12 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN (D) Fıkrası Yazan: M. Turhan TAN ne ile, kırık dökük te olsa, yıllardanberi sürüp gelen bir alikam var. Meselâ önüme ansızın biri çıkıp ta La paix des dames nedir diye soracak olsa Cambrai şehrinde ve 1529 yılında muahedeyi imzalanan meşhur hatırlamakta, hattâ o muahede: yapılmasında Fransa Kralı 1 inci Fransuva namına rol oy- nıyan Louise de Sawoie ile ona karşı Charles — Çu guerite d'autriche'in hal tercümele- rini söylemekte sıkıntı çekmem. Türklüğü uzaktan ve yakından alâ- kalandırmamasına rağmen Edit de Nantes'ın, yahut Edit de Restitution” wn ne demek olduğunu ve bu fer-| manlarla kimlerin kazan: ziyan elde ettiklerini bilirim. Fakat! kendi içimizde sürüklenip duran dil ve gayrimübadil mesele- in mahiyetini izah etmek elim- den gelmez. Çünkü bu meseleler ka- hptan kalıba girmiş olduğu gi raya bir yığında dedikodu karış- mıştır. Onun için bir okuyucumun, Bul garistan ile 1926 da akdolunan dost- luk muahedesinde münderiç (D) fık-| rasındaki hükümlerin hasır altı edil mesi yüzünden düzünelerle va daşımıza terettüp eden zarar üzerine hükümetimizin dikkatini celbedecek bir kaç satır yazmaklığımı mektubundan da tam bir mâna çıka- ramadım. Çünkü ortada bir muahe- de mevcut ve o muahede hükümle-| rince herhangi bir vaziyetten dolayı Türk © vatandaşlarının (o tehlikeye düşmüş hakları mahfuz ise gazele. lerin muhtıra kab yazı neş- retmeleri abestir. Fakat bir muahe- de ile mahfuz tutulan © hakların sü- Tüncemede kaldığı da o okuyucunun mektubundan anlaşılıyor. Şu halde ne yapmalıdır!.. İşte ben bu durumda bir hayli dü-! şündüm ve kavrıyamadığım bir mev| zun'lemas etmektense aldığım mektu bu aynen sülunuma geçirmeyi mu- vafık büldüme istiyen nden “Bugün Bulgaristana — bırakılmış) olan geniş sahada bir çok Türk ara- xisi vardır ve bu arazi Bulgar hükü. metinin musadereden farksız olan haczi altında olup Balkan Harbinden beri mal sahiplerine tasarruf ettiril- memekte, hatti Makedonya muha- cirleri yerleştirilmek suretiyle o ta- satruf hakkı kökünden imha edil mektedir, “Sahipleri Türk olan bu toprak- ların bir kısmı Balkan Harbinden sonra, bir kısmı da Bulgarların Bü- yük Harbe girmelerini temin eden 1915 munhedesiyle terkedilen saha- lardadır. İçlerinde Kırşehri, Karapı- nar çiflikleri gibi parçalar vardir ki kısmen Bulgaristan, kısmen de Tür. kiye Cümhuriyeti hudutları dahilin. Içtimai Yardım Mütehassısı Dün Geldi Milletler Cemiyeti İçtimai yardım bürosu şefi Osvald şehrimize gelmiş ve nunda İş dairesi bölge âmiri tarafından karşılanmış ve Per: Halük temsil eden Mar» | oteline inmiştir. Bu akşam Ankaraya | | gidecektir. Stein, dün kendisile muharriri; “— İktısat ü rine Cenevreden gi sigortalar tatb ie en iyl ve rasyonel totlerın araştırılmasında çalışacağım. Buraya gelmeden evvel de, görderi- len malümat ile etütlerime başi ». Bu etütlerime burada dev deceğim. Ankaradan