17 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

İli xi —— w , Kaza! Kaza! Kaza (Başı 5 incide) şey ve herkes kaza yerinde hazır ve nâzırdır. Fakat neye yarar ki fen he. nüz kaza İle fırlamış bebeyi yeri. ne sokamıy. ba döküp münasip bir şekilde ye- rine yerleştiremiyor, ve eceli kaza ile Cenneti Âlâya uçmuş canları, eski ten kafeslerine döndüremiyor. Sadece öldü raporu veriyor. Ağır. ları hastaneye kaldırıyor. Hafjile. ri sarıyor. Sakat kalanlar kalıyor. Kurtulabilenler kurtuluyor. Tet- kikat, tahkikat, isticvabat, zabıt varakaları, Okanunu (O mahsusun maddel mahsusası mucibince ih. malden, kazaya sebep oluştan, ne ceza vepilecekse veriliyor. Bunların hiç birine hiç birdi. yeteğimiz yok. Fakat kaza bizim ne diyeceği. mizi, ne demiyeceğimizi bekler, dinler ml? O yine işine devam! Yine yarda kaza, yamaçta kaza, virajda kaza, dümdüz şosede ka- zn. Anlaşılıyor ki ne derecede olur. sa olsun ceza, en küçük bir kazayı bile önliyemiyor; her şeyin yapıl. masına rağmen, e Şu son zamanlarda bir iki arpa boyu seyahat ettim, elime geçen her gazetede bir iki kamyon kaza. st okudum. Hangi gün okumuyo- ruz, Bunlara o kadar kanıksamış görünüyoruz ki bu sabah güneş doğdu, akşama gece olacak dedik. leri zaman nasıl gülümsersek, ka. zalara karşı da bir (tabii ve ola. kan şey) diyip geçiyoruz. Öyledir, çıkan can, kırılan kol bacak bizim olmayınea.. kazaya rızadan başka ne yapılabilir?! Kazayı ceza ile önlemek kabil olmayınca ne yapmalı? Bu da sual mi? Cevabını ben bi- le bilirim: Kontrol, konirolda devam, kon. trolda şiddet. ğilseler kalemimi kırarım. Ne metörlere bakılır, ne direk. siyonlara, ne frenlere, ne şasilere, pe de kullananların bir acaiplik. lerine,. Baktıklarını ispat edenlere karşı gönüllü olarak mülfteri yazi. yetine gireceğime söz veririm. Fa- kat benim tarafımdan Ispata hiç lüzum yoktur ki kazalar olmakta. dır ve kazaların hep benim tarif ettiğim arabalarda olduğu görül. mektedir, Bu arabalara on sekiz kişi yeri. ne yirmi sekiz kişi bindirilir, kim- se aldırmaz. Bu arabaların çoğymda ervata. dan krikoya kadar hiç bir tamir âleti ve yedek yoktur, kimse al, dırmar. Bu arabalar âmme servisine gi. rerlerken ne kıratta olduklarını gören, bilen, arıyan, soran yok mudur? Bü arabaları kullananların mad- di, manevi, fenni durumlarını yoklryan, sınava çeken, yollarda kollıyan bulunmaz mı? Bir gün, bütün Anadolu yolla. rında, ansızın bir kontrol baskını Yapınız; vaziyetin hazinliğini ve tahammül edilmezliğini görürsü. müz. Yarabbi o ne şoför ağadır, şoför efendidir, şoför beydir, veya böy şoför hazretleridir! Beni bilenler, bilirler ki ben $0- förlerin dostuyum, onların çektik- lerini bir Allah bilir bir de ben, onları her zaman dilim gücüm yet. tiği kadar müdafaa edegelmekte. yim. Fakat şoförleri... Bu lâçka, ö- Tüm arabalarını kullanmaktan çe- kinip utanmıyan omahlükları de. gil Bu biçim esnafın yasaklanması belki elli yüz kişinin —isterse bin olsun— geçimlerine ket vurabilir. Fakat bize milyonlarca yolcu va. tandaşın canları © geçimden mil yar defa daha çok lâzımdır. Bu arabaları her nasılsa kulla- nabilenlerin bir takımı İse yaban. cı, kimsesiz, yumuşak