7 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TELGR BEŞİNCİ TELEFON: 24310. 2 5 KURUŞ 4318, 24319 YIL — No, 1352 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ ftane bulundurunuz. ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye. dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir . H | | Allkara, 6 (AıA-) Jebhg yi / 5 Mayıs 1939 a kadar kalmıştır. bulunmaktadırlar. lt bir t —Resmi | Sovyet Sosyalist Cümhuriyetleri Birliği Hariciye K 5 T hükümetile umumi görüş teatisinde bulunmak üzere 28 Nisan 1939 da Ankaraya gelmiş ve ebliğ ini B. V. Pot M | B. V. Potemkin, Türkiye Cümhurreisi tarafından kabul edilmiş ve Başvekil Doktor Refik || Saydam ve Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu ile birbirini takip eden Sö"'i!"ld"_ Wl:m:!h'- : Türk ve Sovyet devlet adamlarının bu teması esnasında ıkı ı_ioıl memleketin İı_ııkumetlerı | Srasında beynelmilel meseleler ve Türk - Sovyet münaıebetlennıualâkadar eden lıuıuıî mese- leler hakkında görüş beraberliği mevcut olduğu bir kere daha müşahede ve tesbit edilmiştir. | İki komşu ve dost memleket, kendilerini birleştiren ve kuuvetle_ bağlı bufımduhlm ıul.h davası için kıymetli bir zaman teşkil eden sağlam rabıtaları daha ziyade takviyeye azmetmiş | Türk ve Sovyet hükümetleri barışın ve emııiydı'r: r.nulıafazaıı huııuıındalu mütekabil ve | Müvazi gayretlerine devam edecekler ve B. Potemkinin Ankara ziyareti esnasında da olduğu kin, Türkiye L tı teati edebil- gibi, müşterek menfaatlerini alâkadar eden siyasi mahiyetteki bütün ŞA 5 halinde aklardır. mek üzere d Ulus motörü ile Tophane rıhtımın İNGİLİZ SOVYET Müzakeresi Yazan: M. Zekeriya SERTEL ünya süılfıünün temeli,'ta- arruza karşı tesisine çalı- ©- i zakfarelerin en mühimmi de hiç şüp- hesiz Sovyetlerle İngilizler arasında haftalardanberi yapılan konuşma - lardır. Aradan iki aya yakın bir za - TMan geçtiği halde bu müzakerelerin hâlâ müsbet bir neticeye varama - Ması iki tarafın da birbirine karşı beslediği şüphelerin hâlâ tamamen Zail olmamış bulunmasındandır. .İngiltere. istilâ ve tecavüz siya - setini süratle durdurmak ihtiyacını duyduğu gün ilk yaptığı iş, derhal Polonya ile Romanya ve Yunanista - Dın bir taraflı olarak hudütlarını ve bütünlüklerini garanti etmek olmuş- tu, Bu karar verilirken ne dereceye kadar icra ve tatbik kabiliyeti oldu- ğu iyi düşünülüp hesap edilmemişti. En ziyade taarruza maruz olan Po - lonya ve Romanya idi. Bu iki mem - leket taarruza uğrarsa İngiltere bu|. devletlere nasıl ve nereden yardım edecekti, Polonyaya karadan asker Bönderemezdi, donanması ile veya hava kuvvetleri ile yardım edemez - di. Bizimle anlaşmadıkça Romanya - Ya da maddeten yardım mümkün de- ğildi. Olsa olsa denizden Almanyayı abluka edecek ve diğer cephelerde Mütearrızı meşgul etmeğe çalişa - Caktı. Fakat bu teşebbüsler Polonya Ve Romanyanın istilâsına mâni ola - Mazdı, unun üzerine Sovyet Rusyaya şöyle bir teklif yapıldı: “Biz Polonya ve Romanya hudut- Tarını garanti etmiş bulunuyoruz. Bu iki memleketin istilâsı müte - arrızın Rus hudutlarına — gelmesi demektir. Binaenaleyh Rusya da bu memleketlerin hudutlarını ga- ranti etmekte menfaattardır. Siz de bizim verdiğimiz garantiye İş - tirak ediniz.” Zaten Chamberlaine inanmayan Ve İngilterenin Rusya ile 'Almanya - Yi karşı karşıya getirerek karşıdan seyirci kalmak istediğine kani bulu - nan Sovyet Rusya bu teklifte şöyle bir hiyle sezdi: “Totaliter devletler nasıl olsa Po- lonyaya hücum edeceklerdir. Biz u- Zaktan yardıma çalışırız. Fakat siz derhal yardıma koşunuz, Almanlar - la harbe tutuşunuz, biz uzaktan bu harbi seyreder, sonra -münasip za - (Sonu: Sa. 10, sü. 4) il Sovyet Hariciye