15 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
Pp Vereme Dair Yazan: M. Turhan TAN ENCEREMDEN | eş muhtelif sebep ayrı ayrı xe Yardımcı dirmiştir. İni İlk defa (overem (kelimesinin dilimizde yanlış kullanıldığını anla - yarak bu korkuns hastalıkla alâka - landım. Çünkü hocam, veremin “şiş,, demek olduğunu ve “ocak yıkan, can- xar yakan Uğursuz hastalığa okur ya- şarların verem dememeleri lâzımgel- diğini söylemişti. Onun ifadesine gö - re verem hastalığının adı Sil'dir ve vereme tutulanlara meslül denmek gerektir. Hocam, bir ipucu yakala- yınen sona kadar gitmeyi seven - lerden olduğu için ciğer © veremine Sillürree, gırtlak veremine Sillül kasaba denildiğini de anlatmış ve sö. xünü vereme müptelâ bir betbahtın üz canlılığını mu hafaza ederken gözüme bir | yerde şöyle bir beyit çarptı: “Sarı bir gül - dün ey âdem çiçeği - istemezdim sa- na verem demeyi: v... O menhus hastalıkla beni ikinci defa hissen ilgilendiren de işte bu beyit ol | du. Artık günlerce ve günlerce göz bebeklerimde sarı Adem çiçekleri do- laşıyor ve her birinden yüreğime ga- TİP bir üzüntü bulaşıyordu. Zaman bu haleti benden gider mekte gecikmedi. Fakat Bablirün hal tercümesini kendi kaleminden oku -| duğum bir sırada © vehmi müşahede | yine tazelendi. Türk büyüklerinin en ileri gelenlerinden biri olan Babür, hayatını hikâye ederken şöyle di - yor “Pek çok içiyordum. Hindistana | beşinci seferimde bir gün sal ile or- manlarda beni veremle ilgilen- “İbir sene evvel Maarife müracaatle Muallim Maaşları Resmi orta mektep ve | Tiselerde bulunan yardımcı muallimler, bütçe de tahsisat kalmadığından — dolayı, kânunuevveldenberi maaş alama - maktadırlar. Gerek bunların, gerekse ücretle çalışan diğer mualiimlerin vaziyetle. rini nazarı dikkate alan Maarif Ve- kâleti, Meclisin son içtimaımda, büt- çede 300 bin liralık münaksle hak- kında kabul edilen kanun maddesine ait muamelâtı tekemmül ettirmiştir. Şehrimizdeki muallimlere ait havale bugühlerde gelecek ve ücretler tevzi edilecektir. Mektep Binasını Havra Yapmışlar Maarif idaresi, son günlerde ida- reyi aldatan bir musevi mektebi mü- dürünü azletmiştir. Müdürü azledi - len Musevi birine muhtelit mekte- bidir. Azledilen müdür de (o Madam Gurland'dır. Azlin sebebi şudur: Musevi birinci muhtelit mektebi mektep binâsını tamir etmek istedi- gini ve tamirat bitinceye kadar baş- ka bir binada tedrisata müsaade e - dilmesini istemiş ve bu müsaadeyi almıştır. | Fakat maarif idaresi Obirse ne geçtiği o halde mektebin | hâlâ (Oeski binasına (o geçme diğini görünce (keyfiyeti tahkik dudan ileri gittik. İçtik. Dönüşte nez. | ettirmiş, eski mektep binasının ta - Jeye tutuldum. Öksürmeğe başladım.) mir edilerek havra yapıldığım an - Her öksürdükçe kan tükürüyordum. |lamiştır. Bu tetkikat © neticesinde Ateşim vardı, geçmiyordu.,, mektep İdaresinin musevi cemsatiy- Babürü çok sevdiğim için bu söz. Je beraber bir taraftan Maarif ida - lerden içime adeta ateş düşmüştü resini