17 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ant 17.8-9i9 Sulh Cephesinin Şartları Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Ss ulh cephesinin hedefi, sülhü korumak ve tecavüzün kökü. nü kırmaktır. Tecavüz zihniyetini ve tecavüz siynsetini temsil eden ve her hiri Avrupada bir milletin ka- nile bulaşık mihver devletleri, sulh cephesinin kati azmi karşısındı adım adım geriliyor. Danzig mesele- sini sulhen halletmek (eereyanının son günlerde siyasi mahafili meşgul etmesi üzerine, sulh cephesi ile mih- vercilerin masa haşına geçerek ko- nuşmaları ihtimalini de akıllardan geçirmiş olduğu için, böyle hir vazi- yet karşısında sulh cephesinin şart. ları ne olacağı da ister istemez dü- şünülmtiştür. (Times) gazetesi dün- kü sayısında hu şartlardan bahsedi- yor ve bunlardan birincisinin. silâh- sızlanmak için teminat verilmesi, İ- kincisinin Almanyanın bayat sahası nazsriyesinden feragat etmesi, üçün. cüsünün Çek milletine kendi mukad- deratına hâkim olmak hakkının ve- rilmesi olduğunu anlatıyor. (Times) İngiltere hükümet maha- fili ile alâkadar olduğu için onun i- İeri sürdüğü bu şartların İngiliz ma- hafilinin düşüncesini ifade ettiği söy- lenebilir. Şartların birincisi, bütün Avru- panm belini büken silâhlanma yarı- şın durdurmayı, silâhsızlanma ce- reyanına müsbet bir şekil vermeyi istihdaf ediyor ve bunun için AL manyadan garantiler isteneceğini atıyor. Her halde bu garantilerin söz ve taahhütten ibaret kalmaması lâzımdır, İkinci şart, Alman tecavüzünün kendini haklı göstermek için uydur- duğu “hayat sahası,, mazariyesinden vazgeçmektir. Başka milletler tarı fından da kabul ve tatbik edildiği takdirde bütün dünyayı anarşiye sürüklemekten başka bir işe yaramı- yacak olan bu nazariye milletlerin mukadderatına sahip olduklarını ta- ımamağa İstinat eder. O ık Riahası Şümbiğuna güvenen Lafalın, yumruğu daha sz kuvvetli olana “Senin toprağın benim yaşamama lâ. zım. Benim yaşamam için sen ölme- lisin ve bütün varını yoğunu bana bırakmalısı, demesi ve dediğini yapmasıdır. Almanya Çekoslovakya- yı bu zihniyetle parçaladı ve yine bu zihniyetle bütün şarki ve cenubu şarki Avrupada fermanferma kesil- mek istedi. İtalya, Arnavutluğu bu rihniyetle istilâ etti ve asil, civan. mert bir milleti boyunduruk altında yaşatmak İstedi. Bu nazariye yaşadıkça tecavüz ruhu yaşar ve tecavüz rulu imha o- dilmedikçe bu nazariye ölmez. Silâhsızlanma teminatı ne kadar sağlam olursa, tecavüz ruhu üzerin. deki tesiri de o kadar kuvvetli olur, Çek milletinin tekrar mukaddera. tma hâkim olmasını anlatan üçüncü şarta ilâve edilecek bir şey varsa © da Arnavutluk milletinin de mukad. deratına hâkim olmasının otemini- dir. Arnavut milletinin mukadderatı- na hâkim olması Çek milletinin mu- kadderatına hâkim olması derece. sinde mühimdir ve zaruridir. Bu noktanın unutulmaması Üze- rinde bütün kuvvetimizle ısrar ede- riz. Çünkü ancak bu sayede Balkan- larda ve şarki Akdenizde sulhün kurtulmasına imkân vardır. Mısırda Yeni Kabine Henüz Kurulamadı Kahire, 16 (A.A.) — Yeni kabine. yi teşkile memur Ali Mahir Pasa, buhranı hal için istişarelerine o de- vam etmektedir. İyi malümat alan mahafil, buhra. nın'bu kadar uzun sürmesini ekseri. yeti teşkil eden Sadi ve Liberal par- tilerine dayanan bir kabine teşkilinin zorluklarına atfeylemektedir. Asıl güçlük kabineye alınacak adamların ve bunlara verilecek nezaretleria tak simindedir. Ali Mahir Paşa, mühim nezaretleri kendi noktai nazarında olanlara ve bilhassa Hariciye Nezaretini eski na. Zır Yahya Paşaya vermek orzusun. dadır. Halbuki iki ekseriyet partisi bu şerait altında kabineye giremiye- teklerine karar vermiştir. S ON ilde TAN HABERLER Avrupada Manevra Yapılan Yerler semi Haritadan Takip Ediniz <3 rltadaki rakamlar, Avrupada HH gösteriyo: 1» İtalyanın Hindeki Po vadi sinde Fransız Alpları tarafından ge dikleri tahmin olunan 100,000 düş man 200,000 İtalyan tarafından mu- kavemet görüyorlar. 