30 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Hayat Niçin Pahalıdır? (Başı 1 incide) hahlığı üzerinde büyük rol oyna- maktadır. Hayat pahalılığı demek, istihlâk edilen eşyaya verilen fazla para demektir. Bu bakımdan Türki- ye dünyanın en pahalı memleketle- © rinden biridir. R aporda da işaret edildiği üze- re, bu nokta hükümetin gö- zünden kaçmış değildir. Hayatı u- cuzlatmak için İktisat Vekâletince bir senedenberi yapılmakta olan tet- kikat sanayi mamulâtının niçin pa. halı satıldığını, halkın satın alma kabiliyetinin niçin artmadığını da meydana çıkarmıştır. Tesbit edilen sebepler şunlardır: 1 — Sanayileşme plânı tatbik edilirken, rasyonel bir düşlince il hareket edilmemiştir. Fabrikala. rın yerini tesbit ederken, ham maddelerin mevcut olup olmadığı, fabrikada sarfedilecek mahrukat maddelerinin getirme masrafları, mamul eşyanın pazarlara nakli için y ne getirilmemiştir. 2 — Gümrük tarifeleri, dahil de himaye edilecek sanayic göre tanzim edilmemiştir. 3 — Fabrikalar rasyonel bir şe- kilde işletilmemektedir. 4 — Maliyet fiyatını asgariye| indirmek için alınması lâzım ge-| len diğer tedbirler nazarı dikkate alı Şimdi İktasat Vekâleti, gerek &s- kiden kurulmuş sanayii, gerek şimdi den sonra kurulacak fabrikaları bu mahzurlardan uzak ve rasyonel bir Şekilde koordine etmek için hazır- Janmaktadır. Bu hazırlık bittikten ve İcraata geçtikten ancak bir iki se- me sonra mamul ejyanın fiyatlarım halkın alabileceği bir hadde indir- mek mümkün olacaktır. Her memleket ilk sanayileşme dev rinde bu kabil müşküllerle karşılaş- miş, bunlara benzer ufak tefek ha- talar yapmıştır. Maksat hataları gö- rüp tashih etmek, ve Yapılan teeri- belerden istifade etmektir. İktrsat Vekâletinin yeni sanayileşme prog- ramında takip ettiği gaye budur. — mmm Askeri Ceza Ankara 29 (Tan muhabirinden) — Askeri ceza kanununun 148 inci maddesinin değiştirilmesi hakkında. ki ve askeri muhakeme usulü kanu- nunun 3 ve 30 uncu maddelerine rer fıkra ilâvesi ve yine askeri ceza kanununun 47 nci maddesinin değiş. tirilmesine dair kanun Jâyihası ruz- mameye alınmıştır. Ankarada Sel Ankara, 29 (TAN Muhabirin. pılacak masraflar göz önü- den) — Bugün yağan şiddetli yağ- murlar neticesinde Yenişehirde bazı apartmanların ilk katlariyle Dahili. | ye Vekâleti zemin katı su hücumuna | maruz kalmıştır. İtfaiye ve belediyenin gayretiyle binalar sulardan © temizlenmiştir. Nülusça zayiat yoktur. Zogonun Hemşiresi ve ,Maiyeti Dün Gittiler Sabık Arnavutluk kralı Ahmet Zo- gönun hemşireleri ile on kadar mai- yeti dün limanımızdan hareket eden Svanetia isimli Sovyet vapuru ile Pi- reye gitmişlerdir. Prensesler ve maj- yetlerindeki zevat Pireden diğer bir vapura aktarma ederek Marsilyayu ve oradan da Versaya gideceklerdir. Sübik Arnavutluk Başvek'li, prenses- leri vapura kadar teşyi etmiştir. Ahmet Zogo da bugün Romanya vapurile gidecektir. Biçki ve Dikiş Sergisi Şehzadebaşındaki Sağanay biçki ve dikiş yurdunun 939 mezunları ta- rafından yürt salonlarında güzel bir şergi açılmıştır. Talebeler tarafından yapılan en son moda İşler. ve çiçeklerin teşhir edildiği sergi, bilâistisna he: çıktır. Bu sene yurttan Hayriye Say- man, Fatma Devirdi, X lâhat Adadağ ve Salihâ Çizmeci mc- zun olmüşlardır. TAN Harp Tehlikesi Yine Danzigte