5 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN KL EE 2 Lr ln OYSA İstanbula Dostça “Gelen İlk ,Harp Gemisi Yazan : M. Turhan TAN iz Türkler, herhangi bir şeyin Azami hadde yükselen güzel. | ini, temizliğini ifade için: “Kız bil” tâbirini kullanırız. Çünkü kız, ikesizliğin ve ayni zamanda tazeli. Rin, inceliğin, güzelliğin © remaidi ız mefhumuna - eski Türklerin ine göre - kir sığmaz. Nebati gonca neyse İnsan zümresi için kız odur. Bana bu pek kuvvetli ve pek za. tâbiri aziz misafirimiz Sir A. D. İghamın kumandası altında mıza gelen Worspite dritnolu dört terpito muhribi hatırlattı Dritnot, gerçi, bir bakımdan deniz «jderi gibi görünüyor ve muhripler © pek heybetli, o pek kuvvetli öjde- yavruları olmak zehabimi uyan - iyor. Lâkin gemilerin biçiminde! bedii tenasüp, baştan aşağı tebarüz ttirdikleri o yüksek temizlik gözö » getirilince o koca harp ejderi 4şta olmak üzere hepsi için “kız gi. ” tâbirini kullanmamak elden ge , > İstanbulun limana dostça gelen ilk harp misini de, misafi 1 gemiler dolayısıyle hatırlama - benim için miimkün olmadı. Bu gemi - benim bildiğime göre. Rusların Forteresse (Tabya) ndlı ve k toplu bir harp sefineleridir ki Karlofça muahedesinden sonra ve 1699 tarihinde (limanımıza büyük Petronun elçisi Ouk » 'u da Osmanlılar payitahtına O sirada hükümdar İkinci Mus - idi. Ona, Rusların siyaset bakı. | dan düşmanı olan devletlerin el. Şi Don nehri kızâklarında bir i harp gemisi yapmakta olduğu. u haber vermişlerdi. Fakat vezir - o, mehir ağzındaki (tersanelerde yapılan gemilerin ancak nehirde do- aşıp Karadenize çıkamıyacağını te. ettiklerinden hünkâr - şimalden ek donanma tehlikesine karşı - terih bulunuyordu. Fakat Bus ansızın © İstanbula o gelip Ve Sarayburnu önünde durup m topu atmıya başlayınca gafilİn: rm ödü kopayazdı ve o gün - den sonra Osmanlı sancağının Kara. denizdeki hâkimiyeti, daha doğrusu yegüneliği suya düştü. ke 'us bayrağı da artık gemileri üzerinde dalgalanarak radenizde dolaşıyordu. © Bununla Oberaber kaydetmeğe buruz ki İstanbula dostça gelen harp gemisi sadece bir elçi getiri. lu. Bugün lmanımızda konukla- dost ve müttefik devletin harp mileri ise hize ve dolayısıyle bü - n cihana sulh vaadediyor, sulhün Di dayurmak istiyor. - vade kıymet verenlerle o yanlara ne mutlu?.. * sesi giktaşta Buy Maydar Ünsalat iz Han, Cinel Moca, Üş Ay Yatak e eemünierm eühüler ve Devri. Hint Denizlerinda Türkler Kanaat Kitaphaneleri mıştır. Hürmetler. MT.” eni Buğday Mahsulü Gelmeğe Başladı İki gündenberi piyasamıza yeni > mahsülden bol mıktarda buğday ge- “ tedir. Dün de 678 ton ithalât İmuştur. Yumuşaklar. 5,265 . 5.34 ler 4,31 - 5,24, kızilcalar 5,14. 5,24 kuruştan satılmıştır. Kurubakla 30, çavdar 4,10, ketentohumu 9,31, şyemi 5,16, yeni susam 14,30 ku. lan satılmıştır. ç Yeni Yıl Fındık Mahsulü Görele (TAN) — Bu yıl findik ahsulünün beş ağustostan evvel İanmaması ve 15 ağustostan ev - vel de pazarlara getirilmemesi İlân ) olunmuştur. Bu sene fındık, bere gili. Mahsulü toplamak üzere ci. kazalardan da isciler (o gelmeğe rihemıştır. CU Türkleştiği günden! iz olan bu gü.) İye başlanmıştır. Amerikalı Bir Kadın T Şehrimize Geldi, 6& Tanınmış Amerikalı kadın muhar- | ritlerden Mrs, Mirtle Robinson, Tür- kiyeyi Amerikalılara yakından tanıt» | ç mak maksadile bir eser hazırlamak | için Türkler arasında tetkikat yap. mak üzere şehrimize gelmiş