21 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

10 IKİNCİ .. . Yy Münih Olamaz (Başı 1 incide) başta olmak üzere-Fransa da makul bulmuştu. 2 — Sağ cenahların makul buldu- ğu bu tedbirin o harbe mâni olaca- ğı ümit ediliyordu. İngiltere harbe lâzım olduğu şekilde hazırlanmamış olduğu gibi Fransada halk ta harp psikozu işinde psikolojik Obuhran. Jar atlatıyordu. Avrupada Çekoslovakya için harp cimek istiyen vatandaşlara tesadüf edilmiyordu. Sağ cenahlar bu nok- tayı esaslı bir istinat noktası yapa. ruk faşist rejimlerin zaferine âdeta gönüllü olarak hizmet ediyorlardı. 3 — Münih anlaşmasını takip e den günler Avrupada cephelerin da. ha sarih bir surette tebellür etmesine imkân bıraktı. Zannolunabilir ki, İn- giliz diplomasisi Avrupada diploma. tik tebellürün inkişafı için böyle bir ameliyata lüzum görmüştür. Nitekim Münih anlaşmasını takip eden hâdiselerde İngiltere merkezi , Tarı üzerinde bulunan büyük ve kü. çük devletler İngiltereye ve biribir- lerine daha yakın bir vaziyet aldılar. Bugünkü demokratik devletler ve ta. raftarları karargâhının birlik man- zarası bu hâdiselerle biraz daha ba. riz bir hal aldı. 4 — Sağ cenahlar sosyalizme karşı bir bekçi telâkki ettikleri faşist re, Jimleri muvaffak etmek için hes tür. lü yardımları eksik etmiyorlardı. Bilhassa Hitlerin blöllerini takviye edecek, ona yeniden cesaretler ve- reçek şekilde fiili yardımlarda bulu. nuyorlardı. Meselâ devlet işleri ha Kında mahrem raporlar hep bu sağ İÜ cenah şahsiyetleri tarafından verili- yordu. Demokratik devletlere rağ- sıklet olmak üzere imparatorluk yol-' men Hitler blöfleri böylece emrivâ-| kiler ihdas edebiliyordu. “MM ünih anlaşması bu noktalara istinat eder. Fakat bugün 939 senesinde tekrar Münih psikolo- Jisine avdete lüzum yoktur. Çünkü # kisa zaman, bir çok meseleleri kökün. den halletmiştir. Mesel Faşist hareketlerin İngiliz impara- İ torluğunu yıkmak hedefini takip et. tiğini, küçük devletleri birer koloni haline koymak arzusunda bulundu- ğunu bütün dünya sarahatle idrük etmiştir. Artık harp korkusu ile “ne isterse yapsın, sözü dünya insanla. Tısın şkafasından silinmiştir. Avrupa ve Asyada yaşıyan milletlere bu şu- uru telkin eden, onları harp psiko. zundan uyandıran mukavemet İrin harbe hazır olmanın zaruretinj fârâk ettiten mihver devletlerinin müfrit prObagandaları olmuştur! Bugün yalnız “devletler değil, Şemiidüzrin fertleri sulhün ancak si- # Jâhla korunabileceğine kanaat getir. xniş bulunmaktadırlar, Sağ cenahlar hatalarını idrâk et- yniş, heticelerini fil halinde gü Je görmüşlerdir. Çekoslovskyayı par- çolatan, Arnavutluğu koloni haline soyan âkıbetteki meşum hisselerinin #ydece düşmanlarına yataklık etmek. en İberet olduğunu anlamışlardır. jvgün sağ cenah zümreleri de Münih 'nlaşmas gibi bir anlaşmadan kaçın- aktadırlar, * Münih anlaşmasından sonra ge den hâdiseler milletlerin ancak mü- İÜ pMâh anlaşmalarla sulhü koruya. piları şuurunu takviye etmiştir. Bu pbeplerle Münih tekerrür edemez. i | Fakat her şeye rağmen Münih psi- #olojisimin bir kere daha tekrarı dün- | 7e sulhünü korumaktan