2 ve 3 — Şimali Almanyada “düş- man tayyareleri,, Şimal denizine ve ayunu yapıldığı yerleri Baltık İlmanların: ve pebirlerine hücum ediyor ve mukavemet görü- yorlar, 4 — Romanyada hududu civarında 900,000 asker talim yüpı- yorlar, 5 — Türk askerleri Trakyi hir mana eşiyle 5. ÜANLECE LALUU AMED or. 7. Fransada bir milyondan faz- Is söker Majino battı ve İtalyan hu- dudu üzerindedir. 8 — İngiliz ve İtalyan donanmala- rı Akdenizde devriyeler yapıyor. ri bal ; i Sıhhat Vekilinin Sıvastaki Tetkikleri Sıvas, 16 (TAN) — Sıhhat ve İ mai Muavenet Vekili Doktor X Alataş buraya geldi. Merasimie ker. şılandı. Hastahaneleri gezdi, şehrin ve vilâyetin sıhhi vaziyeti hakkında malümat aldı. Gördüklerinden mem. nuniyet beyan etti. Vekil Sıvasta yeniden 500 Kişilik ir hastahane ile bir çocuk bakım e- Vi açılmasına karar verildiğini müj- deledi. Buradan Samsuna hareket et- ti, merasimle uğurlandı. sase aseaaeaaeesee eyes eee. meaeebeğnem | : | i rerenaesae ep sane oanas0 enes aasamnend Ankara, 16 (Tan Muhabirinden) Tiyatro, sinema ve konserlerden dev. let veya belediyelerce alınmakta ©- lan damga, tayyare, ve belediya 10. Da - hizcelerinin miktarma ve alınma şekline dâir 0. lak yeni kanun. meriyet mevkiine İ girmiştir. Bu yeni kanunla Du kabil vergiler bugünkü nisbetlerine göre, İbir miktar'daha indirilmektedir. | Yeni hükümlere göre, damga, tay- sire ve belediye resimlerile Derülâ. İ ceze hissesi olarak bir kuruştan aşağı İ olmamak üzere yüzde on resim'alı. nacak ve kesirler vahide iblâğ olu- nacaktır. Ordu evlerinde ve yalnız ordu mensuplarile ailelerine tertip edilen sinemalardan ve hayır cemiyetlerile, mektepler, halkevleri, spor klüpleri tarafından gösterilen filmlerden bu | kabil resimler alınmıyacaktır. Bu resimler biletler üzerine Mali. ye Vekâletince bastırılacak hususi İpulların yapıştırılması suretila tah. İ sıl olunacak ise de muayyen şehirler» de matbu damga vazı da caiz olabi- lecektir, " Bu gibi yerlere parasız olarak gi- Tiyatro ve Sinema Duhuliyelerini Belediyetayinedecek Devlet ve Belediye Resimleri İndirildiğinden Duhuliye Fiyatları da Ucuzlatılacak mler â aktır. Yeni kanunda mühim bir çok İ cezai müeyyideler de vardır. Fakat | kanunun asıl mühim noktası tiyatro, | sinema, konserlerden mevki #til rile İalınacak dühuliye ücretlerinin bele. diyeler daimi encümenleri tarafından tesbit olunacağı hakkındaki madde. sidir. Ancak Maliye veya Dahiliye Vekâletleri bu ücretlerin yüksek t yin edildiğine kani olurlarsa fiyat. larda icap eden tadilâtı yaptırtacak- tar. Belediyelerce tsyin edilen fiyat - lardan fazla para alan eğlence yerle. rinden evvelâ yüz lira para cezası a. lınacak, tekerrüründe bu misline çıkarılacaktır. Yeni kanun mucibince alınacak re- | simler, bilet bedeline dahli edilmi. yecek, biletl, cektir, r üzerinde gösterilmiye. Diğer taraftan yeni kanun mem- leketimize dışardan ithal edilecek o- lan filmlerin gümrük rasminde, ice. bında tadilât yapmak için Vekiller Heyetine salâhiyet vermektedir. ceza beş Japonlar Yeniden Harekâta Başladılar Hongkong, 16 (A.A) — Japonlar Hengkongdaki İngiliz ordusuna 48 seatlik bir preavis'den sonra Hong“ kong hudutları boyunca karadan ve havadan harekâta başlamışlardır. Hongkongun katiyen tecridini istih. daf eden bir hareketin mevzuubahis olduğu zannediliyor. 