2 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

a 2 PENGEREMDEN Bize Çarpacak Yıldız : Mirrih ! Yazan : M. Turhan TAN ir kaç gündenberi Mirrihin kü. remize komşu geldiğini ve bir yanımızdan mânalı mânalı bize bak. tığını gazeteler yazdılar. Yürek hop. latmak ve öd kopartmak isteyen mu. zipler de onun küremize çarpıp bizi hurdahaş edeceğini söylediler. Ben, kıyametin pek o kadar yakın olmadı. ğına iman edenlerdenim. Bu sebeple Mesrrihin bize zarar vermiyeceğine 6. minim. Ondan ötürü de işte şen şen ondan bahsedebiliyorum. Mirrih farsça bir kelimedir. Kan gibi kırmızı göründüğü için eski mil. letlerden çoğu kendisine harp ilâhı pâyesi vermişlerdir. Fariside (Beh - ram kelimesi de Mirrihe delâlet eder Lâkin behram, konukları ve yuvasız. ları koruyan bir melek adıdır. Bu mânadan istiare olununca Mirrih bi. raz nazikleşiyor. Romadaki (o mabut Mars şarkın Mirrihinden başka bir şey değildir. Yunmlılar ayni mabu - da Aris derlerdi. Mitolojiye göre A. ris, Venüsle sevişiyordu. Mabudlar - dan Volkan bu aşktan gazaba geldi ve bir ağ yaparak hir gün iki günah. kâr ilâh - meşhut cürüm vaziyetin. †- o ağa düşürdü, Olimp dağına götürüp, öbür ilâhların yanında ke. paze etti, Mirrihin şark ve garp takvimle » rinde birleştiği noktalar da vardır. Meselâ eski İran takviminde Mirrih her şemsi ayın yirminci gününü tem. sil ederdi. Eski Romn takviminde de rinci aya ve haftanın üçüncü gü - nüne Mars adı verilmiştir. Bugünün ilmine göre Mirrih çü. neşten 262,400,000 kilometre uzak . tadır. Mahreki üzerinde ve saniyede 28,8 kilometre hızla döner, Güneş et. rafındaki devrini bir sene 322 günde bitirir. Kutru 7040- kilometredir. Asrımızın heyecanlı ve-ilmi mü » nakaşalarından bi de Büirrihin | meskün olup olmadığı meselesi teş «| kil etmektedir. Amerikalı âlimler » den profesör Persiyol bu meseleyi benimsemek ve herkese parmak ısır. tacak nazariyeler, faraziyyalar ileri sürmek bakımından en ileri safta bu. Tunmaktadır. Bu pek muhterem âlim, Mirrihin pek zeki (İnsanlarla mes - kün olduğunu iddia etmiş ve gu diasını irrih ve kanalları Oadım tayıyan eserde « isbat etmeğe özen - miştir, Tarihi kendi keyfine râm et. mek istemekle şöhret alan Vels de bu iddiayı tehzil ederek o Mirrihteki insanların balık biçiminde oldukları. nı söylemektedir. Bu (— tevehhümler ve lâtifeler bir yana bırakılırsa Mir. rihin meskün olmadığını söyleyen - lerin kahir bir ekseriyet vücude ge. tirdikleri görülür. Mirrihe taallük eden şu (derme şatma sözleri bitirirken hatırıma bir Acem şairinin söylediği şu beyit gel. di: Ger mera nist ez felek behre K..i Mirrih ber K.. ü Zühre Hayli yırtık yüzlü olan bu beyti: “Mademki felekten bana bir şevk ve zevk hissesi yoktur, Mirrihin ba. cağı Zührenin başında parçalansın,, diye tercüme edebiliriz. İşte Mirrihin şarkta ve garpteki yeri! w AylA leminin mânasını soran muhterem Beyana: Eski türkçe aylimak ve aymak #iftleri vardır. Hal sıygam “ayar, olan aymak, Üste