Beliriyor (Başı 1 incide) kilâtına lüzumlu mühim miktarda et hazır bulundurmak emrini almıştır. Fransa taahhütlerini ifa edecek Paris ve Londra mehafili ve gö- zeteleri hep bu vaziyetle meşguldür. Paris gazeteleri Fransanın her ihti- male karşi hazır olduğunu ve Alm. ların Danzige askerlerini bilfill sev- ketmekte olduklarını ve Fransanın her vaadini tutacağını anlatıyorlar. Lord Halifax İngilterenin de taahhütlerini ifa edeceğini söyledi Londrada Hariciyı Halifaks bugün ta İngiltere edenlerin hedeflerinden bu hedeflerin; 1 — Kuvvete karşı mak, hakkı tu ? — Sulhü her şeye rağmen ko: | ramak olduğunu söylemiş ve İn- gilterenin verdiği taahhütleri ifa ya hazır olduktan başka daha faz- la taahhlitlere girmiye hazır hu- Tunduğunu anlatarak bunun şu sebeplerden ileri geldiğini anlat miştur: 1 — İngilterenin eşsi ması vardır. İngiltere tam mür bir donan- Hatay Meclisi Tarihi Kararını İttifakla Verdi (Beşlarafı 1 incide) tay meli; dağıtıyorum. Meclis reisinin sözleri dakikalar. ca devam eden alıkşlarla karşı lanmış ve meclis derhal değitil » | mişer, Meclis dağıtıldıktan sonra, İstik - lâl marşı çalınmış ve Hatay ba rağı indirilerek yerine Türk bay. rağı çekilmiştir Meclis binasının eirafında izciler, Esnaf teşekkülleri ve on © binlerce halk coşkun ve heyecanlı tezahii. rat yapılmıştır. Alay buradan fevkalâde murah | haslığımız ye askeri mimessi miz önünde minnet ve şükran te. zaklirleri yapmışlar ve şehirde şenlik yaparak dolaşmışlardır. Hatay fevkalâde neşe sevinçli günlerini yaşamaktadır. Meclisin dağılması Hatay dev. leti de tarihe karışmıştır. Türkiye - Fransa anlaşmasının arazi meselelerine dair hükümleri Ankara, 29 (Tan Muhabirinden) Türkiye - Fransa arasında imza Tanan, Türkiye ile Suriye arasın daki arazi meselelerinin kati su rette hallini mutazammın anla: ma ve müzeyyelâtın tasdikine da. | ir kanun lâyihası Meclis ruzna- mesine alınmıştır. Anlaşma, ezcümle şu o hükümleri ihtiva etmekte ve aynen şöyle de. nilmektedir. Türkiye tabiiyetini iktisap eden on sekiz yaşını mü - tecaviz olan kimseler işbu anlaş. manın meriyete girdiği İtibaren 6 aylık bir müddet zar- Tında Suriye veya Lübnan tabiye. tini ihtiyar etmek hakkını ha Incaklardır. Mezkür haktan de etmek isteyen © kimseler ika. metgâhlarının merbut bulundu - ğu idari makama bu hususta bir beyanname tevdi edeceklerdir. Kendilerine bir makbuz verile- cektir, Hakkı hıyarı istimal eden- lerin listeleri mümkün © mertebe kısa fasılalarla Fransız konsolo: luğuna tevdi olunacaktır. Bu hük- me tevfikan hakkı hıyarlarını istimal eden kimseler müteakıp 18 ay zarfında Türkiyenin haricine nakletmiye mecbur olacaklardır. Bunlar mu tasarı oldukları emvali gayri menkuleyi tasfiyeye mecbur ola- caklar ve her türlü menkul mal “lariyle hayvanlarım elden çıkar- mak veya beraberlerinde götür. mek hususunda serbest olacak- lardır. Balâda mevzuu bahis tasfiye. den mütehassil mebaliğ Türkiye Cümhuriyeti Merkez Bankası İs- tarihten heyecanlı, | ikametgâhlarını | İkemmel bir ordu vücude getirmek- tedir eti vetini İngi er sayru bunlar İngiltereyi daha sıkı birleştirmiye yarış Lord Halifaks bütü lattıktan ) İta mediğini, tecrit ” Onun için İngiltere yetini ve başkalarının müdafasya hazırdır. Bugi aleyk kendi hürr ünde bir sürü hakareti bu an» f herşeyi