25 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

m — 25-8. 939 BUGÜN Avrupa i Tehlikeyle Yüzyüze! Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL B ütün Avrupa yeni bir harp teh- likesiyle' yüzyüze gelmiştir. Gün geçtikçe harbin önüne geçmek ihtimali azalıyor. Almanya, Lehis- tan, İngiltere ve Fransa askeri hazır. liklarını tamamlamakla meşguldür. Gerçi bu memleketlerin biri de he- hüz seferberlik ilân etmemiştir. Fa- kat seferberlik ilânı da maziye karış- Nitekim ilânı da bu köhne ananeler ara- sında yet almış bulunuyor. Almanya, Danzig hür şehrine bir devlet şefi tayin ederek şehrin sta- tüsünü kendi lehinde bozmuştur. Şehirde ve etrafmdaki askeri hazır- lıklar tamamlanmıştır. Lehistan, beklediği tecavüze karşı gelmek için hazırlanıyor ve muka- vemet azmiyle hareket edeceğini gös- teriyor. Almanya da Lehistanı her taraftan kuvvetleriyle ihataya çalışı. yor ve Alman gazeteleri, Almanya- Dın 1914 teki hududunu istediğini anlatıyor. Bunun mânası, Danzig kür şebrini alarak Lehistanın iktisadi hayatını boğduktan başka Bomeranya ve Po- sen'i de geri almak, daha sonra 1921 de yapılan plebisit ile Lehistana ve- rilen Silezyayı zaptetmek, hattâ es-| kiden Avusturyaya ait iken Lehista- na geçen Galiçyayı istemek, Çekoslo- vakyanın taksimi Sırasında Lehista- ba İsabet eden Teşen'i almaktır. Bü- tün bunların mânası, evvelâ Lehis. tanm sanayiini, Ücaretini ve bütün iktisadiyatını imha etmek, Lehistanı Almanyanın yarı boyunduruğuna sokmak, Lehistan topraklarının şöy- le böyle üçte birini, ve nüfusunun bir o kadarını veya fazlasmı Lehis- tandan ayırmaktır. SON HA Alman - Rus Dünyadaki Akisleri Anlaşma, Japonyada Infial Uyandırdı. Japonya Hiddetini Sükütla Izhar Ediyor Roma, 24 (Hususi) — Mussolini,/ya verebilir. Çünkü harp malzeme-| mensucat ve hayvan yemlerinin ih- bugün hava, deniz ve kara kuvvetleri erkânı harp reislerile görüştükten sine ambargo konulması Reislcümhu. run emrine bağlıdır. racını menetmiştir. Japonyada arasında bir ademi tecavüz büsbütün artmıştır. ERLER Anlaşmasının misakı aktedilmesi maksadile tavassutte bu- lunacağına dair olan rivayet üzerine sonra İtalyanın İspanya sefiri Gene. ral Gambâre'yi kabul etmiştir. İla yada askeri faaliyet, Almanyada ol Hattâ kongre, fevkalâde içtima dave: edilmesi takdirinde, Relsicüm- fevkalâde salâhiyet bahşelmek- ten imtina etse dahi Amerikanın 165- Tokyo, 24 (A.A) — Reuter ajan:| sından: Hochi Chimbun gazetesi yazıyor: Japonya, büyük infialini, büyük hiddetini süküt etmek suretile izhar duğu gibi göze çarpan bir mahiyet! almamış bulunuyor. Fakat İtalyan sa-| hillerine uzun menzilli toplar yerleş- tirildiği, İtalyan Jimanlarında tah. telbahir yuvaları vücude getirildiği haber veriliyor. İtalyan gazeteleri Lehistan, İn- giltere ve Fransanın Dınziğ merele- si gibi küçük bir mesele yüzündeh harbe girmelerinin manasız olduğunu kilâtı esasiye kanunu Reisicümhura büyük bir salâhiyet vermektedir ve onun siyasi