5 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

5-8.939 İBUGÜN| Askeri Konuşmaların Mahiyet Ve Şumulü Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ha ve Fransız askeri heyet- İcst wugun Londradan hareket ederek Rusyaya gidiyorlar. Mosko - vaya vardıkları zaman & Voroşilofun riyaseti altında olan Rus heyeti ile görüşeceklerdir. Bu gibi askeri ko. nuşmaların gizli tutulması adettir. Fakat konuşulacak meseleleri tah » min etmek güç değildir. Üç memle- ketin diplomatları, yaptıkları anlaş- mayı, askerlere vererek bu anlaşma- nın tatbiki için imkânlar aramalarını isteyeceklerdir. Bundan başka “bil « vasıta tecavi meselesinin diple » matlar tarafından konuşulduğu gibi askerler tarafından © görüşüleceği şüphe götürmez. İngiltere, Fransa veya Rusya, to- taliterler tarafından doğrudan doğ- ruya bir tecavüze uğradığı takdirde, üç devlet birlikte hareket ederek bu tecavüze karşı geleceklerdir. Fakat nasıl ve ne şekilde? Bunu askerler tayin edeceklerdir. Sonra küçük devletlerin biri tota. Jiterlerin taarruzuna uğrar, yahut to taliterlerin memleket dahilinde ha - zırladıkları dahili mücadeleler yü - zünden büyük bir tehlike ile karşıla. gır ve yardım rse ne yapılacak? Askerlerin Moskova: konuşa » cakları en mühim meselelerin biri de budur. Şayet bu tehlikeye uğrayan devletler Rusyaya yakınsalar ve Rus ya derhal bunların yardımına kosa. caksa öteki devletlerin alacağı vazi- yet ne olacak ve tecavüze karşı ne şekilde hareket edecekler? Bu gibi hâdiselerin vukuu tak - dirinde kullanılacak askeri malzeme nasıl ve kimler tarafında ne nisbette temin olunacak? “Bilvasıta tecavliz” den maksat bar ker, eteği tezlerin be ETA olduğu için askeri müzakereler bu bahisle uzun uzadıya meşgul ola. cak ve büyük bir harp vukuu takdi. rinde nazarı dikkate alınması icabe. den bütün ihtimalleri hesaplayacak- tır. Bu gibi askeri konuşmalarda, bu gibi ihtimallerin hesaplandığı sıra: en kötü ve en vahim ihtimallerin ilk safı teşkil etmesi adettir. Bu vahim ihtimallerin en mühim. lerinden biri, bir İngiliz gazetesine göre, İngiliz ve Fransız donanması. nın mühim bir kısmı, şarki Akdeniz. de kalacak ve İngiltere ile doğrudan doğruya temas edemiyecektir. Bu takdirde bu donanma, İevazım ve mühimmatını nereden tedarik ede . cek? Rusyadan mı? Bu meselenin Moskovada gayet geniş bir şekilde tetkik edileceği an. aşılıyor, Fakat, askeri konuşmalar bu ka - darla kalmıyacak, hava silâht mü messilleri, İngiliz, Fransız ve Rus hava kuvvetlerinin mütecavize karşı birlikte hareket ve mütecâv m. keri kaynaklarını tahrip meselesini tetkik edeceklerdir. Levazım ve nakliyat ile alâkadar olan mütehassıslar, harp takdirinde hangi maddeler yüzünden o darlık çekileceğini | tetkik edecekler ve ona göre tedbir alacaklardır. Deniz. tiler Rusyaya harp malzemesi gön - dermek ve ihraç etmek meselesini halletmeğe çalışacaklar. Bütün bu meselelerin konusul - duğu sirada tecavüze karşı ahenkli ve birleşik hareketin temini belli baş- Lı meseleyi teşkil edecek ve bunun en geniş ölçüde teminine ehemmiyet verilecektir. Fakat, bütün bu konuşmaların de. vamı sırasında siyasi müzakerelerin meticelenmesi umulmaktadır. Çünkü askeri konuşmaları, ancak siyasi an. laşmalar teyit eder, — zılcahamamda Orman Yangını Kızılcahamam (TAN) — Karneci köyü civarındaki