12 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Edep Meselesi Yazan: M. Turhan TAN | Bin ibretle seyrettiğim içtimai sahnelerden biri de tünel, ve vapur kişelerindeki bilet alış vaziye- timizdir, Belediye mi, yoksa o kişele- rin bağlı olduğu daireler mi, bilmem, üzerlerinde “girilir, çıkılır” yazıl tabelâlar asarak bilet almak için hal kın nereden girip çıkacağını U tesbit etmek istemiş. Fakat dinleyen kim?, Yine kalabalığın hiç olmazsa yarısı “çıkılır” yazılı tabelânın yanından riyor, üzerinde “girilir” sözü oku - nan levhanın yanından çıkıyor. Bu suretle o ihtarlara riayet etmek iste- yenlerle bu inatçı zümre © arasında göğüsleşmeler, omuzlaşmalar ve... süğüşmeler, döğüşmeler yüz gösteri- yor, Dün yine bu ibretli temaşaya dal miştım, genç bir bayın, yaşlıca bir zatm kolunu kişeden zorla geri sü - rüp kendi parasını biletçiye uzatlığı- ni ve sonra maküs istikametten gü ğüsler inciterek, omuzlar bereliye » rek çıktığını gördüm. Tabii ses çı - karmadım. Fakat onun kolunu ittiği, sırasını kasbettiği zat biletini aldık - tan sonra yanıma geldi: — Gördüntiz, dedi, külhaniyi, de- gil mi? Talebemdendir, tam beş yıl ona hocalık ettim. Fakat beni tanı - maz görünür, arada sırada da İşte böyle iltifat eder, Hatırıma (Nevbaharzade) fıkrası geldi. Nevbahar hatun, Haseki Hur - rem sultanın cariyesi ve çocukların. dan birinin dadısı idi, Çok iyi terbi- ye ve tahsil görmüş olan oğluna bu sebeple “Nevbaharzade” denmişti. O zat, Celâl zade meşhur tarihçi ve meşhur Nişancı Mustafa beyin divit- tarı idi, Yâni Kubbealtı ricalinden o- lan Celâl zadenin divitini o (Şimdiki kullanılışa göre yazı takımını) taşır- dı. Kanuni Sultan Süleyman bu da- dı çacuğunn kıymetini takdir eder - di, ayni zamanda Haseki Hurren hatırını saydığından diyittarı kıymet- Ni bir baltaya sap yapmak isterdi. Ni- hayet bir fırsat buldu; 'onü defterdar! yaptı. O devrin defterdarları, zamanı - mızın Maliye Vekilleri demektir. Bu haysiyetle defterdarlar, o nişancılara takaddüm ederlerdi, yâni bir mec - liste onların üst tarafına otururlar - dı, resmi alaylarda onların önünde giderlerdi. Şu halde o Nevhaharzade de, yıllarca divitini taşıdığı Celâl za- de Mustafa beyin üstüne geçmek ve merasimde onun önünden (gitmek hakkını kazanmış oluyorda. Fakat'dadı çocuğu, defterdarlık İradesini alır almaz sadrazama gitti; — Devletlü vezir, dedi, padişahı maz lütletmiş, kerem etmiş, bu âciz in Türk - "Türkiye İle Yunanistan arasmda! aktedilen veteriner mukavelenamesi | Büyük Millet Meclisince de müzake-| re edildikten sönra bu mukavelenin kabul ve tasdikma dair olan kanun Resmi Gazete ile ilân edilmiştir. Neşri tarihinden meriyete. girmiş olan mukaveleye göre canlı cansiz hayvanlar, ham hayvan maddelerile mahsullerinin, gıda maddelerinin ve salgın hayvan hastalıklarının in- tişarına vasıta olabilecek maddelerin | iki âkit taraflardan birinin arâzisin. den diğerininkine ithali devlet vete- riner kontrolü altına vazedilmiş olan yerlerden yapılacaktır. ki bu. yerler. de şu suretle tesbit edilmiştir. | Yunanistanda hudut geçit mevkii: Kastancai, Pythion, Ghemisti, | Limanlar: Pire, Selânik, Aleksan- dropolis, Midilli, Sakız, Vati (Sames). Türkiyede hudut geçit noktaları: Karaağaç, Uzunköprü, İpsala. Limanlar; Türk zabıtai sıhhiye kanun ve nizamnamesinde zikredil- miş limanlar. Bu mukavele iki taraf hudut vete- rinerlerini birbirine yardım ilede mükellef tutmaktadır. Mukavelenin 26 ncı maddesine göre; âkitlerden Türkkuşu filosu mensupları kendilerini karşılıyanlarla birarada Yunan Veteriner Mukavelesi Meriyete Girdi birinin arazisinde veyahut hudut ve- teriner