2 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ENCEREMDEN P Bize Çarpacak Yıldız : Mirrih ! Yazan : M. Turhan TAN Bh kaç gündenberi Mirrihin kü- remııe komşu geldiğini ve bir y lhı mânalı bize bak. tığını gazeteler yazdılar. Yürek hop. latmak ve öd kopartmak isteyen mu- zipler de onun küremize çarpıp bizi hurdahaş edeceğini söylediler. Ben, kıyametin pek o kadar yakın olmadı. ğına iman edenlerdenim. Bu sebepl Merrihin bize zarar vermiyeceğine e. minim. Ondan ötürü de işte şen şen onâdan bahsedebiliyorum. letlerden çoğu kendisine harp ilâhı pâyesi vermişlerdir. Fariside (Beh - ram kelimesi de Mirrihe delâlet eder. — Lâkin behram, konukları ve yuvasız. | Tarı koruyan bir melek adıdır. Bu ânadan istiare a Mirrih bi. raz nazikleşiyor. Romadaki — mabut — Mars şarkın Mirrihinden başka bir — şey değildir. Yunanlılar ayni mabu - g_ da Aris derlerdi. Mitolojiye göre A. ris, Venüsle sevişiyordu. Mabudlar - — dan Volkan bu aşktan gazaba geldi ve bir ağ yaparak bir gün iki günah. kâr ilâhı - meşhut cürüm vaziyetin. — âe -0 ağa düşürdü, Olimp dağına götürüp, öbür ilâhların yanında ke. * paze etti. Mirrihin şark ve garp takvimle - — rinde birleştiği noktalar da vardır. Meselâ eski İran takviminde Mirrih her şemsi ayın yirminci gününü tem- sil ederdi. Eski Roma takviminde de birinci aya ve haftanın üçüncü gü - nüne Mars adı verilmiştir. Bugünün ilmine göre Mirrih gü- — neşten 262,400,000 kilometre uzak - — tadır. Mahreki üzerinde ve saniyede 28,8 kilometre hızla döner, Güneş et. /|-rafındaki devrini bir sene 322 günde — bitirir. Kutru 7040-kilometredir. — Asrımızın heyecanlı ve-ilmi mü - nakaşalarından birini de — Mirrihin -— meskün olup olmadığı meselesi teş « — kil etmektedir. Amerikalı âlimler . , den profesör Persiyol bu meseleyi — benimsemek ve herkese parmak ısır. — tacak nazariyeler, faraziyyalar ileri — sürmek bakımından en ileri safta bu. — Tunmaktadır. Bu pek muhterem âlim, - Mirrihin pek zeki — insanlarla mes - — kün olduğunu iddia etmiş ve gu id. — diasını - Mirrih ve kanalları — adını — ftaşıyan eserde - isbat etmeğe özen - miştir. Tarihi kendi keyfine râm et. — mek istemekle söhret alan Vels de — bu iddiayı tehzil ederek Mirrihteki /—İnsanların balık biçimind nı söylemektedir. Bu — tevehhümler /| ve lâtifeler bir yana bırakılırsa Mir. /— rihin meskün olmadığını söyleyen - 4 Tlerin kahir bir ekserİyet vücude ge. tirdikleri görülür. Mirrihe taallük eden şu — derme çatma sözleri bitirirken hatırıma bir 'îrAcem şairinin söylediği şu beyit gel. “Ger mera nist ez felek behre »«i Mirrih ber K.. ü Zühre Hayli yırtık yüzlü olan bu beyti: *“Mademki felekten bana bir şevk ve zevk hissesi yoktur. Mirrihin ba. Ocağı Zührenin başında parçalansın,, — diye tercüme edebiliriz. — İşte Mirrihin şarkta ve zarpteki yeri!.. H: k Aylâ İsminin mânasını soran muhterem Bayana: — Eski türkçe aylâmak ve aymak fiilleri vardır. Hal sıygası “ayar,, olan aymak, Üste çıkıp ağmak, dolaşıp devretmek mânalarına | gelir. Yani