22 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

| P Hangisi Daha Faydalı? Yazan: M. Tarhan TAN abürün Hindistanda o kurduğu zevk alan bahtiyarlar arasında Ek ber şah birineiliği kazanır. Bu zat pek uzun, pek refahlı ve pek şevketli bir saltanat devri yaşamış ve hayat. ta saadetin var olduğuna inandıktan sonra gözlerini dünyaya kapamıştır. Ekber şah, dağdağasız bir mazhar olduğu için arasıra üzüntü, sıkmtı arardı, kendi başıma kendi eli. le işler açardı, O cümleden olarak bir aralık yeni bir din kurmağa kalkıştı, şahsını Allah tanıtmak © tecrübeleri yaptı ve bu oyundan usanıncaya ka. dar tecrübelerini uzattıktan sonra es. ki dinine döndü. Ekber şah, dinin de ahlâk gibi, â detler gibi telkin ve görenek yolu ile nesilden nesile geçtiğini iddia ediyor ve kendi dininin de bu suretle kök - leşeceğini söylüyordu, Ona “dinin” fıtri olduğunu söyliyenler eksik ol madığından bir gün kızdı, insanların yaradılışlarında dindar (olduklarına kanaat besleyen kimselerin en kuv » vetlilerini sarayına çağırdı, — onların yanmda henüz doğmuş dört yüz ço. cuk bulunup bir daireye kapatılma - sini, süt nineler marifetiyle beslenip büyütülmesini, fakat dört yaşını dol. duracakları güne kadar — yanlarında tek bir kelime konuşulmamasını em. yeli, Bu emrine itaat etmeyip te ço. cukların yanmda konuşanların he - men idam olunacaklarını ilâve etme. yi de unutmadı. Tarih kitaplarında o okunduğuna göre onun bu emri tüzerine bir daire. de beslenen dört yüz çocuktan hiç bi. ri dört yaşına geldikleri zaman ne “dini, ne dünyevi düşünce taşımıyor - ömre du. Kardeş kardeş yiyorlar, içiyorlar ve uyuyorlardı. * Zaman ve mekân mefhumlarınm hile izafi olduğunu kendine has ilmi talâkat ve helâgatle ispat etmiş, yâ.|—. nı yer yüzünde” biz fâniler için inan mıya değer hiç bir şey | birakmamış olan meşhur profesör Einstein'in bü. tün insanları ayni dille konuşturmak ülküsüne bağlanarak ortaya yepyeni bir eser koyduğunu gazetelerde oku. yunca hatırıma Ekber şahın tecrübe mevzuu yaptığı çocuklar geldi. Çün. kü Ekber şahin insan hüceyresinde, mesçinde, yâni hizi yaşatan o maddi unsurlarda dini bir istidat ve kabili. yet bulunmadığını ileri sürerek yap. tığı tecrübeden hakiki maksadı, ko - nuşma öğtenmeyen bir kalabalık a - rasında - eğer lokmaları emniyet ol - tında ise, yâni mideleri mesut bulu » muyorsa - kavga çıkmıyacağını gös - termekti. İnsanlar, onun gösterdiği misal ile de sabit olduğu üzere, ko - nuşmak yüzünden derde uğramış . Jar, ebedi bir nifaka mahküm kalmış. Tardır. Eğer biz . zeküca sair hay - yanlardan üstünlüğümüzü ve yal dılışca o medeniyete okabiliyetimi muhafaza etmekle beraber - konuş - mayı bilmeseydik muhakkak ki ta - — rihleri dolduran felâketlerin çoğunu! tatmış olmıyacaktık. Şu halde Ekber şahın yaptığı tec. | rübe, profesör Eins in giriştiği te. şebbüsten çok daha makul ve beşeri. © © yet için de bilhassa faydalı idi. Birbi. Tini anlamamalarına rağmen birbiri. min boğazına atılmaktan ve karşılıklı tercüme usulü İle hoyuna küfür tea. 8 etmekten geri kalmıyan insanların bu halinden muhterem © profesörün tegafül etmesindeki sebebi