1000 Japon as. keri Namsuna çıkarılmış ve Japon teyyareleri de Sumşunu bombardı- man etmiştir. Hâdise çıkarmak istemiyorlarmış Tokyo, 16 (A.A.) — Cepheden a- inan haberlere göre, cenubi Çinde. ki Japon krtaatı bu sabah, Hongkong İngiliz arazisi etrafındaki mıntaka- larda temizleme hareketlerine başla. İ mıştır. Saat birde Nanşana çıkan kıta bi- raz sonra «Kanton körfezinde Nasus- na ve'Çümçun hudut İstasyonuna varmıştır, Domei ajansının bilhassa kaydet- tiğine göre, Japon kıtaları, enternas. yonal mahiyette hüdiselere mahal vermemek için İngiliz arazisinin tam yakınına kadar varmamışlardır. Çinde İngiliz aleyhtarlığı çoğalıyor Hongkong. 16 (A.A.) — Chekiai ajsnsi bildiriyor: Tieniçinden 'alınan Hal şimalt Çinde İngil - | detlenmiştir. Tiençinin etrafında bü- tün gümrük hudutlarına ve yolların birleştiği noktalara Japon memurları konmuştur. Bunların vazilesi imtiyez miıntakasına sokulmak istenilen bü. tün İngiliz mallarını müsadere et- mektir, İngiliz eşyasını ihtiva eden bütün posta paketlerine derhal vazıyet edil- İ mektedir. Tiençindeki Japon matbu. atı, İngiliz ticaret müesseselerinin i. lânlarını kabul etmemek emrini al- mıştır. Büyük bir kısmı Chürch Of England Mission'a mensup olan bü. tün İngiliz misyonerleri vazifelerini terketmek mecburiyetinde kalmışlar. dır, Bunlar, alâkadar Japon servisi zdinde protestoda bulunmak üzere kişilik bir heyet göndermişlerdir. Fakat bu protesto, nazarı itibara a- nmamıştır, Harbiye Nazırı, Imparatorta tü Tokyo, 16 (A.A.) — İmparazor bu gün Harbiye Nazırı İtagakiyi kabul etmiştir. İtagaki, kendi nezaretine ait meseleler hakkında imparatora doğ- rudan doğruya izahat vermiştir. l İl © makabeledir. ' * 2 — Yuşoslavyadan Romany dir. earistan bududunda manevra tir. . * Almanya Yuğoslavyaya bir harp vukuunda atiğeki şurilar dahilinde bitaraf kalmasını teklif etmiştir; 1 — Avusturya hududundan Triyesteye kadar uzanan ve Yugoslav topraklarından geçen demiryolu mihver devletlerinin emrine verilecektir. yaya ve Arnavutluğa gi- den Demiryolunu mihver devletleri kontrol edecekler. 3 — Yuzoslavyanın bütün maden kaynakları mihver devletlerinin emrine verilecektir. Yugoslavya bu teklifleri reddetmiş ve Avusturya Ma RAMA AİN ie göre, manevralarda ha- tiyat efradına kıtalarına müracaatları tebliğ edilmiştir. Manevralar Ağus- tos nihayetinde Avusturya - Macaristan hudu. dunda yapılacaktır. Silâh altına davet edilen ef- radın miktarı 500,000 i bulmaktadır. Bu hare- ket, Berlin - Roma mihverinin yaptığı tazyika bir yapmağa karar vermiş. Romada resmen ilân edildiğine göre, İtalya 21 Ağustos ile 31 Ağustos arasında 500,000 kişiyi si- lâh altına davet etmektedir. Bu yeni efrat ile İtal- yan ordusunun mevcut kuvveti 1,250,000 i bula- caktır. Son Ciano - Hitler "Tanca vardır. Bunu cektir, cak ve kurtaracak istemesi kararlaşmıştır. Yeni Ispanyol kabinesi mil rin istediği adamlardan teşekkül etmiştir. Mihverin vereceği emirleri ifa kip edecek ondan sonra Ispanya Cebelittarıkı istiye. * . mülâkatında İspanyanın Tancayı edecektir. Programın başında Ispanyol fasının tevsili iddiası ta. * Alman matbuatı sulhten bahsetmeye başlamıştır. Göbelsin gazetesi olan Angrif, Danzig meselesi münasebetile yazdığı bir yazıda diyor ki: “İngiltere hüküme: için dünya sulhünü koruya- bir plânla ortaya çıkma zama- nt gelmiştir. Bu plânda silâhların tahdidi, Avru- panın yeniden organize edilmesi, manda ve müs- temlekelerin âdilâne bir tarzda taksimi düşünü. lebilir, Birbirimize hücum etmektense böyle ya- pıcı bir surette çalışsak daha iyi olmaz mı?,, Kabuğumuzdan Biraz Çıksak! ondrada intişar eden Deyli Yazan: B. FELEK lk Mi- ror isminde hir günlük gazete var. Milyondan fazla basan bir halk gazetesi. İçinde en az politika olan bir gazete. Bu gazete İstanbula bir muhabir göndermiş. 