15 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ET BUGÜN FELE Moskova mn Doğrusu Yerini Müzakereleri a Ni Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Positere hükümeti tarafından sulh cephesine sit müzake- teleri çabuklaştırmak üzere Mosko- Yeya gönderilen hariciye imütehas- sı Mister Sirang, Moskovaya mu- t etmiş ve meşgul olmıya baş- lamıştır, Mister Strang'ın vazifı İngilterenin Moskova sefirine yı dım etmektir. Yoksa Moskova hükü- meti ile temas ederek müzakereler Ingiliz-Sovyet Paktı “Müzakerelerin Akim Kalması Harp Demektir,, Deniliyor | Londra, 14 (Hususi) — İngiltere Avrupa dalresi Şefi Villiam Strong buyün öğleye doğ. Hariciyesi Şarkf Askeri Heyetimizin Londrada Tetkikleri Londra, 14 (Hususi) — Hali hazırda Londrada bir Türk as- keri heyeti ile Lehli bir askeri heyet bulunmakta ve ikisi de İngiltereden alınacak harp mal- zemesi hakkında tetkikler yap- maktadır. Bu iki heyet te İngi- liz askeri müesseselerini ziyaret ediyor ve İngiliz harp sanayii Dolduruyordu!.. Yazan: B. FELEK Ge Pazar, © Fenerbahçenin 31 inci yıldönümü gününde, İngiltereden İstanbula mahza futbol oynamak için gelen Midlesex ama- tör muhteliğ ile Fener takımı ara- sındaki maçı seyre gitmiştim. Maçtan evvel Galatasaray ve Fe- ner tekaütleri arasında birer çeyrek- ten yarım saatlik bir maç daha ya- pıldı, Tekaüt ne demek olduğunu açmak değildir. İngiltere sefiri ile|ru Moskovaya muvasalat elmiş ve İngiltere ve Fran. görmek istiyenler, orada bulunsalar- Mister Sirang'ın müzakereleri intaç #tmeleri üzerine İngilterenin Mos- kovaya bir nazır göndermesi bekle- hiyor. Yapılacak iş, müzakereleri kolay- laştırmak ve süratlendirmektir. Bal- tık devletleri teminat istemedikleri, | teminat verilmesini bitaraflığı wy-| Kun görmedikleri için bunları zee| lamaktan (Oovaz geçmek Oo icap diyor, Buna karşı İngiltere tarafın- dan takip olunduğu anlaşılan hattı hareket, meseleyi basitleştirmek, ya- hİ vasıtalı, vasıtasız her tecavüse karşı İngiltere, Fransa ve “Sovyet Birliğinin hareketini temin etmektir. Bu sayede Baltık devletlerine karşı da vuku bulacak her tecavüz de bil- varta R a karşı tecavüz sayıla- <ak ve üç devlet te bu tecavüze kar- M gelmeyi müşterek vazife sayacak- lardır. Bu şeklin bütün ihtimalleri ku. saklaması umulmaktadır. Çünkü bilvasıta tecavüz, Şarki Avrupada Baltık devletlerini ihtiva edeceği gibi Garbi Avrupada da Bel- Sika, Hollanda ve İsviçreyi de emni- Yet ve sulh dairesinin içine Şarkta da, Garpta da bu devletler. den birinin tecavüze uğraması, üç bü Yük devletten birinin bu tecavüzle mücadeleye girişmesi üzerine üç devlet te faaliyete geçecek ve (eca vüzü men'e çalışacaklardır. Verilen, malümata çöre İn Wplâni, üç büyük devlelin otom bir surette faaliyete geçmesi lehin- dedir, Yalnız üç devletin birine kar Şı tecavliz tehdidi vuku bulur ve mu- hasamat başlamazsa üç taraf arasın- da hemen müzakereler yapılacak ve Müşterek hareket kararlaştırılacak- tır, li İngilizlerin en çok ehemmiyet Yerdikleri nokta, Sovyet Birliğinin herhangi ihtimal dahilinde tecavü mukavemet hususunda yalnız kalmis Yacağını temin etmektir. Vaziyet bu merkezde