aldattığı, diğer taraftan da vi- ve onun kan tüküürüşü gözümün & . JâYeti aldatarak mektebe ait olan nünde sabit bir tablo halini almıştı, | ve senelerdenberi içinde tedrisat ya- Kendimi bu teessürden çok güçlükle | PL» bir binayı mekteplik vaziyetini İMERA A anama ag saklavarak havra yapmak td alp bizden reklam Şaşayan bie ERA E KU AE PAR EM Şehir Meçlisi dün vali ve belediye reisi Dr. Lâti Kırdarın riyasetinde toplanmıştır. Dünkü toplantıda, ba- Zi kasap dükkânlarında manda ve keçi eti bulunduğu halde bu etleri diğer nevi etler arasına, sıkıştırılıp etiketlerini de halkın göremiyeceği bir şekilde gizledikleri anlaşıldığın - dan bahisle manda ve keçi eti satan kasap dükkânlarına (burada Manda ve keçi satılır) levhalar © asılması hakkında zabıta belediye talimat - Bamesine bir fıkra ilâvesine dair Mülkiye encümeni mazbatası okuna- rak kabul edildi. Bundan sonra Ye- niköyde Simitçi sokağında pazartesi günleri kurulmakta olan pazarın cu- ma günleri, şube binası karşısındaki arsada kurulmsa hakkındaki teklif de okunarak mülkiye encümenine ha- vale edilmiştir. Bundeh sonra geçen sene bü 2a- manlarda hususi büzi eşhas ile bele- diye iştirakile teşkil edilen Et Limi- ted şirketine ait hesabatın tasfiyesi hakkındaki teklif okunmuştur. OBu teklife nazaran dört ay kadar devam eden bu şirketin faaliyeti esnasında belediye yirmi bin )iralık bir zararla kurtulmuş bulunmaktadır. Şirkete alt hesabatın tasfiyesine dair olan riyaset tezkeresinin bir de- Pazar Günleri Açık Kalan Dükkânlar Vali ve belediye reisi Lütfi Kır - dar, son zamanlarda şehirde yaptığı tetkikler esnasında hafta tatili mec- biziyetinden istisna edilen esnafın, gençle İstanbulda» birleştiğimizden | 09 82li bundan ileri gelmektedir. biraz sonra onun verem düşeğine düş.) | Maaşlarını Veremiyen mesi ve akla sığmaz ıztıraplar ara - Mektepler smda kıvrana kıvrana ölmesi, şuur) O Ecnebi ve ekalliyet mekteplerin- altına güçlükle atılabilmiş olan o es. |deki Türkçe, tarih, coğrafya ve ki tahassüsleri canlandırdı, — ayağa| yurt bilgisi musilimleri Maarif ide- kaldırdı ve beni yine evhama düşür. | esine müracaatle bir müddettenbe- dü. ri maaşlarını alamamakta oldukla - Lâkin yzun süren bir hastalık sı. | rini bildirmişlerdir. rasında hekimlerden iki aziz dostun | O Maarif idaresi başladığı tahkika- bende verem bulunduğu © zehabına | tı Kösmen ikmal etmiş, hazırlardğı Ta düşmeleri, o zehaba göre tedbirler a1. | poru Vekâlete göndermiştir. maya kalkışmaları ve düşüncelerini) £ Maarif idaresi, muallimelere ma- saklamıyarak yüzüme karşı Söyledik. | aş veremiyecek derecede idareleri ve ten sonra beni -hasta hasta röntke-| mali vaziyetleri bozuk olan mektep - ne sevketmeleri, verem İlletine kar.ilerin kapatılmasını ve müdürleri - şı ömrümde hissettiğim alâkaların eninin azledilmesini Vekâlete bildir - yamanını vöcude getirdi. miştir. Bu mektepler içinde iki de Artık rüyamda hocamdan vere .