bulunu. yor. Sirkecide Özipek Palas oteline misafir olan Amerikalı muharrir şun ları anlatmaktadır. “— Yaptığınız inkılâpları, yenilik- leri, terakkileri, Amerikalılara anla. tabilmek için bir eser hazırlıyacağım ve bu maksatla geldiğim memlek: İnizde tetkikatım bir ay kadar sürö cektir. Buradan Ankaraya giderek, hükümetiniz erkânile temasa çalışa- cağım ve müssseselerinizi gezeceğim. kay me safede olduğu için Amerikalılar ara- tında Türkiye ve Türkleri yakından bilmiyenler vârdır. Hattâ Amerikada Türkiyeyi hâlâ esrarengiz bir şa meşnleketi olarak tanıyanlara bile te. sadüf edilir. Buraya gelmeden önce dolaştığım Balkan memleketlerinde Türk ailelerile tanıştım. Türk kadın. larının misafirperverliğine hayra- nım. Nezaketleri her millette bulun. maz. Hele çocuklarınm güzelliği, gür. büzlüğü ehemmiyetle nazarı dikka | | Gazinocular Tenzilâta Yanaşmakistemiyorlar « Eğlence yerlerinde, geçen - seneki | tarifeler üzerinden, müskiratlan yüz- de 15, mekülât ve meşrubattan yüzde | 10 tenzilât yapılması surette bir tife tatbik ettirilmesi hakkında be- lediye daimi encümeni tarafından ve- rilen karar her kazada tatbik edilmi- Eğlence yerlerinin, hemen yüzde doksan nisbetinde bu kararı kabul ederek tarifelerini ona göre hazırla. dıkları alâkadarlar tarafından temin edilmektedir. Encümenin kararı yal. niz eğlence yerlerine deği de-tatbik edilecektir. Bu kara: şısında Otelciler Cemiyetinden bir | heyet, dün Vali ve Belediye reisini ziyaret ederek yüzde on tenzilâtlı bir | tarife kabul ederlerse zarar edecek. | lerini beyan etmişlerdir. Vali mese- leyi tetkik ettireceğini söylemiştir. Bazı gazinolar ve eğlence yerleri sehipleri de dün belediyeye müraca. at ederek tenzilât yapmıya imkân bu- İamadıklarını söylemişlerdir. Beledi- ye bu gibilere, itiraz hakkına malik olduklarını, Belediye Datmi encüme- | nine tetkik ettirilmek üzere tahriren | müracaat etmelerini, bunlara cevap olarak bildirmiştir. ————— Gazoz Şişesi Patladı Beyoğlunda bir gazoz fabrikasın. da çalışan Mehmet bir gazoz şişesi- nin patlaması neticesinde elinden a- ğırca yaralanmış, tedavi altına alın mıştır. dertleri ari İ pılmaktadır. Bahariyede, Türkiye Için Eser Yazılacak etkikat Yapmak Üzere ördüklerini Anlatıvor timi celbetti, Istanbula gelince şüphesiz daha! çok Türk kadım gördüm ve haycan- lığım bir kat daha arttı. Diyebilirim ki, bugün Türk kadını Amerikalı ka- dından farksızdır. Bir bankada bir- çok Türk kızlarının nasıl ciddiyetle çalıştıklarını gördüm ve onları tıpkı Amerikalı gibi buldum. Biz caddeler- de halkın yi ine, nakil vasıta. larınâ binip inişine ehemmiyet veri» | riz, Memleketinizde bu cihetleri de tetkik ediyorum. Size şunu söylemek isterim ki, A. merikalıların bir kısmı Türkler hak. | kında pek fazla malümat sahibi ol- mamakla beraber Amerikada Atatür- kü bilmiyen yoktur ve onu çok iyi tanırlar; Amerikanın tarihi büyük şahsiyeti Abraham Linkolne benze- tirler, Büfün Amerikalılar Atatürkün asrın yetiştirdiği en büyük adam ol | duğunda birleşmişlerdir. Dünyanın her tarafında olduğu gi. bi Amerikada da kadınlar harp ol. maması için bütün gayretlerini sa tediyorlar. Bir harp çıkarsı! buna A. merlkanın da iştirak edeceğine ve demokratlarla elele vereceğinde şüp. | he yoktur... Mebuslarımızın nkü Tetkikleri Istanbul mebusları dün Usküdara giderek halkla temas etmişler've i dinlere'şlerdir. Usküdar| Halkevmae — Yerierimi