ziyade, onu | trmok, harap etmek olur. Buna teşebbüs edecek en küşük veya en büyük devlet intiharı göre atmadan böylebir işe girisemez. ; İ vi | ktâ) Çünkü Avrupada doğan yeni emni»| imi yet havası bir daha faşistlere kanma. | mak, bir daha onlara lokma atma. İnak suretile tahakkuk edebilmiştir. > Şöçük bir müsaadekârlık basta İn. Ülğiire olmak üzere demokratları Yti- j karsızlaştırabilir. Bunun neticesinin Ü Jerelere varabileceğini idrâk güç de- “ildir. tüf ' Meli 5 2 © Lüleburgazda Yangın —i€ Lüleburgiz — Burada bir yangın İL ıkmıs, bir fırınla yeni yapılmış bir “ekerei dükkân: ve bir köfteci dük- #iri yandıktan sonra söndürülmüş- “a İngiltere Ile Fransa Ihtiyat Tedbiri Alacak Başı 1 incide müş para satın alınmış olduğunu ve Almanyaya para kaçakçılığı yapıldı. ğım tesbit etmiştir. Polis bazı tevki- fat yapmıştır. Bir Berlin telgrafında da, Alman! askeri hazırlıklarının geniş mikyasta | devam etmesine ve Polonyaya karşı | gazetelerin şiddetle hücüm etmele- tine rağmen hemen harekete geçil- yaesi için henüz bir karar verilmediği bildiriliyor. Ayni telgrafta Nüren- berg köngresinden vazgeçildiği hak- kındaki haberlerin de doğru olmadı- ği ifade olunuyor. Diğer taraftan Alman gazeteleri, tamamile motörlü olarak yapılacak sonbahar manevraları (o dolayısile, Brux, Freiberg, Chemmlitz, 'Zwickan ile Bohemya ve Moravya hudutları da dahil olmak üzere bütün bu mın- takalardaki yolların 10 eylülden 18 eylüle kadar yalnız askeri vesaitin seyrüseferine açık bulundurulacağı- ni yazmaktadır. Bir Varşova telgrafına göre, Dan- zig'e Polonyadan gönderilen erzak hakkında her üç ayda bir akdolunan anlaşma İki taraf arasında Üç ay için yenilenmiştir. Bunun siyasi hiçbir mânası olmadığı tasrih edilmekte- ir, Dunzigte söylediği nutukta demiştir ki: “Bugünkü hudutlar idame edile- mez. Bu mesele tasavvur olunabile- cek he fedakârlık pahasina olursa ol. sun halledilmelidir. Almanyaya ilti- hakımız pek yakındır. İstikbalden tamamile eminiz. Danzig Alman o- lacaktır.” Alman gazetelerinin hücumları Alman gazeteleri, Polonya çatmak için en küçük vesileleri bahane et- mekten çekinmiyorlar. Bu gazeteler, Polonyayı vaziyeti zehirlemekle, de. mokrasileri de Polonyayi teşvik ve dünyayı harbe sürüklemekle itham ediyorlar. Polonyanın gümrük kontrolü me- selesi hakkında yerilden cereyan ©- den Leh » Danzig müzakereleri dola- yisile “Dantziger Vorposten,, gaze- tesi Danzig arazisine giren es7âmn kontrolü ile alâkadar olmayan bazı Pölonyalı gümsük O memurlarının mevcudiyetine serbest şehrin taham- mül edemiyeceğim! yazmaktadır. Sosyalist partisinin resimi gazetesi de şöyle diyor; “Artık geri gidemiyecek kadar İ- lerledik. Eğer harp yapılmak istenil. miyorsa tatmin edilmemiz lâzmdır Davet, tazyik edici mahiyettedir, Fakat bazı tereddütler de mevcut ol- duğu görülüyor. Söylenildiğine na- zaran, Förster geçenlerde Danzigin | ne zaman Almanyaya ilhak edilece- ğini Hitlerden sormuştur. Hitler, “Gönlüm hemen, fakat şuurum biraz sonra diyor,, cevabını vermiştir.” Nazi teşkilâtı reisi Förster, bugün İtalyanlar da bedbin görünüyor