Almanyanın çin yle- miş ve iktısadiyatta otarşi ile, asette herk tmakla — Kültürde kendi, hüzürsüzlu-| ırkçılık siyasetin duğunu söylemiştir. dö H Lord Halifaks daha sonra beyana şekilde de zihniyet devam İnun yerine başka bir şej icap ederse o zaman siyas di İtina şu m etmiştir İ etmez ve 0- koymak ve iktisa emniyetsizliği ân b »rtadan kaldırmıya asıl olur ve Müstem Almanyanın, ekeler meselesini genişletmek mesele- » meselesini, de- tahdit ân hasıl olur,, 4 kenderun şubesinde bir bloke he- saba yatırılacak ve bu mebaliğin tarzı nakli Türk ve Fransız hükü metleri arasında hususi ma ile kararlaştırılacaktır. Fransız tâbilyetindeki eşhası hükmiyenin Hatayda bulunan em- val, hukuk ye menafii ile ayni dâ- biiyetteki eşhası hakikiyenin em. vali gayri menkulesi 35 milyon Fransiz frangı mukabilinde tama- mile Türk hükümetinin mülkiye. tine geçecektir. Muvakkat eneiimen mazbatada da Söyle de “Türkiye . Suriye a meselesinin kati surette halledil. diği ve Hatay arazisi na iltihakı temin olunduğu ve il haktan mütevellit milli menfaatlerimizin icapları uygun bir surette tasfiye edildi ülmüş ve yüksek meelis ile et hükümetinin epeyce amandanberi üzerinde en cid. di alâka ile çalışmakta bulunduğu | bu işin muvaffakiyetle intaç edil. diğini tebarüz ettiren kanun lâyi. hası ve müzeyyelâtı ynen kabul edilmiştir.” r anlaş- hazırladığı Anavata, vaziyetlerin | İ Adapazarı (TAN) — Belediyenin | himmetiyle 1930 da 25 yataklı ola rak ve bol tahsisatla faaliyete geç- miş olan hastane, 1934 te hususi ida. | reye devrolunurken, o yatak adedi 15 e İndirilmişti. Kocaelinin Kars. su, Hendek, Geyve, Ka ve nahiyeleriyle Bolu Düzce ve Mudurnu kaza dan, yani 300 bin r içinden hasta olanların İlk uğrağını teşkil eden bu sıhhat yurdunda hss- | talara gösterilen | itina ve temizlik şayanı takdir ise de, vilğ takriben ssesenin | ten 1939 iaşe tahsi. | mi 1 mali vaziyeti fenadır. yılına k hastanenin satı senevi 1500 lira olarak mektedir. Bu yüzden 938 de, hasta- ların matlüp şekilde inşesi için büt. içe haricinden sarfiyata mecburiyet hasıl olmuş, fakat hastane borçlu kalmıştır. Her ne kadar belediye ve hayir. severler hastaneye yardımlarda bu- Tunuyorlarsa da bu, matlüp derece. de değildir. Müesseseyi borcundan kurtarmak ve iaşe tahsisatını arttır. İ mak lâzımdır. 300 bin nüfusluk bir sahanın sıh- hat mercii olan hastanede yatak a. dedini yine 25 e çıkarmak ta bir ih. veril el İzuu Jen müsait ve muvafık MEML EKE TTEEŞİİİ e Rİ Karadenizde Liman Nerede Yapılmalıdır ? TAN) — Burada bir n inşası muvafık olup olmu ğınr beş aydanberi tetkik etme olan ingiliz mühendisleri çah rına devam ediyorlar Çatalağzı olmamalıdır sözler, bu hav Bu teessürü tetmek doğru değildir bahs ütün atidir. Bir kere bir kaç Mev- nleke de, lere m zde mer K bir değil ana Mes yapılması 1 hangisinin | Bunu vardır iin müsalt olup olma ek paranın miktarı ve bunla. ra nazaran alınacak nâticelerdir. Liman olmak biatin yalnız Çatal muhakkaktır, Sonra, bugün bile 3 4 yüz evli ve beş binden fazla nü- fuslu olan Çatalağzı” Zonguldaklan on kilometre uzakta, kikalık o mesafededir kömür ocak bir nok bük demir ve ç Binacnalı mızın teki da bulunduğu gibi ik fabrikalarına da Timin | mahalli menfaat. | ihtiyaç | *İvini Sabr t ettiği 30-6 -929 SATİE İŞİ TAHKİKATI 