başka vilâyet lerde de dolaşmıya “ltiyaç kalma tetkiklerimi tamamlıyabileceğ'mi zan nediyorum. Diğer bir çok memleket. ler de Milletler C seksiyondan istifade etmişlerdi cak syni etüt, her memi ilcket için mıdır la Türkiye icin de hususi bir etüt . cap etmektedir. n0- etinde 1922 de he âlâ da idaresin- » seksiyon Milletler olan memleketlerde i neticeler verdi. adak! etütlerimi üç dört haf. ada bitirebileceğimi zannediyorum. —— BELEDİYEDE Düşkünlerevindeki Düşkünlerevindeki day: zerine 'beledişa;mlitettislerinden Ce- mal tahkik &ssese mürlürü dedün merkere davet edilerek keyfiyet kendisinden sorul- muştur. Mesele hakkında belediye reis muavini Lütfi Aksoy şunları söy lemiştir: «.- Düskünlerevindeki hastaların çoğu matuh ve asabi hastalardır. Bu itibarla herhangi bir hâdise dolayı- İ sile aralarında böyle bir şey geçmiş olması mümkündür. Riyaset maka. mı derhal bir müfettiş göndererek yapılan neşriyatın sıhhat derecesini tahkik ettirecektir.,, Belediye Taavün Sandığı Toplantısı Belediye memurları taavün sandi- ğı dün senelik kongresini belediye zat işleri müdürü Samhin riyase- tinde' akdetmiştir. Kongrede senelik faaliyet roporu okunmuş ve sandığa de bulundukları için askeri tesisat uğrunda zirai verimlerini kaybet- mişlerdir, fakat Türkiye tebaasının malı olan öbür tan hükümeti tarafından ektirilip biçtirilmektedir ve kimi İstanbulda, kimi Edirnede oturan sahiplerine tek metelik bile verilmemektedir. “1926 da imzalanan Türk — Bul gnr dostluk muahedesinin (D) fıkra- sı ise 1912 yılından önce Türkiyede oturan Türk tebaasına sit emlâkin —Bulgar hükümetince vaz'ıyed e zamana ait— icar bedelleriy. le beraber sahiplerine inde edilece- Hini Hade etmektedir. Halbuki yıl lardanberi Sofya sefaretimizde bek- liyen dosyaların tetkikine henüz gi- rişilmemiş ve bu (D) fıkrası bir tür- Hü meriyet kesbedememiştir. “Acaba âdil hükümetimiz, sayın Bulgar Başvekilinin Ankarayı ziya- reti sırasında 1926 dostluk muahede- sinin (D) fıkrası üzerine kendisinin dikkatini celbetmek suretiyle uzun yılların mağdur bıraktığı emlâk sa-| hiplerini bahtiyar ve minnettar bu- yurur mu?,, Bir kelime ilâve ediyorum: İnşal- lah. Gümrük Başmüd Gümrük baş müdürü Medhi ie kâletle dairesine ait bazı işler için temas etmek üzere dün akşam Anka. raya gitmitşir. yeni idare heyeti seçilmiştir. Garaj Tahkikatı Pelediyenin Fatih garajında Şapıl. topraklar, Bulgaris- | makta olan tahkikat bitmek üzere-| dir, Buradaki tahkikatla meşgul o- lan müfettiş bu hafta içinde raporu. nu verecektir. Muhasebe İşleri Belediye muhasebesinde şimdiye kadar geçiken işler ikmal edilmiş Yarından itibaren muhasebe memur- ları normal şekilde yalnız saat 17 ye kadar çalışmıya başlıyacaklardır. DAHİLİ HABERLE! D Bozuk Gemiler Için Tazminat Alınacak | Etrüsk Tipi Gemiler Hakkındaki Mukavele Her İki Tarafın Arzusiyle Feshediliyor Ankarada bulunan Denizbank Umum Müdürü Yusuf Ziya Er- zin yarın İstanbula