İtalyan matbuatı, vaziyetin çok ciddi olduğunu yazmakta ve tehlike. di siyasi mesuliyetini tamamile de- mökrasilere atfeylediği Polonyanın hattı hareketini takbih eylemekte- dir. “Voce d'İtalia,, diyor ki: Kati an yaklaşmaktadır. Danzig ve koridordan doğan bu gergirlik artık devam edemez. Bu mesele derhal halledilmelidir. Bu mesele izanla mı yoksa kuvvetle mi halledilecektir? Bu, Polonyanın elindedir. Polonya Danziği muhafaza edemiyeceğini ö- tedenberi biliyordu ve esasen Gdy- nia'yı da bunun için kurdu. Danzig Polonya için ne bir hayati mesele ne de istiklâ! meselesidir. Sade bir iz- zetinefs işidir. Demokrasiler Pelon- yanın tam ve mutlak istiklâline mal olacak bir ihtilâf çıkarmak için bun- dan istifade" ediyorlar. Polonyanın düşünmek için daha birkaç günü kal- mıştır. Polonya sulh İle daha istik- Yâlini kurtarabilir. Yeter ki Fransa ve İngiltereyi bir tarafa birakarak Almanya ile doğrudan doğruya mü- zakerelere girişsin. “Almanların maksadı sarihtir,, Bütün bunlara rağmen, Polonya vaziyeti sükünetle mütslea ediyor. Alman propagandasının aldığı mahi- yeti mevzuubahs eden “Güzetta Pols/ * diyor kiz “Bu yalancı propagandanın hedef. leri gayet açıktır. Evvelâ, Alman j dit mahiyetinde telâkki edildiği tak- Macar Hariciye Nazırı Tekrar Almanyada Londra, 20 (Mususi) — car Hariciye zarı, İtalyadan tekrar Almanyaya geçmiş ve bir rivayete göre, Gratz'a gel miştir. Macar Nazırının, Alman ri. enlile tekrar görüşmelerde bu. lunacağı tahmin ediliyor. Diğer taraftan Macar ziraal- çilerinin lideri, bugün bir nu- tuk söyliyerek, © Maearistanın Alman hayat sahası dahilinde gösterilmesini şiddetle protesto etmiş, Macaristanın bu gibi te- şebbüslere mukavemet edece- ğini söylemiştir. * Roma, 20 (A.A.) — Hariciye Nazırı Kont Ciano, Arnavutluk» tan yarın gelecek iken bu ak- şam ansızın tayyare ile Roma- ya dönmüştür. Ma- İ İ | i — | milletini kışkırtmak ve onu Polon- yaya karşı bir harp yapmanın zsruri olduğuna kandırmak. Bu gayret boşa çıkmışa benziyor. Çünkü Alman mil- leti endişe içindedir. Sonra, Almanların her şeye hazır alduğu ve Polonyanın Alman talep- lerini kayıtsız ve şartsız olarak kabul etmesinden başka çare olmadığını Varşovaya isbat etmek, Almanlar bunda da aldanıyorlar. Şunu ihtar edelim ki, herhangi bir! müzakereyi düşünmezden evvel Ber. Jin'in bugünkü konuşmak tarzını de. ğiştirmesi zaruridir.” Fevkalâde tedbirler İngiliz ve Fransız gazeteleri, bey- nelmilel vaziyetteki gerginlik İle meşguldür. fax'ın ansızın Yorkshire'den Londra- Ya avdeti beynelmilel vaziyetteki va- hametin artması İle alâkadardır. “Sunday Express” gazetesine ge len malümata göre Fransanın ve İn- gilterenin gelecek günler zarfında husule gelebilecek istisnal vaziyeti karşılıyabilmeleri işin tedbirler itti. haz edilecektir. Bu gazetenin yazdı- dina göre Macaristanın askeri işgal altına alınması Polonya hükümeti ta- rafından memleketi istiklâlini teh-| dirde Fransa ile İngiltere, Polonyaya verdikleri garantiyi tatbik odecek- lerdir. Siyasi “Sunday Dispatseh,, gazetesinin omubarriri, Lord Hali- fex'ın Hariciye Nezaretine avdeti- nin