olduğuna gö- Ye İngiltere, Fransa ve Rusya ara- #ndaki müzakerelerin kolaylıkla ne- ticeleneceği hakkındaki müsbet tah- Mminlerin yanılmıyacağına hükmolu- Bur, * “Suriyeli ve Arap,, Bütün dünyanın tanıdığı ve Arap- ların da anladığı bir hakikat varsa, © da Hataym halis muhlis Türk ol- duğudur. Bunu anlamıyan biri va, sa, Berlinin mahut radyosunda A- Yapça neşriyat yapan kiralık dildir. Alman propagandasının bu kör âle- ti, Arap efkârı umumiyesini çok İ; bildiği ve anladığı bir hakikatten a- yırmayı istihdaf etmektedir, Teşeb- büsün boş ve heder olduğuna inanı- Yoruz. Fakat Arapların benimsemek İstemedikleri bir davayı onlara zor- İn yüklemek istiyen bu Almanlaşmiş Arap, bu hattı hareketi takip etmek- ls Alman propagandasının içyüzünü İfşa etmektedir. Demek ki Alman Propagandası halis muhlis bir Türk Yurdu olan Ha m anavatana ka- tılmasına mubaliftir. Sonra demek ki Alman camiası haricinde Alman birakmamak esası yalniz Almanya İçin muteberdir de başkası için mu- teber değildir. Avusturyayı, Alman- dır, diye ilhak eden, Südet Alman- larını, Rayih haricinde bırakmamak istiyen Almanyanın, Hatayın anava- tana avdeti karşısında propaganda dillerini bu şekilde idare etmesinin mânası gayet aşikârdır. Oda Tür kiyenin tecavtize karşı cephe alma- Alnı çekememektir. Fakat Türkiye hem tecavüze kar- #1 cephe almıştır, hem sulh cephesini sağlamlamıştır. Hem de Hatayı ana- Vatanın sinesine alacaktır. sanm Moskova sefirleriyle müzakerelere girişmiştir. Müzakerenin zemini üzerinde İngiltere iln Fransa a- rasında mutabskat vardır. Londra ve Pari gazeteleri bu nokts zerinde müttefiktirler. Paris gazetelerine göre, müzakerelerin Moskovaya intikali Tondra ile Parisin faaliyetini yavaşlatma» mıştır, Auba gazetesine göre: “Moskova ila müzakerelerin akim kalması harp demektir. Muvaffakiyet ise belki barıştır, fekat her halde teminat altına alınmış zafer- İ dir. İşte bize hattı hareketimizi bu âşıkâr hakikatler dikte etmektedir. Populair diyor ki: “Müzakere öyle bir noktaya gelmiştir ki, Sovyet hükümeti hu hayati müzakerelerin müvaffakıyetle ne. ticelenmesine imkân vermek suretiyle uriwmi minnet. tarlığı kazanacaktır. Böyle bir fırsat: kaçırmaması hakkındaki temenninin derecesi, kepdisire karşı olan sempatinin büyüklüğü ile mütenasiptir... * Moskovada çıkan Pravada gazetesi üç Baltık dev. letinin himsyeye muhtaç olduğunu İzah eden uzun makalesini şu şekilde hulâsa etmektedir: “Üç Baltık devletinin tecavüze karşı h'mayeleri me- selesinde Sovyetler Birliğinin almiş olduğu hattı ha- reket, üç Baltık devletinin menfaatleri Je dahi) oldu. ğu halde bütün sulhperver memleketlerin menfaatle. | İngiliz - Fransız - Sovyet müzakerelerini idare #denler: Halifaz; Maisky, Bonnet rine tamamiyle tetabuk eden yegâne doğru hattı ha- rekettir.,, Almanya, Romanyayı düşman addedecekmiş Berlin, 14 (A A.) — Emin bir menbadan öfrenildi- ğine göre, Suvyetler Birliği ile İngiltere arasında bir itilâf âktedildiği takdirde, Romanyanın İngili” garan- tisiri yeniden gözden geçirmesi için Almanya, Bükreş hükümetini tazyik etmektedir. Siyasi Alman mahfilleri, Romanya, bı suretle bil. vasıta