görünen yolcular için de kazalı belâli mah. İüklardır. Hikâyeleri uzun sürer, Bu arabaların milli müdafaa Bakımından da kazalı olduklarını “mrarla söylemek vicdan ve yurt ezilmiş beyni kalı- | (Başı 1 incide) ları kaldırma, ilik sıhhi müdavatı yapma ekiplerinden başka su bentle- ri, elektrik ve havagazı tesisatı gibi umumi müessese ve halk hizmetleri. ne alt tesisatta vukuua geldiği farzo. lunan tahribatı derhal tamir etmek için de ayri ayrı ekipler tefrik edil. miştir. Alâirm işareti gibi, düşman tayya- relerinin gittiği, tehlikenin zall oldu. ğu da yine canavar düdükleri vası- tasiyle halka ilân edilecektir. Bun. İlar da, tehlike düdükleri gibi üç da- kika devam edeceklerdir. Bu dü. dükler üzerine gerek umumi, gerek hususi sığınakların kapıları açılacak ve halk, bilhassa umumi sığınaklar. da yavaş yavaş, biribirile itişip ka. kışmadan çıkacaktır. Bir yanlışlığa mahal kalmamak ve (Başı 1 inelde) | ları namına Milli Şefe bir buket ver- di. Babaeskide Reisicümhurumuz 10,45 te Lülebur gözdan ayrıldı ve 11,15 te Babaeski. ye vardı. Burada da bütün halk s0- kaklara dökülmüş idi. Manevra ko. | mutanlarından bazıları ve diğer sivil | ve askeri erkân tarafından karşılanan | milli Şef, otomobillerinden şimendi. fer istasyonunda indiler ve daha ön-! ce Babaeskiye gelmiş olan hususi trenlerine geçerek on dakika kadar! istirahat ettiler. Müteakıben manevra komutanla. rını vagonlarına çağırarak vaziyet hakkında izahat aldılar. Bu esnada fe iltihak ettiler. İnönü öğle'yemeğini © trenlerinde yediler, 1330 da trenlerinden çıktı- lar ve refakatlerindeki zevat ve as- keri komutanlarla birlikte otomobil. lerle manevra sahasına hareket etti- ler. Yollarda köylüler Şef! karşılı- yor, şiddetle alkışlıyordu. İnönü gü- zergâhta rastlanan her köylü kafile- sile yakından alâkadar oluyorlardı. Manevra mıntakasında Havsada coşkun tezahüratla karşi- lanan İnönü saat 13.55 de manevra mıntakasına girdiler. Manevra umumi karargâhı ittihaz kırmızı kuvvetlerin bir karargâhina rastlıyan Milli Sef otomobillerinden indiler, çimenliğe oturup komutan. | lardan vaziyet hakkında izahat aldı-| lar, sonra bir muhabere teğmeninin verdiği malümatı alâka ile dinledi- ler. Saat 15.30 da Suleoğlu karargü- hana girdiler. Umumi karargâhta Bu sabah 8.30 da Edirneden oto- mobille kafile halinde hareket ede- rek Sulcoğlu karargâhına gelen Ms. reşal, Vekiller, manevra komutanla rı, diğer generaller ve amiral Şükrü Okan burada karşıladılar. Milli Şef karargâhevi ittihaz edi- Reisicümhurumuzu sanin başına geçtiler, Başvekil İle Mareşal yanlarında yer aldılar, ma- nevra kumandanı Orgeneral Fahret- tin Altay büyük bir harita üzerinde manevralar hakkında kendilerine i. zahat verdiler ve Şef bu izahatı bü- yük' alâka ile dinlediler ve süailer sordular, Babaeskiye &ödet Müteakiben ayrı ayrı kolordu ko- mutanlarının mütalealarını sordular ve geç vakte kadar kendilerini din- leyen İnönü sast 19.30 da Babaeski. Ni ye avdet buyurdular. Mili Şef, Babaeskide Riyaseticüm- hur trenine geçerek istirahate çekil. ler. Edirnelilerin bayramı İnönü bugünlerde Edirneyi teşrif —— ———— borcudur. Mer şey bir