12 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Büyük Harpte 12 Eylül M. Turhan TAN 1 te Almanyanın hırsı, tam mânası ile, sonsuzdu: Ogünün Her Hitleri olan İkinci Vilhelm, sık sık söylediği nutuklarla medeniyet âleminin uykusunu kaçırıyor ve “Al man ihtirası” bütün £ beşeriyet için korkunç bir kâbus oluyordu. O günün Her ( Hitleri — asgari mahiyette olmak üzere — şöyle bir hulya serisi taşiyordu: Fransa mağ - Müp edilip küçültülecek, bir kısım vi- Tâyetleri elinden alındıktan sanatı, ordusu yok edilip i- kinci bir devlet seviyesine düşürüle- cek; Belçika Almanyaya katılacak; Caluls'ten Anverse kadar bütün de- niz kıyısı boyunca dizilecek batarya. e kuvvetli Alman O donanması ayı tehdit edecek, İn. n deniz üzerindeki hüküm - ranlığma son verilecek; Lehistan ve Ballık eyaletleri bu büyük devlet şarka © doğru itile- cek; Balkanlar, Avusturya - Macar tanın yardımı ile râm edilip şimal denizinden Basra körfezine, Ham. burgtan Bağdada kadar uzayan bir Saltanat kurulacak!... Avusturyanm 28 tömmuz 1914 te Sırbistana verdiği ültimatom işte bu hulyaları gerçekleştirmek için a- talan ilk adımdı. İkinci Vilhelm 1 ağustosta Oo Rusyaya, 3 ağustosta Fransaya harp ilân etmekle o adım. ları hamle haline kalbeyledi ve hita. raf Belçikayı ordularma çiğnetmek suretiyle de hedefine doğru yürüyü- şe geçti, Bizim nesil, Alman © ordularının “verelini Bağdat!” diyerek Belçika üzerinden Fransa topraklarma nasıl giri orduları ile yardıma gelen Fransız. İngiliz fırkalarını nasıl mağlüp ettik lerini ve Parise doğru nasıl aktıkla Fin » yıpranmıyan bir heyecanla - çok iyi hatırlar. Belçikayı o çiğne. yen, Fransayı ezmeğe başlayan bü istilâ ordularının son merhalesi Bağ- dat olacaktı, Fakat Fransız askeri dehâsı, Bağ- dadı hedef tutan bu zorlu ve zorbaca akını Bağdattan çok uzakta kırmak kudretini gösterdi. Başkumandan ge. neral Jolfre'un em , rine doğra çekilen Fransız orduları, tam vaktinde imdada yetişen İngili lerin de yardımı ile - Alman İisker. lerini o nehir önlinde yedi gün süren Yazan: sonra ticareti, alınıp bir meydan muharebesiyle | mağlüp| ; ettiler, geri püskürttüler. Rusyadan | ıldenin tesirlerine lüzum göstermiş « “İrük rest Seyyahların Otomobilleri İhracatınmen'i idolayısile | Dışarı Çıkarılamıyor Bazı maddeler! rice gönderil- | mesini meneden kararn venin tat. İbikinde bazı ufak tefek güçlüklere olduğundan tefsirlere ih - Gümrüklere ger tlerden gelerek herhangi bir li bir o seyyah derken otomobilini dı. a ramıyacaktır. Çünkü mo- törlü vasıtaların Türkiyeden çıkarı! mast memnudur. Bu bahiste saşka bi © bulunmaması bu mad- ayrıca | tir. Vekâletin bu husustaki tefsirleri bu müşkülü halledecektir. Diğer taraftan ecnebiler hariçten getirecekleri otomobilleri bir sene| müddetle kullanmak ve bilâhare çi, karmak için gümrüksüz olarak Tür. kiyeye sokabilirlerdi. Bir sene so « nunda da bu otomobilleri memleket dışma çıkarmadıkları takdi mlerini ödemeleri lâzımdı. Bu vaziyette memleketimizde otomobil var Bunlardan | üddeti gel 8 name hükümlerine gö lmiş olsnlar yeni karar - e dışarı çıka. rılamıyacaktır. Memlekete mal edil- tir, MAARİFTE: Mesleki Tedrisatta Yeni Tayinler Ankara, 11 (TAN) —*Masrif Ve: İ maddelere de tı memiştir. Bu vaziyet te halledilecek. |, Hükümetin aldığı tedbirle sinde zaruri ihtiyaç ri üze, rindeki yükselmeler tamamile du | muş ve bazı maddelerin fi male doğru düşmiy yük şehirlerimizin pi tereffü zail ol deleri üzerindeki netice. madd atları hoğ- mıştır. Bü- darında da u İenezzül diğe n hali kalma rakendee!lerden Imak için mürac durmuştur. Bir çok yeni mahsul mad deleri piyasamıza . getirilmek Bu itibarla toptancıların vaziyeti de düzelmiş bulunmaktadır. İthalât eşyaları Yalnız ithalât maddeleri üzerinde yükselme devam etmektedir. Bilhas. sa cam ve çelik mamulâtı, mensucat, elektrik malzemesi, madı ni bazı eşya, manifatura fiyatlarında kayda değer yükselmeler Caml olan çeşitler de dah ğ fiyatları yüzde üç yüz nisbetind. mıştır. Kilosu on yedi kuruşa a kta olan çelik hal kuruşa çıkmıştı yat iki misli, madeni mamulâtta dört misline kadar, elektrik malzemesi de yüzde otuz artış olmuşlur, Sov. yet Rusyadan ithali düşünülen ham demir, dökme demir ve mamulâtı, potrel gibi bazı maddelerin ithalinde de zorluk görülmekte: Sovyetlere ihracat Sovyetlerin bizden aldıkları mad- delerin mühim bir kısmının ihracına n cinslerine g halde kületi mesleki tedrisat kısmında ye- ni yapılan nakil ve tayinler katiyet kesbetmiştir. Listeyi aynen bildiri.| yorum: Ankara İsmet paşı enstitüsünd Şenol * İz Adanaya, Edime ensti sünden Fahriye Tula Adanaya, Elkmiğ e ütüisünden Kadriye Yolalan ve Tri -) zon. alım Ankaraya, | â tecim okulundan Hstlee Di Almanyaya Bağdat yolunu ebedi! Wihriba» Keskinsöz Edim surette kapayan, büyük harbin AL manya aleyhine neticelenmesini te » min eden Marne'da kazanılan bu 20 ferdir. Eğer Almanların birihei ordu kumandanı general üzerinde yapmıya giriştiği ihata ha zeketi, öbür Alman zamanında bu harekete iştirak etm, leriyle müsbet netice Paris düşecek, Fransız eti müşkülleşecek, harbin cere. yanı değişecek ve Bağdat ile Berlin yakınlaşabilecekti, Fransız ve İngiliz (o ordularının Almanları Aisne nehrine kadar geri ordularının sürmeleri bütün bu ihtimallerin önü. aldı ve Alman hulyalarını esas bariyle hüsrana mahkâm etti, l Bugün, o büyük zaferin yıl dönü- müdür Kim iddia edebilir ki ayni i Tâ plânını başka bir yoldan takibe baş | *" layan bugünün Almanyası için de i- kinci bir Marne ve İkinei bir 12 ey. 1âf mukadder değildir! Yeni Vali Muavini Vali muavinliğine tayin edilen mülkiye müfettişi Rauf İnan, dün şeh rimize gelerek yeni vazilesine baş- Jamıştır. Müessif Bir Ölüm Reisicümhur Hazretlerinin bira - derleri Hasan Rıza Temellinin ka - yinvalideleri bayan Naciye müptelâ olduğu rahatsızlıktan şifayâp olanir. yarak dün saat 12 de Yakacıkta bu- lunan köşklerinde velat etmişlerdir. Cenazesinin bugün saat 12 de Fatih camlinden kaldırılacağı haber alın. mıştır. ordularının da| & versbilseydi maçlı Edirneye, İsmet paşa enstitiistin e. en fer Kuraman Burtayn, Sıvas sen, Rebin Töre Sıva üheylâ E | tant n To Dolu İstanbı na Özatlı, Gazime Kocsmaz, | aç ve Vasa V enstitü- Mandan Tarman A tüsünden Hatice Ti #4 enetitsünderi bakıya, Beyoğlu sanat okulundan Panayat Martinon İstanbul sanat sasttösünden İhan Cizakra İsmet Pi enititiistine, Hikmet, Ünlüer