| Ermeni lisesi vardır. min lâgat bakımından tahlillerini din ——5 iyor ve her ders sonunda da kan ku.! o Etrüsk Tahkikatı Bitti san Babürle yüz yüze geliyordum. Etrüsk vapuru hakkında fenni tet- İşte hu hal beni vereme alt yazı. ları okumağa sevketti, Verem olma - dığımı anladıktan sonra fırsat düş - tükçe o melün hastalığa taallük eden kitaplar arayıp buluyordum idrakime yabancı gelen ıstılahlara rağmen o ki tapları şevkle, daha doğrusu merakla okuyordum. Bu meyanda eski ordu hekimlerinden Gevrekzade Hafız Hü seyin efendinin “düsturül'amel fi ted. birissıhatı vel ilel,, adlı eserini . bir kitaphanede ele geçirerek - gözden geçirdim, oradaki “Siltürrec,, faslını ise » dörtte üçünü anlamadığım ii, belki yirmi defa okudum. Hele on se. kizinci asrın ortalarında (1175 H) ve- fat eden Vesim Abbas efendinin bir kaç bin sayfalık bir eser olan düstu - rundaki verem bahsini adeta ezber ettim. Lâkin itiraf ederim ki vereme ait bilgim, o illetin öldürücü bir âfet ol. duğuna inanmak derecesini aşmamış- kik ve tahkiklerde bulunmak üzere teşekkül eden mütehassıs komisyon tetkiklerini bitirmiş ve raporunu bazırlamıya başlamıştır. Öğrendiği - miz6 göre rapor bir cilt teşkil ede - cek kadar mufassal olduğundan tan- zimi işi daha bir hafta kadar süre - cektir. —— Terfi Edecek Hâkimler Adliye Vekâleti dün telgrafla ba- zı hâkimlere terfi ve başka yerlere nakil teklifleri yapmıştır. Müddeiu- mumilik dün bu teklifleri alâkadar. lara tebliğ etmiştir. Başka yere nak- İedilmek şartiyle terfilerine müva- fakat edenler olursa Adliye Vekâleti derhal terfilerini yapacaktır. memhu'rnaddeleri de satmakta ol - duklarını görmüştür. Bu (maksatla dün bütün belediye şubelerine gön - derdiği bir tamimde belediye zabıta memurlarinin gece, gündüz kontrol- larda bulunarak kanunun bu husus- taki hükümlerinin aynen tatbikine i- tina etmelerini bildirmiştir. —— —— Sıhhat Teşkilâtı Genişletilecek Belediye, sıhhat ve içtimai mua - venet teşkilâtının tevsii için, bu se- neki bütçesine mühim muktarda tah- sisat koymaktadır. Vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar belediye doktorla- rının mahalleleri dolaşarak fakir semtlerde oturan hastalarla meşgul olmalarını, bunlardan “ icabedenleri hastanelere nakletmelerini münasip görmektedir. Bu maksatla sıhhat iş - leri müdürlüğü kadrosuna yeniden i- İki doktor daha ilâve edilmektedir. ie Belediyede Ücretle Çalışanlar Dahiliye Vekâleti, (belediyeye gönderdiği bir emirde, belediye ve idarei hususiyede ücretle çalışanlar İ hakkında verilen inzibati kararların kanunen tatbik edilemiyeceklerini bildirerek bu gibi kararların Vekâ - | RİN e — a DAHİLİ HABERLER Manda, Keçi Eti Satan | Kasaplar Dün Kasap Dü Şehir Meclisi Bu Dükkânlara, Hususi Bir Levha Konulmasına Karar Verdi kkânları fa Mülkiye encümeninde görüşülmesi, münasip görülmüş ve tezktre oraya gönderilmiştir. Beşiktaşta Abbasağa mezarlığı « nın park haline getirilmesi bakkında ki makam teklifi müzakere edilirken vali-ve belediye reisi Lütfi Kırdar bizzat