mıntakasında tahripkâr ve salgın hastalık çıkar ve istilâi şekil alırsa her iki taraf merkezi ve! er teşkilâtı icap eden tedbirleri müşte- reken alırlar ve tarafeynden birinin talebi üzerine bütün teknik maddele- rile ve adamlarile yardım ederler. Yine ayni mukayelenin müteaki, maddesinde de: Her iki tarafta mi tahdem hudut veterinerleri birbirle- rile sıkça muavenet ve müşaverede bulünmağı ve bazı bulaşık hastalık- ların icap ettireceği ahvale gö, diğerine muavenet etmeği ve | yek- zumu olan dâfi tedbirleri müştereken al-| maği ve hattâ mütekabilen bedelsiz rar revoyermaaln, ymi rom vasıtalarından istifade etme taahhüt ederler denilmektedir ki bu âkitler veterinerleri tam bir teşriki mesai yapmış olacaklardır. Yunanlı Misafirlere Ziyafet Limanımızda bulunmakta olan Alis mektep gemisinin ziyareti münasebo- tile, Istanbul general konsolosu lara» suret Karaköy Meydanı Açılıyor Mehmet Alipaşa Hanı iİle Sair Binaların İstimlâk İşi Başlamak Üzere Şehir plânının tatbikile Karaköy İde Tünelin önünden itibaren dı : kadar olan saha istim İli vagonlar idaresinin bulunduğu bi- pa ile Mehmet Alipaşa hânma oit is lanacaktır, Bu burada adi da yıktı imlâkler it eski bı ak büyük bir sırasında binası meydan l İ sinemi üzme asiri him Hölite doğru elli metre geri alına- cüktur. Bunun için sahilin karşı tara sisat vücude getirilecek ve köprünün kları için esaslı tahkimat ya- olan son iki dükkünm da muamelesi ikmal edilerek pa: tırılacaktır. Bu saha üzerinde yatak- İ simlâk muamelelerine yakında baş-| vöcüde getirilecektir. Meydanın tan- tında, Balıkpazarında da'ona göre te-| Eminönü meydanın genişletilme- sine alt bir numaralı plândan kalmış istimlâk | ları | bankaya yatırılmıştır. Sakıze: dükkâ- nile, Mehmet Kâzım eczahanesi olan bu dükkânların da bu haftadan iti- baren yıktırılmalarına başlanacaktır. * O Beyantta, İnkılâp kütüphanesinin Sergisi Her Vali ve Belediye reisi Lütfi Kırda- | cn riyasetinde teşekkül eden yerli | mallar sergisi komitesi son, toplantı | swnda sergi işleri üzerinde çalışmış ve yeni mühim kararlar vermiştir. Bu arada serginin açılacağı ve kapana- cağı tarihler de tesbit edilmiştir. A- ve kapanış tarihlerinin tesbiti assa İzmir beynelmilel fuarına İstanbul sanayicilerinin iştirak! geniş bir şekilde temin noktasınden | ehemmiyetli olduğundan, komite bu kta üzerinde durarak İstanbul ser #nin İzmir fuarının açılışmdan on ni ş gün evvel kapanarak iştirakin ge- n dairesinde yapılmasına ka- akşamı kaprnacktir. Ser- tiraklerini otomatikman ir fuarı “Hayvanları Himaye Kanunu Ziraat Vekâleti yeni bir hayvan ları himaye kanun lâyihası hazırla gi komitesi ayni zamanda İstanbul iş- | mıştır. Lâyiha esaslarına göre ber 12.6-999 Bu Sene Yerli Mallar Senekinden Daha Güzel Olacak Ba da İntikalini esas itibarile temin etmek vazifesini üzerine almıştır. Bu suretle Izmir fuarına da bilril yardı m deruhte eylemiştir. Diğer taraf- tan komitenin verdiği kararlardan en mühimmini bu seneki serginin diğer senelerle mukeyese edilmiyecek şe- kilde, gerek tenvirat, gerek iştirakler rin ahengi noktasından modern ser- gi telâkkilerine uygun olmasını te- min eylemek teşkil etmiştir. Bü sebeple serginin umum! ahen- gini temin için dekorasyon ve tenvi- ratla iştigal etmek üzere güzel sanat- ler akademisi profesör dekoratörle- rinin de dahil olduğu bir heyet seçik miştir. Bu'heyet derhal mesaiye buş” lampstır.. lan Galstasaray Wsesi bahçesi gayet iyi bir şekildeziya oyunlarma tahsis edilecektir. Sergi komlsertiğine sanayi birliği umumi kâtibi Halit Güleryüz, mas vinliğine de birlik raportörü Avni se- çilmişlerdir. Bir