komiser muavini Potemkin, dün sabah Ankaradan 8.30 da şehrimize gelmiş ve istas- yonda Vali Lütfi Kırdar ve Sovyet Konsolosluk er- | kânı tarafından karşılanmıştır. Ekselâns Potemkin mobille doğruca Sovyet konsoloshanesine gitmiştir. Öğle yemeğini konsoloshanede yiyı Ku lledeiilis Ai Bti Merakla Bekleniyor - Papa da, Sulh Hatay Cümhurreisi Tayfur Sökmen, avdet etti. Payasta merasimle karşı- landı. Ekselâns Tayfur Sökmen, An- takyada vâki olan beyanatında ez- cümle dedi ki: nönünün selâm ve muhabbetini ge- tirmekle bahtiyarım.” ve unvan taşısalar da herhangi şekli ayrı yaşamıya asla tahammül edemez ler ve edemiyorlar. rüyaroldu ise bu devre de böylece rüya've mazi olacaktır.” B. Potemkin Sofyaya Gitti temkin, saat on yediye kadar konsoloshanede kal- | mış ve saat on yedide otomobille şehirde bir gezinti | yapmışlardır. a çıkmış ve oto- en ekselâns Po- MÜŞTEREK SULH CEPHESİ Sovyet Hariciye Komiser Muavini, hareket eden ekspresle Rusyaya avdet etmek üzere | Sofyaya hareket etmiştir. dün akşam | İngiltere, Cevabını İçin d e Verece Rusyaya Bu Hafta YA S —< 3lif SHiKGtü BT . : Yapıyor, Yarın da Bir Sovyet Hariciye Komiseri Molotof İNÖNÜ'NÜN Hataylılara Selâm ve Sevgisi Hataylılar Anavatandan Ayrı Yaşıyamıyorlar Antakya, 6 (Tan Muhabirinden) — “— Milli Şefimiz, Cümhurreisi 1- Hatay ve Hataylılar herhangi namn idarede bulunsalar da anavatandan 2(7-y'ıllık bir hicran nasıl mazi ve ' sulh cephesi için yapılan müzakere - ik- - yirmi beşinde söyliyeceği nutkun bil âşâb&islori Nütuk: Söyliyecek Londra., 6 (Hususi) — İngil- terenin müşterek bir'sulh cep - hesi kurmak yolundaki' teşeb - büsüne karşı Sovyet birliği ta - rafından takdim olunan teklif- lere cevabı hafta sonunda veri- lecektir. Lord Halifax Sovyet birliğine gönderilecek notanın muhteviyatını bildirmistir. Litvinofun istifası ile, müşterek lerin bir arızaya uğrayip uğramıya - cağı henüz anlaşılmamıştır. — Yeni Hariciye komiseri Molotofun ayın hassa bu noktayı tenvir edeceği söy- lehiyor. Almanya tarafından Berline çağ-| rılan Londra ve Paris sefirleri bugün vazifeleri başına avdet etmişlerdir. P. p sulh t p AYT Vatikan şehri ile P'aristen gelen haberlere göre, Papa hükümeti muh- telif Avrupa merkezlerile temas et- mekte ve bir sula hareketi hazırla- maktadır. Papanın Almanyadaki ve- kili, Her Hitler tarafından kabul o- lunmuş ve anlaşdan Papanın vekili, Almanya ile Lehistan arasındaki ihti- lâf üzerinde Almanyanın noktai na- zarını anlâmağa çalışmıştır. Papanın Paris vekili de, Fransa Hariciye na- zırı Bonnet ile görüşmüştür. Papa, yarın Cezairde toplanan di- ni kongreye hıtaben radyo ile bir nu- tuk söyliyecek, ve anlaşılan bu nut- kile sulh lehinde bir teşebbüste bu- lunacaktır. Vatikan ile Berlin arasında kon- " kordat-yapmak için müzakereler baş- | ladığı da haber veriliyor. Fransız Meclisinde Bonnet, Nazırlar meclisinin bugün kü toplıntısındş beynelmilel #aziyet hakkında izahat vermiş ve sulhün i- damesi ve milletler arasında deha İ- yi bir anlaşma husule gelmesi için Papanın hali hazırda sarfettiği gay- retlerden bahsetmiştir. Nazır, ayni zamanda mühtelif mem leketlerle yapılmakta olari diploma- tik görüşmeler hâkkında da arkadaş- larına malümat vermiştir. Harici Musolini, Almanya ve Polonya Arasında TavassuttaBulunacak Alman ve İtalyanNazırları Dün Milanoda Görüştüler Dün Milânoda Kont Ciano ile görüşen Ribbentrop evvelce de Polonya ile temaslar yapmıştı./ Bu resim o leması gösteriyor. Roma,Polonyanın Serbest Olmasını Elzem Görüyor Roma, 6 (Hususi) — Bura mahafiline göre Sinyor Musso- lini, Polonya ile Almanya ara- sında tavassuta ve ihtilâfı halle davet olunacaktır. Fakat bu ha- ber henüz resmen teeyyüt