ben, ne yalan söyli; im, anlayamadım. İn. sanların bir dille konuşmıya başla - dıkları gün kiyametin o kopacağını Einstein'in kanaati yoksa bizim var. dır, Onun icat ettiği Glere dilinin Esperanto, Volafük, Nozial dilleri gi. bi sözden ibaret kalacağı da muhak. — kaktır. Bu hükmü nasıl katiyetle ifade etmiyelim ki insanlığın menfaati an. Taşmamaktadır. DI ihtilafı bu yolda kuvvetli bir rol oynar. O ihtilâfı kal dırmak o menfaati incitmek olur, çünkü karşısındakini anlayan taar - ruz etmez ve beşeriyet İse (aarruzsuz hayattan hoşlanmaz! büyük sahtanattan hisse ve ENCEREMDEN| bulunanları gösteriyor. Verdiğimiz Haber Piya ni bir anlaşma İ İktisat V mağa başlanılmıştır Evvelki anlaşma bir sene femdit edilmiş ve bu ayın ip'idasında fes- holunmüştu. Eski alaşmıya nazaran Fransa hükümeti tarafından kabul e- dilen şartlar arasında bilhassa mua. melâtın yüzde altmış beşi Fransız frangı kliring ve yüzde otuz beşi ser- best döviz ile yapılacaktı. Ithalât bedelleri de tarafımızdan Frühsiz frangı ile ödenmekte !di. Ye- ni anlaşma için Fransızlar memkeke- timizle olân tcaret işlerinin hacmini artırmak ve mütekabileh muamele. leri genişletmek istemektedirler, OR r vvel Fransadan 26 yon ithalâtımız “e 19, Köçek; milyon ihracatımız varken son senelerde bu miktarlar dört buçuk milyon liraya kadar düşmüştür. Yeni anlaşmada t- aret işle Dün çorap fabrikatörleri Sanayi Birliğinde toplanars: İktisat Vekâle- tinin davetine iştirak için görüşmüşlerdir. Çorapcılar aralarında üç ki- şilik bir heyet seçerek Ankaraya göndereceklerdir. Resim bu toplantıda Fransa İle Ticaret Yeni Bir Anlaşma Yapılacağı Hakkında sada Sevinç Uyandırdı Fransa ile aramızda 937 senesinde yapılmış olan ticaret ve Klering anlaşmasının feshedilmesi üzerine yeni bir anlaş- ma yapılmasının tekarrüir ettiğini yazmıştık, Fransızların ye- in vâki olan müracaatleri ekâletlerince piyasalarımızda da tetkikler erine Ticaret ve vantırıl- rinin © artırılmasını kolaylaştıracak maddeler bulunacağı tahmin ediliyor. Tüccarlarımız bu haberâsn memnun olmuşlardır. İhracat artıyor sina rağmen bu sene diğer senelerde görülmiyen bir piyasa hereketi kay- dedilmektedir, Muhtelif memleketler için istekler devam etmekte ve ihra- cat muameleleri yapılmaktadır. Dün Amerikaya balık konseryası, Sovyet Rusyaya kitre, Almanyaya beş parti tiftik, keçi kılı, posta p Talyaya alym ti lari elemandan derileri, iki parti keten tohumu, kit- re ve altı parti yumurta, İngiltereye üç parti tiftik, Fransaya tiftik ve ken dir, Belçikaya keten küspesi, Bulga- ristana tuzlu balık, Hataya kontrplâk gönderil ki memleket arasındaki ti i i ir, Kral Zogo 29 Haziranda Refikasile Marsilyaya Gidiyor Eski Arnavutluk kralı Zog ile re- fikası kraliçe Jeraldin 20 haziranda şehrimizden ayrılacaklardır. Kral ve kraliçe İsvanatya Sovyet Vapurile evvelâ Pireye gidecekler, oradan Fransız bandırslı Cario Citi vapuru. a binecekler ve doğru Marsilyaya gideceklerdir. Zog ile refi lerin refakat edecekleri malüm de- ğildir. e Kozluda Bir Ceset Bulundu Zonguldak (TAN) — tahmilât işlerinde çalışan o âmele, denizden bir insan cesedi çıkarmış- lardır. Bunun, Ankara askeri fabri. ) kalar umum müdürlüğü sigorta san- Idığı odacısı Sefer oğlu Bahadır ol- Kozluda İduğu anlaşılmıştır. Babadırın nasıl öldüğü tahkik edilmektedir. sına kim- | İnhisarlarda Kurs Devresi 4 Aya İndirildi Inhisar idaresinin İstanbulda tesis ettiği ve inhisarlar için memur ye- tiştirdiği bir kurs vardır. Altı sene. dir faaliyette bulunan bu kura sene- de altışar ay müddetle 2 devre yapı- İ yordu ve şiradiyo kadar tedrisat öğ- leye kadar devam ediyordu, İnhisar idaresi kurs müddetini dört aya in. dirmiştir. Bundan sonra senede üç devre memurin kursu yapılacaktır. Tedrisat ta eskiden olduğu gibi öğle- ye kadar değil, akşama kadar devam edecektir. ai * "Tramvay, elektrik. ve tünel işle belerinin belediyeye devrine ait ka- Bun dün Resmi Gazete ile neşredilin'$ tir. Bu itibarla kanun dünden itiba- ren meriyet mevkiine girmiş bulun. maktadır. Ihracat mevsimi geçmiş bulunma. | Bayan Âfet Cenevrede Tarih Doktorası Verdi Geçenlerde doktorasını vermek ü Sabık Bolu mebusu Hak- e beraber Cenövreye gi. rk Tarih Cemiyeti Ikinci Rel- si Bayan Afet İmtihanlarını muvaffa- kıyetle bitirmiştir. Bayan Afet, Türk arkı hukkmda hazırladığı tezini Ce- Devre üniversitesine vermiş ve bütün dünyaca tanınmış profesörler huzu. runda imtihan olmuş ve diplomasını almiştır. Fransadan gelecek olan bir jüri heyeti, eseri bir defa daha tı kik edecek ve ondan sorira tabi pe buşlanacaktır. Bu esör beynelmi- - İlel neşriyat arasında oldukça mühim | « bir mevki alacaktır. Eserde Asya Türklerinin menşele- ri, vücude getirdikleri medeniyetler, esaslı surette İzah edilmiştir. Eserin tabı işi için Bayan Afet, bir müddet daha Cönevrede kalacaktır. m... Sabri Ceylâni Eski Arnavutluk Draç Cephesi Kumandanı Şehrimizde Arnavutluk Draç cephesi kuman- danı Sabri Ceylâni dün şehrimize gel miştir. Binbaşı Sabri Ceylâni kendi. sile görüşen gazetecilere demiştir k “— Arnavutlar hiçbir zaman da. valarmdan vazgeçmemişlerdir.. Bir gün gelip istiklöllerini tekrar ala - caklarına imanları vardır. Yalnız bu mesele şimdilik dünya vaziyetile alâ. kadardır. Arnavutluktaki Italyan as- kerleri arasında anarşi vardır. Bu- İnun başlıca sebebi de askerlerin faz- İla tazyik edilmeleridir. Askerler arasında firar başlamış. kadar 33 asker Yuyos- layyaya kaçmıştır. Yunanistana kaç kolları tarafından yakalanan bir'f. talyan onbaşisile bir nefer de ku - mandanlarının emrile derhal kurşur na dizilmişlerdir.,, Sabri Ceylâni; sözlerine Türkiyede gördüğü hüsnü kabule karşı hayran- lığını İfade edecek kelime bulama. dığını, bütün dünya önünde Arna - vutların aleni teşekkürlerini tekrar- ladıklarını söyliyerek nihayet ver- miştir, S — Yeşilay mecmuası neler - den bahseder ve kimler tarafından çıkarılır? Nasıl abone olunur? € — Yeşilay; İstanbulda çikan aylık mecmualardandır. * Yeşilay Kurumu tarafından çıkarılır. Sü - tunları uyuşturucu (omaddeler ve içki aleyhindeki yazılara açıktır. Abone olmak isteyenlerin İstanbul Cağaloğlundaki Çocuk © Esirgeme Kurumu binasında Yeşilay genç - ler birliğinde Bay Asim adresine müracaati kâfidir, Abone bedeli yıllık 60 