24 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

nt 21.7.0939 JBUGÜN| Türk Hatay Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ürk Hatay dün tarihi hâdise ler arasında tam bir Türk yurda oldu ve ana vatanım bölün. mez bütünlüğü icinde yaşamak bak. tiyarlığına erdi. Türk milleti, bu me. sut kavuşmayı kalbinin bütün heye. caniyle kutlulamakta yerden göğe kadar haklıydı. Çünkü büyük bir milli vazife ifa edilmiş, Türk mille. tinin değerli bir hakkı tahakkuk et miş ve öksüz yaşıyan bir valan par. çası, vatanın sinesine iltihak etmiş" tir. Bu büyük vazifenin ifa edilmiş olması, en hararetli sevinçle karşı lanmasına kâfidir, Bu vazifenin sulhen başarılmış ol. ması ise, bu sevinel kat kat yükselt. meğe sebep olmağa lâyıktır. Türk diplomasisinin hayırlı ve sürekli ça- lışmalarını; bu hayırlı, bilgili ve kıymetli çalışmalarla hedefe var. maktaki isabetini ve muvaifakıyeti- ni tebcil etmek ve sevinçli günün en şerefli borçları arasındadır. Türk diplomasisinin büyük ilham ve irşat kaynağı olan Ebedi Şef Atatürkün ve milli Şef İsmet İnönü'nün ize bu milli bayramı da yaşatan ve hu se- vinçli günlere kavuşturan, Türk mil letinin, o Mülletlerarasını o hayatin mevkiini ve prestijini daima yüksel. ten dehaları karşısında en derin say. gı ile eğilmek bütün Türk milletinin en birinci şükran borcudur. Ve Türk milleti de bu vazifeyi en derin bir zevk ve şevkle ifa etmeyi bilen ka. dirşinas bir millettir. Bugün tesit ettiğimiz zafer, haki. katen milli bir zaferdir. Ve bu zafe- rin bizden başkasına zerre kadar bir şümulü olmaması, bizi ayrica neşe. Jendiren' bir tecellidir, Biz, bu zaferi kazanmakla kimseyi yenmemiş, kim. seyi ineitmemiş, kimsenin hakkını gasbetmemiş bulunuyoruz. Biz, yal. nız kendi hakkımızı ve kendi yur. dumuzun öz bir parçasını istirdat e- den ve bunu sulh içinde başarmak. tan dolayı sevinen insanlarız. Sevin- «imiz, bir kimseye karşı ravz ifade etmiyecek kadar temiz ve nezihtir. | © Bunu başka türlü, anlıyanlar veya, anlatmak için uğrasanlar, ancak ha. kikati tahrif ve kirletmeğe yellen- miş olurlar, Fakat hakikat o kadar sarih ve kat'idir ki, onu tahrite uğ. raşanlar, ancak (kendi içvüzlerinin bulanıklığını ve kendi siyasetlerinin karanlığını teşhir etmekten başka bir şey yapmamış oluyorlar, Hele vaktiyle bilmem kiminle ki. min Sanremoda toplanarak milletle. rin mukadderatına tahakküm. için şunu bunu kararlaştırmışlardı da Fransanın bu karara uygun bir şe, kilde hareket etmediğini anlatanlar aneak bir takım masalları ileri sürü. yor ve bu masallara güvenerek ken- di akıllarınca ortalığı karıştırmak istiyorlar, Bütün bu çeşit bulanık teşehbüsle. rin ancak akamete mahküm olduğu- nu dünkü tarihi hâdiseler İspat et miş ve Türk milleti Hatayı kucaklı. yarak hu iddiaların çürüklüğünü fi len de güstermiştir. Biz, bu dakikada ancak bu büyük milli yazifeyi ifada ve milli zaferi başarmakta yardım edenlerin hepsi. ne şükranlarımızı sunmaktan zevk alıyoruz. N Bilhassa hu işte ikinel tarafı teşkil &den Fransa ile uzun müzskere Ve münakaşalardan sonra müttefik ola. rak çıkmaktan derin bir bar duydu- ğumuzu ilâve etmeyi ayrı bir vazife tanırız, ——— Sovyet - Alman Ticaret Konuşmaları Moskova, 