İngiliz - Japon müzakerelerinin &kâmete uğradığına dair Tokyodan alınan haberlerle ayni zamana lesü- düf ettiğini yazmaktadır. Paris gazetelerine göre “Figaro” gazetesi. enternasyona! gergönliği mevzuubahs ederek diyor ki: “Macarlar, mağrur ve ananelerine kıskançlıkla bağlı ve ne olduğunu! ve hâlâ Avrupadaki mevcudiyetin! müdrik bir millettir. Macaristanın, kanun olarak yalnız doymak bilmez iştihasını tanıyan komşusunun fazyi. kı altında, düşmüş olduğu feci va: yeti anlamak ve dikkatle takip mek lâzumdır. Macaristanın Hitler Almanyası içinde kaybolması ihti- mali fikrini Avrupalılık hislerile ya- « TAN ılli Şef Edirnede (Başı 1 incide) ketleri üzerinde Başvekil ve Nufis Vekili ile görüşmüştür. Hazırlanan plânın tatbikinde dev- let yardımının Iizumunu duyan Bü. yük Şef, bu farihi şehrin en yakın bir istikbalde mevkii ve tarihi kiymeti ile mütenasip bir hale gelmesi için yardımlarını esirgemiyeceklerini va-| at buyurmuşlar ve bu hususta Nafıa Vekiline şimdiden bazı direktifler | vermişlerdir. Milli Şef, bu izahattan sonra Edi nenin bel kemiğini teşkil eden ana yol üzerinde eheramiyetle durmuş. lar ve bu yolun iki tarafının Nafia Vekâletince açılması arzusunu izhar etmişlerdir. Bu suretle Belediyenin yükünün de hafifliyeceği mülalea- sında bulunarak bu mevzu üzerinde Başvekil ve Nafia Vekili ile gürü Edirrenin pek mühim ihti- yaçlarından birin! teşkil eden içme suyu üzerinde ehemmiyetle durmuş» lar, mevcut sıkıntının bertaraf edil- mesi hüsusundaki mütaleaları din- lemişlerdir. Böşvekil Refik Saydam su meselesini hal için esaslı bir tet- kik ve keşif yapılması lâzım yelece- ğini Reisieümhura arzetmiş ve mü- teakiben bu hususta Nafia Vekili ile görüşmüştür. Edirnede ehemmiyetli bir su Ss kıntısı var. Gündüz ekseriya su ak- mamakta, halk kuyu suyu kullan» mak mecburiyetinde kalmaktadır. Su meselesinin bu suretle halline karar verildiğini yerı gazetelerden öğrenecek olan Edirnelilerin sevinç- leri çok büyük olacaktır. Milli Şefin Belediyedeki #Meşguli- yeti yarım saat kadar sürmüştür. Müteakiben buradan ayrılarak hal kın alkışları arasında Karaağaçtaki ! hususi trenlerine gitmişlerdir. Ak- dir. Manevralarda son gün ! Edirne, 20 (Hususi surette giden arkadaşımızdan) — Yarın (bugün, | büyük Trakya o manevralarının son günüdür. Beş gündehberi devam e den muharebeler yarın gece nihayet bulacsktır. Bugün öğleye kadar kısa bir istirahati müteakip, harekâta tek. rar başlanmış, Mareşal Fevzi Çak- mak, manevra kumandanı ve kurm. heyetleri öğleye doğru manevra hasına gitmişlerdir. Mısır askeri heyeti, ecnebi ataşe-| şiyan hiçbir fert yüreğinde acı duy- madan kabul edemez, Eğer Almun, demir pençesini Saint Etienne kr lığınu kati olarak atmağa muvaffak olursa, zevahiri kurtarmak için her ne yapılırsa yapılsın, işin varacağı muhakkak orasıdır.” Nevyork, 20 (AA) Z Dr. Gal lup'un idaresi altindaki efkârı umu- miye enstitüsü Avrupada hark çık- tığı takdirde Amerika halkının Tuna hareketini anlamak için yaptığı an- ketin manidar “ neticelerini neşret- mektedir. “İngiltere ile Fransa, İtalya 'le Almanyaya karşı