yükseliş mefhumunu taşıyor. Aylamak da öyle. Fakat ben (yay) dan, yani yazdan gelen yaylâya bakıp aylânın (ay) aslından geldiğini ve aydın mânasını ifade ettiğini sanıyorum. ı M.T.T. İngiltereye Ismarlanacak Vapurlar Devlet Denizyolları idaresi işletme müdürü Nasuhi, dün akşam Anka- 'raya gitmiştir. İşletme müdürü, Av- rupaya ısmarlanacak yeni vapurla- rın şartnamelerini hazırlamak üze- *e Ankarada toplanan komisyonun alışmalarına iştirak edecektir. Ko- yon mesaisini pek yakında ikmal ktir. GÜNÜN RESİMLERİ: Mirrih farsça bir kelimedir. Kan gibi kırmızı göründüğü için eski mil. Şchrunızdekı Rumen sporcuları Taksim âbıduınc çelenk koyarlarken Ortaköy sinema yangınında ağır yaralananlardan İlya Sumen Sporcuları ve Ortaköy Yangını Ortaköy sinemasının yangından sonra girdiği vaziyet Yenişehirdeki Büyük Yangın — Dört Ev Tamamen, Bir Evle Bir Apartıman Kısmen Yandı Evvelki gece Yenişehirde 4 evin kâmilen bir evle bir apartımanın da kısmen yanması ile neticelenen bir yangin olmuştur. Iik ateş Kurdele sokağında Anna isminde bir kadına ait olan 92 numa. ralı evden çıkmıştır. Bu evler tama- men ahşap olduğundan yangın sürat le genişlemiş, itfaiye gelinciye kadar 88 ve 90 numaralı evlere de sirayet etmiştir. Bu esnada yangın mahalli- ne gelen itfaiye 86 ve 84 numaralı ev lerde emniyet tertibatı alarak ateşi söndürmiye çılışııgı sirada-yarığin Kurdele sokağının arkasındaki Dü- ğün sokağına geçmiş, burada Aleko. ya ait 28 numaralı evi de' - tutuştur- muştur. İşte bundan sonra grup ikiye ayrılmış ve canla başla çalışmıya baş lamış ise de 28 numaralı evin yanın- daki Dimitrakiye ait apartımanın da tutuştuğunu gören halk, bütün bir semtin böylece yanıp gideceğini zan- nederek henüz yangının pek uzak bu lunduğu evlerde bile bir telâş ve he- yecan başgöstermiş, herkes eşyaları- nı şuraya buraya taşımıya başlamış- lardır. Fakat itfaiyenin gayreti saye- sinde ateş daha ziyade büyüyememiş iki saat devam eden bir çalışmadan sonra tamamen bastırılmıştır. Evlerden yalnız Alekoya ait olanı 1000 liraya sigortalıdır. Diğerlerinin sigortasız olduğu anlaşılmıştır. Yan- ginin bilânçosu şudur: Kurdele sokağındaki 88, 90, 92 nu- maralı evlerle Düğün sokağındaki 28 numaralı ev tamamen, Dimitrakiye ait aparftımanın birinci katı ile 18 nu- maralı ev kısmen yanmışlardır. Yan- ginda insanca hiç bir zayiat olmamiış- tır. Ateşin parlıyan bir petrol lâmba- tedir. bütün kaplıcaların lan tetkikat sonunda memlekette, Bu cihet gözönünde tutularak, memlekette mevcut işletilmesi ve halkın ihtiyacına arzedilmesi üzerinde teşebbüsata girişilmiştir. calardan ucuzca dır. Memleketin Yalova kadar büyük menbalar Yapı. 176 tane kaplıca mükemmel kaplıca olmiya Yurttaki Bütün Kaplıcalarişletilecek Yalova kaplıcaları Sıhhat Vekâletine geçtikten son- ra, ilk iş olarak her sınıf halkın kaplıcalardan isti. fade edebilmeleri için, otel ve lokanta fiyatları ucuz- latılmıştır. Fakat buna rağmen, bir çok kimseler kap- healara gidememektedirler. Çünkü yol uzun, masraf.