15 BinLirahkKönilsyo: > İşi Tetkik Ediliyor Müddeiumumilik ve dördüncü sörgu hi kimliği dün de S tie binasının satışından doğduğu iddia edilen yolsuzluk tahk katı ile meşgul oldular. İki maliy e memuru ve bir noter başkâtibinden müteşelek vukuf ehli dün sabah adliyeye gelmişler ve tetkike tahsis ed len hususi bir odada Satie merkezinden alınan dosya ve de terler Heyet miştir zerinde incelemelerle b ve rape yarin vere ydınlan- Vukuf he- rken sorgu hâkimi ve müddelumumi de bulunuyorlardı, Tetki- ileye kadar devam etmiş. ondan gu hâkimi bazı şahitlerin | dinlenmssile ve; saçlulardan biribirile ve şahitlerle yüzleştirilme- e meşgul olmuştur. Bilgiler meemunsı sahibi avukat Riz- rans şirketi meelisi ida- slerden Artin mesalsini dün ireme- ına yardım edecekti yeti, tetkikat yar Sami Erden mua - üçünün an sonra janda an Atıf Odül, Malik Kevkep yakındır Bugü büyük bir elektrik santralının - inşasına da başlanılmak üzeredir. | Bu şerait, Kar; lacak limanın Çatalağzı olması k zım geleceğini kestirip atacak m yettedir. Başka yerde liman inşasi uzakta kalacak olan demir, kömür ve elekiriğe yaklaşmak için bir sürü masrjf ihtiyarını istilzam edecektir Bunun üçte birini sarfederek Çata. lağzında mükemmel bir liman inşa- mümkündür. Bu takdirde, Zonguldak . Ankara trenlerinin i henüz balta g memiş vâsi ormanların işletilerek mahsulâtın- hem kar: hem Ç ZI limanından ihracı gibi büyük bir fayda da elde edilmiş olacaktır Çatalağzı limanını yaptıktan son. lerde Çatulağzında n, radir ki, diğer Karadeniz limanları- nı da yapmak lâzımdır. Beş aydanbe! ve etütlerle meşgul olan İngiliz mühendisleri ba. “Çatalağzımn — bir ticaret ve harp limanı olmak için her hususta bir saha ol. duğunu, tetkiklerini Ve projelerini ikmal etmek üzere bulunduklarını söylemişler ve şunları ilâve lerdir çi bilh keşi te etmiş. ğzınm teosu tevkifhaneden | getirmişler, İbunlar birbirlerile-ve Artin Bukerl: yüzleştirilerek yeniden malümatları. ns müracaat edilmiştir. Bu yüzleştirmeler ve sorgular, ko- misyon olarak alınan on beş bin lira Dobruca meşgul olmuşlardır. meselesinden doğmuştur. dan birisi evvelâ; | — Komisyonu ben aldim, A zu da ben imza ettim, ded sonra: | — Komisyonu ben almadım. Is Jain mevzuubahs olmaması Jâzımge bir adam alacaktı. Bana imza eti diler, şeklinde ifadesini tir. Eski Reasürans şirketi umum n dürü Refi Bayarin malâmatına bu meseleden dolayı müracaat e< miğti, Bugün dinlenmiyen şahitlerin i i tesbit edilecektir. Tahkika bir haftaya kadar mahkemeye in kal edeceği tahmin olunmak Müddetumumilikteki Müddeiumumi Hikmet On, verdiği direktifler dalresinde dev: etmektedir Bugün şahitler dinlendikten son tahkikatın yeni bir safhaya girece ve şimdiye kada isimleri mevzuu t bis edilmiş bazı şahitlerin de İnecekleri anlaş'lmaktadır. Suçlul Meselesi: Bulgarista nın Balkan Antantına Girmesinden Artık Ümit Kesilmiş Solya, 29 (Hususi) zete: - Zora gazetesi, Daily nden naklen Londradan telefonla aldığı bir haber neş Herald ga retmiştir. Bu habere göre, Rumen hükümet mahafili ile diğer devletler ve İngiltere. Bulgaristanın Balkan Antantna iltiha- kından artik ümitlerini kesmişlerdir. Yüksek rütbeli bir Rumen memurunun Daily Herald “ gazetesinin muhabirine söylediğine göre, büyük devletlerde: baz ırı, Dobricanın