yana, ben yalnız şu iki moktaya dikkati çekiyorum! Vatandaş hayatı ve milli müdafaa. edilen Suleoğlu nahiyesine giderken | | len gazine salonunda büyük bir ma-|| Tayyare Hücumuna Karşı Yardımcı Gruplar Dün Egzersiz Yaptılar kiplerle beraber çalışarak yaralı ve. ya gaz yuttuğu farzolunanları taşi. yacak olan imdadı sıhhi otomobille. ri bütün bu faaliyetleri sırasında dü- dük çalmıyacaklardır. Aktif müdafaa faaliyeti Düşman tayyarelerinin mafraz hücum ve bombardımanlarına karşı ciheti askeriyece yapılacak aktif müd Vaaya gelince, tayyareler şehir üzerine geldikten sonra, eğer deneme gece vuku buluyorsa tenvir fişekle ri, gündüz vuku buluyorsa manevra fişekleri endaht edeceklerdir. Ciheti askeriye bu bombardımana karşr, şehrin muhtelif semtlerine ko. hulmuş top ve ağır makineli tüfek. lerle müdafasya girişecek, tayyare- leri düşürmiye veyahut kaçırmıya çalışacaktır. Bu esnada toplar har. tuç, makineli tüfekler de manevra - İfişekleri atacaklardır. İnönü Komutanlardan Izahat Aldılar edeceklerdir. Bütün Edirneliler yaşı- yacakları büyük bayram günlerine Hazırlanmış bulunuyorlar. Edirne baştanbaşa sevinç içerisinde İnöni nün teşriflerini sabırsızlıkla bek! yor Manevra münasebetile Edirne iki Recedenberi o elektrikle tenvir edil- di. Mimi Şefin ikametlerine Belediye dairesi tahsis olundu. Ordumuzun Kabiliyeti Çok Yüksek (Başı 1 incide) de inkişaf eylemektedir. Bugünkü harekâtta kılaların gös- terdiği yüksek kudret ve kabiliyet ta iştirak eden hava uçuşları ve salre gibi faaliyetler de ker türlü takdirin fevkindedir. Yarın (bugün) Edirnenin o şimeli şarkisinden bir kölordu taarruza ge-| çecek, mukabil taraf bu taarruzun matlüp neticeyi vermesi için İcap e. den yi harekâtte bulunacaktır. Macaristanın Mihvercilere Karşı Vaziyeti | Tesbit Ediliyor Londra, 16 (Hususi) — Macar Hariciye Nazırı Kon Csaky öğ. le üzeri Dektor Frik ile birlikte Salzburga gelmiş ve saat 15 te Fushl şatosunda Alman Harici- ye Nazıri Fon Ribbentrop tara. fından kabul edilmiştir. İki Hariciye Nazırının görüş. meleri saatlerce sürmüş ise de bu konuşmaların mevzuu ve verilen kararlar hakkında he. nüz hiç bir şey öğrenilememiş- tir. Kuvvetle söylenildiğine göre Kont Csaky, Almanyadan son. ra İtalyaya giderek Kont Ciano ile mühim temaslarda buluna- caktır. Romada yapılacak mü, zakerelerde İtalyan — Alman ve Macar münasebatının or | taya koyduğu meselelerin heye. | 6 umumiyesi üzerinde müde- velei efkârda bulunularak icap eden nihal kararlar verilecek. tir. Yalnız Macar Nalbi Amiral Hortinin Almanya ve İtalyayı | ziyaret edeceği haberleri doğru | | değildir. Romanyan: m Vaziyeti Bükreş, 16 (A.A.) — Müşahitler, Kral Karolün Romanyanın istiklâlini muhafazaya azmetmiş olduğunu bir kere daha teyit için Köslencede söy. lemiş olduğu nutka büyük bir ehem- miyet atfetmektedirler. Müşahitler, önümüzdeki manevra. lar için bir çok ihtiyat efradını silâh altına almış olan Romanyanın askeri fyaliyetlerine İşaret eylemektedirler. TAN İTALYANLAR Harpten Korkuyor Ve Kaçıyorlar (Başı 1 incide) Mütemadiyen top talimleri yapıyor- - Polttikadan, buhran ve harp lâ. fından bıktık usandık artık. Herkesin ağzında