- hdır. Bir çok nakil vasıtası değiştirmek icap etmek- olduğu anlaşılmıştır.. Fakat bu kaplıcalardan istifade edilememekte, kaplıcalara giden yollardan bile geçi- lememektedir. Evvelâ az masrafla işletilmesi kabil o- lan kaplıcalardan işe başlanarak peyderpey hepsi hal- kın istifadesine arzedilecektir. Bu süretle bir çok vi- lâyet ve kasabalar halkı, kendilerine en yakın kaplı. istifadeye imkân bulmuş. olacaklar- bir çok yerlerinde,. Bursa ve hattâ elverişli, bulunduğu anlaşılmıştır. Sütçülük Şirketi Belediye H-esut” Müdürü Saffet Sezenle Yüksek Ziraat Enstitüsü sütçülük doçenti Ekrem Rüştü, İstan- bulun süt işi. hakkında Ziraat Vekâ- letine izahat vermek üzere dün ak- şam Ankaraya gitmişlerdir. Saffet Sezenle Ekrem Rüştü, Ankaradaki temasları sırasında Ziraat Vekâleti- nin, teşekkül edecek olan sütçülük şirketine ne suretle iştirak edeceği- ni de konuşacaklardır. Teşekkül e. decek şirkete belediye 200 bin, süt müstahsilleri 100 bin lira ile iştirak edeceklerdir. Kurulacak şirketin 500 bin lira sermayeli olması İicap etti- ğine göre Ziraat Vekâletinin de 200 bin lira ile iştirak etmesi icap etmek- tedir. ——— Rumenler Âbideye Çelenk Koydular Deniz yarışlarına iştirak için şeh- rimize gelen Rumen denizcileri dün sabah saat 10.30 da kafile halinde Taksime giderek Cümhuriyet âbide. sine çelenk koymuşlar, kafile reisi defteri mahsusu imzalamıştır. Ru- menler müteakiben Taksimdeki Ru- men konsoloshanesini ziyaret etmiş- sından çiktığı anlaşılmıştır. Tahkika. ta devam olunmaktadır. gezinti yapmışlardır. mektüm Kalan Vergi Matrahları Belediye muhasebe müdürlüğü ta. rafından muhtelif kazalarda yapılan taramalarda birçok vergi matrahı- nın şimdiye kadar mektum ve bu yüzden bir kısım vergilerin tahsil edilmeden mükellefler üzerinde kal- dığı anlaşılmıştır. İlk taramalarda yalnız Bakırköy kazasında kıymeti 460 bin liraya baliğ olan vergi mat- rahı tesbit edilmistir. Bu matrahın vergi tutarı 44 bin liradır. Şişlide de 400 bin liralık bir vergi matrahı meydana çıkarılmıştır. Bu matrahın vergi tutarı ise 38 bin liraya baliğ olmaktadır. Bunlardan başka 1600 Hiralık tanzifat vergisinin tahakkuk harici kaldığı tesbit edilmiştir. Bele. diye bu matrahların neden mektum ve tanzifat vergisinin de niçin ta- hakkuk harici kaldığını tahkik et- mektedir — FÇ AA I Taksim Kışlasının Fiyatı Heyeti Vekilece Belediyeye dev- redilmesine karar verilen Taksim kışlası için 37.000 lira fiat takdir e- dilmiştir. Keyfiyet dün İstanbul def- terdarlığına bildirilmiştir. Devir mu- amelesi tapuda ikmal edilir edilmez kışlanın yıktırılmasına başlanacak- ler' ve öğleden sonra da şehirde bir: tır. Muhasebe Kursu Belediye muhasebe memurları kur su, dünden itibaren Şehir Meclisi sa- lonunda- faaliyete başlamıştır. - Ilk kursa 58 memur iştirak etmekte— Ulu. İturslAlÜĞ ÜCLdÜCi, uti ga va 9 dan 12 ye kadar devam edecek, me murlar öğleden sonra vazifelerine gi- deceklerdir. Dersler belediye muha- sebe, tahakkuk ve muamelât müdür- leri tarafından