işlerde ve mali mesele- lerdeki nüluzü da büyüktür. Bulgaristanda Sofya, 24 (A.A) — Hükümet, takım iptidul maddelerin bilhassa de. ri, dibagatta kullanılan maddelerin, Gazeteler, Sovyet manya arasındaki misakın il mesini büyük bir infidl ile * mektedirler. iü Gazeteler, Almanyanın k “ideoloji,, sahasındaki lar. Gazetelerin hiddet Berlinin Japonya ile Sovyi vı Rusya müttefikine ihanet etmiş olduğunu yazmaktadır» ile Ak imza cdi eisir et- etmelidir. endisinin yazmaktadır. tnfiali et Rusya e kında dokuz devlet anlatıyor ve Almanyanın Lehistân- dan 1914 hududunu istediğinden bah setmiyorlar. Ç Amerikada Londra, 24 (Hususi) — Amerika seliri, Amerika seyyahlarını ve me. #uniyetlerini İngilterede geçirmekte olan Amerikalılara memleketlerine dönmeği tavsiye etmiştir. Amerikalı. lar memleketlerine dönmiye başla - mışlardar, Bugünkü Amerika gözeteleri Ak man - Sovyet misakından bansede. Mareşal Çakmak Diyor ki Ordumuz, Her Vakit KendisineGüvenilebilir Bir Büyük Kuvvettir Büyük Geçit Resmi Bu Sabah Yapılıyor feshedeceğini yazmaktadır. İspanyada Londra, 24 (A.A.) — D: lâf zuhuru takdirinde bitaraf rivayet edilmektedir. Felemenkte Asahi Chimbun gazetesi, Alman- yanın şimdi artık bir kâğıt parça- sından başka bir şey olmıyan komin- tern aleyhindeki misakın mâna ve ruhunu açıkça ihlâl etmiş olduğunu Miyako Chimbün, Japonyanın ya- #iuahedesini ailş Sketeh gazetesine göre, İspanya Hariciye na- zırı Albay Belgbeder'in dün akşam Mareşal Petain'e Alman - Sovyet imu- ahedesi sebebile İspanyanın bir ihti. kala. cağı hakkında teminat vermiş olduğu tek bu misakı müteakıp bir harp p: üzere ecnebi , 24 TA.A.) — (Reuter) 3 “FELEK Simi Medet! Yazan: B. FELEK İlah gani gani rahmet et bir beklenmedik bir acaip vaka kar- şısında kalırsak bunun felsefesini hocanın emsalsiz fıkralarından biri de bulur, azıcık ruhumuzu dinlendi. tiriz. Bugünlerde bizim matbuattaki ağır başlılığa bakmaym! Dünya efkârı ansızın doğan (Alman — Rus) ademi tecaviz misakı dolayısiyle hayretler içindedir. Bu hayranların arasında, belki başinda da hürmetlâ İngiliz Başvekili Mister Chamberlain de vardır. Böyle beklenmedik hâdise- ler karşısında kalanların vaziyetini en iyi hulâsa eden hocanın şu fıkra. sını bu münasebetle hep birlikte ha- tarkayalımız Nasrettin Hoca bir gün dağda o- dun keserken bir tavşan tutmuş. Hiç görmediği bu garip hayvanın ne ol- duğunu keşif için bir torbaya koyup memleketliye göstermek üzere evine getirmiş, karısına demiş ki: — Yahu! Şu torba burada dur. sun! Sakın ağzını açma! İçinde aca- İlp bir hayvan var. Memleketliye göstereceğim! Ve evden çıkıp gitmiş. Karısı, Ho. i ği telâkki ettiği bu rak merak edip tor- İbayı açmış ve tavşanı kaçırmış. Ve yerine o sıra hemen elinin altına dü- şen bir arpa kutusunu torbaya koyup ağzını yine sıkıca bağlamış. Bir müddet sonra Hoca ile birli te eve gelen memleketin âyan ve eş- rafı bu acaip hayvanın, ne olduğunu görmek için şöyle çepçevre olurmuş” lar. Hoca da