23 (A.A.) — Havas Mu- habiri bildiriyor: Alman - Sovyet ticaret müzakere- lerinin yeniden bâşlaması hakkında Sovyet mahfillerinin noktai nazarına göre, bu müzakerelerin İngiliz — Fransız — Sovyet görüşmelerile her hangi bir alâkası mevcut değildir. Al man — Sovyet ticari görüşmelere başlaması, daha ziyade Von Papenin Moskovaya gönderileceği ve yahut bir Alman askeri heyetinin Moskova- Yı ziyaret edeceği gibi yabancı mem. leketlerde dolaşmış olan şayialara bir tekzip teşkil eylemektedir. | | İ i Samsunu Dün Sel İstilâ Etti Çarşamba Ovası Su Altında Kaldı Samsun, 23 (A.A.) — Gece sabü- ha kadar devam eden şiddetli yağ. murlardan hâsıl olan — seller, şebrin miünhat ve sahil kısımlarını istilâ et- miş, caddelerde ve sokaklarda kaldı- rımları sökmüş, bir çok evlerin alt kâtları su içinde kalmıştır. Imdat he- yetleri sabaha kadar lâzım gelen yar. dımlar için her tarafa koşmuştur. Çarşamba ovası köyleri arazisi su altındadır. Bu köylerle irtibst kesil- miş gibidir. Bafrada seller kasabanın müteaddit mahallerine kadar gelmiş, evlerin içlerine kadar girmiştir. Terme çayının taşması ile bu ka sabanın karşı mahallerini su besimş ve suların Terme köprüsü altında beş metre yükseldiği kayded'imistir. Bu kazalarda da mahallerince İlk tedbirler alınmış ve vilâyetten de; icabeden direktifler verilmiştir. | Samsun ile Çarşamba, Bafra ve| Terme kazaları örasındaki telefon hatları kâmilen > bozulmuştur. De miryolu su altında kaldığından Çar- şambaya trenler işlememektedir. Mert ırmağı vadisinde ssl, tahri- bat yaptığından Samsundan Ankara- ya hareket edecek tren do hareket etmemiştir. Karadenizdeki fırtına yüzünden bu gün vapurlar gelmediği gibi imanı | mızda bulunan bir vapur da harekel edememiştir. Bu son seylâbin mezruata ve tü. tünlere yaptığı hasar ve tesirat an- cak suların çekilmesinden sonra belli olacaktır. Seylâbın bu mıntakada şim d i dar bir misline te mediğini en yaşlı olanlar bile söyle- mektedirler, Nüfunça zayiat “yolar. Çarşamba ve Bafranın sahil kı lsrindaki münhat meralarda hayva» natın telef olduğu tahmin edilmekte- ir, Valinin riyaseti altında toplanan komisyon, yardıni fasliyetins ve sey- lâbın mezruata ve bilhassa tütünle. re yaptığı hasar derecesinin tesbiti- ne başlamıştır. Lâzim gelen tedbirler alınmaktadır. K A : Amerikanın, Pamuk İhracına Yardımı Vaşington, 23 (A.A) — Wallace bu âyın 27 sinden itibaren Amerika hükümetinin libre başına bir buçuk cent ile yapılacak pamuk ihracâtına hakden yardımda bulunmağa karar vermiş olduğunu bildirmiştir. Mumaileyh, yapılacak yardımın takriben 6 milyon balya pamuğa ait olduğu mütaleasındadır. Bu yardım. lar, pamuklu eşyaya da teşmil edile- cektir, Wallace, demiştir kiz “— Fikrimce, bu programa mu. vakkat mahiyet vermenin tesirli ve munsifane olacsk beynelmilel bir pamuk itilâfı akdidir., İtalyada Ekmek Pahalılaşıyor Roma, 23 (A.A.) — İtalyada Polonya kara ve deniz kuvvetleri bir merasim esnasında Siyasi Bir Manevra Almanya, Polonyayı Danzigi Terke Icbar İçin Yeni Bir Münih HazırlandığıHissini Veriyormuş Nevyork, 23 (A. A) — york mis gazetesinin harici asci başmuharriri Winjames, Almanların » Gedek releri tarafından bombardıman edil- mesi korkusu Münih buhranı esna- sında çok mühim bir rol oynamıştır. Lehistanı itaste icbar kasdiyle Lon.