ediyorlar? Mesele, günün meselesidir ve nün meselesi olduğu için her verde konuşulan, her yerde münakaşa e » dilen meseledir. Münakaşa edilme - sinin en belli başlı sebebi, harp kor- kusu, harbin yayılması © korkusu, harbin her muhiti izaç etmesi, her muhiti fedakârlığa davet o etmesi korkusudur, Dünya harp istemiyor. Ve sonu - ma kadar harbetmeğe azmetmiş gibi görünenler do harbi akıl ve mastı - Zin çerçevesinden çıkarmamak, afal ve mantığın en dar çerçevesine #4” dırmak için ellerinden geleni yapı - yor. Harp, insanın yaralıcı kuvvet - lerini kamçılayan en korkunç kir - baçtır. Bu yüzden harp hiç bir dar gerçeveye sığmaz. İptidai insandan bugünün en medeni insanına kadar geçen bütün devreler sırasında in - san her şeyden evvel muharip bir mahlüktu ve harp âletleri icatet - mekle zayıfa karşı hâkimiyetini te- 8is etmeğe uğraştığı gibi tabintten i denle geçişinde de sevkitabiinin ayni hızını muhafaza etmiştir. Onun İçin harbi akıl ve mantığın dar çerçevesi içine hasretmek isteyenler, idenl İ- şin, insan sevkitabilsiyle dövüşme - ğe, fakat harhe isteksiz ve inanesiz bir zihniyet ile girişenlerdir. Akıl ve mantığın icaplarını inkâr etmek kim- senin aklındanggeçmez. Fakat harpte Yalar eklen isanlarını | 4 Miç bir iş Haşaramâzlar, hiç <eye varamazlar, Çünkü harp her - Şeyden evvel, bir iman işidir. Bu höyle olduğuna göre gap cephesinde kopan hârp bu kiyıneti haiz midir? Buna Ernüz müsbet bir © cevap yermek sırasının gelmediğini söyle -| mek gerektir, Çünkü harp heniz hakiki hızını almamış ve tam manasiyle bir ideal harbini temayüz ettirmesi kizim ge. Jen kuvvet ve şiddeti ihraz elme - miştir, Buna ne zaman şahit olacağır? Akıl ve mantığın inanea ve Inan- Sm yaratıcı kudretlerine yer verdiği zaman, Biz ancak © zaman Polonyanın tekrar dirileceğine ve bugün Varşo. yada yeni bir kahramanlık destanı Yaratan müdafilerin ateşle yanmı - yacaklarına inanırız, aa ——— Hıfzıssıhha Enstitüsü Hakkındaki Kanun Ankara, 26 (TAN Muhabirin. den) — Sıhhat Vekâleti merkez hil. zassıhha müesseseleri hakkındaki ka. | nunun imzası ve Cümhuriyet merkez bifzıssihba enstitüsü ve la mektebi teşkili hakkında bir karım projesi hazırlamıştır.Bu projeye göre © merkez hıfzıssıhha müosresesi, Cüm. buriyet merkez hıfzıssıhha enstitüsü ile, hıfzışsıhhıs mektebi namı altında İki kısma ayrılmaktadr. Sıhhat Ve. kületi memleketin muhtelif mmtaka- larının sıhhi ihtiyaçlara göre ayni işleri #apmak üzere enstitüde şube- ler açacaktır. Merkez hıfzıssıhlıa ens titüsl halk hıfzıssıhha şartlarının 15- Jah ve inkişetına ve her revi hasta. hıklarla mücadeleye yarıyacak, sıhhi ve İonni araştırmalar yapacak ve bu imi etrafında tetkikatta bulu. ir, e Ankarada Gece Hava Kerunma Tecrübesi Yapılacak Ankara, 26 (TAN) — Bugünlerde şehrimizde pasif korunma gece tat - bikatı Yapılacaktır. Tecrübe | gecesi elektrik santralinden umumi cereyan kesilecektir, : Nazi Seyi Ay nda “Bir Ibtilâf Çıktı JAPONYA Fransa İle Anlaşıyor Fransa ve İngiltere İle Almanların, Bitarafların Gemilerini Batırmasının (Münasebetleri İyileşiyor Almanya Aleyhine Netice Vereceği Anlaşılıyor Londra, 26 (A, A.) — Daily Ekspres gazetesinin Kopenhuzduki muhabiri, naxl şefleri arasında ihti- lâflar zuhur ettiğini kaydediyor, o Bunlardan biri Göringle Amiral Reader arasında, kayıtsız ve şari- siz denizaltı harbi kararından doğan ihtilifür. Bu harp, üstüste iki Finlândiya ve bir İsveç (© vapuru battıktan sonra bitaraf şimal memleketlerinden Al manyaya doğru olan ihrazatı esaslı bir suretle teh- likeye düşürmektedir. İsveç vapurunun batırılması, İsveçte büyük bir hiddet uyandırmış ve İsveç hü- kümeti Almanyaya bütün demir ihracatına nihayet verileceği tehdidini iktiva eden şiddetli bir nota göndermiştir. İsveçin mukabelesi Stokholm, 26 (A, A.) — Emin bir menbadan bif- dirildiğine göre İsveç hükümeti kaçak harp eşyası hakkında bir tebliğ neşredecektir. Bu tebliğde İsveç ticaret gemilerinin Alman denizaltıları tarafından torpillenmesi üzerine İsveçin ittihaz edeceği tarzı hareket izah edilecektir. Socisl Demokraten gazete si bu hususta diyor ki: “Hükümetin İsveçin haklar rını ve menfeatlerini şiddetle müdafaa © edeceğine emin olmak lâzimdir.,, Bir İsveç kargosu batırıldı Oslo, 26 (A. A.) — Nors Teleğeambyra ajansı, Isveçin Silesia Kargosunu bir Alman denizaltısının batırdığını bildiriyor. Kargo, Norveçin cenun batı sahiline 45 mil me- selede batımıştır. İsveç sularında mayn tarlaları Berne, 26 (A. A) — Basler Nâchriehten gazete- sinin Stekholmden aldığı haberlere göre, o Alman harp gemileri, Örsünd civarında İsveç © sularında nayin farlalarını müthiş surette genişletmiştir. Bu ML YAA Parayi ESMA CN ARI MESAİ GİMUŞCUYZ Alman bahriyesinin beceriksizliği Paris, 26 (A, A) — Wavas: Bu sabahki gazeteler, 24 saat xarfhında İngiliz limanlarına ait kereste yilk- lü üç İsveç ve Finlândiya ticaret gemisini batıran Alınan bahriye nezaretinin beceriksiz” hareketini bilhassa kaydediyorlar. Bitarafları çok şiddetli mukabele tedbirleri teh- didi altında, Almanyanın düşmanlariyle © ticaret yapmaktan mene davet cden bu şiddet ve korkut. ma hareketi geyri muharipler ve bilhassa Finlândi- ya nezdinde infial uyandırmış ve Finlândiya Berli. ne bir protesto notası vermiştir. Almanya, verdiği cevapta, bunun İngiltereyi besleyen bitaraflara biz ihtar teşkil ettiğini bildirmiştir. Marcel Pays, Excelsior gazetesinde: “Bu tehditler Slovakya, Polo: Macaristan. Romanya ve Baltık memleketlerini o Meskovanw emrine bırakan o Almanyanın Sovyetler birliğine karşı kösterdiği mutavaatla garip bir tezad teşkil eylemektedir.,, diyor. Le Journal güzelesinde Saint - Brice, Almanla. ra, bu suretle demokratlara hizmet (ettiklerinden dolayi teşekkür ediyor ve diyor ki: “Bitaraflar denizlere hâkim olan demokratların ne kadar itidalle hareket ettiklerini takdir edecek derecede remlisttirler, Almanyanın keyfi bir süretle tatbik ettiği şiddet hareketi bariz bir surette teza- hür etmiştir.,, * c Londra, 26 (A, A) — Bahriye nezareti neşretti- Xi bir tebliğde Norveç sahillerinde bir deniz muha. rebesi