kendisi Izahat vermiştir. Lütfi Kırdar bu hususta demiş » tir ki; *— Şehrin parka ve çocuk'bah - çesine ne kadar muhtaç olduğu or - tadadır. Nerede bir park, bir bahçe! yapmak istesek bu bize yüz binlerce liraya mal olur. Uzun uzadıya istim- lâke ihtiyaç vardır. Halbuki Beşik- taki Abbasağa mezarlığı ismi al - tında bir mezarlık var. Burası zaten park haline gelmiş bulunmaktadır. Tek tük de mezar taşlarına Tastla - nıyor. Mezarlığın bir köşesinde bir çukur var, Müsaade ederseniz bun - ların içinde tarihi olanları, şimdilik bu çukura toplayalım. Mezarlığın di- ğer kısmını de park heline getirelim. İlerde icabederse o çukur yeri de parka ilâve ederiz. Buna müzeler i- daresi de müsaade eder,,, Valinin bu izahatı üzerine meelis| bu teklifi ekseriyetle kabul ederek | içtimaa son vermişti Nahiye Müdürleri Terfih Ediliyor Dahiliye Vekâleti, nahiye müdür- lerini terfih etmek maksadiyle vali - lerle vekâlet umumi müfettişleri ardsında bir ünket açmiğtir. Vekâ - mimi g#s'ermiştir: «— Nahiyelerimizin buğünkü ha- ti eldden tetkike muhtaçtır. Maaşla- Tı âz olan nahiye müdürleri için bir istikbal de mevcut olmadığından he- vesleri ve ümitleri kırılmış bir va - ziyettedirler. Bir taraftan ilmi sevi- yelerini yükseltmek, bazı nahiye müdürlüklerine Wise mezunlarını ge- tirebilmek, diğer taraftan da onlara ayni tahsil derecesinde bulunup ta diğer dairelerde çalışanlara baremin vadettiği feyiz ve terakki imkânla - rı açmak ve bu suretle kendileri- ne iyi bir istikbal açılan nahiye mü- dürlerini vakit vakit kurslara da *| wetle idari, hukuki ve iktisadi bilgi- lerini zamanın İlerleme cereyanları- na uygun surette arttırmak yollarını aramaktayız. Kaymakamlıkların an- cak yüksek tahsil görmüş olanlara hasrı mülterim olduğundan bu yo- la gitmiyerek nahiye müdürlerine arzu edilen istikbali temin ıçin en münasip tedbirleri bulmak arzusun- dayız. Bu hususta umumi müfettiş ve vali arkadaşlarımın yüksek Vu - kuf ve tecrübelerinden istifade et - mek için kıymetli mütaleaların mümkün olduğu kadar en kısa bir za- manda bildirmenizi rica ederim., Dahiliye Vekili lete gönderilmesini beyan etmiştir. ——— miyle mahfuz kalmak şartiyle - dok- tor olmayanları da müstefit edecek bir şekildedir. Şimdi o mecmuaya abone olmak GÜNÜN RESİMLERİ &. Çünkü okuduğum kitaplar ve hat-| üzereyim. Sıhhiye Vekâletiyle sıh - 4& makaleler, doktor olmayanların dahi müesseselerimizin ve veremin ne veremi iyiden İyi (o kavramalarını! yaman âfet olduğunu bilip ondan ko- mümkün kılacak bir uslübla yazıl -|runmak isteyenlerin de mecmuaya il- mış değildi, Ancak dün elime geçen |gi göstermeleri çok yerinde bir hare- “Tüberküloz; adlı bir mecmua yıl-|ket olur. Eser, bası itibariyle dahi, Jordanberi bu mevzula boşuna yoru-| güzeldir ve muharrirleri - İstanbu - lan dimağımı birden inşiraha kavuş- |lun en tanınmış - verem mütehassıs - turdu ve beni gerçekten sevindirdi. (larıdır. Çünkü orada veremin ve veremle il.