verilecektir. İlk açı- lış dersi dün belediye reis müavini Rifat tarafından verilmiştir. Belediye rmüuhasebe teşkilâtı, Temmuz ayı için- de bir milyon 273 bin İiralık bir tah- silât yapmıştır. Liman Tesisatı İngiliz Gibs müessesesi mühendis- leri Ankarada Nafia Vekâletile yap. tıkları temasları bitirmişlerdir. Mü- hendisler İsanbula gelince Kuruçeş- me depoları hakkında noktai nazar- larını — bildireceklerdir. Depoların başka tarafa nakledilip edilmiyeceği İngiliz mühendislerinin tetkiklerin. den sonra hükümetçe kararlaştırıla- caktır. Gibs mühendislerinin İstanbul İi- manındaki tetkiklerinden sonra İş. kenderuna gitmeleri kuvvetle muh- temeldir. İskenderun için hazırla- nacak proje, Trabzon, Zonguldak ve İstanbul limanı projelerinden sonra tatbik,sahasına konacaktır. S. — Yabancı okul mezunları daha yüksek devlet mekteplerine giremezler mi? C. — Türkiye Cümhuriyeti hü- kümeti hudutları dahilinde bulu- nan yabancı okulları bitirenler, imtihan vermedikçe, devlet okul. larına giremezler. Yine ayni mekteplerin bir sını- fından devlet okullarının bır sını- fına geçmek istiyenler dahi imti. hana tâbi tutulurlar. Orta dereceli yabancı okullara, resmi ilkokulu bitirenler, lisan bi. lirlerse, doğrudan doğruya alınır. lar. Yabancı okullara devam eden bütün talebe, türkçe, tarih, coğ « rafya, yurt bilgisi, sosyoloji ve as- kerlik derslerini türkçe okumak ve bu derslerden Türk öğretmen. SORUNUZ, CEVAP VERELİM ler. İmtihanda iki derste muvaf- fak olamıyanlar sınıfta kalırlar. Yabancı orta okullarda bulu. nanlardan resmi veya muadeleti tasdik edilen hususi okullara geç- mek istiyenler, girmek istedikleri okulun öğretmenler kurulu önün- de yapılacak imtihanda tâsdikna- melerinde yazılan sınıflara başarı gösterdikleri takdirde alınırlar. Evvelce yabancı okullara devam. ları da, girmek istedikleri mek- teplerin devam müddetine mahsup edilir. Yabancı okulların ana ve ilk kısımlarına Türk tebaasından olan talebe giremez. Yabancı okullarda bütün tale. be, kültür derslerini (Türkçe, ta- rih, coğrafya, yurt bilgisi) oku. mak ve imtihan vermek mecbu. riyetindedirler. leri ve mümeyyizleri önünde im- tihan vermek mecburiyetindedir. S — İstanbül Konservatuvarı nasıl bir müessesedir, girme şart. ları nedir? İ C — İstanbul konservatuvarı muüsiki ve sahne sanatlarını naza - ri ve ameli olarak öğreten bir mü- essesedir. Girmek için hiç değilse ilk tahsili bitirmiş olmak lâzımdır. Musiki tedrisatı başlangıç ve tekâmül dersleri adı altında iki kısma ayrılır. Yeni giren talebe - nin altı ay zarfında çalışkanlık ve istidadı kâfi görülmezse kaydi Sİ- vam müddetince derslerde bulu - nanlardan, imtihanda muvaffak 0- lanlara tasdikname ve müsabaka neticesinde muvaffak olanlara da dipl verilir, Kc vatuvarda keman, piyano ve şan derslerinden başka bütün dersler parasızdır. İs. tidadı öğretmen ve müşavir heye- tinde ve mali kudretsizliği polisçe tesbit edilen talebeden para aâlın . maz. S. — İstanbulda kaç Fransız ktebi vardır, ücretleri