Akçederbent orma- nının Kadın boğazı denilen kısmın. dan yangın çıkmış, zamanında yeti- şilerek koruma efradi tarafıdan sön- dürülmüştür. Yalnız bir buçuk hek- tar kadar arazideki çam fidanları yanmıştır, büva,| 'İdün akşam saat 19,30 da Başvekil Metaksasın Milletine Mesajı geri Yunanistanda Dört Ağustos Şenlikleri Atina, 4 (A.A.) — Ağustos rejimi. nin üçüncü yıldönümü münasebet le Başvekil Metaksas Yunan letine bir beyanname neşretmi Beyannamede ezcümle şunlar yazi. lıdır: “Bugün, uzun süren maküs bir ta- Min yükü altında eğilen Yunan mil- letinin kalkındiğı ve başını kaldırdı. ğı günün üçüncü yıl dönümünü ku'- İuyoruz. İktidarı Kralın idaresi al. tında tam ve mutlak olarak ele al- dığımız o gündenberi üç sene geç- miştir, Zaman itibariyle pek kısa 0 lan bu üç sene, neticeleri itibariyle © kadar mühimdir ki, bizi bugün 1936 Ağustosundan bir asırlık bir devrenin ayırdığını zannedelliriz. Harici tehlikeler geldiği vakit, bi. zi hazır buldu. Geçen Nisandaki en. ternasyonal buhran bizi sıkı sıkıya birleşmiş, kuvvetli ve her ihtimale karşı koyabilecek vaziyette gördü. Bundan sonra dâ, fırtına devam et- tiği müddetçe artık hep böyle ola- cağız ve bu bulutlar geçtikten veya sulh güneşiyle — dağıtıldıktan sonra da yine bizi hiç bir şey biribirimiz- den ayıramıyacaktır. Nifak tohümu nu ekmeğe yelteneni boğacağız. Hepimiz anladık ki, Akdeniz âle- minin ortasındaki coğrafi vaziyeti- miz ve topraklarımızın şekli bizi kuvvetli olmağa mecbur ediyor, Ak- si takdirde, eskiden bir çok defalar olduğu üzere, ortadan kelkmamız Evvelâ askerlikçe kuvvetli olma- mız lâzımdır. İşte byınun içindir ki icap eden bütün fedakârlıkları yapı. yoruz. Gençliğin geçit resmi Atina, 4 (AA) — Mili Gençlik Metaksasın önünde ve umumi bir heyecan içinde parlak bir geçit yap mıştır, Affedilen mahkümlar Atina, 4 (A.A) — 4 Ağustos Bay- ramı münasebetiyle Kral, geçen se- neki Kandiye isyanından dolayı mahküm olanların geri kalan cezala- rını affetmiştir. izm iin Londrada Bir İnfilâk Londra, 4 (Hususi) — Bugün Sen Pol Katedral civarında, müthiş bir infilâk olmuş, havagazlarınn alev! alması yüzünden büyük bir yangın çıkmıştır. İnfilâk yüzünden 80 kişi yaralanmış, fakat ölen olmamıştır. Bütün civardaki evlerin camları kı. rılmış ve Katedralin bir çok camları da zarara uğramıştır.. Yangının ge-! nişlememesi için — çalışılmaktadır.) İnfilâkın gaz borularından birinin | patlaması yüzünden çıktığı anlaşılı- yor. için hazırlıklar başlamıştır. So" Paris ve Moskovada, cektir, Moskova, böyle daimi askeri anlaşmayı, ve süratli racağı fikrindedir. General Franko, kuvvetli bir İcede bunların suçlu oldukları tahak- Fransız askeri heyeti reisi General Doumeniç'in bu fikre taraftar olduğu söylenmektedir. * Altı İngiliz mühendisi gizlice Romanyanın Kös- tence limanına hareket etmişlerdir. Bunlar Kös- tence limanının tahkimatına nezaret edecek ve bu limanın, Romanyanın en müstahkem limanı olmasını temine çalışacaklardır. * İngiliz Heyeti nin Tetkikleri | Heyet âzası dünkü ziyaretlerinde Tetkikler yapmak üzere şehrimiz. de bulunan İngiliz sosyalist mebus- larından M. John Parker'in riyase- tindeki Ingiliz heyeti dün sabah Gü- ze! Sanatlar Akademisinde meşgul olmuş, Akademi müdürü Burhan Topraktan izahat almıştır. Heyet a. z4si Akademinin bütün şubelerini