| © Her şeyin ilmi cehlinden evlâdır, gili hastalıkların yapılan tahlilleri ve |ddiyenlerin doğru söylediklerine şüp - sesrihleri - fenni kıymetleri tama -İhe mi var? Faik Öztrak L ongrelerini Yaptılar Dün kasaplar cemiyeti .senelik kongresi yapılmış-ve kalabalık “bir toplantı olmuştur. Hesap rapca ka bul edildikten sonra fanliyet raporu okununca âzadan birçokları idare heyetini tenkit etmişler ve 75 imzalı bir tekrirle idare heyetini kasapla - rın hâklarını temin edemediğin - den dolayı müahaze etmişlerdir. Ce- miyetin hiçbir şey yapamadığını ve narh yüzünden hepsinin zarar gör - düklerini ileri sürmüşler, * sakatçı - ların, barsak ve tavukçuların cemi - Yetten çıkarılmasını İstemişlerdir. Müzakereler gittikçe hararetli | bir şekil almış #e'muyordu.. Osmiyet- ler mürakabe heyeti müdürü tenkit- lerin doğru olmadığını evvelce ve- rilmiş bir kararla sakatçılarla diğer lerinin kasaplar cemiyetiyle birleşti- rilmiş olduğunu söylemiştir. o İdare heyeti namına da reis tarafından ce- vaplar verilmiş ve âzanın bir kısmı tenkitlerinde devam etmişlerdir. Ne- ticede, seçim yapılmış ve eski idare heyetinin yarısı tebdil edilmiştir. —— Tiftik İhracatı Artacak İngiltereye takasla tiftik gönde - rilmesine müsaade edildiği takdirde mevcut 35 bin balyalik stokumuz kolaylıkla elden çıkarılacak ve yal - nız Almanya ve Rusyadan ibaret ve kısmen Amerikaya inhisar eden alı- 15-2-939 DUAL ili Evap Nevyork Sergisi Ne Vakit Açılacak? S5 — Nevyork sergisi ne va - kit açılacak, ne kadar devam edecek, en az kaç lira ile ser- siye gidip gelmek mümkün - dür? Oraya kaç günde varı - labilir? C — Nevyork sergisi nisan sonun- da açılacaktır. Altı ay devam edecek. tir. Fakat bir seneye uzatılması ih. jtimali vardır. Nevyorka gidip gelme türist yol ücreti 370 liradir. Bu pa - ra ile İstanbuldan Nevyorka kadar trende ikinci, vapurda turist mev - kide gidip gelebilirsiniz. Nevyork - taki masraf buna dahil değildir. Ney- yorkta da günde en aşağı on lira mas raf koymak lâzımdır. Maamafih İş - tanbulda Nata müessesesi sergi için ucuz seyahatler tertip etmiştir. Ora- ya müracaat ediniz. Çünkü vapurlar. da başka türlü yer bulabileceğiniz şüphelidir. * S — Samsun belediyesi ga - zete kâğıdından torba kâğıdı yapılmasını menediyor. Bu yasak doğru mudur? C — Neşri husüsi müsaade İle ol- mayan matbu evraktan torba ve ke se kâğıdı yapılamaz. Fakat gazete ve mecmua gibi imtiyaz ve müsaade a- hnarak neşrolunan matbu evraktan torba ve kese kâğıdı yapılabileceği ve satımında mahzur olmadığı ka- nunen tesbit olunmuştur. Samsun belediyesinin yaptığı ka- cılar artmış bulunacaktır. Müsaade verildiği takdirde İngilterenin fazla mal çekeceği tahmin edilmektedir. He akk Yün Fabrikası Açmak “İstiyorlar bir firma şehrimizde bir yeni yün mensucat fabrikası kurmak istediği ni alâkadarlara bildirmiştir. Diğer ecnebi bir grup büyük sermaye ile Bursa mıntakasında #on sistem bir yün mensucat fabrikası kurmak için teşebbüsatta bulunmuştur. lama Alla MUTEFERRİK : Rumanyanın