bu. lâf. Herp olacak m? Ne vakit olacak? Harp patlarsu ne oluruz? Bütün bu dedikodular, bü- tün bu korkular beyhude... Ben size söyliyeyim mi? Harp olmıyacak? — Niçin olmiyacak Lutgi? — Aman efendim, basit, size bunu bütün İtalyanlar söyliyebiliz. Çünkü biz Dansig için harbetmeyiz. Sinyor, hayır, biz deli değiliz. Hayır.. Hayır. Diyorlar ki Mussolini Hitlerin esiri- dir, Hayır, Sinyor, Mussolini aptal değildir, Danzig için bizim harbetmi. yeceğimizi bilir, Başka ne 'çin harp edelim. Zaten harp için paramız vok. Veri, vergi.. Boğazımıza kadar. Son. ra Mussolini bilir ki, biz Almanları sevmeyiz ve Almanlarla barp etme- yiz. çünkü harp olursa Almanların topraklarımıza girerek güzel İtalya. yı müstemleke yapmasından korka. rız. Biz nasıl harp ederiz? İngiliz muhabiri kiminle konuşsa hep ayni sözleri işitiyor. Sinemada Alman askerlerini gösteren filimlere ıslık çalındığını görüyoruz. Berlin - Roma mihverinin İtalyan vatandaşını ezdiğine şahit oluyor. Her tarafta Alman neferi, Alman tazyıki, Alman eli hissediliyor. * İşte Akdenizde İngiliz donanması. Jna ve müttefiklerine meydan okuyan İtalyanın içyüzü budur. Lideri ve milleti bu haleti ruhiyede bulunan bir milletten korkulur mu? Böyle bir millet harp edebilir mi? mama mami Bari Radyosuna Teşekkür! ” (Başı 6 nerde) Biçare Ermeni milleti! Türkiyede, bu toprakların hakiki a içinde, hürriyet, emniyet, ve sandet içinde yaşamakta olan bütün Erme. , İniler, her gece ezici bir hicap duya. rak kızarmakta, her gece sarsıcı bir İ hiddet, nefret, ve lânet duyarak sa- rarmaktadırlar Zira, kendilerine bu derece asil bir şefkatle, bu derece kardeşçe bir sevgiyle, ve bu derece dostça bir sa- mimiytle kucak açan hir vatana, kendi içlerinden birisinin dil uzat. ması, burada yaşıyan bütün Erme. nilere, pâyansız bir kadirşinaslığı bütün dünya önünde nankörce iha- net etmenin ağır hicabını duyurmak. tadır! Bize gelinee, kendisinde, kendi milletini bu vaziyete düşürmek hak. kını da gören o küstah Ermeniye minnettar, ve müteşekkiriz: Zira dünyada hiç bir kuvvet, Türk milletinin düşmanlarına karşı besle. diği milli hiddeti, milli hırsı, milli nefreti ve milli kini, “Bari, radyo. sunda havlıyan o Ermeninin kerih şivesi, ve müstekreh sesi kadar şah. landıramaz. Üstelik, “Bari,, radyosundan yük. selen o müstekreh şive, bütün dün. İl yaya her gece ispat etmektedir ki, İ- || tal, milleti, 18 milyonun içinden, vatanina ihaneti göze alacak bir tek Türk evlâdı bulamamıştır. Bunun içindir ki, Türk vatanına o || Ermeni serserisini havlatan Bari rad. yosu, her gece bütün dünyaya, yer. İ yüzünde, bu sefil vazifeyi o görecek bir tek Türk evlâdı bulamadığını iti. raf etmiş oluyor. Bu itibarla, biz. zavallı İtalyan milletine karşı sade merhamet de- | İğil, minnet ve teşekkür de duyuyo. Jiruz. Bu minnetimizi, ve bu teşekkürü. — İmüzü ödemiş olmak için, İtelyan milletine halisane, ve ciddi bir tav- siyede bulunalım: m Zabanes topraklara yan baka- cağına, kendi topraklarını, Alman. ların koydukları o dostane ©) “ha. ciz,, den kurtarmıya çabalasın: Yoksa, tek çizmesini de kaptırıp, yalin ayak kalacağı günler uzak de. ğildir! 