MEVUSİNTEİ an Usküdarlılar, kasabalarının da imar hususunda ihmal edilmeme- sini, Üsküdarda bir lise binası, bir de halkevi binası inşasının temin e. dilmesi temennisinde bulunmuşlar. dir, Mebuslar bunları not ederek meş | gul olacaklarını vandetmişlerdir. iliği. Balkanların En Büyük Sineması Kadıköyünde, Istanbulun, hattâ Balkanların en büyük sineması “ya- Kadıkö Helkevinin karşı sırasında yapılmak- | ta olan bu sinema 2500 kişi istiap e- decek bir büyüklükte olacaktır. So. Zuk ve silak hava tertibatını, hem film, hem piyes temsili için sahnele. ri ihtiva eden sinema 15 eylülde açı- | lscaktır. Gar kay Yeni Bir Cadde Şehir plânında Şişlide yapılacak bin kişilik hastanenin arkasından geç mek üzere yeni bir cadde açılmasına | karar verilmiştir. Bu cadde tramvay depolarından sonra Şişli Büyükde- | re cadesinden ayrılarak yeni hastane | ve likör fabrikasının arkasından ge. Satie Tahkikatı Refi Bayarın Men'i Muhakemesi İstenildi Satic binasının satışından do. Zan yolsuzluk tahkikatı hakkın müddeiumumiliğin — hazırladığı iddianameler evvelki gün suç - lu sanılan on üç kişiye tebliğ e dilmişti. İddianameler otuz ye. dişer sayfa tutmaktadır. Müd - suçlulardan eski Reasürans şir. keti umumi müdürü Refi Bayar hakkında meni muhakeme ka. rarı verilmesini diğerleri hak - kında da satışa fesat karıştır - mak, evrak imha etmek, vazifey suiistimal ve ihmal suçlarından dolayı ceza kanununun muhte - Mf maddelerine göre tecziye e . dilmek üzere mahkemeye veril melerini istemektedir. , Yusuf Ziya Önişle,, Tahir Kevkep hakkında ceza kanunu. nun 205, 240 ve 339 uncu mad. deleri mucibince takibat yapıl ması istenilmiştir, Suçluların ikisi © Ankarada oldukları anlaşıldığı için iddi nameler posta ile gönderilmiş. tir. Kanuna göre suçlular bu iddianameye üç gün içinde iti rax edebilirler. Dün İstanbul » daki mevkuf ve gayri mevkuf suçlulardan hiç birisi iddinne - meye itiraz etmemişlerdir. Yal. niz mevkuf suçlular dün avu - katlarını davet ederek tevkif - hanede görlişmüşlerdir. Bunla - rın itiraz edecekleri anlaşılmak. tadır. İtiraznamelerini bugün ol. mazsa'yarın dördüncü sorgu ha. kimliğine vereceklerdir. Ankara Valisi İstanbu'da Ankara valisi Nevzat Tandoğan, in, bir ay kadar kalmak Üzere şeh- rimize gelmiştir. Ankara valisi / darpaşa istasyonunda Belediye rel muavini LAtfI Aksoyla bir çok ehib- bası tarafından istikbal edilmiştir. Değ a, Çamlar İçin Yangın Terbiatı Hfaiye Müdürlüğü, çam yangınla. rında İstimal edilmek üzere Büyük. ada ve Heybelladanın tepelerinde bi- rer su deposu tesisi için Belediye ri. yasetine proje İle beraber bir teklif yapmıştır. Ayrıca orman muhafaza taburu kumandanı Atıfla beraber çamların korunması hakkında hazır- arı Yaporu dün Vali ve Beledi. ye reisine vermişlerdir. Hasta Hamallar Muhtelif hamal bölüklerinde ça. lışan hamallar arasında bir kısmının çalışamıyacak derecede hastalıklı ol- duğu görülmüştür. Bunun için bülün hamallar sıhhi bir muayeden geçiri. lecektir. Hamallık yapamıyacak de- recede sıhhi vaziyeti fena olanlar çerek Yıldız caddesile birleşecek! kadrodan çıkarılacaktır. Iktısat Vekili Sergiyi Gezdi Milli Sanayiimiz' İçin İftiharla Kaydedilecek Bir Tekâmül Gördüğünü Söyledi Dün Yerli Mallar Sergisi çok kala- balık olmuştur. Şehrimizde misafir bulunan Ingiliz bahriyelileri grup halinde sergiyi gezmişlerdir. Hatay İpavyonunda teşhir edilen bütün eşya satılmış