| Halihazırda ayni korku mevcut deği dra, Berlin ve Paris arasında “yenidir. z bir Münih” hazırlanmakta . olduğu! Ingiltere, bugün bir sene evvel ma. intibamı tevlit etmek için manevra gevirmekte olduklarını yazmaktadır. Geçen sene, İngiltere ile Fransa. Hitlere giderek ons Südetlerin arazi sini vermişlerdi. Acaba Hitler, Danzigten © evvel Fransa ile İngilterenin ayni suretle hareket edeceğine mi kaildir? Fakat 1938 ile 1939 arasındâ fark bulunduğunu hatırlatmak © muvafık olur: Fransa ile İngiltere, geçen se. neki vaziyetlerinden daha İyi vazi- yette bulunmaktadırlar . 1 Londra ve Parisin Alman tayya- lik olmadığı kuvvetli bir hava filo- suna sahiptir. Fransa da hava ordu. sunun İnkişafını temin etmiştir. Şim. diki halde hâkim olan fikir. he ) paytahtın bir haya hücumündan kör. kuları olmadığı suretindedir. Hitler, bunları nazarı dikküte alarak Südet ler meselesi ile Danzig meselesi ara sındaki farkı ölçebilir. Harpsiz ilhak fikrinin akisleri Varşova, 23 (A.A.) — Siyasi max hafi), Danzig şehrinin harp olmağan Almanyaya ilhak edileceği haberinin Fransa ve İngilterede hâsıl etmiş ok Maarif Şürasına Verilen Raporlar Üniversite Hususi Liselerden Şikâyetçi | Anlaşması Üniversite Rektörlüğile, fakültelerin Maarif Şürasında | müzakere dilmek üzere hazırladıkları raporlar, Şüra müzake- | releri sırasında büyük alâka uyandırmışlardır. taleb dilen ıslahat şunlardır: Rektörlük raporuna göre iyi bir lerine birskabileceği bir ticaret işi | karşı şimdiye kadar takip edilmiş o. | Bu raporlarda Üniversite tahsili, iyi bir lise tahsili | olmadığını ispat etmiştir. üzerine - kurulabilir; iyi bir lise tah- silini de, iyi bir Üniversite tahsili ya- | ziyade öğrenme melekesiyle yetişti- | dir 4 — Lise talebesi ezberlemekten. panlar verebilir. Bu itibarla lise ile jrilmelidir. Universite biribirlerini. tamamlayan 3 — Lise talebesi, temas" ettiği 3 “FELE Muharebe Falcılığı Yazan: B. FELEK Bugün, bütün dünyanın düşün. düğü şudur: — Acaba muharebe olacak mı? Her suale olduğu gibi buna da müsbet veya menfi cevap verilebilir, Yalnız hu cevaplar eski tâbirle iş- kembeden olmamalı ki bir kıymet ifade etsin. Ben birkaç defa bn sü- tunlarda dünya istihbar vasıtalarının duğu aksülâmelleri büyük bir dik- katle tükip etmektedir. Bu mahafil, bu tecrübe balonunun muveHakıyet. sizliğinden bahsetmektedir. r, manşetlerinde “Londra, ain maskesini al aşağı et- "resmi Gazela ciddi telâk- ki edilmemiştir., diyor. Hırsız bir Nazi şeti Varşova, 23 (A.A) Polonya matbüatının Memelden istihbarına göre, Gestapo, Memeldeki Hitlerci fırkaya ait teşkilâtı vücude getirmek üzere şarki Prusyadan gönderilmiş olan Memel hücum kıtastı reislerin- den Helmut Knurre'i tevki? etmiştir. Knürre, 200 bin mark ihtilâş efniş olmakla itham edilmektedir. İngiltere İle Japonyanın Berlin, 23 (A.A.) — Gazeteler, İn. gilizlerle Japonlar arasında ceroyan etmekte olen müzakereleri büyük bir alâka ile takip etmektedir | Gezeteler, İngilterede Tukyoya | Jan hattı hareketin değişmiş olma. | sından dolayı hayret izhar etmekte- ver, .Correspondance ( diplomatiyve et İ Politigue, Çin - Japon harbindenbe. iki müessesedir. Bunun için'de tale. |meseleleri * vuzuh ve katiyetle ifude ri Çindeki (o beynelmilel imtiyazlı be liselerden: 1 — Ana dillerini hakkile öğren-! miş olarak gelmelidirler. 