Elâ bule Özandaç Adanaya, ötinden İsmet Aydok Dtnnisaya, enstitüsünden “Pakize Özkul ve Kuruk İzmire, İzmir sanat okulun- wn Necmiye Öter ve Küdiköy sanat oku- n Nezahat Balikesiye, İsmet pi et Yamaç, Üsküdar a ve Diyarbalır sanat Aykul Kskişehire, okulundan okulundan < Adene sanat okulundan mircam İzmite, Afyon Nedime G. har Dinçdi ağcı Hanife sanat okulundan aziye Asan ve Mas- kil ve tayin in Çorluda İki Mahpus Kaçtı Muratlı (TAN) — Çorlu hâpisha. nesinden iki mahpus, tevanı delmek suretiyle kaçmıştır. Şiddetle tekip edilmektedir. Bergama Belediye Reisl Bergama, (TAN) — Belediye re- isliğine, C. H. Partisi başkanı tüc - “İki Jtramvay enddesi cephesinde yapıla. | müsaade edilmiyeceği ve lisansa tâbi olanların ise einsi az olmasından do- layı Sövyetlerden ithalât güçleşecek.. tir. Bugünlerde iki Sovyet vi İ nun Ilmanımıza gelmesi de eski rişlerden bir kısım beklenmektedir. Dün bazıları ile ihracatçılar ve bu arada barsakçılar Ticaret mıntaka müdür. lüğüne giderek Jlsansa tâbi madde- "lerin ihracı için hükümetçe kabul e- dilen şekil hakkında izahat almışlar. | dır. Pamuk piyasası Adanada bu senenin pamuk piya- sasi açılmıştır. Geçen sene kilosu 43 kuruştan satılan ilk Akala pamukla. rı bu sene ilk açılışta 33 kuruştan Yeni İmar Plânının Tatbikine Çalışılyıor devam etmektedir. Şehrin merkezin. den sur haricine kadar uzatılacak ye- ni büyük caddelerin isitikametleri zerindeki tarik mektedir, Tarihi kıymeti haiz kısım- lardan yeni caddeler, bir viyadükle geçirilecektir. Tepebaşında bar binasının tatbikat pi lanmasına başlanımıştır. Taksim kışlasının yerinde yapıla. cek sergi binasının ayan plânımın ha- İzırlanmasına başlanmıştır. Bu plâna göre serginin uzunluğu 160 metre o lacaktır. Biri Ayaspaşa, diğeri Tak. sim bahçesi üzerine açılmak Üzere i- kapısı bulunacaktır. Serginin cak tek katlı ve toraslı dükkânların üstüne İnşa edilecek üç salon resim, heykeltraşi gibi güzel sanat şubeleri arafından açılacak sergilere tahsis edilecektir. ——— 0 Doktor Nihat Reşat Vazifesine Başladı Yalova kaplıcaları müdürü ve baş tabibi Dr. Nihat Reşat istifa et mişti. Sıhhiye ve Muaveneti İçtimal- Vekâleti istifayı kabul etmediği | n doktor tekrar vazifesine başla. cardan Hamdi Arıkan seçilmiştir. maştır. Avrupadan Gelenlerin Anlattıkları | Tebesi ve Litvanyalı, bir gözeteri de İl bulunmakia idi, Dünkü ekspresle Par'ı, Berlin ve r, fakat bunların hiçbirisinde de bir tek bom madan geri in a hudutlerıma ye dinleme / Aletleri Ik ikyyarelerin basinde tayyarelerin gelmesini bek- talyan dastluğundan bi dilmektedir. Halk arasında İtalyanın harbe girmiyrceği söyl ve yakında Türk - İ de bir ink maz: edilmektedir İ Berlinde hayat, & bir yük heline gelmiştir. larda. sabun kalmadığından, mi gerine kil; parçaları tadır, Yeni yapılan gidi re, adam İ vet, 90 grem tereyağı ve | istes İsabet etmekted © i çok güç n zaman halka daki alâtçılardan | Belediye şehirdeki imar faaliyetine | kânsır bir hale gelmiştir y Alm vardır, cisi de İngilteredir. Or #memiz her halde doğru Almanlar şöyle dermletedirler: Dünyada en etli Bunlardan birisi Allah nl bir şey de- müşteri bulabilmiştir. Bunun sebebi İpamuk