gezdikten sonra Fındıklıdaki Ismet İnönü mektebin! ziyaret etmiştir. Ingiliz heyeti, öğleden sonra da müzeleri ve camileri gezmiş, akşam saat 20.30 da Ankara mebusu Fajih Rıfkı Atay tarafından heyet şerefine Parkotelde bir ziyafet verilmiştir. Mi safirler bügün de Adaları gezecek ve akşam Ankaraya hareket edecekler. dir. CHAMBERLAİNİN DÜNKÜ BEYANATI Chamberla in, İki Ay Içinde Vahim Hâdiseler Olabilir Diyor Londra, 4 (Hususi) — Başvekil| ya arasındaki ticaret mmuahedesini iL. Chamberlain, bugün Avâm Kamara. | ga etmek ihtimali bertaraf olmamış. sının yaz tatiline girmesi münasebe- tiyle Uzaksark hâdiseleri etrafında beyanatta bulunmuş ve — sözlerini Avrupa vaziyetine getirerek şu şe - kilde bitirmiştir? “Önümüzdeki iki ay zarfında daha çok yakınımızda da. ha vahim ve daha mühim hâdiseler vukubulabilir ve asıl orlarla meşgul olmak lâzımdır.” Chamberlain'in Uzakşark hakkın daki beyanatı bilhassa beş noktaya istinat ediyor! 1 — Uzakşarkta İngi- z siyaseti değişmemiştir. 2 — Bu gün İngilterenin Uzakşarktu. Japon- yaya faik bir donanması yoktur. Fa- kat icabında İngilterenin o anavatan donanması Uzakşark sularına gide - bilir. Bunu söylemekten maksat teh- dit değildir, yalnız ihtardır. (3) Tien- sinde bulunan ve Japonlar tarafın - dan teslimi istenen Çinli tethişçi suç. lularının davası İngiliz makamatı ta- rafından tetkik olunmaktadır. Neti «| kuk ederse, teslim olunacaklar ve yerli Çin mahkemelerine sevkedile - eeklerdir. Şimdiye kadar hep bu 4€- kilde hareket edilmiş ve bu hareket Japonlar bu hayalidâ hâkim olduk- larını tanımıya vesile teşkil etmerciş tir. 4 — Gümüş ve para o meselesi, yalnız İngiltere ile Japonyayı & tar, Fakat bu muahedeyi ilga için 11 | y evvel haber vermek, sonra vazi - İyen Angınz “dGominyonlariyle müza- kere etmek lâzımdır. Lort Halifax da dün Lordlar ka- marasında gelecek aylar (zarfında Avrupada vaziyetin çok hazik olaca. ğını söylemiştir. Japon sefirlerinin içtima İsviçreden gelen haberlere göre Japonyanın Roma ve Berlin setirleri müşavirleri ve askeri | ataşeleriyle birlikte Villaest'te bir toplantı yap. mışlar ve bu toplantıyı (o müteakip neşrettikleri tebliğde mihver devlet. İleri ittifakı ile daha sıkı bağlılık vü. cude getirmek meselesini konuştuk- larını bildirmişlerdir. Bu sıkı bağlı - liğin bir askeri ittifak olup olmadığı müphem bırakılmaktadır. Askeri heyetler Moskova yolunda General Douminic'in riyaseti al -| tında bulunan Fransiz askeri heyeti bugün Londraya muvasalat etmiştir. Heyet yarın İngiliz heyeti ile birlik. te ve Leningrat yolu ile Moskova - ya hareket edecektir, 1300 tayyarenin manevrası Londra, 4(A.A) — İngilterenin | , hava manevraları sekiz ağustos ak. daha bir çok devletleri alâkadar e - der. İngiltere bu devletlerle temas halindedir. 5 — İngiltere ile Japon- LARA İN Moskovadaki İngiliz — Fransız askeri heyetini kabul vyet hükümeti, Londra, Fransanın 1958 tarihine kadar Çekoslovakyada bulundurduğu askeri heyete benzer karşılıklı daimi heyetler bulundurulmasını teklif ede. heyetler bulunmasının edbir ulmayı kolaylastı- donanma inşasına karar Dahili harp esnasında batan ve ekserisi yük şamı ile 11 ağustos arasında yapı cak ve bu manevralara 1300 tayya - 28 Kişi Yaralandı 1 Kişi Öldü Uşak Yolunda Feci Bir Otobüs Kazası Uşak, 4 (A.A) — Dün