tavşanı kaçırmıyayım diye kemali itina ile açtığı torbayı silkmiş ve tavşan yerine bir arpa kutusunun tangır tungur yuvarlan. dığını görünce: — Arkadaşlar! Bunu gördünüz yal a Hükümet diğer baz sınıfları. Gr çağirmıştır Romanyada Almanyanın Lehistana karşı mak. milletine Alman tecavüzüne karşı hayat ve istiklâlini korumak için dö- vüşmekten başka bir çare kalmıyor. Bu yüzden Lehistan bütün kay- naklarını tecaviize karşı hazırlıyor ve kendisine çevrilecek darbeyi kar. şılamak için bekliyor. Bütün göste rişler, bu darbenin ve onu takip ede- cek mücadelenin gün meselesi oldu. ğunu gösteriyor. Lehistanın iki müttefiki olan İn- giltere ile Fransa, tecavüze bütün kuvvetlerile mukavemete karar ver- miş oldukları için, askeri tedbirlerini tamamlıyorlar, İngiltere o hükümeti, (o fevkalâde müstesna anlarda yaptığı gibi Par. lâmentodan fevkalâde salâhiyetler almıştır. İngiltere hükümeti bu s9- ıyacak olursa Amerikanın bu va- Edirne, 24 (Hususi surette giden| mak » p manevralarının tenkidi, bu sabah (dün sabah) saat 9 da helkevinde ey- velâ manevra kumandanı Orgenezal Fahrettin Altay tarafından yapıldı ve bir buçuk saat kadar sürdü. Bun- dan sonra Erkânı Harbiye Reisi Ma- reşal Çakmak tarafından manevrala- rın tenkidine geçildi. Bu tenkit te i. ki saat'devam etti, militerler ya- riya İşte hunun on tanesi bir kile eder. | Demiş, Fıkranın . hah (b a a Yosi ni geleceklerdir. Geçit resmi saat | © bire kadar devam edecektir. Edirne şimdiye kadar görülmerhiş derecede kalabalıktır. Civar kazalardan ve köylerden başka İstanbuldan gelen bit çok vatandaşlar otelleri doldur. muşlar, yer bulamıyanlar hisusi ev. lerde misafir edilmişlerdir. Bir çok kimseler de geçit resmi sahasında yer bulamamak korkuslle bü geceden (dün geceden) geçit yerine gitmişler- dir, İ sayılacağını ve bu yüzüen mesuliye- tin büyüyeceğini yazıyorlar, Nevyork Herald Tribuna, Hitler rejiminin zamana uymaktan ibaret olan siyasetine işaret etmekte ve İn. gütere ile Fransanın hâdiselere bü- yük bir sebat ve metanetle intizar et. meleri ve şimdiki siyasetlerine sadik kalmaları lâzım olduğunu yazmakta- dır, Aksi takdirde dünya anarşi için- de boğulacaktır, Hitlerin karşısında. kilerin teslim olmaları için başvur. muş olduğu her çarenin akisleri mü- zakere mevzun olan meselenin hudut larını aşmıştır. Şu halde ne şekilde olursa olsun yeniden serfüru etmiye imkân yok. tur, oşhasmı yerli yerine Chamberlain, Hoca rolünde; Rus siyasils; rettin Hocanın eşi; Avam Kamarası, memleketli rolünde Tavşan — İngiliz - Rus paktı; Kutu — Alman « Rus paktı. Görenler Allah için söylesin! Uy- madı mi? Bükreş, 24 (Hususi İrolunan bir tebliğde Romanyanın bütünlüğüne ve istiklâline saygı gös- terilmediği takdirde bütün kuvvetle- riyle bikünlüğünü ve istiklâlini mü. dafaa edeceği anlaşılmaktadır. Mareşal kendisine has görüş ve vu- kuflia manevraları tenkidinde Türk Yenanleteinda ordusunun şimdiye kadar olduğu gi- bi bundan sonra da ve her zaman