ihracının menedilmiş olması, ve İsteklerin azalması ve mahsulün bereketli ve fazla bulunmasından i- leri gelmektedir. Esasen pamuk mah- GECE MAÇLARI: Galatasaray Şişliyi 1 - 0 Yendi Gece maçlarının ikincisi dün gece Taksim stadında Galatasaray - $ arasında yapıldı, yöni projektörle lâvesiyle stad birinci geceye nazaan daha aydınlık hale sokulmuştu Galatasarayl ile çıktılar: Osman, — Faruk, $ lim — Yusuf, Enver, Celâl — Sal hattin, Eşfak, Cemil, Boduri, Bülend. Şişli de Galatasaray am kadrosu ile yer almıştı. Hakem Adnan Akındı. Oyunun ilk dakikala. rı mütereddit geçi lerliyor, hiç bir taraf hakimiyet te İsis edemiyordu. Nihayet kırkıncı da. kikada Galatasaraylılar ortadan bir hücum ile ve Bülendin ayağı ile be raberliği bozan gollerini yaptılar Ve devre de 1 - 0 Galatasarayın galibiyetiyle neticelendi İkinci devre daha Hâkimiyet zaman zaman bir taraftan diğer tarafa geçiyor, İskat her taraf ta gol kaydine muvaffak ola. mıyorlardı. Maç da netice değişme - den 1. 0 Galatası İm; karşısında or, dakikalar İ. cansız geçti iki ayın lehine ke - İ| Bu vapu || rilerek || dilmemesi i İtilâf çıkmışt sahaya şu kadro) ' Yeni Yıl Mahsulü Tamamen Kaldırıldı Beyannameleri Verilmiş Alman Mallarının Ithaline Müsaade Edildi. t iğ, kullamı tuzunun da bu ali bulunan diğer iht Mahsul tamamen toplandı Anadolunun ova ve orta yayla mın İtakalarının bütün hububat ve zahire. ambarlara alınmıştır İlalyan vapurlarının bü hafta manımiza gel söyleni gelecek v u. ği or, İlk apur Feneçya vapurudur. bugün gelecektir. Yarın gelmesi beklenilen vapur da madır. Bu delerimiz: bulunan yumurta, kü rileri ve bir eskiden sahi miş ik haysy n olan v an de. İİ cektir Gümrüklerdeki Alman malları 31 Ağustos akşamına kadar güm. rüklere a Bankası: Alman mallarının müsande eden rüklere na tediye edi memlekete ithaline Vekiller Heyeti kararı tebliğ edilmiştir. İ Şimdide3i Ağustosa kadar güm ere gelmiş, fakst bey meler ve bedelleri verilm olan Alman mallarının memlekete ithal edilip e n G ik ve İnhisa: tetkikat yapmak Gümrüklerden bu gibi malların mi tarı sorulmuştur. Tahkikat notieosi. 2 8 MİŞ lar ve de bu ş gümrüklerde bekliye 150 bin sandık Alman mali olduğu anlaşılmıştır. Vekâler nlerde bunlar için karar veredej İzmirde ihtikârla mücadele İzmir — İhtikârla mücadele ko- misyonu ilk içtimamı akdetmiştir. İ Bugünkü vaziyete gö asada ber türlü kâğıt ve gıda maddeleri kârı, yapıldığı tesbit edilmektedir Halbuki İzmirde her türlü mevat, ! İsiyaçlara uzun müddet Kifayet « cek miktardadır. İhtikâr: önliyecek tedbirler ittihaz edilmektedir. İİ ve evlerde & de tertibat 8 cadele komisyonu sik sık iç a ştırma yapılması için ktır. İhtikârla mü- a ede. Liman İşçileri İhtilâf Çıkardılar Limanda ecnebi / vapurlarında) tahmil ve tahliye yapan 390 am ile Liman işletmesi arasında yine ır. Ameleler © evvelet verdikleri 17 maddelik dileklerinin er. Umum müdürlük ise bu di- leklerinden yardım kısmının yapıl dığını ve yakında da bir hastane ile ameliyathanenin açılacağını miş ve yalnız mali 'ekâlete müracaat ett tir. Türk vapurlarında çalışanlar bu bul etmemişlerdir. Bunun için şimdi Umum müdürlük hariçten 1 #meleleri ecnebi vapurlar çalıştırmaktadır. iğ ie İnegöl Elektriği Inegöl (TAN) — Elektrik şirketi, son zamanlarda gece gündüz cere » yan verirken, mazot bulmakta müş- külât çektiği iddiası İle, (o tenviratı akşamla gece yarısı arasına inhisar ettirmiştir. Mukavele mucibince fa. sılasız, gece ve gündüz cereyan ver « mesi lâzım gelen şirketin bu taah - ünü alti sene içinde ancak bir kaç ay ifa etmiş olduğu şikâyetleri mu - cip olmaktadır. “İrun bütün ta yerine getirilmesini istemek. | şekli kabul etmişler ve diğerleri ke-| ücretle 1 12-9-939 Almanyadaki YVapurlarımız Karasularımızda Teslimi İşin Müzakere Yapılıyor ada inşa © edilen 4 yol, tan son hâdiseler buraya gelmesi mümkün olama: tı, bunun için Denizyolları | vapurları inşa eden Alman Krup mucibince purları teslim edece; esen “Doğu” ismindeki vapu - sitleri ödenmiş yalnız bir toksiti kalmıştır. Diğer üç vapu » run du paralarının yarısı verilmiştir Bu paralar, serbest döviz olarak ö » denmektedir. Yalnız vapurların Alman suların- da teslim alınması lâzım geli dir. Halbuki bugünkü vaziyette bu şekil muvafık görülmemektedir. Bunun için vapurların bizim su- , |larda teslim edilmesi istenilmiş, fa - kat Krup fabrikası buna yi ekte - iş olan heyetimiz hâlâ Al. V manyadadır ve müzakerelerin neti - celenmesini beklemektedir, Sonbahar Vapur Tarifesi Anadolu yakası, Adalar ve Yale. va İskeleleri arasındaki sonbahar ta- rifelerinin tatbikine 15 eylülde baş- lanacaktır. Yalnız pazar o postaları şimdilik yine bol birakılmıştır. Diğer günlerde yalnız öğle üzerleri postalar kaldırılmıştır. Denizyolları da Karadeniz, Mer. mara ve Akdeniz hatlarında kış tari- feleri hazırlamaktadır. Bu târife bir olan teşrinlevvelde tatbik edilecektir. Ka. olduğ için.bir. sefer, fazlalaştırılacaklır. İMAHKEMELERDE: radeniz hattına, yolcu fazla Bir Yaka Parçasile Bir Hırsız Yakalandı İ İki buçuk sene evvel © Gülhane park gazinosuna bir horsız musallat olmuş, mühim miktarda bira bardağı ve tabak aşırmış. Bütün tekapyütle. re rağmen de bir türlü yakalanams- İmiş, gazino bekçisi bir gün beklerken gazinonun arka pencere - İsinden birisinin atladığını — görmüş. koşmuş yakasından yapışmış Fakat İ hırsızın câketinin yakası elinde kal- mış ve kaçmış... Bekçi bu yakayı ee. nöbet ” İbine koymuş, 4ki buçuk senedenberi cebinde tı kasız caketli adam arıyormuş, Evvel- şımış, çarşıda, sokakta ya. İki gün çarşıda yakasız caketle dola. | şan bir adam gör yavaşça yaka elyı cebinden çıkarmış. Muayene et - miş. Bu cakete uyduğunu gizlice bir polise müracaat et akalatmıştır. Bu; Balıkçı İbrahim isminde bir sabıkalıdır. İbrahim her #şeyi itiraf etmiştir. Dün Sultanan - İmet sulh' birinci ceza hâkimi suçluyu İ tevkif etti söyle «| TAKVİM ve HAVA 12 Eyldi 1939 $ AI | Gün: 890 Hunr 9 uncu üy Arabi: 1338 10 Yeşilköy meteoroloji ista mallımata göre; yurtia hava Marmara havzasında bulutlu, diğer böl miyetle açık geçeiş, rüzgürler Karadeniz kıyılarında cenubi, Egenin gima kısımları ile Trakyada şimal, diğer yer a istikametten. hafif olarak esmişt Dün İstanbulda havs baluttu rüzgâr şimal metre kı i 745 ve en düşük 176 santi saydoditmistir. geçmis, 1.43 ii d izi ii İren: ki öğ GM e kan, dek malar) a ya BİLME a ei ei —