çok sanayi müesse- selerimiz tamamen yeni bir hüviyet alen sergiye İştirak hususunda alâ - kalarmı artırmışlardır. Sanayicilerimiz bu suretle kendi branşlarında vücude getirecekleri ye- nilikleri münasip şekillerde halkemi- İza göstermek fırsatını bulacaklardır. Komite bu salı günü tekrar toplana- caktır, ila eyi TÜK YE | türlü nakliye vazifesini gören hay- vanlara fazla yük yükletilemiyecek, ihtiyar, hasta ve zayıf hayvanlar ou gibi işlerde katiyen kullanılmıyacak- vana mi pe Iktısat Vekâletinde Yeni Tayinler hizmetkârını defterdar eylemiş. Şim- di kanun mucibince benim Nişancı beye tekaddüm etmekliğim lâzım ge- fından dün Tarabyada Tokatliyan o- | önünde bulunan sıra dükkânlara'ait telinde bir çay ziyafeti verilmiştir. istimlâk muamelesi ikmal edilmek İZiyatette vilâyet erkânı, Istanbul ku, | izeredir. Bu dükkârlara alt kıymet Belediyenin Yeni Teşkilâtı Belediye bütçesile yeniden: ihdas | edilen memuriyetler, eylülden #tibs- vergi dairesinden sorulmuştur. Mua- liyor, Fakat ben, nice zaman karşı - sında el kavuşturup durduğum bir zatın üstüne geçip oturamam, delter- | darlık değil, daha yüce mansaplar i- çin dahi edebimi terkedip vicdanıma karşı mahcup olamam. Ondan ölürü niyaz ederim Ya nişancı bey, bana takaddüm etsin, yahut da def - terdarlık, hıl'atını üstümden alın, be- ni kendi halims koyun. Sadrazam, onun bu sözlerini pa - dişaha arzeder ve Kanuni Sultan Sü leymandan şu cevabı alır: — Berhurdar olsun, bahtiyar ol- sun ve defterdarlıkta karar kılsın. Temiz süt emdiğin ispat eyledi, ken- disinden hoşnut oldum. Bundan son-; ra Nişancılarım defterdarlarıma te - kaddüm etsin! Hocasının kolunu kişeden geri i- ten bayı düşünüyorum: Şayet onu Nevbahar zade yerine defterdar yap- salardı parmaklarına zil takıp şakır- data şakırdata hocasının mürebbisi - nin üsttarafına geçip oturmakta tered düt etmezdi, değil mi? Fakat o gibi ler - içtimai kanunlar (icabı - kolay kolay yükselemiyorlar, ancak kişe - lerde güçlerini o hissettirmekle » pis pis avunuyorlar. Edep en büyük bir kıymettir ve gençliği yükselten meziyetlerin ba- şmda da yine o gelir. ren faaliyete geçirileceklerdir. Bu $- tibarla belediye kadrosundan açık kalip ta bu yeni ihdas edilen mer riyetlere tayin edilenler de ancak ey- lülden itibaren vazifeye başlıyacak- lardır. Fakat memurlar kanun muci- bince haziran ve temmuz maaşlarını, açıkta oldukları halde tam, ağustos maaşlarını yarım alacaklardır. Bu gi- bi memurler, eylülden itibaren yeni vazifelerine başlıyacaklarından tek * dır, A LEZ S — Çingeneler bütün dünya- daki milletlerden ayrı bir millet midir? Ç — Dünyanın hemen her ta « rafında meskün ve göçebe halin « de yaşayan çingeneler vardır. Fa- kat bunlardan hiç birinin dilleri ve dinleri birbirlerine uymaz. A - det ve anane itibariyle de birbir - lerine uymazlar. Bazı âlimler bunların Hindistan dan dağılmış (olduklarını söyle - mektedirler. Bunu da bir kısım çingenelerin dillerinin şimalt Hint Aydında Vergi Tahsilâtı Aydın (TAN) — Bu sene vilâyet miz içinde umum vergi tahsilâlının yüzde nisbeti 95,7 yi bulmuştur. te yaşayan Dumaların (dillerine benzemesinden istihraç etmekte - dirler. Çingenelerin Mısırdan çık - mış olduklarını söyleyenler de var mandarilığı ve deniz kumandanlığı erkâm hazır bulunmuşlardır. Samimi basbihailerle geçen ziyafet saat seki- ze kadar sürmüştür. inmeli Yeni Araba Vapuru Şirketi Hayriye yeni bir araba va- puru yaptıracaktır. Vapurun projele- ri tamamlanmıştır. Vapur 40 - 50 a- raba istiap edecek büyüklükte ola- caktır. Şirket, bu vapuru yeni hazir- ğında yapacaktır. lar yıktırılacaktır. etmektedir. Plâjda hususi