2 — Lise mezurları üniversiteye bir ecnebi dil öğrenmiş olarak gel melidir. Çünkü ecnebi bir dil bil ekmek fiyatına, kilo başıma a- zami on Santim olmak üzere yeni bir zam daha yapılacaktır. Ağustos bidayetinden itibaren tatbik edilen yeni fiyat, eskisine nazaran yüzde 5 fazladır, Korporasyonlar nezareti, hu hususta valilere yeni talimat göndermiştir. e Korporasyonlar nezaretinin bu tamiminde bu yeni zamma sebep olarak, önü: müzdeki ay başından itibaren ekmekçilere ve fırıncılara, şim. diye kadar verilmekte olan içi- ne bir miktar mısır karıştırıd. mış undan daha iyi yalnız buğ- daydan mamâl un verileceği gösterilmektedir. medikçe ivi bir üniversite tahsili yapılamaz ve ilmi araştırmıya imkân bulunamaz. Ecnebi dili üniversitede öğren - meğe kalkışmak ise gayeyi vasıtaya feda etmek olur. Bu sebeble üniver: siteyi çok uğraştıran ve faydası da büyük olmayan yabancı diller mek- tebi tedrisatını 1941 senesinden iti- baren mecburilikten çıkarmak zaruz ridir. 3 — Liseden gelen talebenin mü- tecanis olması temin edilmelidir. Bazı liselerin umumi malüinat gok- Sam, asgari bir umumi kültür sevi- yesine bile vearmamaktadır. Bilhassa yüzde 26 nisbetinde muvaffukıyet gösteren hususi liselerin uyandırdı. ğı kanaat tedrisat işinin memleketin lâkayıt kalabileceği ve müteşebbis. edebilmeli, müphem ifadelerden ks- çınmanın lüzumunu anlamış bulun- malıdır, 6 — Kitap, program ve talimat - mıntakalarda hesil olmuş olar yeni vaziyeti gözden geçirdikten sonra, şöyle demektedir: “İngilterede Londra ile Tokyo a. rasında bir tesviye sureti bulunabi. bana verebildiği malümata dayana- rak muharebenin olmyıacağı fikrini ve tahminini ileri sürdüm. Benim gibi düşünmiyen ve muharebe ola- cağına inananlar da olabilir. Nite- kim yevmi gazetelerde yazan arka- daşlar arasında “yüzde doksan do. kuz onda dokuz, muharebe olacağını iddia edenler vardır. Hatiâ galiba bu tahmin “heyecanlı, olduğu için Anadolu Ajansının garete hulâsası yapan memurunun da hoşuna gitmiş olmalı ki geçen günkü neşriyatında bunu da gazetelere ve radyo vasıta. sile bütün Türk vatandaşlarına teb- iğ etti. Benim için Anadolu Ajansının gazete yazılarını hulâsa eden memu- runa mülâyim gelecek yazı yazmak tasaların en sonuncusu bile değildir, Yalnız resmi bir istihbar vasıtasının memleket dahiline yayacağı muba. rebe haberinin ne tesir yaptığım da © düşünmezse bizim düşünmemiz lâ- zumdır, Bilmek gerektir ki; devletler ve hükümet adamları dalma harp <akmış diye hazırlanırlar. halkın “harp” olacakmış, diye kuş- kulanması derhal işlere, maişete ve normal hayatın akışına menfi tesir yapar. Bunda da hiç bir kâr yoktur. Anadolu Ajansının gazete yarıla. rını hulâsa eden memuruna bu nok. tayı halisane anlattıktan sonra gele- Tim o bahse: Muharebe olacak divenlerin elle. rindeki deliller şöyle hulâsa edile- bi 1 — Her memleket silâh yarışma çıktı. Bunun sonu elbette muharebe. ye varacaktır. 