çıkıp ağmak, dolaşıp devretmek mânslarına gelir. Yani yükseliş mehumunu taşıyor Aylamak da öyle, Fakat ben (yay) dan, yani yazdan gelen yaylâya bakıp aylânın (ay) aslından geldiğini ve aydın mânasını İfade ettiğini sanıyorum. M.T. T. İngiltereye Ismarlanacak Vapurlar Devlet Denizyolları idaresi işletme müdürü Nasuhi, dün akşam Anka- raya gitmiştir. İşletme müdürü, Av. rüpaya ısmarlanacak yeni vapurla” rın şartnamelerini hazırlamak üze re Ankarada toplanan komisyonun çalışmalarına iştirak edecektir. Ko. misyon mesaisini pek yakında ikmal #decektir. Yenişehirdeki Büyük Yangın Dört Ev Tamamen, Bir Evle Bir Apartıman Kısmen Yandı Evvelki gece Yenişehirde 4 evin| kâmilen bir evle bir apartımanın da | kismen yanması ile neticelenen bir yangın olmuştur. Tik ateş Kürdele sokağında Anna İsminde bir kadına ait olan 92 nu ralı evden çıkmıştır. Bu evler tama- | men ahşap olduğundan yangın sürat le genişlemiş, itfaiye gelinciye kadar 88 ve 90 numaralı evlere de sirayet İetmiştir. Bu esnada yangın mahalli- İne gelen itfaiye 86 ve 84 numaralı ev | lerde emniyet tertibatı alarak ateşi söndütmiyş çalıştığı. sirâde-yerız' Kurdele sokeğının arkasındaki Dü- ğün sokağına geçmiş. burada Aleko. ait 28 numaralı sevi de'-tutuştur- | muştur. İşte bundan sonra grup ikiye ayrılmış ve canla başla çalışmıya baş lamış ise de 28 numaralı evin yarın- İdaki Dimitrakiye ait apartımanın da tutuştuğunu gören halk, bütün bir semtin böylece yanıp gideceği: İyecan başgöstermiş, herkes eğyaları- nı şuraya buraya taşımıya başlamış- lardır, Fakat itfaiyenin gayreti sayı sinde ateş daha ziyade büyüyememiş İiki saat devam eden bir çalışmadan sonra tamamen bastırılmıştır. Evlerden yalnız Alekoya ait olanı 1000 liraya sigortalıdır. Diğerlerinin sigortasız olduğu anlaşılmıştır. Yan-| gın bilânçosu şudur: Kurdele sokağındaki 88, 90, 92 nu- maralı evlerle Düğün sokağındaki 28 numaralı ev tamamen, Dimitrakiye âit aparfımanın birinci katı ile 18 nu- maralı ev kısmen yanmışlardır. Yan» | gında insanca hiç bir zaylat olmamış- | tır. Ateşin parlıyan bir pesol lâmba- Şehrimizdeki Rumen sporcuları Taksim âbidesine çelenk koyarlarken “Yurttaki Bütün Ortaköy sinema yangınında ağır yaralananlardan İlya Ortaköy sinemasının yangından sonra girdi Kaplıcalarişletilecek Yalova kaplıcaları"Sıhhat Vekâletine geçtikten son- | olduğu anlaşılmıştır. Fakat bu kaplıcalardan istifade ra, Hik iş olarak her sınıf halkın kaplıcalardan isti. fade edebilmeleri için, otel ve lokanta fiyatları ucuz- latılmıştır. Fakat buna rağmen, bir lıcalara gidemiemektedirler. Çünkü İhdır. Bir çok nakil vasıtası değiştirmek icap etmek- tedir. Bu cihet gözönünde tutularak, memlekette mevcut bütün kaplıcaların © işletilmesi ve arzedilmesi üzerinde teşebbüsata girişilmiştir. lan tetkikat sonunda memleketie, Sütçülük Şirketi Beleğiya fs-i-enr““Südürü Şerehle Yüksek Ziraat edeceklerdir. Kurulacak şirketin 500 bin lira sermayeli olması icap