17.893) Almanya, Italya İhtilaf | Meseleleri Hal Için Mutavassıt Arıyorlar (Başı 1 incide) ve Paris mahafili vaziyetin eninde sonunda bu neticeye varacağına İna- nıyorlar. | Sulh cephesinin şartları Nitekim Taymis gazetesi de bu- gün sulh cephesinin hedefleri hak. kında yazdığı bir başmakalede sulh cephesinin harbe mâni olmak, teca. vüz hareketine girişen mütecavizin mutlaka kaybedeceğini göstererek tecavüzün önünü almak için teşekkül ettiğini anlattıktan sonra makalesi. ne şu şekilde devam ediyor: “Lehistanın İstiklâline karşı vu ku bulacak her tecavüz, derhal mukavemetle karşılanacaktır. Sulh cephesinin bu kati azmi hiç bir şüpheye mütehammil değildir. Ru suretle müdafaanın tecavüze gn.|| Vip geleceği anlaşılacak ve müte. caviz, hiç bir iş başarmakta kud- reti olmıyacağına inanacaktır. O zaman söz sulh cepbesinindir ve sulh cephesi şartlarını ileri süre. cektir... Taymis vaziyeti bu şekilde tavzih ettikten sonra sulh cephesinin şart. larını üç esas ile hulâsa etmektedir. | 1 — Silâhsızlanma için garantiler || verilmesi, 2 — Almanyanın hayat sahası na-|| zariyesinden İcragat etmesi, 4 — Çek milletinin tekrar mukad- derstına hâkim olması. Alman gazetelerine gelince İngiltere ile Fransada vaziyet bu merkezde olduğu halde Alman gaze. teleri demokrasilerin herşeyi yanliş anladıklarını söylüyorlar. Deutsche || Allgemeine Zeitung diyor ki; “Paris ile Londra, Danzig stati meselesini müzakereye hazır bulun. duklarını bildiriyorlar. Fakat Paris gazeteleri Polonyanın haklarının Hn) hafazası lâzım geldiğini tasrih edi.| yorlar. Bu hal, demokrasilerin icap la ani ald lakı öeteriyer Bu vaziyet ise, Polonyanın tarzı hare ketini sertleştirmekten başka bir işe| yaramaz. Demokrasiler dalma Polon | yanın haklarım öne sürdükleri halde | Almanyanın ve Darzig'in hakların. İdan hiç bahsetmiyorlar. Garp devlet. lerinin 1939 da 1919 daki zihniyetle mi hareket ettikleri keyfiyeti süsle şayandır.,, Paris gazeteleri ise umumiyetle İn giltere ve Fransanın taahhütlerini Ma ederek Lehistana her yardımda bulunacağını bildiriyorlar. Otuz günlük bir mütareke Nevyork, 16 (A.A) — Nevyork Times gazetesi, Oslo Parlâmentolar Birliği Konferansındaki Amerikan heyeti reisi Hamilton Fish'in “Ti. denstegn,, gazetesine vrdiği bir mü. Jeâkatı neşrtmektedir. Fish, bilhassa demiştir ki: “Salzburgta 14 Ağustosta Alman Hariciye Nazırı Von Ribbentrop'is ||| görüştüm. Kendisine, bir mütareke akdi suretiyle enternasyonal gergin. liğin izalesi yolunda bir teklif yap mak fikrinde olduğumu söyledim Fakat Ribbentrop bu hususta bed. binlik gösterdi. En vahim meselele. ri mevzuu bahsettik. Fakat mülâka- tımız gayet samimi olduğundan fazla hiç bir şey söylemiyeceğim. Bununla beraber, Avrupaya 30 günlük bir mütareke teklif edece. ğim. Bu müddet içinde Fransa, İn. giltere, Almanya ve İtalya Hariciye 'Nazırları, toplanacaktır. Eğer esoslı noktalar üzerinde mutabık kalamaz larsa bu meseleleri halletmek üzere, Belçika ve Norveç Krallariyle, İsviç- re ve İrlanda Reisicümhurlarından mürekkep bir hakem heyeti teşkil ilir... Berlin - Romanın teklifleri Brüksel, 16 (A.A) — La Nation Belge, gazetesinin Londra muhabiri, Almanya