Sovyetler tarafından garanti edilmiş olacağın. dan Almanyanın Romanyayı muhtemel bir düşman addetmek mecburiyetinde © kalacağını »hemmiyetle kaydeyiemektedir. Slovakya Işgal mi Edilecek Londra, 14 (Hususi) — Times gi zetesi diyor ki; “Almanya, zengin madenlere ma- lik Silezya mıntakalarına hâkim o- lan ve ayni zamanda biraz daha ce- nupta Polonyanın endüstriyel mıp- | takalarını kontrolü altında tutan şi-! mal hududu üzerinde asker tahşida- tı yapmaktadır. Slovak - Alman gerginliğinin Alman- Çek gerginliğinden daha az olmadı ğını bildiriyorlar. , Daily Herald ise, Slovakyanın ya- kında askeri surette işgal edileceği, ve himaye idaresine ilhak olunacağı haberini vermektedir. Alman mahafili ise yeni bir sür. priz hazırladıklarını, bilhassa o Slo- vakyanın bir kısmının Almanyaya, bir kısmınm da Macaristana ayrıla- cağı hakkımdaki şayinları tekzip et- mektedirler. Slovakyanın Almanya tarafından Zaptı, ona Lehistan hududunun bir kısmından daha bu memlekete temas imkânmı hazırlar. Bohemyadan kaçanlar günden gü- ne çoğalmaktadır. Bugün de 100 mül teci Lehistana geçmiş bulunuyor. Bu- nun üzerine Almanlar hudut üzerin- deki Çek zabıtasını çekmiş ve Alman zabıtası koymuştur. Çünkü Çek 20 bıtasının ve Bohemya içindeki Çek gizli teşkilâtının mültecilere yardım Çinde Vaziyet Gergin İngiliz Kabinesi, Vaziyeti Dün Müzakere Etti Londra, 14 (A.A) — Büfün Çinde vaziyet gittikçe vahamet kesbetmek- tedir. İngilterenin uzak şarktaki mevkii tamamile mevzuubahsolmak- tadır. Dâily Telegraph, Japonyanın Çini istilâ teşebbüsünün pek bati bir su- rTette ilerlemekte olmasına binaen ü- güncü bir devletin zararına olarak vaziyeti kurtarmak istemekte olduğu mütaleasını serdetmektedir. İngiliz kabinesi bügün haftalık tonlantısını yapmıştır, Zannedildiğine göre Tientsinde hasrl olan yeni vaziyet mevzuubahs olmuş ve nazırlar kabine harici ko- mitesinin bu baptaki raporunu tet- kik eylemişlerdir. Derpiş edilen hüsusattan biri de, bitaraf bir reisin başkanlığı altında bir Japon ve bir İngiliz murahhasm- dan mürekkep komisyon teşkilidir. Bu komisyon gümrük müfettişinin katlinde methaldar olmakla maznun dört Çinlinin Japonlara teslimi me- selesini tetkik edecektir. İngiltere- Bin doğrudan doğruya Tokloya mü- Tacaat etmesi muhtemeldir. Japon bahriyelileri tarafından ya- ralanarak ölen İngiliz Tinkler hâdi- sesi İngiliz mahefilinde büyük bir in- flal uyandırmıştır. Alman ve Norveçli doktorlar tara- fından yapılan otopsi” neticesinde Tinklerin aldığı süngü yaralarından ettiğinden şüphe edilmektedir. öldüğü sabit olmuştur ANANI Fransız ve İngiliz imtiyazlı mınta- kalarının bu sabah saat altıdanberi Japonlar tarafından abloka edilme- sinin ilk neticesi gıda maddeleri fi- atlarının yüzde altmış nisbetinde artması olmuştur. Peihon nehrinin üzerinde hiçbir gemi işlememekte- dir. İmtiyazlı mıntakalardan her çi- kanın Üzeri araştırılmak, demiryolu garına giden enternasyonal köprü üzerinde izdiham vücude getirmiş- tir. İmtiyazlı mıntakadan İstasyona evvelce beş dakikada gidilirken şim- di iki saatte gidilmektedir. . Tientsin, 14 (A.A.) — Japon asker- lerinin işgalinde bulunan