Bulgaristana terkedilmesi için Romanya yı artık tazyık etmemektedirler. mevkii çok iyidir. Bu, beş İbizim burada seve seve çalışmamızı Yakında giderek keşif raporlarımızı edeceğiz.,, teşvik etmiştir. Ankaraya takdim Adapazarı Hstahanesi > i Kâfı Tahsisat İstiyor tiyaçtır. Senede vasati olarak yöz ameli- yat ve ayda yine vasati olarak 200 den fazla muayene yapılan Adapa zarı bastanesi himmet beklem dir. Kömür İşletmesi Umum Müdürlüğü Zonguldak (TANI — Türkiş kö mür işletmesi umum müdürü mü. hendis Hakkı Nadir istifa etmiştir Kozlu kömür işleri mühendisi Ih. sah Soyak, vekil mektedir. olarak işleri gör- eye ği Amerikan Ticaret Ataşesinin Cenazesi Evvelki gün vefat eden Amerikan Ticaret ataşesi M. Julien Gylesbee, dün Feriköy protestan mezarlığı kli- sesine kaldırılmıştır. Merhumun ta- bütu Amerikan bayrağına sarılı oldu- ğu halde kliseye konmuş ve araların- da Ticaret odası ile Türkofisin de çelenkleri bulunduğu yüz kadar çe lenk gönderilmiştir. Yapılan dini me- rasimde Amerikan sefiri ile başkon- solosu, sefaret ve konsolosluğun bü- tün personeli hazır bulunmuştur. Ta- but yarın bir Amerikan yapuru ile Bundan bir ay evvel bir Rumen nâzırının, Romanya ile Bulgaristan sında ihti'âflı me: a halli , Romanyaya hiçbir tazyik lığı ye bu hususta ei (fından Bulgaristana arazi torked miş olsa dahi bunun Bulgaristan! muhakkak surette Balkan a gir he garanti teşkil etm i diğini yazmuktadır. Bur re, Gafenko, Ahkarada Bulgari o- İarazi terkedildiği tekdird. men memurunun bu çeşit e bebkağisı bulunmasını Z i garip bul- maktadır. Bu gazete, Türk ziyareti esnası Nuzarı Gafı iyeye yaptığı son da Rumen Hariciye nun, Romanya tara-, İden Romanyanın göbeğine İdilmek için istifade edileceğini de lemiştir.Bu vaziyete göre Bulgarist Dobrucavı ne Romanya vermekte ne de büyük devletler bu hususta teşebbüslerine devam etmektedirle Niğdede Elma Ağaçlar Kurumak Tehlikesind« Niğde (TAN) — Elmacılığımız bü- yük bir tehlike geçirmektedir. Hi- dise şudur: İlkbaharda çiçek açan olma ağaç. larından mühim bir kısmının çiçek. leri solarak dökülmeğe, bünü az z4- manda ağacım kuruyuvermesi tükip| etmeğe başlamıştır. Evvelâ hir kaç bahçede görülen bu hal, bir buçuk | ay içinde hemen hemen elmâ ağac. larının yüzde ellisinden fazlasına si. rayet etmiştir. Bu bahçelerin he- men hepsinde 10 — 20 elma ağacı kurumuş bulunmaktadır. Hastalik ve ölüm, diğer elma bah- çelerine de sirayet etmektedir. BiL hassa aşağı ve yukarı Kayaardı, has. talığın kesif mıntakasını teşkil et. mektedir. Mahalli ziraat ve mücadele teşki- lâtı, hâdisenin (o sebebini ve tedavi Amerikaya nakledileçektir. $eklini kestirememiş, Ziraat Vekâ. letinden bir mütehassıs İstenilmi tir, Gelen mütehassıs ta hâdise kendi branşının haricinde görmü hastalığı bunun da teşhis m si elmacıları büsbütün endişeye di şürmüştür. 7 Vilâyet armna, Ziraat Vel letine, diğer bir çok makam ile Ni, de mebuslarına müracaat edilere bu âfetin önüne geçilmesi için ya İdim istenilmiştir. Şimdiye kadar vukubuler zar, | ehiemmiyetlidir ve iki yüz bin li raddlesinde tahmin edilmek Bu Afet, yalnız içinde bulünduğı muz senenin elma reköltesini di ğü, Niğdede elma istihsalâtinın b nn aksatacak bir mahiyeç arz€! mektedir. . Üzümleri releri görül ranılmakdadır. ö de hastâlik em Buna da çare