Gediz. U. şak şosesi üzerinde ve Uşaka beş ki- İometre mesafede Söğütlüçeşme mev kiinde feci bir otöbüs kazası olmuş- tur, Burada yapılacak bir düğüne İşti- rak etmek üzere Gedizden otobüsle gelmekte olan ve içlerinde çocuklar da bulunan otuz iki kişiden yirmi se- kizi otobüsün devrilip yuvarlanması neticesinde ağır ve hafif olmak üzere yaralanmış ve bir kişi'de ölmüştür. Hâdise, bu kazadan kurtulan yol. culardan biri tarafından haber veril. miş, bunun üzerine vaka mahalline derhal sıhhi imdat otomobili ve sih- hat memurları gönderilmiş, müddel- umumi ile hükümet tabibi yerinde meseleye vazıyet eylemişlerdir. Yaralılar Memleket hastahanesine nakledilmişler ve burada hastahane sertabibi ile Devlet demiryolları ve şeker fabrikası operatörleri geç vak. te kadar yaralıların tedavilerile meş. gul olmuşlardır. Tren arabaya çarptı Uşak, 4 (A.A) — Bugün Afyon- dan İzmire geçen posta treni, Hama ile Lanaz arasında makinist sinyal verdiği halde arabacının dikkatsizli- ği yüzünden bir yaylı arabasile çar- pişmiş ve bu çarpışmada atın birisi yaralanmış ve birisi de ölmüştür. A- raba içindeki yolculardan birisi ağır, diğeri hafif yaralanmıştır. Yarahlar trene alınarak tren sat 12 de Uşağa gelmiştir. Hastalar Memleket hasta. hanesine yatırılmış ve tren yoluna devam eylemi; Bir Kadın İki Çocuğiyle Kendini Pencereden Attı ELE Zoraki Şefkat! Yazan: B. FELEK aşlangıcı ne olduğunu hatirla. yamıyorum. Mahkeme bir çocu ğu falandan alıp falanca (anasına vermeğe karar vermiş ve bu karar icra edilmiş. Lâkin on yaşında olan çocuk eskidenberi birlikte yaşadığı kadının yanına kaçmış, Öteki ana tekrar mahkemeye baş vurmuş: Çe- cuğu tekrar bulmuşlar ve tekrar be. |, riki anasına vermişler, Mahkeme kararı, adliye faaliye. ti, kanun hep bunlara hürmetimiz dır. Lâkin, affedersiniz baylar nlar! Ben bu zoraki şefkat « ten bir şey anlayamadım. On yaşındaki çocuk mahkeme nin anası diye karar verdiği kadına; — Ben seni istemem di lemem! İDiye bağırırken; — Adalet budur! Deyip yaka pa- ça kızı öteki kadına vermek bir icra dairesi faaliyeti olsa bile doğrusu ha. yat zaruretlerine intibak (eder bir manı rzetmiyor. i Dün kaçan çocuğun bugün tek İrar kaçmıyacağı ne malüm? O za. man mahkemeden karar almış olan | kadın tekrar baş vuracak, çocuğu tekrar arayacaklar, tekrar teslim Tekrar firar. Nihayet günün birinde adliyenin de: — Yahu! Bizim, çocuk arayıp a. nasma teslimden başka İşimiz yok mu? Demesi muhtemeldir. Ben, hüngür hüngür ağlayan ve “seni istemem” diyen bir çocuğa: — Ah evlâdım! Diye kucak acan | ananın duygusunu bir türlü tahlil e- demiyorum. * Rakıların derecesi iniyor Rakıların © derecesi azaltılıyor. Şimdilik kırka indirilmiş, daha son. ra 23 gradoya kadar İnecekmis. Bu hafif dereceli rakılar piyasaya çık « | tıkça sert rakılar da piyasadan pey. derpey çekiletökmiş. Ayyaşlar ve rakı amatörleri “için. kederli bir haber! Lâkin sıhhat bakımından lüzum. lu bir tedbir. Hayatın her safhasıyle, fanilerin her tabakasıyle az çok te « mas halinde olan bizlerin yaptığımız | Şikago, 4 (A. A.) — 40 yaşında bir kadınla biri 7 ve diğeri 5 yasında iki çocuğu hep birlikte kendilerini şehrin merkezinde kâin bü telin on ikinci katındaki apartıma - nm penceresinden (o atmışlardır. Az kalsın yoldan yaya geçenlerin üzeri. ne düşerek ezeceklerdi. Her