Yeni Ankara Elçisi Rumanyanın "Türkiye büyük elçi- liğine Riga elçisi Staikanın tayin edi- leceği bildirilmektedir, Yeni büyük elçinin bu ay sonunda Ankaraya ge- leceği söylenmektedir. X Rumanya matbuat müdürlüğü- ne tayin edilen Ankara ve Atina mat- buat mümessili Dragu'nun yerine henüz kimse tayin edilmemiştir. Hamza Osman Afyon Hemşerisi Oldu Toprak mahsuleri ofisi umum müdürü Hamza Osman Erkan Af - yonkarahisar müstahsillerinin mah- sullerini namına vaktinde mü- bayaa edilmesinde ve köylüye yar- dım ve kolaylıklar gösterilmesindeki faaliyetinin şükran tmukabelesi ol - mak üzere Şehir Meclisinin karariyle Afyonkarahisar fahri hemşehriliğine seçilmiştir. Kasaplar dünkü hararetli toplantılarında rey veriyorlar.. İki Kadın Hâkim Adliye Vekâleti şimdiye kadar! Anadoluda vazife gören hukuk me- zunlarından bayan Muazzezle Nadire yi İstanbul mahkeme âzalıklarına tayin” etmiştir. İki kadın hükim de İstanbula gelmişler ve birisi asliye üçüncü ceza mahkemesinde, diğeri müsaadesi verildiği Takdıras venevf nuna uygun değildir. * S5 — Memleketimizde operet - ler, rapsodiler ve saire yazan bestekârlar var mıdır? 4G z Belediyenin operet kısmın. ler yazmaktatlırlar Halk Operetinin oynadığı bazı öperetlerin de bestele ri Muhlis Sabahattin tarafından ya- zılmıştır. * S — Ticarette Fob teslim, Sif teslim tabirlerini kullanıyor- lar. Bunların manası nedir ? C — Harice bir mal sipariş edil - diği zaman hariçteki fabrika bu ma- i ya vapurda teslim eder ve oradan itibaren masrafa karışmaz, bu takdir. de buna Fob teslim denilir. Yahut ti- carethanenin bulunduğu limana ka - dar gönderir ve bütün masrafı üzeri- na alir, buna da SİT teslirn derler, * S — Mimar Sinanın mezarı nerededir? ği C — Mimar Sinan mezarı İs- tanbulda Süleymaniyede eski meşi- hat dafresinin önündeki müeselleste dir. Lâhdinin üzerinde dört sütu « nun yükselttiği çok zarif küçük bir kubbe vardır. Dış duvarının üstüne kendisine Tezkiretülbüyan adlı ese- rini dikte ettirdiği şafr Sâi'nin söy- lediği manzum ölüm tarihi kazıl - yaştır. İTAKVIM ve HAVA| 15 Şubat 1939 ÇARŞAMBA 3 nd ay Gün EE Kasım: 100 Arabi: 1387 Rumt 1305 Zilhicce: 28 Şubat ? Güneş: 6,57 — Öğle 1225 İzindiz 1621 — Akşam: nal Yatm: 19,18 — İmei du | ipa Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istaryonundan alis nan malâmata göre, yurtia hava, Trakya, Kocaeli bölgeleri ile Kartdeniz ve Akde- niz kıyılarında bulutlu, diğer yerlerde açık geçmiş, Tüzgürler şimal ve gürp bölyele- rinde cenubi istikametien orta kuvvette, de alime hukukta vazifeye başla - İ maşlardır. Menemencioğlu Gitti Hariciye Vekâleti umumi kâtibi Numan Rifat Menementloğlu . dün akşam Ankaraya gitmiştir. diğer yerlerde şimalden hafif olarak es- miştir. Dün İstanbulda havn ez bulutlu geç- miş, rüzgâr cenubu garbiden saniyede 2-4 metre hızla esmiştir. Ssnt 14 de hava ta» yiki 739,3 milimetre #di. Sühunet en yük- sek 143 ve en düşük 5,8 santigrat olarak kaydedilmistir. LAİK Sa e dez Öd i