etti- ğine göre Ziraat Vekâletinin de 200 bin lira ile iştirak etmesi icap etmek- tedir. Rumenler Âbideye Çelenk Koydular Deniz yarışlarına iştirak için şeh- rimize gelen Rumen denizcileri dün sabah saat 10.30 da kafile halinde Taksime giderek Cümhuriyet âbide» kafile relsi defteri mahsusu imzalamıştır. Ru- menler müteakiben Taksimdeki Ru- İrgen konsoloshanesini ziyaret etmiş- sine çelenk koymuşlar, sından çıktığı anlaşılmıştır. Tahkika. ta devam olunmaktadır. S, — Yabancı okul mezunlari daha yüksek devlet mekteplerine giremezler mi? C. — Türkiye Cümhuriyeti hü- küieti hudutları dahilinde bulu. nan yabancı okulları bitirenler, imtihan vermedikçe, devlet okul. larına giremezler, Yine ayni mekleplerin bir sıni- fından devlet okullarının bir sınr- fına geçmek istiyenler dahi im. hana tâbi tutulurlar. Orta dereceli yabancı okullara, resmi ilkokulu bitirenler, lisan bi. lirlerse, doğrudan doğruya alınır. lar, Yabancı okullara devam eden bütün talebe, türkçe, tarih, coğ - rafya, yurt bilgisi, sosyoloji ve as- kerlik derslerini türkçe okumak ve bu derslerden Türk öğretmen. leri ve mümeyyizleri önünde im. tihan vermek mecburiyetindedir. Saffet Enstitüsü Sütçülük doçenti Ekrem Rüştü, İstan. bulun süt işi hakkında Ziraat Vekâ- letine izahat vermek üzere dün ak» şam Ankaraya gitmişlerdir. Saffet Sezenle Ekrem Rüştü, Ankaradaki temasları sırasında Ziraat Vekâleti- nin, teşekkül edecek olan sütçülük şirketine ne suretle iştirak edeceği- ni de konuşacaklardır. Teşekkül e. decek şirkete belediye 200 bin, süt İmüstahsilleri 100 bin lira ile iştirak çok kimseler kap- Yol uzun, masraf. edilememekte, kaplıcalara giden yollardan bile geçi- Jememektedir. Evvelâ az masrafla işletilmesi kabil o. lan kaplıcalardan işe başlanarak peyderpey hepsi hal, kın istifadesine arzedilecektir. Bu süretle bir çok v& lâyet ve kasabalar halkı, kendilerine en yakım kaplı. calardan ucuzca dır. Memleketin Yalova kadar büyük menbalar halkı ( itiyacına Yapı. YG tane Kaplıca mextüm Kalan Vergi Matrahları Belediye muhasebe müdürlüğü ta. rafından muhtelif karalarda yapılan taramalarda birçok vergi matrahi- nin şimdiye kadar mektum ve bu yüzden bir kısım vergilerin tahsil dığı anlaşılmıştır. İlk taramalarda İyalnız Bakırköy kazasında kıymeti 460 bin liraya baliğ olan vergi mat- rahı tesbit edilmiştir. Bu matrahın vergi tutarı 44 bin liradır. Şişlide de 400 bin liralık bir vergi matrahı ) | meydana çıkarılmıştır. Bu matrahın vergi tutarı ise 38 bin liraya beliğ olmaktadır. Bunlardari başka 1600 İliralık tanzifet vergisinin tahakkuk İ harici kaldığı tesbit edilmiştir. Bele. diye bu matruhların neden mektum ve tanzifat vergisinin de niçin ta- hakkuk harici kaldığını tahkik et- mektedir pi Taksim Kışlasının Fiyatı Heyeti Vekilece Belediyeye dev: #edilmesine karar verilen Taksim kışlası için 37.000 Tira fiat takdir & dilmiştir. Keyfiyet dün İstanbu! def- terdarlığına bildirilmiştir, Devir mu- amelesi