et - memiştir. Lehistan son nutku * Londra, 6 (Hususi) — Hariciye Nazırı Beckin hakkında mütalea yürütülmesine de- — vam edilmektedir, c v 3 Ay Hapse Mahküm Oldu, Tahliye Edildi Suüçlü, Müdafaasında, Hâdiseden "Şükrü Kayanın Malümattar Olduğu,, Zannını Öne Sürdü ve Telgrafı Verişinin Sebebini Bu Şekilde İzah EHi Ankara, 6 (Tan Muhabirinden) — Vazifeyi suiistimal- den mütevellit tayyare kaçakçılığı davasına bugün öğleden evvel saat onda Arıkara Ağırceza mahkemesinde devam olun- du. Reis ve azalar ayni zevattan ibaretti. Ruhinin avukatı Hâmit Şevket ayağa kalktı ve şu müdafaayı yaptı: 3 g a| , — “Muhterem reis! Bir seneye ya - kın bir zamandanberi efkârı umu - miyeyi alâkalı bir dikkatle işgal eden ve üzerinde dura dura neşriyat ya - pilan tayyare kaçakçılığı davasının müekkilim Ali Ruhi Bozcalıya taal - lük eden kısmını huzurunuzda mü - dafaaya başlayacağım.” Hâdisenin İçyüzü Avukat Hâmit Şevket dosyayı o- kuduktan sonra “bu davada müekki- limin tipini ben şu kadro içinde te - maşa ettim” diyerek şu sözleri söy - ledi: “Gafil avlanmış, temiz düşünce - leri, acıma hisleri istismar edilerek ve terfi edileceği vaadi ile avutula - rak münasip hapishane köşelerinde metrük ve perişan bir hale sokulmuş bedbaht bir Türk genci!” Avuükat bunları söyledikten sonra iddia makamının kendi fikrine işti - rak etmediğini, Ruhiyi Ekrem Kö - niğin şeriki cürmü saydığını — ilâve etti, ve meseleyi dış bakımdan tetki- ke şayan bulduğunu, ve kuvvetin sey Ti ile ceza usulü noktasından ve ce- za kanunu kisvesinden tetkikini yaptı ve kuvvetin seyrini baştan başa izah etti. Ekrem Königin, Ruhiden telgra- fı ne suretle aldığı, Ekremin telgra - “fin münderecatına vakıf — olduktan sonra geri iade edeceğini söyliyerek (Sonu Sa: 10, Sü: 1 de) Ruhinin müdafaa vekili Haâmit Şevket tâli bir mevki vererek Lehistandaki — Almanlara karşı yapıldığı söylenen zülümlere en mühim mevkii tahsis etmektedirler. Nazilerin liderlerine göre Danzigin mukadderatı plebisit ile taayyün edecek, bu suretle bugün kü ihtilâf neticelenecektir. Berlinin siyasi mahfelleri Dan- zig hakkında ileri sürülen tezin ka- büle şayari olmadığını, çünkü bu tez- de gilletlerin tmukadderatlarına hâ 4” kim olmak haklarının nazatı itibare alınmadığı beyan edilmektedir. Bizzat Beckin itiraf ettiği veçhile mühim bir ekseriyeti Alman olan Danzig şehri bu hakkından vazgeçe- mez. Danzig şehrinin bir Leh nehrinin mansabında bulunması — dolayısiyle Polonyalıların bu şehir üzerinde hak ları bulunduğunu iddia eden Leh te- zi de kabule şayan görülmemektedir. Çünkü bu tez, her yerde tatbik edi- lecek olursa, bütün Avrupayı altüst edebilir. İtalya gazetelerine göre filinden daha mutedil davranmakta ve müzakere ile anlaşma imkânının mevcut olduğunu söylemektedir. Ni- tekim Milânoda Von — Ribbentropla Kont Ciano arasında başlayan müza- kere sirasında Almanya ile Lehistan arasındaki ihtilâfların tetkik edile - ceği bildiriliyor. Fon Ribbentrop bugün Milânoya muvasalat etmiş ve son derece ha - raretle karşılanmıştır. Kont Ciano, Alman nazırını karşılıyanlar arasın- da idi. İki nazır arasındaki siyasi ko- nuşmalar saat 16.45 te başlıyarak 19,10 da bitmiştir. İki nazır derhal hükümet dairesinden ayrılarak ote- le gitmişlerdir. Hükümet dairesi ö nünde görüşmenin bitmeşini bekli- yen halk iki nazırı hararetle alkışla- mıştır. (Sonu: Sa. 10, Sü: 5 te) Vekiller Heyefir ». Toplardı Ankara, 6 (A.A.) — Vekiller He- yetitbugün Başvekil Refik Saydanım başkanlığında toplanmış ve ruzna- mesine dahil bulunan dahili ve hari- ci meseleler hakkında müzakereler- de bulunmuştur. el BağgünküAlman gazeteleri, nutka — İtalyan gazeteleri, Alman maha- — « Bksür W ae &