dönecek- ir, Haher verildiğine göre İkt- sat Vekâleti devlet le kurulan müesseselerin müra- kabesi kanunıma İstinaden De- nizbank teşkilâtında geniş tadi. Iât yapan bir proje hazırlamak. tadır. Umum müdür Ankarada bilhassa Vekâletle hu proje üze- sermayesi» rinde temaslarda bulunmuştur. ile Denizbankta muhtelif işlerin hükmi şahsiye. © halz birer mfiessese haline getirilmesi esası istihdaf edil mektedir. Yeni proje | tin Vapurlarda yapılacak tadi lât ve Etrüsk vapurunun nok: sanlarmı İkmal için müzakere lerde hulunmak üzere geçenler de şehrimize gelen Alman he- yeti Ankaraya gitmiştir. Haber verildiğine göre evvelce Krup fabrikalarma #marlanan 71 sis- vit sebebile Nepton Verftin şanti- yesine havale edilmişti. Fakat Etrüsk tipi vapurlarm birçok kusurları meydana tergühlarm büyük vapur Inşa e- decek kah anlaşılmış ve mukavelenin im- zasından sonra çıkmea bu yette olmadıkları urun müddet geçtiği halde üç vapurdan an- cak birinin tezgâha konulabil- miş olması sebebile Krup müessesesi protesto edil- mistir, Vekâletçe Gerek Krup ve gerekse Verf- Vekâletin noktai nararmı haklı görerek vapurların inşe- «ndan vazgeçmiştir. Ankaraya giden Alman heyetile Vekâlet Krup'un kaybettirdiği arasmda mukayelenin feshi ve dolayısile vermeyi kabul ettiği tazminat meselesi müzakere e dilecektir. Diğer taraftan Alman heyeti Etrüsk vapurunda burada tes- Alman | zaman edilen noksanların . İlkiz saatten fazla çalıştırdı larmda denize indirilen temi 3500 tonluk üç büyük va- purun sipariş mukaveleleri her iki tarafın da arzusile feshedile- cektir. olan Kadeş vapurlarında da na- zarı dikkate almacağımı bildir. miştir. Tırhan vapurunun ka- zanı değiştirileceği gibi Kadeş vapuru da ayni esas üzerinde inşa edilecektir. Bu vapurlar Krap fabrikala- rı tarafından yapılması deruh- te edilmişse de işlerinin çokluğu İneaölde Yani Halkevi Binası İnegöl (TAN) — Yeni Halkevi bi- ; Bursada Tutulan Esrar Kaçakçıları Bursa, (TAN) — Mamure köyün- de Koyun Ahmedin evinde, mühte- 1if şekillerde otuz kilodan fazla esrar bulunmuştur. Ahmet, esrar tiryakisi olduğunu ve kendi ihtiyacı için bun- ları ekip hazırladığını söylemiştir. Doğanbey mahallesinde İbrahim adında birinin evinde de esrar bulun muş, o da Ahmet gibi iddialarda bu- lunmuşsa da hareketinde esrarı sat- nasının inşaatı bitmiştir. Yakındı ibarettir. nulabilecel de bahçesi olacaktır. toplanma yapılacaktır. mak kasdi görülerek bir sene hapsi- De ve 4450 lira ağır mahkümiyetine karar verilmiştir. Kuruçeşme mahallesinde tüccar- dan Sabatay Kohenin oğlu 16 yaşın- da ve orta mektep tahsilli Rafael Ko- ben esrar içerken tutulmuş, kendisi- para cezasina davimleri yetmiş beş kişidir. nin esrar tiryakisi olduğunu söyle- miştir. Üzerinde de esrardan başka bir tabanca ve biçak bulunan çocuk bir ây hapse mahküm edilmiştir. Şahabettin paşa mahallesinde Der- viş adında bir dokumacının evinde de iki torba esrar bulunmuştur. * Bursa (TAN) — 18 yaşından küçük işçileri fabrikasında günde 88- anla lan Osman isminde bir fabrika mi gözden geçirilmiş, imkânların verdi Jolduğu İmüştür, edilmiştir. takasında bir sürek avı yapmışlar, İmiştar. dürmüşlerdir. 