İ- çin güvenilir bir kuvvet ve kudret olduğunu tebarüz ettirero) li var. tığımızın aziz bekçisi kahraman or. dumuza olan yüksek takdir ve gü“ venlerini bir kere daha izhar etmiş- tir, Askeri Terfi Listesi Son Atina, 24 (A.A.) — Harbiye Ne zaretinin bir tebliğine göre, 1936 ve 1937 sınıflarına mensup olan ve teb- liğde şübeleri gösterilmiş bulunan sahra topçusu, ağır topçu, cebel top. çusu, suvari ve telgraf ihtiyatları, firka manevralarına iştirak etmek Ü-| Mısır askeri heyeti Edirneye gitti Resmi geçitte bulunmak üzere kâr. deş Mısır heyeti, dün akşam Sirke- ciden 21,5 ta kalkan trenle Edirneye gitmiştir. Ecnebi ataşemiliterleri de lâhiyetler sayesinde memleketin se- İâmet ve emniyeti namına lüzumlu göreceği herşeyi yapacak, yani Baş- vekil ile kabine memleketi idare e decektir. Bütün İngilterede, tecavüze | karşı gelmek için tam bir birlik hü- küm sürüyor, İngiltere sulhü koru- mak için herşeyi yaptığına inanarak, beklenen tecavüze karşı bütün kuv- Vetlerini hazırlamış ve en nihayet, Her Mitlere bu azmini ve kararını doğrudan doğruya bildirmi Almanya liderinin buna karşı, İn- giltere tarafından Lehistana verilen İsminatın Almanyayı hayati hakla. ni müdafaadan geri bırakmıyaca- ğin söylediği resmen bildiriliyor. Buna mukabil İngiltere bu hayati hakların müzakere yoluyla da temin olunacağını mülâhaza ediyorsa da Mülâhazanm artık sırası geçtiği an- aşılıyor. mineli Hulâsa, harp humması Ayrupayı İstilâ etmiştir; ve Avrupa tehlike ile Yüzyüzedir. Son dakikada Avrupayı uçuruma Yuvarlanmaktan alıkoyacak” bir kud. telli elin müdahalesi, yahut bir aklı selim kalkınması beklenmiyor Yani Avrupa bile bile uçuruma yuvarlan- mak üzeredir. Ve bu da istilü ve te-| Savüz siyasetinin alemdarları tara- | İmdan göze alınıyor. Bugünkü vaziyet bunu anlatmak- am e Nevyork Times de diyor ki Mevcut kanunlara göre, Amerına Reisicümhuru, harp tamanında €sas- lı harp o malzemesi omecmyunun yüzde doksanını İngiltere ve Fransa- Geçit resmi Yarın (bugün) büyük geçit resmi. ne saat sekizde layyare meydanında başlanacaktır. Resmi geçitte bulun» | HÂDİSELER o mgiurtere nukumeri ie Polonya arasında henliz İmza. Junmamış bulunan ittifak muahedesi, son hâdiseler üze- rine, müstacelen imza edilecektir, Almanya ile Polon- ya arasında silâh patladığı gün derhal Fransız ve Ingi. İz kuvvetleri harekete geçeceklerdir. İngiliz Fransız kuvvetlerinin ilk hedefi Italyadır. Cebelitarık boğan ve Süveyş kanalı kapanacak, İtalyanın Afrika müs. temlekeleri ile olan teması kesilecektir, Trablusta bu- Henan 100 bin kişilik Italyan kuvvetleri, Tunus ve ME sırdan gönderilecek kuvvetlerle imha edilecektir. * İtalya harbin çok yaklaşmış olmasından dolayı endişe içindedir. İtalyan gazeteleri Alman - Rus anlaşmasını ilk gün arka sayfalarda küçük haber- er halinde göstermiş, ancak dün birinci sayfala- rına almışlardır. Anlaşılıyor ki İtalya hükümeti de bir sürprizle karşılaşmış ve gazetelerine direk- tif vermeğe vakit