18 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

— P . Çikolata Yazan: M. Turhan TAN Kr tarihini biliyoruz. On altıncı asırda ve Kanuni tan Süleyman devrinde Şems adlı biri Yemenden Hicaz ve Misir yolile Suriyi bu nesneyi İstanbula gi m ayranla mübadele etmiş, daha doğrusu ötekini bırakıp berikine da- danmış olan Türklerin o acı suya a- lışmaları yolunu açtı Kahvenin - tıpkı tü haram mı çıkarak ün gibi - helâl olduğu meselesi de tarihi dâvalardandır, Tütünün helâl olması şöyle dursun, sadece mekruh olduğuna, yani iğrenile iğrenile kul- lamılabileceğine kolayca fetva vere- miyen medrese âlimleri kahvenin helâl olduğunu - hem de Ebussuud efendi gibi yüksek kıymetli bir şah- siyetin ağzile - ifade ve ilân etmekte gecikmediler, Halepli Şemsin İstan- bulda halka kahve içirip para kır- masına zemin hazırladılar, Malâm olduğu üzere Şems, üç yılda üç bin altın kazanarak yurduna dönmüş ve İstanbul ayran evlerinin o kahveha. neye çevrilmesine sebebiyet vermiş- tir. Fakat » kendi hesabıma söylüyo. rum - çikolâlanın memleketimiz ta- rihindeki yerini bilmiyorum. Yalnız şuna eminim ki otuz, otuz beş yıl Anadoluda çikolâtayı yiyenler de- ğil, bilenler parmakla gösterilirdi. Meşrutiyetten sonra - İsmini yazmı- ya hacet yok » İsviçreli bir fabrika reklâma germi verdi, kaldırım taş- larına varıncaya kadar her yere çi- kardığı çikolâtanın adını yazdırdı. Üstelik yüksek kazançlar vâdeden piyangolar tertip etti ve iç Anadolu bir yana dursun, Yemen çöllerinde- |” ki bedevilere bile çikolatayı tanıt, yedirdi. Şimdi çikolata çocuklarımızın em. zik lâsti vaziyetinde. Yavruları- mız daha beşikte iken onu eme eme midelerine göçürüyorlar ve haz al yorlar. Babaların her aksam çocuk sevindirmek için seçtikleri armağan cikola: İlkmekteplerde kâğıttan çok çikolata harcanıyor. Daha yük- sek tahsil müesseselerinde de çiko- lata mergup. Çünkü yaşla beraber çikolataya muhabbet te büyüyor. Bundan ötürü ev bark sahibi ve kır saçlı Bayların ceplerinde, otuz ya- sına ayak basmak üzere bulunan Ba- yanların çantalarında çikolata görü. nüyor, Lâkin çikolatanın fen bakımından nasıl bir bünye taşıması lâzım geldi. Zini çok iyi bilen bir dostumun söy- lediğine bakılırsa yurdumuzda tek bir çikolata bulmak mümkün değil. miş. Çünkü çikolata kaonun gayet pahalı, şekeri ona nisbetle çok ucuz olmasından dola- yı « paket paket, kutu kutu, sandık sandık ortaya çıkardıkları nesneye ancak yüzde beş nisbetinde kakao koyabiliyorlar ve 6 nesnenin üst ta- rafını sekerden vücude getiriyorlar- miş, Şu halde bizim çikolatadan aldığı- mız haz vehmi ve fabrikaların biz- den aldıkları para tam müânasile fu. zuli oluyor. Belediye bu bahse de Tütfedip ilgi gösterse ve çikolatala- rın adını “Kara şekerleme” ye çevir. se münasip olur sanıyorum. — —— —m—— TAKVİM ve HAVA 18 Temmuz 1939 SALI 7 indi ay Gün; 31 Hızır; 74 Arabi: 1388 Rumi: 1355 Cem. ahar: 1 Temmuz: 4 Güneş: 4.43 — Oğle! » 1220 İkindi: 16.18 — Akşam: 1930 Yatsı: 21.36 — İmsâik; 231 Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan alı- nan malâmata göre, hava yurdun Doğu A- nadoluda ve Karadeniz kıyılarında çok bulutlu ve mevsii yağışlı, Cenubu Şarki Anadolu ile Kocnelide bulutlu, diğer böl- gelerde açık geçmiş, Şimali sek 305 Baydedilmiştir. alli ENCEREMDEN Halepli . İFikler umum müdürlüğü müfettişle. | izgârlar umumiyetle metlen orta kuvvette, Orta yiki 