28 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— ——— BUGÜN Barselonanın Sukutundan Sonra Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL arselonanın sukütu tesirlerini derhal gösterdi. Fransa Baş- vekili ile Hariciye mazırının dün söy- ledikleri nutuklar, Sinyor Mussol ni hin Romada yapılan şenlikler ura - sında söylediği nutuk, vaziyetia €- hemmiyet ve nezaketini apaçık güs- teriyor, Fransa Başvek'li ile Hariciye nazi- rinin söylediği nutuklarda müdafaa ettiği tez, Fransanın bütünlüğünü ih- lâl edecek, Akdenizdeki muvasalesi hİ tehlikeye uğratacak hiç bir vasi- Yele im Gerek Fransa, gerek İngiltere hükümeti, General Frankonun kat'i zaferi üze rine, İspanyadaki yabancı gönüllü » lerin ve askerlerin çekilip gitmele - rini İspanya istiklâlinin ve bütünlü- İünün hemen tanınmasını istemekte- dirler, Hattâ Fransa, bu işle mesgul olacak, ve bu işi tesviye edecek bir beynelmilel konferansın toplanması: lehindedir. İngilterenin de bu düşün- ceye taraftar olduğu anlaşılıyor. Fransanın böyle bir konferansın toplanmasını istemesinin sebebi, İ- talyanın vaziyetini süratle anlamak ve ona göre tedbir almaktır. Fransanın alacağı tedbiri bir Kaç gün önce Fransızca Temps #' anlatarak “İtalyanın, şu veya hu se bepten dolayı, İspanyadaki askerle- rini çekmek ve Akdenizde statükoya riayet göstermek yolundaki) taahhüt- lerini ifa etmemesi ihtimalini, hatır. da tutmak lâzumdır,, dedikten sonra şu sözleri söylemiştir “Frankistlerin kat'i zaferi üzerime Sinyor Mussolini ile General Fran » ko tarafından verilen | taahhütlere rağmen yabancı teşkilât İspanyada kalacak olursa, Fransanın taviz ola- rak bazı yerleri işgal etmesi, kati bir vazifedir. İşgali güç olmıyan bir İ —İnönü— Mebuslara Bir Çay | Ziyafeti Verdi Ankara, 27 (Tan muhabirin - den) — Cümhurreisi İsmet İnö- nü, bugün saat 17 de Çankaya - da Riyaseti cümhur köşkünde mebuslarımıza bir çay ziyafeti vermişlerdir, ziyafette o Meclis | relsi Abdülhalik Renda, Başve - | kil Refik Saydam, Vekiller ve sabık Başvekil Bayar hazır bu- Tunmuşlardır. Mebuslardan mühim bir kıs- mı dün akşam hareket eden eks prsse bağlanan hususi vagon - larla İstanbula hareket etmişler | dir. Ribbentrop Berline Avdet Etti Töndra, 27 (Hususi — Leh'stan Hariciye nazırı Bek ile Almanya Ha- rieiye nazırı Ribbentrop arasında ce- reyan eden müzakerelerin müsbet bir neticeye varmadığı anlaşılmakta- dır. Mülâkat” neticesinde neşredilen resmi tebliğle iki tarafın bütün me- seleleri tetkik ettikleri ve bu tetkikin İ anlaşma ile neticelendiği bildiriiyor- sa da gayri resmi surette haber alın- dığına göre Lehistan hükümeti An - ti kominter paktına girmeği İsteme- miş ve Akdeniz meseleleriyle alâka- dar olmadığın. binaenaleyh bu.me - seleler hakkında hiç bir taahhüde gi rışemiyeceğin: bildirmiş, bu yüzden mülâket Almanya tarafından bekle- çok yerler vardır.,, Temps'in bu Ihtarmı tefsir eden - ler, Fransanm bilhassa İspanya Fa- AkKidrizdeki muvasalesinin her han- gi tehlikeye uğramasına mâni olmak istiyeceğini tıyorlar. M. Bonnet'nin Fransız parlâmen » totunda kullandığı lisan da Fransa - le üzerinde yumuşak ve yetinde ol- nın bu mese u ya gevşeklik göstermek ni hıadığını izah ediyor. — Barselonanın sukütu, Garbi Akdeniz emniyeti meselesini, vi çıplaklığiyle ortaya çıkarmış say Esasen bunun böyle olacağı