9 ve 10 ağustos tarihli nüshalarında bu muhabirin bizim hakkımızda iki mektubunu neşredi- yor. Benim ingilizcem . kırktan sonra öğrendiğim için - pek kuvvetli değil Fakat yazının edâsından anlaşılıyor ki; David Walker adındaki bu mu- habir bizim hayli lehimizdedir. Bir kere yeni rejimde kadınların siyasi haklarını, mirasta, intihapta, memuriyette müsavat kazandıkları- nı büyük takdirle yazdıktan sonra; “Biz kendi medeniyetimizle övü- nürüz ama, Türklerin ecdadı olan Hititlerin İngiltere keşfedilmeden evvel ve İsadan on üç asır önce A- nadoluda bir medeniyetleri vardı.” Diye tarihimize kadar nüfuz et. mek arzusunu gösteren satırlar gön- dermiş. Bazı edebi pasajları dahi olan mektupta Türkiyeye pek çok Alman geldiği halde pek az İngiliz geldiğin- den de şikâyet eden ifadelere rastge. liyorsunuz. Gönül istiyor ki memleketimize ve t hakikatleri kendi e- izle dünyaya yaymak için hâlâ bir propaganda servisi or- ganize edemeyişimize mukabil bari bizi görüp anlamak için memleketi. mize gelen bu gibi dost memleketle- rin gazetecilerile temas etmek ve on- ları memlekette gezdirip tenvir ey- lemek üzere bir komitemiz, bit bü- romuz olsa! Bu fırsattan istifade ederek şura- yı söylemek isterim ki; bizim mem. lekete gelen her ecnebi gazetecinin mutlaka memlekete az çok yabancı vasıtalarla memleketi tanımak mec- buriyetinde kalması mukadderdir. Zaten biz Türkler - Neden bil mem - bir türlü ecnebi mahafil, ec. nebi gazeteciler ve memleketimizi İş veya zevk için ziyarete gelen ecne. bilerle temas etmeyi istemeyiz. Gerçi harplerin yabancılara karşı bizde doğurduğu emniyetsizlik his- sinin bunda ufak bir hissesi varsa da vatanperverliğin, ecnebi düşme! tarzında ve yanlış bir tefsire uğra- masının da bir hayli payı olduğu inkâr edilemez. birbirlerile anlaşıp koklasması belki asırlarca çalışmaya bağlı olan Fransızlarla Almanlar bile araların- da muhtelit komiteler teşkil ederek karşılıkıl birbirlerinin o memleketle- rine gittikçe ziyaretçilere kolaylık- lar gösterip rehberlik ediyorlardı. Son zamanlarda siyasi ufukların kararması üzerine lâğvedilmiş olan (Fransız - Alman) yakınlaşma komi. teleri bunların tip nümunelerinden- dir. Bizim de memleketimizi iyi tam- malarında, hakkımızda esaslı malö- mat almalarında fayda gördüğümüz ve elyevm mükadderatımızı mukad- deratlarına bağladığımız dostlarımız var. Bunların başnda kültürleri öte- denberi memleketimiz irfanı üzerin. de tesir bırakmış ve dilleri memle- ketimizde en çok konuşulan yabancı dil olarak yerleşmiş olan Fransızlar, arkadan da İngilizler geliyor. Hiç değilse matbuat, ticaret, sanat ve edebiyat gibi sahalarda Türklük âleminin fikir ve hislerini iyi öğre- pebilmeleri için bu dostlarımızla muntazam temas imkânlarını hazır. Lıyacak bir çare düşünsek, bir komi- te yapsak da ötedenberi olduğu gihi kabuğumuzda saklı kalmasak, Başka memleketlerde filin mu- harrir, falan zengin veya falanca tüccar bir ziyafet verir, bir çay ter. tip eder, bir gardenparti yapar. Ora. ya o memleketin ileri gelenlerini da- vet ettiği kadar ecnebi mahafilinin beykozlarını da çağırır. Fenebiler de buna mukabele ederler, Bö hassa yabancıların o memleketi iyi tanımasına firsat verir. Bizde bu yoktur. Türk cemiyeti (Lütfen sayfayı çeviriniz) eray