olduğu için Hatay Ticaret o- sin, tiş mağazası açılmasına karar ve-| iştir. Bu eşya Hataydaki fiyat ü- zerinden satılacaktır. Hatay Ticaret odası umumi kâtibi Celâl bugün İz. mirden dönecek ve açılacak Hatay mağazası için hazırlıklara başlıyacak tır, Dün şehrimize gelen Iktısat Vekili Hüsnü Çakır da dün sergiyi gezmiş. . Iktısat Vekili, yarınki "Istanbul, ibank ve deri sanayii, ma- ipekli mensucat ve kauçuk mamulâtı pavyonlarını gezerek veri- len izahatı dinlemiştir. * Vekil, Hatay mamulâtını çok be. ğenmiştir. Bahçedeki pavyonları da | Altı Otomobil Kazası Oldu Evvelki gece Maslak yolunda bir otomobil kazası olmuş, 25 yaşında bir gencin ölümü ile'neticelenmiştir. Vaka şöyle olmuştur: Yunan tebaasindan Fransua Kons- tantinin idaresindeki Paris plâkalı ve 158594 numaralı otomobil Büyük- dereden Şişliye doğru giderken Der bent karakolu önünde karşısından derhal ölümline sel yet vermiştir. Otomobil şoförü doğruca Derbent ka- rakoluna giderek hâdiseyi haber ver- miştir. Biraz sonra vaka mahalline giden jandarmaların cesedin cepleri. | ni aradıkları zaman bunun Mevidiy: köyünde 2 numaralı tâş ocağında ça. Uişan 25 yaşında Mehmet Kemal ol- duğu anlaşılmıştır. Şoför adliyeye teslim edilmiştir. # Şoför Mehmedin idaresindeki 3077 numarali otobüs Harbiyeden geçerken Feriköyünde oturün İ2 ya- şında Şevkete çarparak sol köprücük kemiğinin kırılmasına sebebiyet ver- miştir. 4 Şoför Ivanın idare ettiği 541 nü- maralı hususi otomobil İstiklâl cad. desinden geçerken Kumbaracı yo. kuşu sakinlerinden 11 yaşında Mi- halle çarparak başından yaralamış. | tar. * Vatman Ahmedin idaresindeki Şişli . Fatih tramvayı Perapalas ote- li önünden geçerken 1102 numarali otomobile çarpmıştır. Tramvayın ö- İnünden fırlıyan otomobil bu esnada yolun sol tarafında durmakta olan 316 numaralı otomobile çarparak her ikisi de ehemmiyetli surette hâsara uğramıştır. * Şoför Nibadın idare ettiği 3073 numaralı otobüs Osmanbeyden geçer S — Lise mezunuyum, ilkmek. tep muallimi olabilir miyim? C — Bulunduğunuz yerdeki ma- arif müdürlüğüne müracaat ede. rek muallimlik £ istiyebilirsiniz. Ortamektep muallimi olmak için ise şimdiden müracaat etmek şar- tiyle Eylülde Üniversitede açıla. cak ortamektep muallim muavinli ği imtihanına girmek lâzımdır. * S — Kız Enstitülerinin yatılı cü sınıfına geçtim. Kaçıncı sınırı. na girebilirim? C — Üsküdar kız enstitüsünün yatılı kısmı vardır. Pansiyon üc - reti iki yüz liradır. Memur çocuk. larından yüzde 10 tenzilât yapılır. kısmı var mıdır? Ortaokulun üçün- SORUNUZ, CEVAP VERELİM Kayıtlar ağustosta başlar. Birinci sınıfa ilkokulu bitirenler kabul e- dilirler. Kazanırlarsa muadil sı » nıfa kabul edilirler. Orta okulu bi. tirenlerle, liseden gelenler imti - hansız dördüncü sınıfa alınırlar, yalnız meslek derslerinden husu - si bir program takip ederler, * S — Hususi orta okulları ik mal edenler, liselere girmek için imtihanş tabi midir? C — Hususi orta okullardan gikanlar, muadeleti tasdik edilmiş bir okuldan mezun iseler, liselere imtihansız , değillerse imtinhanla kabul edilir. i * S — Gazi Terbiye Enstitüsünü bitirdim, © üniversiteye girebilir miyim, pansiyon olmak istiyorum, ücretsiz pansiyon var midir? C — Gazi Terbiye Enstitüsünü ikmal ettiğinize göre edebiyat ve fen fakültelerinin üçüncü sınıfına girebilirsiniz. Branş değiştirme - mek şarttır? dırgadaki talebe Dark tavsiye