hükümeti, tapan” faatlerini ve kından tehdit etm beklemiştir. Fakat Yi beklemenin kâfi lıyan Fransa, cal çeceğini de hisseti Akdenizin a iltereyi de yakından kin Fransanın bu, yolda yalı mıyacağı muhakkaktır. General Franko artık kat EM fer kazanmış sayıldığı”? yetçilerin elinde t edilmesine ram: m Fransızların dediği “yanvar yadaki yabancı teşkilât Imiyeceğini likadar © ak kal kal -İmişli *i bir 78“İye açik bir hava içinde cereyan eden | uri" | müzakereler, iki memleket #rasm- arazin! tec- şimdiki yirmi iri 26/1/1934 tarihli itilâfin ruhu- İspanİna uygun bir şekilde nilen neticey: vermemiştir. 50 Bin Kişinin Anlaşılıyor, Halk Chillan şehrinin hemen kâmilen ortadan kalktığı teyit edilmektedir. Bu şehirde ölenlerin adedi 10,000 den fazladır. Tiyatro binası yıkılmış, enkaz altında 428 kişi kalmıştır. Cbillan civarında kâin Kulnes ka sabası tamamiyle ortadan kaybol- muştur. Bütün yollar derin yarıklar la kesilmiştir. Conception şehrinin başlca bina- ları, harap olmuştur. Çikan bir yan gın m tahribat husule getirmiş ve şehrin suyu, elektriği, ve telefon hatları kesilmişt Conceptlon'da bu ane kadar en- kaz altından 1200 ölü çıkarılmıştır. Hükümet memurları, su ve yiyecek olmadığından şehri ve ayni zaman- da Chillan kasabasını tahliye mec- buriyetinde kalmışlardır. Parral'da 200 kişinin telef olmuş” olduğu ha- ber verilmektedir. Hinares ve Parral şehirleri tama- miyle harap olmuştur. Camguenes zelzele neticesinde Alman hariciye nazırı Berline da- vet edilmiştir. Vurşova elçisi ile bir mülâket yap - mığ, relsicümhurun kral © şatosunda verilen ziyafttinde ve Alman sefaret hanesinde verilen ziyafette bulun - muş, Beck ile, Polonya başvekili ile ve mareşal Rydz ile ayrı ayrı görüş- meler yapmış umumi harpte ölen Al man askerlerinin ve meçhul, askerin mezarlarına birer çelenk koymuş - tur. Almanyada neşredilen tebliğ Berlin 27 (A. A.) — Alman istih- karat bürosu Von Ribbentropun Var şova seyahatıre dair nihai tebliği neş retmektedir: Alman naziri Polonya zimamdar- lariyle esaslı müzakereler yapmak fırsatını bulmuş ve Beck ile birlik te iki komşu memleketi bu aralık 2- iâkadar eden bütün meseleleri tet- kik 'etmiştir. İki nazırı ayni zaman- 'da beynelmilel vaziyeti de tetkik et lerdir. 26/1/1934 itilâfile başla- mış olan siyasete müstenit samimi) ve istikbaldeki meselele- halledileceği- her iki tarafça müttefikan mü-| le eğilmesi imkânını vermiştir. Londra, 27 (A. A.) — Hi Kabine erkânından bazılarının ve | milli müdafaa eksperlerinin iştiraki- le vücude getirilmiş olan bir komite, Berlin haberlerini ve İngilterenin Almanya tarafından müstemlekât me selesinde ittihaz edilecek bu kabi! bir haltı hareket karşısında ne gibi bir vaziyet alacağını tetkik etmek üzere toplanmıştır. Hitlerin müstemlekât meselesini müzakere etmek. üzere beynelmilel bir konfetansın içtimaa davetini teklif etmesi de ihtimal dal- resi haricinde değldir. ÖN anildiğins göre Chamberlain, böyle bir teklife aleyhtar değildir, fakat her şeyden evvel Hitlerin arzuları ne olduğunu öğrenmek emelindedir. Salâhiyettar mahafil Chabrelalh'in cumartesi günü Birmingham'dı irat edeceği nutukta mühim beyanatta Şili'deki Zelzelede İki Şehir Ortadan Yok Oldu Zelzelede 30 Bin Kişinin Öld Santiago (Şili) 27 (A. A.) — Zelzele kurbanları hak- kında yapılan yarı resmi tahminlere göre felâket neticesinde 30,000 kişi ölmüş, 50,000 kişi yaralanmıştır. Bahsedecek Beynelmilel Bir Konferansın Bu İşi Tetkik Etmek Üzere Toplanmasını Teklif Edeceği de Sanılıyor zartesi günü Reichtag'da müstemlek†meselesini sat ve şumulile mevzuu bahsedeceği kanaatindedir. İ ..