soyunma yerleri de yapılacaktır. Mareşal Şehrimizde Genel Kurmay Başkanı İrimize gelmiştir. mele tekemmül eder etmez dükkân- . Halkm deniz ve banyo ihtiyacini meccanen temin için yapılmakta olan Selimiye plâjlarında faaliyet devam lardır. Hay ahipleri hayvanları. hin sıhhi durumu ile yakınen slâka- bur tutulacaklardır. Kanun hükümlerini yerine getirmi KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ dır, Çingeneler Avrupada on dör- düneü asırda görülmüşler ve bun- Yar göçebe halinde Bohemya ve Al manyaya dağılmışlar, oradan da orta ve şarki Avrupaya yayılmış - lardır. Çingeneler pis, pejmürde insanlardır. Ekserisi bulundukla - rı memleketlerin dil ve dinlerine adapte olmuşlardır, Açık havada ve deryadil bir şe kilde yaşamayı tercih eden, mede- ni kayitlardan kendilerini (Oâzade tutan bu insanlar bilhassa musiki. ye fazlaca istidatları vardır. İçle - rinden üstat musikişinaslar da çık tığı vakidir. Macar musikisinin menşeini çingenelere atfedenler bi le vardır. Türkiyede yaşayan çin - genelerden de bir çok tanımmiş s4“ natkârları yetişmiştir. Hâlâ da bu sahada çalışmakta olan tanınmış isimler mevcuttur. (Çingenelerin renkleri esmerdir. Ekseriyetle ka- ragözlü, kara saçlı olurlar. Kızla- rı cazibeli ve güzeldir. Fakat evlen dikten sonra çirkinleşmekteğirler * S — İngiltere, Akdenizde ne miktar donanma bulunduruyor? C — Bu sunle tam olarak ce- vap vermek imkânsızdır. e Çünkü, görülen lüzum ve ihtiyaçlara göre, mıktarı azalır veya çoğalır. Ancak, Arnavutluğun İtalya tarafından iş galini takip eden ay içinde Akde- nizde bulundurulan İngiliz donan- CEVAP masının mıktarı size bir fikir vere- bilir; Alti kruvazör, 39 muhrip, yedi tahtelbahir, 1 refakat gemisi, altı motör torpitobot, 10 mayin gemisi, bir ağ atıcısı bir sahil mayin gemisi 6 tamirat ve levazım gemisi. Bun - lardan başka 32 bin tonluk bir harp kruvazörü Cebelitarıkta bu- lunür. * S — Çoruh nehri nereden de - nize dökülür? C — Bu nehir, 270 kilometre u- zunluğundadır. Batumun gerbin - de delta yaparak denize dökülür, dar olacaklar, ahırlarının temiz bu- lundurulması, hayvanların muhtaç oldukları yiyeceğin. tam verilmesi i- çin âzami ihtimamı göstermiye mec- yenler cezaya çarpılacaklardır. Ka- nun mevkii tatbike konulmadan ev- Mareşal | vel teşekkül edecek bir komisyon bu rar tam maaş almıya başlıyacöklar- | lattığı ve inşaatı ilerlemiş olan kıza-| Fevzi Çakmak, dün Ankaradan seh-| cezaların mahiyet ve miktarı hak - kında bir nizamname hazırlıyacaktır. Tktısat Vekâleti heyeti tı de münhal bulunan başı eski büşmüfettiş Feyzi Erçin, heyeti teftişiye reisliğine de eski Deniz Ti caret müsteşarı Mustafa Nuri Anıl t8 yin edilmişlerdir. Doğu Vapuru Denizbank tarafından Krup fabri- 'kularına sipariş edilen vapurlardan 3300 tonluk Doğu vapurunun tecrü” beleri yapılmış ve iyi neticeler alın mıştır. 16 mil yapan vapur bu ây so larında limanımıza gelecektir. Vapurun ilk seferi davetlilere ma sus bir gezinti olacaktır. —— TAKVİM ve HAVA 12 Haziran 1939 PAZARTESİ 6 ncı By Gün: 0 Hizir: 38 Arabi 1858 Rum 1348 Rebiülahar: 24 Mayıs 30 Güneş 428 — Öğle 203 İkindi; 16.14 — Akşam? 1940 Yutsı: 2143 — İmsâk: 200 |. Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan kari nan malâmati göre, yurtta heva Akdi? #ahilleri fle Trakya ve Ese bölgelerini bulutlu, diğer bölgelerde çok bulutlu “ yer yer yağışlı geçmiş, rüzgârlar gerbi #eametten orta & » esmiştir. Dün İstanbulda Bava ekseriyetle UM Yü geçmiş, rüzgür garptan saniyede 8” metre hızla esmiştir. Sant 14 te have m yikı 10141 milibar idi, Sühunet er ye. 22,8 ve en dilşük 135 nanliğrat ola kaydedilmiştir.