vukubulduğu hakkında bahriye ; nezaretine hiç bir rapor gelmediğini bildirmektedir. Çinliler Şanghaya Taarruz Ediyorlar Hongkong, 26 (A. A.) — Chekiai ajansı bildiri- yor: Çin kıtaları Şanghayın dış mahallelerinde Ja- pon mevzilerine taarruz etmişlerdir. Bir sehir almdı Chungking, 28 (A, A.) — Chekini ajansı bildiri. yor: Yung - h şehri Çinliler tarafından muhasa- ra edilmiş ve Japonların mukavemetine rağmen siddetli bir bombardıman neticesinde o zaptedilmiş. tr. On bin Japon muhasarada Chungking, 26 (A. A.) — Chekiai ajansı bildiri- yor; Şansi eyaletinin cenubu garbisinde kâin Chang » che'de Çin kıtaları on bin Japon askerini muhasa. ra etmişlerdir. Çinliler Japonlara dört muhtelif is- tikametten taarruz etmektedirler. Japonyada grevler Hongkong, 26 (A. A: — Ghekial ajansı bildiri- yor: Tokyadan alınan haberlere göre Japonya hı kının hayatı pek gücleşmistir. Çünkü bir o netice vermeden çok uzun süren bu harp memlekette para bırakmamıştır. İçtimai karışıklıklar gittikçe vahim bir şekil almaktadır. Temmuzda 37 ve o ağustasla 28 grev olmuştur. HÂDİSELERİN Paris, 26 (A.A.) — Siyasi mahfel, lerde Fransa ile Jsponya arâsındaki münasebetlerin ântikomintern pak- tın Almanya tarafından ihlâliri mü- teakip hissolunur derecsde iyileştiği ve © vakittenberi devamlı surette da- haiyi bir şekil almakta olduğu beyan edilmektedir. Amiral Nomuranın Japonya hericiye ne- zaretine tayini Fransız mahfellerini yük We memnuniyetle karşılanmış! mira) demokrasilerin katl bir dlişmanı de- #ildir. Almanya, İtlva - Japonya ittir. kım fena görmesi İtalya - Japonya - Rus- ya $e Almanya arasmda bir anlasma hü- #olü ihtimali kuvvetli olduğuna dair Al manlar tarafından ortaya otlar habı doru olmadığını isbata kâfidir. Diğer & yaflan Parise bir Janon elçisinin. tayini İ cek maridardır. Eski elçi Surimüranın Baristen müfarakatindenberi verine kim- se tayin edilmemişti. Bundan baska Frar- İsrz hükümeti de Taponyanın Parjge sön- dermek niyetinde olduk diplomat için Tokyo tarafından bilen edilen Asremeni reddetmek mecburiyetinde kalmıstı. Çün- kül tayini istenilen dinlomat Fransanın vaziyeti hakkında dosttuktan Ari beyanat te balummustu. Bundan sonra İsponya yen! bir sefir tavininden çekinmiz, fakat nihayet Ssvadayı tayin “swretile uzlaşma eçeri göstermiştir. Bu Ax Pariste büyük bir memnuniyeti müsip olmuştur. Fransız hükümeti de bu uzlaşma eserine mukabele ederek Şanahayda Franz İm- Hyaz muntakasına sil olmıyan parçayı Ja- pon makamstına teslim etmiştir. Tuşüne kadar bu arazi Japonların muvafakatile mülteci Çinlilerin iskânma tahsis edilmiş- i Diğer taraftan İngilizler de yine mülteci “Çinlileri kabul için İngiliz imtiyaz mıntakası yanında tahkim ettikleri birçok araziyi Japonlara t4s- Tim etmişlerdir. Diplomatik mahfel- İlerde bu hareketlerin Japonlarla garp demokrasileri arasında bir mu. karenet husulünü ifade etmediği, fa- kat Japon hükümetinin yelnız Uzak Şark işlerile alâkadar olduğuna ve Almanyanın düşmanlarile nazikâne münasebetlerin muhafazası arzüusun- da bulunduğuna