kuruştur. Posta pulu olarak gönderilebilir. “e . S — Amerikadaki sergiye AL misk isterken hudutta Italyan karâr| . Şişli Halkevi Çiçek, Şapka, Biçki ve Dikiş dersle, ve mezun olan bayanlar tarafından da Şişli Halkevi salonunda muvaffa- kıyetli bir sergi açılmıştır. Resim Sergiden bir köşeyi göstermektedir. Sergi bir halta müddetle her gün 10 dan 20 ye kadar açıktır. imtihanı yapılmış dönmüşlerdir. Belediyenin beş edilmiştir. hem bu 5 sene zarfında imara sarfedi lecek para miktarı artmakta, hem de imar edilecek sahanın hududu geniş- lemektedir. Beş senede 20 milyon lira ile Be- yoğlu cihetinde: Galuta — Azapkapı, Kasımpaşa — Halıctoğlu — Sütlüce, Azapkapı « İngiliz sarayı arkası, Ka- raköy — Tophane, Tophane — Be. şiktaş — Bebek, Tophane — Firuza- ğa — Taksim, Eminönü — Unkapa- nı, Unkapanı — Şehzadebaşı, Edirne- kapı — Çukurbostan arasındaki yol. Mame van timlâk işle Yeni plânla bu noktalar arasında yapılacak yollar tamamen asfalt ola- aktır. Bundan başka Karaköyle, İ Tophane ve bir de Tophaneden Fi- ruzağaya kadar yapılacak yollar için tamamen yeni istikametler açılac tır, Karaköyle, Tophane arasında açi acak cadde Karaköy Palasin üst ta- rafından ve Yüksekkaldırım yokuşu- nun tam bittiği noktadan başlıyacak. tr. Buradan başlıyan cadde Sen Ba- nova erkek lisesile, Kız orta mekte- binin alt tarafından Salıpazarına ka- dar devam edecektir. Bu cadde açı- brken, yeni yolun alt tarafında ka» lacak olan uygunsuz evler de tama- mile buradan kaldırılacak, şimdiki tramvay yoluyla yeni enddeyi' biri- birine bağlıyacak olan sokaklar par- ke kaldırımlarile yeniden inşa edile- cek ve bu semte, yeni caddenin şere- file mütenasip bir kıymet temin edi- lecektir. Sahpazarına kadar devam eden cadde orada iki kola ayrılacaktır. Bir kol yarım sağa dönerek Kiliçali Paşa camiinin önünde, şimdiki cadde İle ilüsak peyda ederek Bebeğe kadar devam edecektir. Bu caddenin güzer. gâhında sağlı sollu dükkânlar tama- mile kaldırılacak ve caddenin geniş- liği 35 metreye iblâğ edileceği gibi SORUNUZ, CEVAP VERELİM manlar niçin iştirak etmediler? C — Çünkü Nevyork valisi La Guardia ile Almanyanın arası a- çıktır. Hattâ Nevyork valisi sergi - de Almanların aleyhinde propa ganda İçin ayrıca bir paviyon yap- tırmıştır. Bu vaziyet ( karşısında Almanyanm ârtık Nevyork sergi. sine iştiraki mümkün değildi. . S — Karşımdaki insanın ruhu. Bu nasıl anlayabilirim? C — Bunu ancak tecrübe, biraz psikoloji, biraz da derin görüş ve seziş kabiliyeti temin edebilir. . S — Almanyada bir çok gaze telerin kapanmasının sebebi nedi Almanyada bütün gazete. ler rejimin gazeteleridir. Nazizm iktidar mevkiine (geldiği zaman kendisine muhalif bulduğu gaze » telerin hepsini kapatmış, ondan sonra da bir daha İntişarlarına müsaade etmemiştir. . S — Amerikadaki efkârr umu- miye enstitüsü hakkında biraz ma- Jümat verir misiniz? C — Bu müessese, Amerikada elkârı umumiyenin muhtelif me - seleler hakkındaki düşünce ve te - mayüllerini ölçer. Amerikan mil - letinin o meseleler hakkındaki şünce ve temayüllerini tespit ede. CEVAP Tek hükümeti tenvir eder, Bunun için de bu müessese, Amerikanın