10122 milibar İdi. Sühunet en yük- en düşük 17/0 süntigrat olarak HATAY | Gümrük | Teşkilâtı Gümrükleri Teftiş Ve Tetkik Edecek Şehrimizde buluban İnhicarlar Vekili Ralf Karadeniz tet ki e dün de devam etmiş, inhi. sarlara ait işler üzerinde meşgul ol. | önce çikolâta bizim diyarımızda her| ağzın tattığı nesne değildi. Hele iç Gümrük ve Raif Karadeniz d İnhi öğleden sonra Başmüdürü ile birlikte tütün fabrikalarını gezmiştir. Vekil fabrika müdüründen İşler üze. inde izahat almış, amelenin çalışma tarziyle yakından alâkadar olmuş tür. Vekil bugün de öğleden sonra tü- rlar Ciba tün depolarını gezecek ve akşam ü- zeri Maltepeye giderek tütün ıslâh istasyonlarında tetkiklerde buluna. caktır Raif Karadeniz yarın ve onu takip eden günlerde gümrük işleriyle meş. gul olacak, tetkikatını Cumartesi gü. | nü bitirerek o gün İzmire hareket| edecektir. Hatay gümrükleri İ Hatay gümrükleri teşkilâtı etrafın | daki hazırlıklar çok ilerlemiştir. Ye- İni teşkilâtın kadrosunda 74 memur ve 22 koleu bulunacaktır. Hatay gümrükleri başmüdürlüğüne güm. İrinden Abdullahım ta; etmiştir. Hatay ithalât dürlüğüne de İstanbul gümrükleri| Başmüdür muavinlerinden Cevat ta. yin edilmiştir. İstanbuldan ayrica 7 memur Hatay gümrük teşkilâtına nakledilmişlerdir. Bu memurlar balât gümrüğü müdürü Cevat ile bir- likte yarın İskenruna hareket ede. ceklerdir. Gümrüklerde tayinler Çanakkele gümrüğü başmemurlu. ğu vazifesini vekâleten gören İstan. rlüği işleri şefi Şevket islahiye gümrük müdürlüğüne terflan tayin edilmiş. tir, S — Yeni Barem kanunu kati- yet kesbetti mi? C — Kanun katiyet kesbetmiş. tir. Neşri tarihinden itibaren mu. teber olacak, terfie alt hükümleri de bir eylülde tatbik edilecektir. . S — Ortamektebin son sinıfin. da ikmale kalan bir talebe askeri mektebe girebilir mi? ve Cenubu Şarki Anadolu bölgelerinde yer lere girebilmek için mektebi yer kuvvetlice esm derece ile bitirmiş olmak şarttır. Dün İstanbulda hava açık geçmiş, rüz“ . gür Cenubu Gerbiden saniyede 2 —4 metre hızla esimiştir. Saat M4 te hava taz- S — Ispanya devlet reisi kim. dir? C — Giremez. Askeri mektep- iyi Dün Ankarada açılan Maarif Şürasında Maarif Vekili nutkunu okuyor. Fransız askeri heyeti Ankara istasyonunda merasimle istikbal edilirken Imar İşleri Kale Duvarları Üzerinden Viyadükle Geçilerek Halicin Iki Tarafında Cadeler Açılacak Yeni şehir plânma göre, Karaköy- den itibaren Halicin Beyoğlu cihetini takiben Sütlüceye kadar uzanacak 0- lan büyük ana caddenin plânı Nafıa Vekiletince tasdik edilerek belediye- ye iade edilmiştir. Vuku bulan talep üzerine belediye Imar müdürlüğü şimdi bu ana çaddeye nit tafsilât plâ. »ını da hazırlamıya başlamıştır. Bu caddeye muvazi olmak üzere Istanbul cihetinde Halici baştanbaşâ katedecek caddenin da plânı hazır. lanmaktadır. Bu caddenin takip; &t- gt asian mA yakl İyi bu istikametin tesbitinde müşkülât- la karşilaşılmuktadır: Caddeye, sur. ların bir kısmı yıkılarak İstikamet verilecek, bir kısmında da viyadük» le surların üstünden geçirilecektir. Surların yıktırılacak kısımlarını tes- bit etmek üzere mü irakile bir tur. Dolmabahçe ile Bebek arasında in. şa edilecek caddeye âit plân da Na- fıadan tasdik edilerek (belediyeye gönderilmiştir. Bu caddenin açılması iki buçuk milyon liraya mal olacak- tır. Ali Çetinkayanın zamanında Na- la Vekâleti bu caddenin inşasında, belediyeye yardımda