harbe girdikleri tekdirde Amerikanın da harbe sü- rükleneceğini zannediyor musunuz?” sualine Amerikanın her tarafından gelen ve muhtelif tabakaların düşün. celerini aksettiden cevapların yüzde 76 sı müsbettir. militerler, diğer davetliler ve gazete- ciler, yarınki manevralarda bulun. mak üzere yârın sabah (bu sabahi sa- at 5 de hususi bir trenle İstanbuldan Edirneye geleceklerdir. Misafirler, bir müddet istirahatten sonra grup- lar halinde manevra sahasına gide- ceklerdir. Mısır heyeti Edirnede Evvelki gün şehrimize gelen dost ve kardeş Mısır ordusunun topçu Tümgenersl Hüsnü Ezzoydi paşa ri- yasetindeki Mısır askeri heyeti dün akşam Sirkeci istasyonundan 8.5 da kalkan trenle Trakya manevraları sahastna hareket etmiştir. Heyeti, Mareşal namına manevra- lara davet eden göz genel komutarı Tümgeneral Hüsnü Rıza Ünsal da heyete refakat etmektedir. Misafir heyet, dün sabıp. Ayaza- Iğaya giderek Süvari Binicilik okulu. nu ziyaret etmiş ve oradan da Be- beğe giderek öğle yemeğini sefaret- hanede yemiştir. Saat 15:30 da sa. farethaneden hareket eden heyet 16 da Taksim meydanına gelmiş ve as- keri merasimle selimlanmıştır. Hüsnü Ezzeydi Paşa ve maliyetleri bölüğümüzün önünden geçerek âbi- deye merasimle bir çelenk koymuş, ve bu sırada bando, Türk ve Misir milli marşlarını çalmıştır. 21-8.939 İnönü, evvelki gün Kırklarelindeki tetkikleri sırasında izahat alırlarken ; Büyük Trakya manevralarının E- dirne havalisinde yapılacak olan son harekâtile, 25 ağustostaki büyük res- migeçitlerde bulunmak üzere davet edilen ecnebi sefaret ataşemiliterleri dün akşam saat 8.5 da Sirkeci İstas- yonundan kalkan trenle Edirneye hareket etmişlerdir. Davetliler ara- sında İngiliz, Fransız, Sovyet, Al- man ve İtslyan ataşemiliterleri de bulunmaktadır. Hava Hücumu Başı 1 incide ri, eşiklerin yarıkları, hava gazi ve elektrik borularının geçtiği delikler ve bacalar koyu arap sabunu, alçı, İcamcı macunu, sodeli suya veya zey- tinyağına batırılmış kaba bez, mu. şamba, zamklı kâğıt ve benzerleri ile iyice ukanmalıdır. Yapıştırma işinde çiriş, kola ve benzerleri maddeler kullanılabilir. İstanbulda depo olarak (Okul İsnılan birçok bodrum katları Var. dir. Bu kârgir depolar veya bodrum- lar çok güzel sığnak yeri olarak kul. lanrlabilirler. “3 — Bankalar, büyük yazıhaneler apartmanlar gibidir. Bu gibi binalar çok sağlam olduklarından bunların bodrum katları kendi memurları |. çin çok güzel sığınak olurlar. Şu ka. dar ki: Bunların sığnak olarak kul. lanılması için mühendis nezareti al. tında potrellerle ve betonlarla tak- viyeleri icap edecektir. Bu gibi bü. yük binaların bodrum katları sığnak olarak kullanılınca havasının değiş. tirilmesi için dahi tertibat lâzımdır. “4 — İstanbulda bulunan ve kâr. ir olan camiler, medreseler sığnak olarak kullanılabilirler. Bu gibi ca- milere tam bir mermi isabet ettiği şünülür ve bunların duvarlarının ve kubbelerinin parça tesirlerine karşı dayanıklı olduğu hesaba katılırsa İ bunlardan istifade etmek faydalı ©. lur. Bir ahşap evde bulunmaktansa bir esmide bulunmağı üstün görmek lâ. İ zimdır. Bununla