—.. gü, de Yaralandığı Perişan Bir Halde | Erzurumda ve Amasyada Zelzele Oldu Erzurumun 70 Evli Bir Köyü Hasara Uğradı Erzurum, 27 (A.A) — 25 — 26/1/1939 gecesi saat 23,14 si- ralarmda Aşkale kazasi mın- takasmda vuku bulan ve bir saniye devam eden zelzele ne- ticesinde 70 haneden ibaret bulunan Kükühcag köyünde 20 evin alt dıvarları kismen çök- müş ve diğer evlerin de dıvar- ları da. hafifçe çatlamıştır. İn- san ve hayvanca zayiat yok- tar. Yardım İçin, mahalline İcap eden kuvvet gönderilmiş olup zarar ve ziyan tesbit &- dilmektedir. Amasya, 27 (A.A) — Bu sa- yok olmuştur. Her tarafta yatan ce- setler, taaffün başlamıştır. San Carlos kasabası da harap ol- muş ve milyonlar sarfedilerek Nub le nehri üzerinde İnşa edilen köprü 400 metrelik bir mesafeye kaymış- tır. Chillan şehrinde zelzelenin tahri - batı korkunçtur. Çünkü burada zel- zele dakikalarca devam etmiş ve bu müddet zarfında derhal yangınlar İ çilemuştır. Bulaşık hastalıklar oçik- maması jiçin cesetler müşterek bir ELEK Türkkuşu Yazan: B. FELEK nkaradaki kısa ikametim sıra” sında bir güzel şey gördüm. (Bir tek güzel şey değil, güzel şey lerden birini gördüm demek istiyo- rum hal) Gençken bilhassa frenkçe spor İmecmunlarında tayyare sporunu ta kip ederdim. Gerçi uçarı değildim. Hele nam babam bana daima havâlanmamayı tavsiye ve tenbih ederlerdi ama, ben- de tayyareciliğe ve havanın insunlar tarafından zaptı demek olan bu 5p9* ra bir meyil vardı. Çocukken (Jül Vern) in romanlar rından Ouzafler Robür) ismindeki kitabında pervaneli bir makine ile havalarda uçmuş bir mucidin men - kıbelerini okumuş ağzımın sularını akıtmıştım. Ben bu meylin sevkiyle olmalı ki; maruf Fransız tayyarecisi o(Bleryo) Manş kanalını bir taraftan öleye geç tiği zaman bunu bütün dünya ile bir likte hayranlıkla telâkki etmiştim. Daha sonra, Cem'i ile birlikle ne$ rettiğimiz (İdman) mecmuasında (Ga ros) gibi galiba, Pego gibi ve daha adlarını unuttuğum maruf tayyare * rin menkibelerini erişilmez biz şahika olarak karilerime yazmış dur muştum. ş Zaman durmadı, ben de durma” | dım, Lâkin ikimiz ayni yolu takip et- çukura defnedilmiştir. bah 6,45 te oldukça şiddetli bir bütün talebelerini kazazedelere yar dım elmiye davet etmişlerdir. Tayyareler, harap olan mmtaks- lara doktor, hastabakıcı ve yiyecek taştmaktadırlar. Valparaisa'dan kal kân tshtelbahirler, kazazedelere er- e götürmektedirler, İndifaa Başladı Cosntermansville 27 (A.A.) — Bel çika kongosu — Hiyamalazira ya- nardağı yeni bir şiddetle indilaa başlamıştır. Binlerce hektar orman ve ağaçlık lâvlar ve yangınların te- siriyle harap cümuştur. Demir Muhafız eflerinden Biri. Müsademede Üç Polis de Ağır Surette Yaralandı Bükreş, 27'(A.A.) — Rador ajansı bildiriyor: Perşembe akşamı, polis memurla- fı, Bükreş varoşunda şüpheli bir eve girerken tabanca ateşi ile karşılan - uştır. Biri ağır olmak üzere üç po- lis memuru yaralanmıştır. Ateşe mu- kabele eden polis memurları müteca- vizi öldürmüşlerdir. Bilâhare, ölen mütecavizin. Cod” anu'nun ölümünden sonra demir mu- hafız tethişçi şefi olan ve uzun