büyük ruhiyatçıları tarafmdan i - dare edilir. Uzun (o tecrübelerden sonra elde edilen metodları kulla. nır, ve tetkiklerinde yüzde doksa. na yakın isabetle neticeler elde 6- der. Bugün bu müessese, Amerika. da dahili ve harici siyaset işinde bir nevi rehber vazifesini görmek. tedir. Geçen intihapta Röosevelte verilen reyleri hemen de adedi a dedine tahmine muvaffak olmuş « |: tur. Beyoğlunun İmarı mı Tadile Uğrıyan Beş Senelik İmar Plânında Cadde İstikametleri Yeniden Tayin Edildi irinci beş senelik imar plânı hakkında Nafia Vekâletile temas etmek üzere Ankaraya giden Belediye İmar Şubesi mü- | dürü Hüsnü ile Harita şubesi müdürü Galip dün şehrimize sene zarfında tatbik edilmek üzere hazırladığı mesai plânı taslağı, Nafia Vekâletince tâdil Plânın tadil edilmiş şekline göre, ortası dâ refüjlü olacaktır. Salıpazarından ayrılan ikinci kol, alçak noktalardan . birer viyadükle geçerek Taksime kadar uzanacaktır. Bu alçak suhalardaki inşaat, bir ne- vi köprü demek olan viyadüklerin altında kalmış olacaktır. Bu suretle yol inşaatı dolayısile alçak sahaların doldurulmasına lüzum kalmıyacak. tr, Yeni plânlı Karaköyle Azapkapı arasında yapılacak caddeler de biri- birlerine müvazi olmak üzere, iki ta- ne olacaktır. Bu caddelerden biri, Baz mak üzere sahili takip edecek ve Gazi köprüsünü Karaköy köprüsüne vasletmiş olacaktır. Ikinci cadde 'şim- diki Tünelin alt başından başlıyarak Azapkapıya kadar uzanacaktır. Azapkapıdan ayrılan cadde ise, Meyityokuşunu takiben Şişhane ka- Tükoluna kadar uzanacak, ondan son- ra da şimdi inşaatına başlanmış o. lan Tozkoparan caddesini töşkil et- miş olscaktır Yeni mesai plânile istikameti ye- niden açılacak olen caddelerden biri de Kasımpaşa ile Haheloğlu ve Süt- lüce arasında açılacak olan cadde « lerdir. Istanbul cihetindeki yol İsti” 'kametleri evvelce plânda tesbit edil diği gibi kalmıştır. Belediye imar müdürlüğü bu esss- lar dairesinde bir plân hazırlıyarak Nafia Vekâletine gönderecektir. Plân tasdikten gelir gelmez bu sahalarda derhal istimlâk işlerine başlanacak. tır, Halen Nafia Vekâleti bütçesi tas- İdikten çıkmış bulunduğundan vekâ- letin bu seneki bütçesinden, imar plânının tatbiki için tahsisat ayırmak imkânı şimdilik yoktur. Moamafih, İstanbulun fmar işlerinin tesrii mak- sâdile vekâletin bu iş için meclisten munzam tahsisat istemesi de muhte. meldir. —————— —— TAKVİM ve HAVA 22 Haziran 1939 PERŞEMBE Hızır; 48 Rumi: 1355 Haziran: 9 1215 1944 20 Gm ay Gün: 30 Arabi: 1838 Cem, evvel 5 Güner 420 — Öğle İkindi 1616 — Akşam; Yatsı: 2148 — İmsâzi Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan m- lnan malümeta göre, kava yurdun Eee bölgesi ile Akdenizin Garp kısımında az bulutlu, diğer bölgelerde umumiyetle çok bulutlu ve yer yer yağışı geçmiş röz- gürlar Karadeniz kıyılarında Şimali, di- der bölglerde Carki istikametten orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava çok bulutlu ve “| cüzü” yağışlı geçmis, rüsgür Cenubu Ger- seniyede ? — 4 metre hızla esmiş- , Süat 14 te hava tezyiki 1011,0 milibar ze en yüksek 24.4 ve en düşük tigrat olarak kaydedilmiştir.