tapuda ikmal edilir edilmez ler'veöğleden sonra da şehirde bir) kışlanın yıktırılmasna -başlanacık. gezinti yapmışlardır. tar, mükemmel kaplıca olmıya istifadeye imkân bulmuş, olacaklar. bir çok yerlerinde, ve hattâ elverişli, Bursa bulunduğu anlaşılmıştır. ———— Muhasebe Kursu Belediye muhasebe memu: #u, dünden itibâren Şehir Mecli: sa- Tonunda- fasliyete > başlatmıştır. Ilk kursa 88 memur İştirak etmekte BL. Yeukslafa ea saci, ika geli 9 dan 12 ye kadar devam edecek, me murlar öğleden sonra vazifelerine gi- sebe, tahakkuk ve muamelât müdür. leri tarafından verilecektir. Tik açı- ış dersi dün belediye reis muavini Rifat tarafından verilmiştir. Belediye muhasebe teşkilâtı, Temmuz ayı için- de bir milyon 273 bin liralık bir tah- silât yapmıştır. Liman Tesisatı İngiliz Gibs müessesesi mühendis. leri Ankarada Nafia Vekâletile yap- İtıkları temasları bitirmişlerdir. Mü. hendisler İsanbula gelince Kuruçeş- me depoları hakkında noktai nazâr. larını o bildireceklerdir. e Depoların başka tarafa nakledilip edilmiyeceği İngiliz mühendislerinin tetkiklerin. den sonra hükümetçe kararlaştırıla- caktır. Gibs mühendislerinin İstanbul f£ manindaki tetkiklerinden sonra İs. kenderuna gitmeleri kuvvetle muh- temeldir. İskenderun için hazırla nacak proje, Trabzon, Zonguldak ve | İstanbul liman: projelerinden sonra tatbik; sahasına konacaktır. a SORUNUZ, CEVAP VERELİM mmm ler. İmtihanda iki derste muvaf- fak olamıyanlar sinifta kalırlar. Yabancı orta okullarda bulu. nanlardan resmi veya mundeleti tasdik edilen hususi okullara geç- mek istiyenler, girmek istedikleri okulun öğretmenler kurulu “nün. de yapılacak imtihanda tâsdikna- melerinde yazılan sınıflara basarı gösterdikleri “takdirde. almırlar. Evvelce yabancı okullara d leri da, girmek istedikleri mek- teplerin devam müddetine mahsup edilir. Yabancı okulların ana ve ilk kısımlarına Türk tebaasından olan talebe giremez. Yabancı okullarda bütün tale. be, kültür derslerini (Türkçe, ta- rih, coğrafya, yurt bilgisi) oku. mak ve imtihan vermek mecbu. riy&tindedirler. * am. S — İstanbul Konservatuvarı | m nasıl bir müessesedir, girme şart. ları nedir? C — İstanbul konservatuvarı musiki ve sahne sanatlarını naza - ri ve ameli olarak öğreten bir mü. essesedir. Girmek için hiç değilse ilk tahsili bitirmiş olmak lâzımdır. Musiki tedrisatı başlangıç ve tekâmül dersleri adi altında iki kısma ayrılır. Yeni giren talebe » nin altı ay zarfında çalişkanlık ve istldadı kâfi görülmezse kaydi #i- linir. İmtihanda (kazananlardan arzu edenler; 1 — Piyano ve orkestra âletles ri (yaylı sazlar, nefes sazları), 2 — Yüksek musiki nazariyatı, 3 — Teganni ve musiki dekla - masyonu, 4 — Temsil ve balet, 5 — Milli kültür sahasma gi - ren türkü ve danslar. Şubelerinden birine yanılır. De. vam müddetince derslerde bulü - nanlardan, imtihanda muvaffak O. lanlara tasdikname ve müsabaka neticesinde muvaffak olanlara da diploma verilir. Konservatuvarda