ederiz. Kızlar için parasız pansi - yon yoktur. We S — Polis kollejine girmek ist yorum, kabul şartları nedi c kine bulunan polis kollejine girmek için orta mektebi bitirenler arasında Türkçe, tarih, coğrafya, riyaziye derslerinden im. tihah yapılır. İmtihanı kazanan - lardan elli talebe yatılı ve pari olarak mektebe kabul edilir. Mü . sabakanın ne suretle yapılacağı ve aranılan diğer şartlar, vi lerde emniyet müdürlüklerinden, kazalarda ise emniyet liklerinden öğrenilebilir. * $ — Çapa kız öğretmen okulu. komiser » na girmek için sıhhi muayene ne- rede yapılır? C — Bütün ilk öğretmen okul « Yarına gireceklerin ruhi ve bedeni muayeneleri mezkür okullarin dok- torları tarafından yapılır. ca şehrimizde bir Hatay eşyası! gezdikten sonra neşriyat pavyonuna uğrıyarak Dünyanın Tarihi adlı eser- den bir tane satın almıştır. Iktisat "Vekili sergiyi beğenmiş ve bir mu- harririmize “— Sergi, seneden seneye mükem melleşiyor. Bu senekini her senekin- den daha güzel ve daha zengin bul dum. Bu tekâmül milli sanayilmiz i. çin iftiharla karşılanacak bir netice. dir,, demiştir. Vekil yarın Ankaraya dönecektir. Nafıa Vekili şehrimizde Nafia Vekili General Ali Fuat Ce- besoy, istirahat etmek üzere şehrimi. ze gelmiş, Perapalas oteline misafir olmuştur. Nafha Vekili rahatsız bu. lunmaktadır. Dün sabah Ankaradan şehrimize gelen Dahiliye Vekili Faik Oztrak, dün akşam saat 18 de Pera- palasa giderek General Ali Fuat Ce- besoyu ziyaret etmiştir. Maarif Vekili Dün Şehrimize Geldi Eskişehirdeki köy muallim mekte. bini ve Hamidiye köyündeki köy e- gitmen kursunu tetkik eden Maarif Vekili Hasan Ali Yücel, dün sabah- leyin şehrimize gelmiştir. lik tedri. sat umum müdürü İsmail Hakkı da Vekille beraber Istanbula gelmiştir. Maarif Vekili Eskişehirde ilk evvelâ vilâyetin orta tedrisat işini tetkik et- tedbirleri gözden geçirdikten sonra, yanındaki zevatla beraber Hamidiye köyüne giderek buradaki köy mual. lim mektebini ve köy eğitmen kur- sunu tetkik etmiştir. Hasan Ali Yücel, bu tetkikatını müteakıp köy eğitmenlerinin verm! oldukları randımanı ölçmek maksa- dile eğitmenli köylere gitmiştir. Ge- ceyi Hamidiye köyündeki köy mual. lim mektebinde geçiren Maarif Ve. kili, ertesi gün talebenin tuğla ha; manlarmda (ve İnşaht yerlerindeki Çalışmalarını tetkik ettikten sonra Jeğismenin köy mekteplerini gezmiş. İtir. Hasan Ali Yücel, şehrimizde üç gün kadar kaldıktan sonra Trakyaya gidecektir. Dönüşte de Istanbulda bir iki gün geçirdikten sonra İzmire gi- decektir. —— —————— ken arka tekerleği fırlamıştır. Bu sarsıntı esnasında yolculardan Kı- terine yere düşerek başından yara. lanmışt * Şoför Bekir tarafından İdare o. lunan tuğla kamyonu Mecidiye kö. yünden geçerken 65 yaşlarında Os- mana çarparak bacağından yarala. TAKVİM ve HAVA 5 Ağustos 1939 CUMARTESİ Sinisy O Günsi Hizar 9 Arabi: 1398 Cem. ahart 19 Güneş: 5.00 — Öğle İkindi: 16.14 — Akşam: Yatsı: 2112 İmsik; — Hova Vaziyet — Yeşilköy Meteoroloji istasyonund. nan malârata göre, hava yurdun Karı niz kıyıları ile Doğu Anadolu ve Trakya Bölgelerinde bulutlu ve mevzii yağışı, Or- ta Anadoluda bulutlu, diğer bölgelerde ekseriyetle açık geçmiş, rüzgürlar um: miyetle Şimali fetikametten orta kuv te ermiştir. Dün İstanbulda hava gör Şimali Şâri ve bızla esmiş at 14 te hava tazyiki 10124 miliber idi. Sühumet en yüksek 33,6 ve en düşük 20.4 santisret olarak kay- dedilmistir.