nodir? linir. İmtihanda | lardan arzu edenler: 1 — Piyano ve orkestra âletle. ri (yaylı sazlar, nefes sazları), 2 — Yüksek musiki nazariyatı, 3 — Teganni ve musiki dekla - masyonu, 4 — Temsil ve balet, 5 — Milli kültür sahasıtna gi - ren türkü ve danslar. Şubelerinden birine yazılır. De- C — Feriköy Notre De Lurt okulu vardır. İlk kısımlar için se. nede yatılı 350, nehari 80 lira üc. ret alır. Pangaltıda Notre Dam De Siyon lisesi —vardır. Sene - de yatılr 450, nehari 180 lira üc . ret alır, Bu mekteplerin direktör- lüklerine hir mektupla müracaat edilerek girme şeraiti de öğreni. lebilir. Sivrisinek Mücadelesi — Şehrin Her Tarafında Resmi Doktorlar Mücadele Yapacaklar Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kır- dar Beyoğlu ve Beşiktaş taraflarının sivrisinek istilâsına uğradığı ve bu yüzden bu semtlerde sıtma vukuatı- na rastlanmakta olduğu hakkında yapılan neşriyat üzerine derhal vazi- yetle meşgül olmuştur: Lütfi Kırdar dün sabah vilâyet sihhiye müdürünü yanma çağırarak bu hususta icap e- den tedbirlerin alınmasını kendisine bildirmiştir. Vilâyet sıhhat müdürü de belediye sıhhat müdürü Osman Saitle beraber vaziyeti tetkik etmiş- lerdir, Neticede Beyoğlu ve Beşiktaş belediye doktorlarıyle hükümet ta- biplerinin yanlarında sinniye me- murları olduğu halde bu iki mıntaka da tetkiklerde bulunmalarına karar verilmiştir. Vilâyet namına icabı ka- dar mazot sipariş edilerek bu doktor- ların emrine verilecektir. Bu semt- lerde yapılacak taramalarda rastla- nacak su birikintileri kurutulacak ve kurutulması mümkün olmıyanlara da mazot dökülecektir. Ayrıca açık lâğım ve mecraların üstleri de kapa- tılmak suretiyle sivrisinek tevlit e- den bütün sebepler izale edilecek- tir. Vilâyet sıhhat müdürü doktor Ali Rıza bu mesele hakkında dün bir ar- kadaşımıza demiştir ki: “—. Sivrisineklerin çoğalmasına se bep su - birikintileridir. Gerek bu semtlerde, gerekse şehrin - diğer semtlerinde esaslı tetkikler yapılması için iki doktor memur ettik. Yanla- rında sıhhiye memurları da vardır. Sivrisinekleri izale etmek için müca- dele lâzımdır. Tetkikat esnasında böy le su birikintilerine rastlanırsa Bun- lar derhal izale edilecektir. Bunun için de icap eden tedbirler alınmış- TAX. . TAKVİM ve HAVA 2 Ağustos 1939 ÇARŞAMBA 8 inci ay Gün: 31 Hızır: 88 Arabi: 1358 Rumi: 1355 Cem. ahar; 16 Temmuz! 20 Güneş: 457 — Öğle: 12.20 İkindi: 18.18 — Akşam. 19.28 Yatsı: 2117 — İmsâk: 2.52 — Hava Vaziyeti — Yöşilköy meteoroloji istasyonundan alı- nan malümata göre, hava yurdun Kara- denizin şark kısımları ile Doğu Anadolu- 'da çok bülutlu ve mevzil yağışlı, Kocaeli ile Orta Anadoluda az bulutlu, diğer böl- gelerde açık geçmiş, rüzgârlar umumiyet- le şimali istikametten orta kuvvette ve yer yer kuvvetlice esmiştir. Dün İstanbulda hava açık geçmiş, rüz- gâr şimali sarkiden saniyede 6 - 8 metre hizla esmiştir. Saat 14 te hava tazyik, 1017,2 milibar idi. Sühunet en yüksek 30.6 ve en düşük 18,4 santigrat olarak kaydedilmiştir.