bulamamıştır. * Rerlinde büyük heyecan vardır. Dün Berlinden tele. fonla yaptığımız konuşmada halkın sokaklarda Dan. ziğin ilhakımı tes'it için nümuyişler yaptığı öğrenil- miştir. Forster'in Danzig serbest şehri riyasetine ge- tirilmesi, Berlinde halk arasında Danziğin ilhakı şek. linde sayi olmuştur. Dün gece Nazi gençler sokaklar. da fener alayları yapmışlardır. tadır. Yarin ne olacağını kestirmek elinde değildir. G Mussolini son dakikaya kadar harbin önüne geç- yn: trende bulunmaktadır. Kardeş Mısır #skeri gruplar halinde şehirde yapmışlar, bütün müzeleri gezmişler. dir. K heyeti zere sil dün gezintiler İlen bahriyede, lanlar bundan muaftır. mek için elinden geleni yapmağa karar vermiştir. Bu işte Papanın tavassutunu temine çalışmakta- dır. Resto Del Carlino gazetesi, İtalyanın sulhü idame taraftarı olduğunu yazmaktadır. Kral ve Veliaht bir macera harbine atılmaya katiyen ta- raftar olmadıklarını bildirmişlerdir. * Londra mahafili Danzig meselesinin sulhen halledile. ceğine ve harbin önü alınacağına dair olan kanan! muhafaza etmektedir. Geçende Hitlerle görüşen Mil- Jetler cemi, inin Danzig mümessili Buckkard Wi it İerden ikinci bir mülâkat istemiştir. Kendisine Dan. zig meselesinin sulhen halli için bulduğu formülü hil. direcektir, Burekhard'ın bu hareketinden Ingiliz hü- kümeli de haberdardır, İtalya hü * ikümeti, Romada bulunan Alman efkârı umumiye bürosu vasıtasiyle halk arasında bir an- ket yapmıştır. Bu anketin neti, esi Mussolini; iyi ürkütmüştür. Çünkü halkın, harbi bir felâket gibi karşıladığı ve harp istemediği anlaşılmıştır. Hat- tâ faşist mahfillerinde Bile gizliden gizliye harp aleyhtarlığı yapılmaktadır. Zabitir arasında gizli teşkilâtlar mevcut olduğu anlaşılmıştır. Harp başladığı gün İtalyan halkı arasında bir panik çıkmasından korkulmaktadır. öm İğde in in e al ra AŞAMA üldğe | AİN lie Sallan, Gl a KL a altına çağrılmıştır. Yaban- ci memleketlerde bulunanlar ile ha- tayyare kıtalarında ve jandarmada hizmet görmekte o- Şeklini Aldı Ankara, 24 (TAN) — MW Müdafaa Vekâleti bu yil kadem- lerini dolduran ve iyi seil alan Milli Müdafaa mensuplarinm terfi listelerini bugün (dün) ta- mamladı. Liste bugünlerde yüksek ta: dika arzolunacak ve Zafer Ba; ramından bir gün önce terfi gö- ren subaylarla askeri memurla- ra tebliğ olunacaktır. Ankara, 24 (TAN) — Her yıl olduğu gibi, bu sene de, 30 A- Hustos Zafer Bayramı yurdun her tarafında büyük merasimle (| kutlulanacaktır. İzmirde de Hava Denemesi Yapılıyor İzmir, 24 (TAN) — Burada ya- kında pasif hava hücumu denemele- ri yapılacaktır. Tecrübelere esas o- lacak hazırlıklara başlandı. Hava müdafaası tecrübeleri çok geniş ölçü- de olacaktır. Sırp - Hırvat Anlaşması Bled, 24 (A.A) — Naip Prens Pol. bugün öğleden sonra Hırvat lideri Maçeki kabul etmiştir. Başvekil Svetkoviç ile Maçek ara- sında akdolunan anlaşmanın yarın neşri ve hükümetin de İstifası bek- leniyor. Yeni Rabineyi yine Svetkö- viç teşkil edecektir.