ile İlalyanın Vatikana no. talar göndererek Avrupa için 30 gün lük bir mütareke teklif etmiş olduk- lerini haber vermektedir. Bu notalarda İtalya ve Almanys hükümetlerinin Avrupaya müteallik ihtilâfları muslihane bir tarzda bal. etmek arzusunda o bulundukları ve garp devletlerine aşağıdaki nihal tek Bir Polonya Askeri Öldürüldü Dunzig, 16 (A.A) — Bugün İ saat 3.20 de Kholeng köyü civa- rında vahim bir hudut büdisesi | olmuş ve Danzig topraklarına | giren bir Polonya askeri öldü- rülmüştür. o Polonyalı asker, Danzig hudut muhafızlarının | ihtarlarına, tüfeğile nişan ol- mak süretile mukgpele etmiş ve Danzigli muhafiğlardan biri ateş ederek Polonyalı askeri Yurmmuştar. Bir hudut mıntakası kapalı Varşova, 16 (A.A.) — Oppeln - Silezya . dan bildirildiğine gö- re Alman makamları Rybnik mıntakasında hududu kapamış- lar ve telefon muhaverelerini | kesmişlerdir. Diğer cihetten Alman polisi- nin yukarı Silezyadaki Polon- yalıların pasaportlarını geri al- dığı © bildirilmektedir. Alman makamları bu vesikaların kon. trol edilmek üzere alındığını ve yakında sahiplerine iade e- dileceklerini söylemekte iseler de şimdiye kadar hiçbir pasa- port inde edilmemiştir. Bu tedbirler, Polonyaya çalış- mağa gitmeği âdet edinen Al man Silezyasındaki Polonyalı. | lari O mutazarrır etmektedir. Çünkü, bunlar pasaportları ol. madığı için bundan sonra mem- leketten ayrılamıyacaklardır. Cümhurreisinin nutku Vilno, 16 (A.A) — Polonya | lejyonları fırkasmın ve 1920 | de Polonya tarafından kazanı. | lan zaferin yıldönümü münase- heal Erü liyen Reisicümhur Mescicki de- miştir ki? “— iskinin zihniyetini taşıyan İmüsellâh kuvvetleri. miz bütün tazyik ve korkutma teşebbüsleri karşısında sarsıl- maz bir mukavemet göstermek- tedirler.” Bu yıldönümü münasebetile | Vilmo'da büyük merasim yapıl miş ve halk vatani tezahüratta bulunmuştur. Üç Polonyalı tevkif edildi | Varşova, 16 (A.A) — Damrip | makamları, bugün iki demiryo- lu memuru ve bir posta memw- ru olmak üzere üç Polonyalı tevkif etmistir. 70 kamyon polis tahşit edildi Varşova, 16 (A.A) — Damsig. den bildirildiğine göre Danzig polisine mensup 60 ilâ 70 kam- yon, Laneuhr civarmda Sport- platze tahşit edilmiştir. Bu | kamyonların harekete hazır bir halde niçin buraya getirilmiş | olduğu malüm değildir. Mfleri serdetmeğe oâmade oldukları beyan edilmektedir: 30 günlük bir mütareke. Bu mütareke esnasında her devlet, Fran sa, İngiltere, Almanya ve İtalya Ha- riciye Nazırlarının bir konferans ak. detmelerini temine medar olacaktır. 2 — Dört Hariciye Nazırı, Danziş meselesi için bir hal sureti bulmağa çalışacaklar ve bu hal süreti icabin- da Polonyanın tasvibine arzedilecek. tir. 3 — Denzig meselesi halledilebil- diği takdirde 30 günlük mütareke konferansının diğer muallik mese. leleri halledebilmesi için temdit olu- nacaktir. Almanya ile İtalya, notalarında tekliflerinin kabulü hususunun bey- nelmilel vaziyetteki gerginliği izale edeceği ümidini izhar etmekte ve Vatikanın Berchtesgaden görüşmele. ri esnasinda tertip edilmiş olan İtal. yan — Alman plânına manen müze. herette bulunacağı kanaatinde bu- Tumduklarını Hive eylemektedir.