2 — İtalya ve Almanyada asker toplandı. Harıl harıl sevkiyat 3 — Mihver devletleri haysiyet. leri kurtarmak için muharebeye mecburdurlar. Binaenaleyh | Hitler mmufluka muharebe edecektir. Bugün mihver siyasetine hâkim o. lan Almanyanın batı hareketini tahmin etmek için yakın tarihe hak- mak icap eder, 1914 de İngiltere eğer açıkça Fransa yanında harbe gireceğini söy. lese idi Almanya muharebe etmiye- cekti. Bunu o zamanın Alman dev. let adamları hatıratında yazmıştır. Bu sefer İngiltere, 914 deki ha- tasını tekrarlamamak için Almanya- ya ve dünyaya her gün ilân etmek- tedir ki; mihver devletleri herhan. gi bir hudut tecavüzü yaparsa İn- giltere harbe girecektir. Ve hu sö- zünü filiyatla teyit için de 800 mil yon İngiliz lirası gihi müthiş bir pa- rayı silâhlanmaya tahsis etmiş ve işe çoktan başlamıştır. Bu da yetmiyor. muş gibi her türlü ananesini yıka- rak mecburi askerlik hizmetini te- sis eylemiştir. Her gün Londra ve İngilterenin diğer aksamında gece baskını, tayyare tecavüzü ve müdafaa manevraları yapılıyor. Da. hası var: İngiltere donanması sefer. ber olmuştur. Bu dünyanın en muh- Jarda uzun çalışmalarla ve deneme -| leceği kanaati hasıl olmuştur ve In. teşem filosunun seferberliği çok he- lerle tesbit olunan veya yeniden te3- bit olunacak olan esaslar, ön yıllık bir devre geçmedikçe değiştirilme « melidir. İstikrar müesseselerin inki. safından başlı başına rol oynar. İyi görünen deneme, her vakit istikrarla temin ettiği faydaya tekabül etmez Ziraat Vekili Bugün Şehrimizde Çanakkale, 23 (Tan Muhabirin. den) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen ile Vakıflar umum müdürü Fahri Ki- per, Çanakkale vapurile bugün yeh- rimize gelmişlerdir. Vekili, Müstah- kem mevki komulanı karşılamıştır. Muhlis Erkmen Çanakkale fidanlığı- nı gezdikten sonra İstanbula hareket etmiştir. giliz hükümetinin şerefine halel gel. | meksizin bir itllâf vücude getirile. İbileceği mütaleası serdedilmektedir. ! Ekseriya olduğu gibi İngiltere, yeni vaziyeti pek geç olarak anlemakta- dır. Uzük Şark meselesinde İngilte- re, üzün müddet bundan yüz sene evvel büsbütün başka ahval ve şera- it altında akdedilmiş olan munhede. lere bağlı kalmıştır. Halbuki böyle bir statüko hiçbir veçhile muhafaza edilemezdi. Tokyo, 23 (A.A) — Tiençin me- selesinin esasını teşkil eden umumi meseleler üzerindeki İngiliz - Japon anlaşmasının İmzası Üzerine, bizzat Tiençin hâdisesinin teferruatına alt meseleleri müzakere edecek olan konferâns, ilk (celsesi, pazartesi günü sabah saat 9 da hariciye neza- yeti konağırıda aktedilecektir. yecanları teskin edebilecek bir ilâç. tır. Diğer Polonya 4 milyon asker, mükemmel teçhizat ve 3000 tayyaresi ile Almanyanın şarkında muharebeye hazır bir haldedir. Her- kes biliyor ki; 4 milyonluk bu Leh ordusu Çarlık Rusyasının 10 milvon- luk perisan ordusundan çok daha müessirdir. Harp patlar patlamaz Akdenizde herhangi deniz nakliyatı tayyare, tahtelbahir ve harp filoları korkusile imkânsız hale gelince; İtal yanın, müstemlekeleriyle olan irti. batı kesilecek. Bunları dahili is yanlar ve karşı tarafın israli yilzüin- den kaybedeceği gibi Almanyadan başka bütün diğer memleketlerde tecrit edilecektir. Bu hale gelmesi coğrafi vazi- (Devamı 4 üncüde)