delil teşkil etmekte- dir. ELEK Nedir O Bil! Yazan: B. FELEK | ahu! Dünya tersine döndü. — Ne gihi? — Birader. Tanıdığım © iki var, Bulsalar birbirini bir kaşı suda boğarlardı. Kaç defa birbiri tabanca çektiler. Güçbelâ aralarını. bulurlardı. Ne zaman biri kahve de bulunsa ötekinin aleyhine ağzına geleni söylerdi. Yanı o hale geldi kiş mahalleli “aman mahallede bir patır. dı çıkmasın” diye tasalamır durur - Vardı. Geçende ne olsa beğenirsin? —Ne oldu? — Komşulardan hirinin terekes yapıldı. Bir hayli satılık mal, Bu İki. basım komşu terekeyi paylaşmak 4. çin uzlaşmışlar, Şimdi dost geçini < yerler, j — Olağan şeydir dostum! Bunda şaşacak ne var? — Ne demek ne var? Yahu! İn. san dosta dost, düşmana düşman lar. — Rusyada kurt hücumunn uğ. rayan kızaklar ne yaparlar biliyor musun? — Hayıri ğ — Kızağın arkasından gelen kürt sürüsüne ya bir keçi yavrusu, ya bir domuz yavrusu atarlar, Kurtlar onu yerler, — Sonra? Al — Sonra da kokusu bulaştığı is çin birbirlerini yemeğe başlarlar, — Kıyak şey! 3 — Evet! — Be birader. İnsan bu kadar a. tıp tuttuktan sonra şimdi nasıl el sas kacaklar? — Sıkarlar, Evvelâ ellerini, son- ra dişlerini, Sonra canlarını ve ra gırtlaklarını.. i — Hay Allah lâyığını versin! Şa. ir gibi de lâf edersin! — Ederim zahir! — Hoşça kal canım, ben gidiyo * rumf — Güle gület Kk B. M. Meclisi Parti Grupu Toplantısı Ankara, 26 (A.A) — C. H. Parti Büyük Millet Meclisi Grupu Umum Heyeti bugün 26—9—939 saat 15 t Reis Vekili Hasan Saka'nın riyase. tinde toplandı. Rumamede yalnız Manisa Mebusu Refik İnce'nin Büyük Millet sinin eski zabıtlarının yeniden tabiı ve tevzline dair olan takriri vardı, Her Hitlerin daha şimdiden Polonyada kendisile sulh yapacak evet «fendimci bir hükümet kurmayı tasarla- dığı anlaşılıyor, Cenevreden verilen malümata göre, Sarki Prusyalı bir takım memurlar da bu evet efen- dimci hükümetin erkânı arasında bulunacaklardır. Fakat Almanya, Polonyada böyle bir hükümet kurdu. ğu takdirde İsyiltere ile Fransa bu hükümeti tanımı yacaklardır. Zain pay fab miali kebine lömm'ölan Böp çok şeyleri tedarik etmek istediği halde, hergün bu maddelerin birini kaybetmektedir. Almanya, son günlerde, İspanyadan ordusu için lâzım olan kumaşları tedarik etmek için Müzakerelerde bu- lanuyordu. Fakat Fransa daha çabuk davranmış ve İspanyanın bu mallarını peşin pasa ile almayı taahhüt etmiştir. Bu kumaşlar, Almanlardan alı- nan makinelerle Barselonada yapılacaktır. Al. manya bu makineleri, İspanyada dahili harbin kopmasından &vvel satmıştı. İspanya bu isi ba- şarmak için son zamanlarda Amerikadan mühim miktarda pamuk almıştır. Harbin kopması üzerine Alan gemileri, İngilizlerin eline diişmemek ve batırılmaktan Kurtulmak için İs- panya limanlarına iltica etmişler ve burada Tuzur için- de yaşamayı ummuşlardı. Bu Alman gemilerinin sayısı yetmişi geçmektedir. General Franko, bu gemilerden otuzunun arastırılmasını ye kaçak mâddelerin müsade. resini istemiştir. Vapurların kaptanları İtiraz etmişler ve Alman sefirinin himayesini