'Tırhan ve henüz inşa edilmekte | İtamamlanacak olan stvalarından son- ra kullanılmağa başlârulacaktır. Bi- na, geniş bir sinema ve müsamere salonu ile büyük küçük yedi odadan! Salon portatif tertibatla kapalı jimnastik salonu haline de ko- Binanm yanında bir Burada, açık ve jimnastik mahalleri Halkevimizin bugün devam etmek- te olan dört dershanesi vardır. Bun İlar, halk dershaneleri, resim, müzik| ve yabancı dil dershaneleridir ki mü- Üçüncü yaşına basmış olan Halke- vimizde yeni intihabat yapılmıştır. Bu münasebetle iki yıllık çalışmalar ği azami randımanı elde (edilmiş Yeni çalışma seneleri için programlar da tanzim | Aydın, (TAN — Avcılarımızdan elli kişilik bir kafile Karahayıt min- dürü hakkında tekibata başlanil-| domuz, bir tilki ve bir de çakal öl- Ispanyol Sefarethanesi Devrediliyor ye ajanı Balancia dün de Büy İredeki İspanya elçilik binasını t lüm etmi solos Gimenz bu hafta sefaretini de teslim alacaktır. Ajan dün, Çanakkalede İtalyan İ bandıralı Capapina vapurunu bat hükümetinin bayrağını çekmi İspanyol vapuru, İtalyan vapuru- nu batırdığı için Capapina Mage'lanos acentesinden tazminat da va ediyordu. Bu vapur şimdi Franko hükümetine geçtiği için Franko ile İitalya arasında tazmmat işinin bu- günlerde halledileceği söylenmekte. dir. İZMİRDE Su Şirketi Yakında Satın Alınıyor İzmir, (TAN) — İzmirdeki su şir- ket, şimdiye kadar Nafia Vekâletinin bütün ısrarlarına rağmen taahhütle- rini yerine getirmemiş, şehrin bazı mahallelerine su bile vermekten çe- kinerek tesisat yap'namıştır. Nafıa Vekâleti, İzmir nafıa baş mühendisliğine verdiği emirde, şir- ketin mevcut tesizatımın derhal tes- bit ve kıymetlerinin de bildirilmesini İstemiş, İzmire Ankaradan salâhiyet. tar bir mühendis de gönderileceğini haber vermiştir. Şirketin menkul ve gayri menkul emval ve tesisatı tos- Ankaraya davet edilecek, müzakere- lere bağlenâğaktır *Sü şirketi mpdlisi idaresi, iki ay evvel İsviçrede topla. narak şirketin hükümete Batılması| hususunda müdüre salâhiyet verdi -| Binden, müzakereler neticesinde & mukavelesi derhal imzalanac Nafıa Vekâleti, İz varidatını artırmak maksadile, su şirketini satın aldıktan sonra bele- diyeye devredecektir. Belediye Meclisi İzmir, (TAN) — Şehi lediye riyasetinin davet kalâde bir toplantı madal hal santral inşası ve bazı mü- him yolların yeniden yapılması için belediyenin bankadaki parasmdan 490 bin lira sarfına karar verilmiştir. Arkadaşını Öldürdü İzmir, (TAN) — Sarayköy kazası- nın Cerali köyünden Çavuşoğlu Ali İsmail, tabancasını karıştırırken ar- kadaşı Hüseyin oğlu Kadriyi göğsün- den vurmuş, öldürmüştür. Katil fan. darmalar tarafından yakalanmıştır. Otomobil Kazası İzmir, (TAN) —- İzmir