üçü de telef olmuştur. Almanyada Benzin Sıkıntısı Berlin, 4 (A. A.) — Berlinde oto- mobillere benzin tevziinin ciddi tak. yidlere tabi tutulduğu görülmekte - dir, Bazı tevzi merkezleri ancak mu. tad müşterilerine on litre kadar ben. zin dağıtmakta, diğer müşterilere İse 5 litreden fazla benzin verememek. tedirler. Bu takyidatın, samıçlı vagon ek- sikliği dolayısıyle nakliyatta tesadüf edilen müşkülâttan mı, yoksa gittik. çe artan ordu ihtiyaçlarmı karşıla mak üzere bazı tedbirler alınmış ol. masından mı neşet ettiği malüm de. ğildir. Hamburgda da vaziyetin ayni ol. re iştirak edecektir. | vapuru olan 132 gemi lar denizden çıkarılacaklardır. muhtaçtır, Bunun için de Franko, için Franko parı nun Londra ve Parisli lunmiya mecbur olac: lamışlardır. İlk pari ları yapılmaktadır. lacaktır Eski Çek ordusunun maktadır, Geçen hafta bunlardan 742 pilot Parise var. mıştır, Bunlar Çekesi lonyaya iltica etmişlerdi. Şimdi Fransaya geçmek- tedirler, ye İngilizler Hindistandan Mısıra asker sevkine baş- vet yola çıkmıştır. Bu kuvvet 15 Ağustosta Mısır- da bulunacak ve Süveyş etrafınâ yerleştirilecek- tir. Mısırda Hint ordusu efradı için erzak depo- duğu bildirilmektedir. nin yerleri tesbit edilmiştir. Bun- Bu plânın tahekkiıku le sıkı ticari münasebetlerde bu ağı tahmin edilmektedir. ti olarak 5000 kişilik bir kuv- Yakında bu kuvvet arttırı- ie tayyare pilotları Fransaya kaç- lovak; işgali esnasında Po. müşahedeler devlete irat temininden | başka hizmeti olmıyan bu © içkinin bizim halk kitlesi üzerinde geniş tah. ribat yaptığını, gençler, kadınlar, or. ta yaşlılar ve ihtiyarları sarmış olan, bu belâlyı yalnız gradosunu azalt makla başımızdan ( atamıyacağımızı gösteriyor. Bence devlet memurla rinin, hangi tahsil derecesinde olursa olsun bütün talebenin, © üniformalı © devlet mensuplarının aleni yerlerde gradosu ne olursa olsun rakı içmele. rini yasak etmeliyiz. Gerçi bu fikir derhal tatbik edilebilir bir sey değil, dir amma şimdiden ve tedricen işe başlamak, müsbet neticeler verebi lir. Bundan başka önce de Yüâzdığım 3 gibi açık rakı satan yerleri ve İngil. terede olduğu gihi satiş o zamanını tahdit ederek istihlâk kolaylıklarını ortadan kaldırmalı ve nihayet yavaş yavaş piyasada bulunmıyacak © hale getirmeliyiz. Ben ne olursa olsun, rakının za . rarını azaltacak olan bugünkü ted » birleri bütün kalbimle takdir ve tas. / vip etmekte, fakat onları bu âfedi karşılayabilmekten çok daha zayıf gördüğüm için yukarıda © yazdığım tedbirlerin tatbiki lüzumuna İşaret, te israr eylemekteyim. Pariste rakı satışı yasaktır. Rakı satan bir dükkân birincisinde on beş gün muvakkat olarak ve tekerrürün. de müebbeden kapatılır. Rakı yek tur diye de orada ne neşe, ne İştiha, ne de keyif eksilmiştir. Bizde de ol- mayiversin bu zıkkmı İspanya Faşistlerinin Salâhiyelteri Londra, 4 (Hususi) — İspanyada General Franko tarafından bugün neşrolunan bir emimame ile İspan- Ya falanjlarının (faşist teşkilâtının) salâhiyeti son derece genişletilmek- tedir. Harici işler, maarif, matbuat, Propaganda işleri, sıhhi imdat ve po lis istihbaratı, falanjlar tarafindan idare olunacaktır. Falanjlara karşı © son vaziyet aldıkları bildirilen ana- meci muhafazakârlar da, falanj teşs kilâtına alınacak ve bu teşkilât 5 Ayrılmıyacak hale getirilecektir.