keman, piyano ve şan derslerinden başka bütün dersler parasızdır. İs. tidadı öğretmen ve müşavir heye. tinde ve mali kudretsizliği polisçe tesbit edilen talebeden para âlin - maz. 8. — İstanbulda kaç Fransız mektebi vardır, ücretleri nedir? C — Feriköy Notre De Lurt okulu vardır, İlk kısımlar için se. nede yatılı 350, nehari 80 lira üc. ret alir. Pahgaltıda Notre Dam De Siyon lisesi (ovardır. Sene. de yatılı 430, nehart 180 lira üc» ret alır, Bu mekteplerin direktör. lüklerine hir mektupla müracaat edilerek girme şeraiti de öğreni. lebilir vaziyet Sivrisinek Mücadelesi Şehrin a e Resmi. Doktorlar Mücadele Yapacaklar Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kır- dar Beyoğlu ve Beşiktaş taraflarının sivrisinek ( İstilâsına uğradığı ve bu yüzden bu semtlerde sıtma vukuatı- ha rastlanmakta olduğu hakkında yapılan neşriyat üzerine derhal vazi- yetle meşgul olmuştur: Lütfi Kırdar dün sabah vilâyet sihhiye müdürünü yanıma çağırarak bu busüsta icap e- den tedbirlerin alınmasını kendisine bildirmiştir. Vilâyet sıhhat müditrü de belediye sıhhat müdürü Osman Saltle beraber vaziyeti tetkik etmiş- lerdir. Neticede Beyoğlu ve Beşiktaş belediye | doktorlarıyle hükümek iş biplerinin yanlarınön sinniye Me murları olduğu halde bu iki mmfaka “ K a İda tetkiklerde bulunmalı kara edilmeden mükellefler üzerinde kal. | deceklerdir. Dersler belediye muha- | da tetkiklerde malarına karar verilmiştir. Vilâyet namına icabı ka. dar mazot sipariş edilerek bu döktor- ların emrine verilecektir. Bu semt- lerde yapılacak taramalarda rastla- nacak su birikintileri kurutulacak ve kurutulması mümkün olmıyanlara da mazot dükülecektir. Ayrıca açık lâğım ve mecraların üstleri de kapa- tılmak suretiyle sivrisinek tevlit e- den bütün sebepler izşie edilecek- tir. Vilâyet sıhhat müdürü doktor Ali Rıza bu mesele hukkında dün bir ar- kadaşımıza demiştir ki: “.. Sivrisineklerin çoğalmasına se bep su birikintileridir. Gerek bu semtlerde, diğer semtlerinde esaslı tetkikler yapılması için iki doktor memur ettik. Yanla. memurları da vardır. gerekse şehrin ında sıhhiye Sivrisinekleri izale etmek için müca- dele lüzımdır. Tetkikat esnasında böy le su birikintilerine rastlanırsa Bur- lar derhal için de icap eden tedbirler alınmış- LLM izale edilecektir. Bunun TAKYİM ve HAVA 2 Ağustos 1939 ÇARŞAMBA 8 İnel Gün: 31 Hasr: A 1988 Rumi: 135 Cem, öbar; 18 Temmuz: Güner: 447 — Öğle 1220 İkindi: 1818 — Aleşâm. 1928 Yatar 2147 — İmeik: 25 Hava Vaziyeti — Yüğiliköy meteoroloji İstasyonundan alı nan malümata göre, havu yurdun Kara- denizin şark kısımları ile Doğu Anadolu» da çok bulutlu ve mevzii yağışlı, Kocaeli İde Orin Anadoluda az bulutlu, diğer böt- gelerde açik geçmiş, rüzgürlar umumiyet- le şimali kuvvette ve geçmiş, 1- gör şimali şarkiden saniyede 8 - 8 metre barla esmistir, Suat J4 te hava tazyiki, 1011.2 milihar idi, Sübunet en yüksek 30.8 ve en düşük 18,4 santigrat olarak Kaydeditmistir.