barikatlar | bütün mahreçleri tıkamışlardır. Bn-| nunla beraber İngiliz imtiyaz mınta- kasına giden iki yol açık kalmıştır. Bu yollardan biri imtiyaz mıntakası- ma yapılacak nakliyat, diğeri de bu mintakadan yapılacak sevkiyata tah- sis edilmiştir. Tientsindeki askeri Japon makam- ları evvelki gece İngiliz makamları- na muhtelit bir tahkikat komisyonu ile yakından alâkadar oluyor. ..... Almanya Polonyaİle Temasageçti. Martha Eggerth Polonya Müdafaası Menfaatine Bir Konser Verecek Varşova, 14 (A-A.) — Polonya Ha. riciye Nazırı muavini Szembeck, bu- gün Alman büyük elçisi Moltkeyi ka- bul etmiştir. Danzig ile Pmomerenyadan Alman yolu hakkındaki Alman taleplerini reddeden Beck'in nutkundanberi ilk defadır ki, Alman büyük elçişi Po- lenya harici siyasetini idare edenler. den birile temasa gelmektedir. Siyasi mahafilde beyan olunduğu- na göre, bugünkü mülükat gerginli- ğin izalesi için iki memleket matbu- atının neşriyatına dair Almanya ta- rafından yâpılan teşebbüs ile alâka- dai | aaa Polonya Hariciye Nazırı muavini, Sovyet büyük elçisini de kabul ey- İlemiştir İ Polonya matbuatı, İtalyan matbü- atı ve bilhassa Gazetta del Popolo tarafından Polönya aleyhinde ittihaz edilen tarzı hareketi şiddetle tenkit etmektedir. İtalyan matbuatının Polonya hak- kındaki yazıları yalan ve asgari bir âfakilik ve adaletten mahrum telâk- ki edilmektedir. Polonya matbuatı, Leh devlet a- damları hakkında Italyan matbuatı- nın kullandığı tahkirâmiz sözlere bil. d. çok büyük istifade ederlerdi. Her biri vaktiyle birer arslan ke- silmiş veya kesilmek istemiş olan es- ki gözbebekleri, hani ağır ağır gös terilen filler vardır, işte oradaki ha- yaller gibi yerlerinden bir türlü kr- mıldanamıyorlar ve her adımda bir nefes alarak dinleniyorlardı. Bu arada milli takım kaptanı Ze- ki, bizim Zeki de tabii Fener takı- mında merkez muhacim yerinde oy- madı. Zekiyi beş altı senedir çekildi- ği sahada birinci defa görüyordum. Eh! Allah, için söylemeli. Doğrusu yerini dolduruyor, hattâ biraz da ta- şıyordu. Bu mühim maçtan sonra kendisiy- le görüştüm. Bana şu beyanatta bu- Tundu: — Ben futbolü bırakalı bir hayli değişiklikler olmuş: — Ne gibi? — Bir kere saha genişlemiş olma» h ki; bana pek büyük geldi, Eskiden kaleden kaleye koşar, top atar, dola- şirdim. Bu sefer bunu yapamadım. Muhakkak genişletilmiş. Sonra, to- pun sikleti de artmış. Nerede o eski- den ayağıma tüy gibi gelen toplar? Ondan sonra toplarda da eski vefa- kârlik kalmamış. Eskiden de gerçi ayağıma çok sık gelmezdi amma bu sefer hiç semtime uğramadı. Artık bu yaştan sonra da ben topun ayağı. na gitmiye tenezzül etmedim. — Fazla şüt atmadığınızdan şikâ- yet ediyorlar, — Evet! Güzel şütler vardı, aci- dım, kıyıp atamadım! — Hakem hakkındaki mütalâanız nedir? — Güzel oynadı! Yemekten sonra daima iyi oynar. — Galatasaray tekaütleri için ne düşünüyorsunuz? — Onların bizim hakkımızda dü- hassa itiraz etmektedir. Express Poranny, gazetesi, bu mü- Busebetle Italyan matbuat AK msn devletinin emrinde olduğunu müşahade etmektedir. Başvekil Skladkovski, ( âyandan Hasbach'i kabul etmiştir. Hasbach. Beşvekile, Polonyadaki