elektrik şir- keti başmühendisi Maks, kendi idare ettiği hususi otomobilini İş Bankası memurlarından Niyaziye çarptırmış, İ ayağının kırılmasına sebebiyet ver- miştir. Kazanın dikkatsizlikten ileri geldiği anlaşılmıştır. i- 7 Milletler Cemiyeti İçtimai Yardım Bürosu Şefi M, Stein dün sabah geldi. Meydanında nutkunu söylerken. İntihabat için dün konferanslara başlandı. Fahrettin Kerim, Beyazıt Evvelki gün İspanyol konsolosha. nesini teslim alan Frankonun Türki- ikde- | tir. Vazifesi biten eski kon- içinde memle- ketimizden ayrılacaktır. Balanc'a bu akşam İngiltereye giderek İspanyol n ve Haliçte nezaret altında bulunan Magellanos vapurunu da teslim ala. rak İspanya bayrağı yerine Franko acentesi ketini hükümet satın alacaktır. Şir. olarak tanınmış tar yoktur. 12-3- İİ SUAL CEVAP? | Hava Postaları | Ne Zaman Başlamıştır? | S — Hava postaları ne zam İ ve ilk defa hangi memlekel başladı? C — İlk hava postası 1918 de Nt york ile Sanfransisko arasında | pılmıştır. M S — Türkiye — İsveç ticar kliring anlaşması tasdik ed tR vet, 9 —3 —939 tari) son, Amerikanın Kk çıncı Cümhurreisi idi? C — 28 inci, * S — Tarihte en çok süren kadın kimdir? C — İngiltere Kraliçesi Viktor? 18 yaşında tahta çıkmış, fasılasız € yıl saltanat sürmüştür. * S —“Üsküdar,, tn mânası ni dir ve bu kelime Türkçe mi dir? C — Tarihçi oHammere göf “Üsküdar,, Fariside posta tatarı mİ nasına gelen kelimeden kalmadi Başka bir söze göre de 11 inci s9 dan kalma bir Bizans adıdır. Esi taris adıyla tanımış Bizans aski lerinin kışlası burada kurulu olduğ için bu kışlaya izaleten bu ad mıştır. saltamı * S — Aristo ile Aristofanti bir şahıs mıdır?. C — Hayır. Aristo felsefenin pil bir filozoftur. # Yunanlıların > Kangalda İlkmektep İhtiyacı ristofanas ise eski büyük komedya şairidir. tar Kağar görünen bazı ihtiyaçlar gal kazasının 6 nahiyesi ve 135 tarlıkla idare edilen 1 ğu halde ancak 113 kö; nunu tatbik olunma him cihet, mevcut ilk mektepleri 5 köyü old) i wi İbiri Kangalm içinde olmak üzere diyi geçmemesidir lenmekte ve birinci geçim vasıts$i ziraat teşkil etmektedir. Bundan ra gelen hay . İmevki tutuyor. Buna rağmen ka: k ta mühim Köylü atla ziraat Y#l mak hevesinde ise de fenni &l Buğday alım istasyonu ittihaz bulunan Armağan İstasyon ir silo ihtiyacı da hissedilniö tedir. Kangalm içinden geçen Sivas latya şösesi bozuktur. Tamiri g tirilmemek lâzım gelen bir ©İ yaçtır. Kazamız İçinde bir hayl! asar #' ka da vardır. Ezcümle Alacahan ? hiyesinde Selçukilerden kalma bü bir han vardır ki bir taşı bile ye! den oynamamış olarak durmaktiğ | TAKVİM ve HAVA 12 Mart 1939 İğünüey Günl Güneş: 8,17 — Öğle | İkindi: 15.42 — Akç Yatsı: 1043 — İmsâk: Hava, yurdun doğu ve cerh orta Anmdohdi nda kapalı ve yağışlı, diğer yerlerde kapalı ve y€ gel Yağışlı geçmle, rüzgâr Trakya ve Si Karideniz. tazyiki 758,1 milimetre idi, Sühumet yüksek 11,3 ve en düşük 7.3 santigrsi dedilmiştir.