bulunacağını vaadettiği Için belediye plânın tasdi. komisyon kurulmuş İki üzerine vekâlete müracaat ederek bu yardımın ne şekilde yapılacağını | soracaktır. Yeni yapılacak hastane Belediye ve Vilâyet bütçelerine ko- nulan 900 bin liralık tahsisatla Me- cidiyeköyünde yapılacak hastahane- nin plânına esas olmak üzere mimar Valter tarafından Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletine verilen izahat, Vekâletçe muvafık görülmüştür. Ya. pılacak hastane esas itibarile bin yı tekli olmakla beraber şimdilik nız 600 yataklı kısmı inşa edilecek- €r. Hastahane 6 kat üzerine İnşa e- dilecek ve her kat bir emraz şubesi- ne tahsis edilecektir. Hastah; cek derecede o çoğultıldıktan sonra, 100 yataklık bir pavyonu hastalara tehsis edilecektir. Yeni hastahane üzerinde kurula mak şartile 33 kilometre murabbal metre uzunluğunda olacaktır. tahaneye a't plân ve DUMA iyiye. ag maketi hazırla- Dolmabahçe stadı stada terkedilmesi icap etmektedir. Gazhane idaresi belediyeye mürac. lat ederek buradan stat için istimlâk cağı saha, bahçe kısmı da dahil ol.| tarafa naklini talep ett Mimar Valter halen Pariste, has- | lâhare. de bu plân şehrimize getirilecektir. | evvel bu ta inenin ş edilecek arazi ve binaların bir an ev- pavyon adedi 1000 yatağı istiap ede: | vel tesbit ve muamelelerinin ikma- | lini istemiştir. Halbuki Cemil Paşa veremli | zamanında hava gazı kumpanyasile yapılan mukaveleye göre, imar dola. yısile belediye, Gâzhanenin başk i tekdirde, istemeden kumpanya hiçbir tâvi genişliğinde olacaktır. Hastahanenin | kendisine gösterilen yerde tesisat kur Ön cephesi 250, yan cephesi ise 150 | ması icap etmektedir. Mukavelenamedeki bu, k, bi: mukavelenin tadili sırasında ıştır. Belediye şirketin * bu kaldırı! Atın. ne gibi sebepler tahtıada yapıldığını ve fimamile şir- Dolmabahçe stadına ait plânın ta. | ketin lehine olan bu tadilâta muka dil edilen şekline göre, Gazhaneye| bil şehre nasıl bir menfart alt arazi ve binaların bir kısm)nın | dildiğini tetkik etmektedi nin e. Bu bu- sustaki tetkikler bitmede hane arazisinden yer İst miyecektir. İ Dördüncü sorgu hâkimi Sami dün İ Satle binasının satışından doğduğu iddia edilen yolsuzluk tahkikatın bi. tirdi. Ve 180 sayfa tutan tahkikat dosyasını saat 17 de müddelumumili ğe verdi. Bu işi tahkike memur olan İmüddelumumi muavini iki güne ka- İdar iddianamesini hazırlıyacak ve suçlulara tebliğ edecektir Suçlularin üç gün içinde bu iddia. nameye İtiraz etmek kanun! hakla. rıdır. Bundan sonra sorgu hâkimi kararnamesini hazırlayacak ve dos yayı mahkemeye verecektir. İ Sorgu hâkimi. tahkikatı bitirme. İden evvel dün saat on üçte mevkuf SORUNUZ, CEVAP VERELİM ————'<'©©ÖÖMEÖMŞEOEOE—Ç C.-Son hükümet darbesini yapan general Frankodur . S — Ortaokulu iyi derece bitirdim, mu bilir miyim? C — Girersiniz. Maarif Vekâ - letin& müracaat etmek lâzımdır. . S — Darüşşafaka © mektebine girmek için nereye müracaat et » meli? C — Fatihte, Sultanselime gi- ile m mektebine gird resine müracaat etmek lâzımdır. ğa S. — Devlet Demiryollarına bağlı bir mektep var mıdır, varsa girme şartları nedir? C. — Eskişehirde Devlet De. şmiryollarına bağlı bir çırak mek- tebi vardır. Bu mektebe Devlet Demiryolları amele ve memurla. rının ilkmektep tahsili çağındaki cocukları tercihan alınır. 