istemişlerse de General Franko verdiği emrin tatbiki üzerinde ısrar elmiş ve emre muhalefet edildiği takdirde kaptanların tevkif edileceklerini söylemiştir. * Sovyetlerin, Vilno şehrini Litvanyalılara terkedecek- leri söylenilmektedir. Litvanyahıların, Sovyetlerle yap. tulları bu gizli anlaşma esnasında, bu kazanca muka- bil ne gibi taahhütlerde bulundukları merak edilmek: tedir, Litvanya ordusunun, Vilnoyu Sovyetlerden bu: günlerde tesellüm etmesi beklenilmektedir. Almanyaya muhtelif akal ve muhtelif yol- lardan götürülürken, İngiliz donanması tarafın- dan musadere olunan benzinin miktarı, 870,000 fonu bulmuştur. Bu rakamla birlikte, Almanların endişeleri de büyümektedir. Söylenildiğine göre, “llmanya, bugünlerde, İngiltereye bir ültimatom verecek, ve “İktisadi abloka,, nın kaldırılmasını istiyecektir. İngiltere bunu kabul etmediği tak- dirde, Almanya, büyük bir hava filosuyla Lon- draya hücum edecektir. Bu bombardımandan sonra, harbin birdenbire müthiş bir mahiyet alacağı söylenilmektedir. Almanların taarruz iel ihtimalini kuvvetlendiren tahşidalım artması üzerine, bitaraf kalamıyacağını an. hıyan Holanda ve Belçikanın, demokratlar cephesinde yer ulacakları söylenilmektedir. Gizli tatulan diploma- tik temasların, bu anlaşmanın esaslarını hazırlamakta olduğu umalmaktadır. İtalya ile İngiltere ve Ernie arasında iktısadi bir anlaşma yapılacağı hakkındaki rivayetler gittik- çe kuvvet bulmaktadır. İtalyan gazetelerinin de- mokrat cephe aleyhindeki neşriyatı gittikçe ve hissedilecek derecede hafifletmeleri, bu anlaşma ihtimalini teyit eden deliller arasında sayılıyor. Söylenildiğine göre, bu anlaşma neticesinde, İtal- ya, İngiltere ve Fransaya borçlanacak, fakat bu- na mukabil Arnavatluktaki ve On İki Adalardaki askerlerini geri çekecektir. İtalyaya, bu anlaşma mucibince, Afrikada müstemleke de verileceği umulmaktadır. İlk defa takrir sahibi kürsüye gele. rek takriri vermekteki m İzah etti, Büyük Millet Meclisi muhte İ Reisi Abdülhalik Renda zabıt m İlelerine müteallik riyaset makamının İnoktai nazarını izah buyurdular, B kaç hatip ayni mevzu üzerinde fj ve mütalâsa beyan ettikten İlakrir sahibi Refik İnce'nin bu me İlenin riyaset divanınca etrafile tet. kik edildikten sonra bir teklif masını mübeyyin olarak verdiği İMif takriri reye kondu ve ittifakla bul olundu. i Rüznamede başka mesele n olmadığından saat 16 da celsej | ayet verildi. i ii Vekiller Heyeti Toplandı Ankara, 26 (A.A.) — Vekiller yeti, bugün saat 10 de Başvekâleti Başvekil Doktor Refik Saydamın Fi yaşetinde bir toplantı yapmıştır. a il Muhacirler Hakkında Anakra, 26 (TAN Muhabirin. den) — İskân umum müdürlüğü is. kân kanununun 31 inci maddesin değiştiren kanunun talbik şel gösterir bir talimatname hazırlar tir. Buna göre yaban zi den hicret ederek memleketimize mek istiyen muhacirlere konsole rımız tarafından resen, muhacir si verilmesi esası kabul edilmiştir. Serbest iskân suretiyle anayurda gel | İ mek istiyen muhacirler için konsolos İlar bundan böyle merkezden e pe ak m b