Almanların veziyeti hakkında bir rapor tevdi ef- miştir, * 'Tenor Kiepura'nın zevcesi Mart- ha Eggerth, gazetecilere beyanat'a bulunarak Varşovada ve daha bazı! Polonya şehirlerinde zevci ile birlik- bir kaç konser vereceğini söylemiş- tir teşkili hakkında yapılan teklifi lâ- yıkı vechile takdir ettiklerini, fakat bu teklifin çok geç yapılmış olduğu- Du Ve abloka programında bir deği- şiklik yapmanın artık mümkün ol madığını bildirmişlerdir. Reuter ajansmın mubabiri, bu sa- bah İngiliz imtiyaz mwntakasırı gez. miş ve mintakanın 'hududunda bir. kaç noktada araştırmalar yapıldığı- nı görmüştür. Japon askerleri İtal yanlara ve Almanlara iyi müamele etmektedirler, Buns mukabil İngilizler, uzun isticvaba tâbi tutulmakta ve vesika- lari tetkik edilmektedir. Karakollarda birkaç Çinlinin elbi- seleri alınmıştır. te Polonyanın müdafaası menfaatine | İtalya hükümeti, Almanyanın tazyikı ile, İngiliz-İtal- yan anlaşması üzerine İngiltere ile 1936 da imzaladığı deniz anlaşmasını bozmağa karar vermiştir. Mussoli- ni, bu meseleyi görüşmek üzere Londra sefiri Grandiyi Romaya davet etmiştir. z * Macaristanda, intihabattan sonra, Nazi propa- gandası kuvvetlenmiştir. Hitlerin dostu Doktor Friek Macaristanla Almanya arasındaki siyasi ve askeri münasebatı daha sıkı bir hale getirmek için Budapeşteye gönderilmiştir. Hükümet, Nazi- lerin. faaliyetinden dolayı endişeye düşmüştür. Başvekil halkı uyanık bulunmıya davet etmiştir. * Almanyada son zamanlarda casuslara karşı şid- detli bir mücadele açılmıştır. Sokaklara halkı ikaz için ilânlar asılmıştır. Halkın kahvelerde konuşurken, dostlarına sır verirken dikkat etme- leri tavsiye edilmektedir. şündükleri gibi. — Seneden seneye böyle maçlar yapmakta devam edecek misiniz? — Evet! Formumu kaybetmemek için her yıldönümünde oynıyacağım, * " İngiliz takımına gelince: Futbolün tekniği bakımından, #- matörlük bakımından falan uzun e tütler yapacak değilim, Fakat herif- ler temiz oyun oynadılar, senelerden beri seyrinden mahrum olduğumuz zevkli oyunlardan birini görmek ve tatmak fırsatına nail olduk. Bunu gördükten sonra futbolün bugün oynanan oyun olmadığı iddi- asında bulunanlara hak vermemek İkabil mi? Adamlar iyi oynadıktan İbaşka Fenerbahçe de en güzel oyun- larından birini çıkardı. Karşı tarafın temiz oyunu, hake- min dürüstlüğü ve oyunun tatlı ma- hiyeti bu maçı ender tesadüf edilen spor ziyafetlerinden biri haline ge. tirdi, Rivayet o dur ki; İngilizler bizim böyle güzel futbol oynadığımıza şaş- mışlar. Muhakkak öyledir. Zira biz hâlâ Avrupada o kadar az tanınmak» İta ve nâhak yete o kadar meçhulât içinde kaybolmaktayız ki; bir kaç senelik bir propaganda plâniyle ken- dimizi dünyaya tanıtmadıkça dalma böyle ender ve ansızın doğan fırsat- lardan başka hiç bir vesile ile nasıl ve kimler olduğumuzu uanlatmıya | imkân bulamıyacağız. Bence bu ta- nışmalar babında spor en müessir ve kuvvetli vasıtaların başında gelir. Feneri böyle bir fırsatı hazırladığın. dan dolayı tebrike lâyık bulurum. samamamz Hamidiye Trabzonda Trabzon, 14 (A.A) — Hamidiye mektep gemisi bugün saat 12 de Ri- zeden limanımıza gelmiştir. Wi