4 S. — Muhacirleri 3 sene müd. detle askerlikten muaf ve 3 sene sonra 6 ay kısa hizmete tâbi tu- tan kanımdan istifade için mere- den cadde üzerindeki mektep ida. ye müracaat etmeli? C. — Mensup bulunulan asker. Satie Tahkikatında Son Safho Y. Ziya Önişin Tehliye Talebi Reddedildi suçlulardan avukat Âtıf Ödül ile Ma lik Kevkebi tevkifhaneden getirte- İrek ayrı ayrı ifadelerine müracaat etmiş ve bundan sonra da dördüncü defa olarak eski tramvay şirketi mü. dürü ve Satle şirketinin tasfiye me. muru Jan Lâzaryanı dinlemiştir. Mevkuflardan Deniz Bank Müdürü Yusul Ziya dün tevkif ke. İş, sorgu hâkimi bu Yusuf Ziya bu eski tarına itiraz eti kararı eddetm red kararma da itiraz etmiştir. Bu itiraz Ağırceza Mahkemesinde tet. kik edilecek ve mahkeme bugün verecektir kararını İİ lik şubesine müracaat etmek lâ. “mdir. İ > . Hava Kurumunun bir tavzihi Sual .Cevap sütununda, (30) kuruş yevmiyeden kazanç vergisi kesilmediği, yalnız Hava vergisi kesildiği yazılıdır. Bu vergi, Ha. va kuvvetlerine yardım vergisidir ve devlet geliridir. Hava Kuru. mu ile bir alâkası yoktur. Tavzi- hini rica eder, saygılarımı suna. rum, Mirk Hava Kurumu Başkam ” Kasımipaşa | VAPUR | Ucretleri İndirilecek | Denizyolları Umum Müdürü Ve Arkadaşları Tetkikat Yapıyorlar Deniz Yolları Umum Müdürü İb- riyasetinde umum müdür muavini ve şeflerin iştirakile dün bir toplantı yapılmış, vapur st. kıntışının önüne geçilmesi için alına. cak tedbirler etrafında görüşmüşler. dir. Bilhassa Karadeniz hattına işli. yen vapurlar bir çok İskelelerimiz- den yolcu ve yük alamadan İstanbu. la gelmektedir. Çünkü bu vapurlar ilk uğradıkları iskelelerden âldıkla- Hkehkeleriienipi mit serdn” halletmiye kâfi gelmediği için mü. vakkat tedbirlör “almak özere tetki. kat yapılması lüzumu hasıl olmuş. tur, Dün görüşülen mevzuların biri de bir kızak inşasıdır. Yakın sahillere işlemekte olan kü vapurlar badema Avru- paya Sipariş edilmiyecek, bu kızakta linşa edilecektir. Bu hususta esaslı İşekilde tetkikler yapılmaktadır. Tet- kikat kısa zamanda intaç edilerek fa- alivete başlanacaktır Vapur ücretlerinde tenzilât yapılacak Dünkü toplantıda vepur ücretleri meselesi de görüşülmüştür. Liman dahilinde işliyen vapurların ücretle- ri üzerinde yeniden tetkikat yapıla. cak ve bilhassa köprü ile Haydarpa- şa, Kadıköy arasında işliyen vapur. ların leri indirilecektir. Tenzilât isbeti tetkikat sonumda belli ola- caktır. | Açıkta kalan memurlar Mülga Deniz Bank, Denizyolların- dan açıkta kalan memurlara bir an evvel tazminat verilmesi ve bunlar. İdan bazılarının da tekrar vazifeye alınmasına çalışılması dünkü toplan- tıda verilen kararlar arasındadır. Tirhan geliyor Almanya ısmarlanan Etrüsk tipi vapurlardan Tirhan yarın limanımi. za gelecektir. Hatay Liman Reisliği İskenderun limanında mıntaka li. man rolsliği teşkilât kurulması ka rarlaştırılmış ve roisliğe İzmir ve İs. tanbulda liman reisliği vazifesini gör müş olan Zühtü, memurluklara İr- fan, Ferit; Süveydiye Ilman retsliği. ne Fatsa liman relsi Nazif, memur. luğa Esat tayin edilmişlerdir. Bun. İlar du Çarşamba günü hareket ede. ceklerdir. havuzlarında Limanda Devlet Liman İşletmeleri Umum Müdürü Raufi Manyaslı, muavini Hâmitle birlikte dün limanımızda tetkikatta bulunmuş, inşa edilmek. jte olan yolcu salonunu VE antrepo: ları gezmiştir Münakalât Vekâleti Merkez Li. manlar Umum Müdürü Zeki şehri. mize gelmiş, İstanbul Merkez Liman” Relsliğinde tetkikata başlamıştır.