beraber bir camide bulunmaktansa bir siper sığnagında bulunmayı daha üstün görmek icap eder, Yangın bombalarına karşı “5 — Havadan gelecek zararların büyüklerinden birisi de yangın bom- balaridır. Husüsile ahşap binası çok olan yerlerde bu yangın bombaların. dan çıkacak yangınları çabuk bastır- mak lâzımdır. Yangın bombaları pat- layıcı olmayıp yakıcıdır. Bunun için yangın bombalarınm düştüğünü gö- ren herkes korku ve telâş ilo kaçma. Yıp bu bombaların üzerine kam ve. ya toprak dökerek örtmelidir. Yan. gın bombalarını kum ve toprak ile söndürmek esastır. Yangın başlamış ise su İle söndürmek çaresine baş vurulur, Gündüzleri evlerde çok defa yal. nız kadınlar bulunacağından bu yan- gm söndürme işini kadınlarımız ba. I şarmak -mecburiyetindedirler. “6 — Yangın söndürme tertibi her evde hazırlanmış olmalıdır. Bununla beraber eskiden İstanbulda olduğu Tekrarlanacak İgibi her mahallede yangın söndürücü tulumbacılığı yeniden kurmak ve belediyenin nezareti altında bulun. Idurmak ve icabında işletmek zaru. ridir, 1 — Belediyeler kendi semtlerin- de sığınak olmıya elverişli yerleri a- İhali içimsığiınak halimde bulundurma- lıdırlar. Yerebatan sarayı, kale burç- ları, eski yer altı mahzenleri ” gibi yerler sığmak olarak belediyelerce hazırlanabilir ve hazırlanmalıdır. Yi- ne belediyelerce parklarda, şehir baş- luklarında, kale diplerinde sığınek yapılabilir ve yapılmalıdır. Belediye- nin bu husustaki teşebbüslerine her semt ve mahalle halkı en büyük yar- dımı yapmalıdır, “8 — Tayyare bombaları tesirile su borularının patlaması ihtimsli her #oman mevcuttur, Halkın bu gibi za- manlarda susuz kalmaması için İstan bul evlerinde ötedenberi mevcut olan kuyu ve sarnıçların düzeltilmesi ve mümkün İse arttırılması faydalı o- lar, “9 — Sivil halkın havaya karşı ko- Tunmasi hususunda bütün lüzumlu tedbirleri bildiren (Hava korunma- sina) ait nizamname, talimatname ve İ tetimatları bütün halkımızın okuma şam yemeğini trende yemişler ve ge-| takdirde fazla zaylat verileceği aşi.) sını, öğrenmesini ve öğrendiklerini ceyi Belediye binasında geçirmişler. kâr olmakla beraber tam isabetin de | tatbik etmesini tavsiyeye lâyık görü- İpek az ihtimal ile vaki olacağı dü-İrüz., .. Güneş Takımı e Birinci Oldu (Başı 7 incide) dullak, Mehdi, Hüsnü, İs- mall). Günün en mühim yarışları Sıra günün en mühim müsaba- kalarına gelmişti. Bu“ yarışların neticesi İstanbul şampiyonunu ta- yin edetekti. Bu mühim müsaba- kalara tek çifte yarışı ile başlandı. Tek çifte: Müsabakaya Güneş, Galatasaray, Fenerbahçe, Beykoz, Beylerbeyi fıtaları girdi. Yarış çok çetin oldu. Çekişme yarış sonuna kadar devam etti. Yarış ilk anda Beykoz, Galatasaray arasında mü- cadele içinde geçerken Güneş yeti- şerek her iki fıtayı da geride bi- rakarak birinci oldu ve dereceler şu oldu: 1 — Güneş (Afiliya) 10.58 2 — Beykoz (Mehmet) 11.33 3 — Galatasaray (Ali) 12.6 Umumi tasnife göre Sampiyonü tayin edecek kidem- sizler yarışlarında iki birincilik ve 10 puvanla Güneş İstanbul birin- cisi, Beykoz 3 ikincilik, 9 puvanla ikinci; Galatasaray 7 puvanla ü- çöncü oldu.