Za mandanberi polis tarafından aranı- makta bulunan Vasile Crestesco oldu Bu anlaşılmıştır. ükümet mabhafili, Hitlerin pa- bütün vü- metinin gönüllülerini geri çekmek hususundaki kararına müteallik ola- rak İtalyadan gelecek olan haberleri beklemektedir. Berlin, 27 (A.A. — B. Göbbele, nasyonal sosyalizm tarafından. ikti- dar mevkiinin ele geçirilmesinin İyıldönümü münasebetiyle 30 Kânu- nusani saat 9 da bir nutuk söyliye- medik, O tekâmüle doğru, ben de İngilizlerin Ajjax ve Exeter harp | Yer sarsıntısı oldu, Zayiat yok. | |yaşlılığa, yani eskimiye doğru yürü” gemileri yardım işine iştirak etmek | tur. düm. tedirler. ————' Ankarada gördüğüm güzel şey işte Santiago talebeleri Amerikanın Bir Yanardağ nl yemle tıralarina, içimi çektiğim, oimrendi « ğim erişilmez sirve sandığım bu nok” taya bugünkü gençlerin ne rahat, ne ü ve ne kolaylıkla varmak fırsa- tına nail bulunduklarını gösterdi. Efendim; Ankarada — hep duy» muşsunuzdur — bir Türkkuşu müles- sesesi vardır. Bu Türkkuşu, aziz ka- rilerim bildiğimiz kuşlardan, kartal gibi, atmaca gibi şahin gibi hattâ bül bül, güvercin, kumru gibi kuşlardan değildir. Türkkuşu devlet kuşudur, saadet ve selâmet kuşudur. Mükemmel, modern mel plânör ve motörlü tayyare meydan larına kadar ziyaret ettiğim bu mü ikemmel müessesenin güzelliğini size buracıkta izaha kalkmak fodulluk 0- lur. Siz de bunu benden istemezsi- Yalnız şu kadar söyliyeyim; Bu müessese memlekete yetişecek tayyarecilerin bir fideliğidir. Orada yetişen bir genç motörlü tayyareye geçtiği zaman — buna dikkat edia — vasali 30 defa mualllinle uçtuktan İsonra kendi başına uçabiliyor. Eğer Türkkuşundan gelmez de acemi ola - rak doğrudan doğruya tayyoareciliği motörlü teyyarede talime başlarsa, muallimle vasali 200 azami 400 uçuş yapmadan kendi başıma © uçamıyor. Bunun masraf, malzeme ve bilhassa zaman bakımından ne büyük bir isti. fade olduğunu hesap etmeği size bi rakırım. Bu ziyaretim esnasında beş genç j Londra 27 (A.A.) — İyi haber a- lan mahfillerde söylendiğine göre sa lı günü'avam kamarasının içtimsın dan evvel Chamberlsin. kabinede bir çok değişiklikler yapmak tasavvw cek ve bu nutük bülün Alman rad- Bir Yunan yo postaları tarafından neşredile- > seki. Diplomatının İngiliz kabinesinde Süntüiiağılisiğ Konferansı “Türk - Elen İttifakı Balkan Paktının En Sıkı Bağıdır,, Atina, 27 (A-A.) — Parnas salonun — —. Türk kızı bilhassa nazar”dikkatimi celhetti. 17 ile 22 yaşlar arasında hu- lunan bu Türk yavruları diplomalı askeri tayyarecilerdir. Yani file har linde uçuşlar, keşifler ve — Allah saklasın — bombardımanlar yapar lar, . Türkkuşunun içinde bir tek ecne- bi bulunmuyan plânör ve motör atel yelerini gördüğüm zaman Türklerin i İ j , başlıyacak yavaş yavaş, ie 2 dostane bir anlaşma ha- va hal - tmiş ve müze- âtu üzerine cereyan et Barman aklar ij pp in heticesi, beş senelik bir im zo yla ürk Hn olan iki memleket Si er rmniş ola i ei > KT benimelyen İ ki teşriki mesainin yalnız Al yrankonun za ende söylenen ri a nasebetlerini inki PRE lk Esir nümeyişlerini man ma kalmayıp yeni vazi- eril ir, gi ince mütemadiyen tekâ- 1 sayhalar, at yansa harbi eden Avrupanın sulh ve müse- le i kiymetli bi Ma tahliye etmeyi) temeti İç de hâlâ kiymetli bir yar» diğini halırlatan ee ilâtn İspanya? le 5 ahiyetinde olduğunu bir kere | teşkilâtın ire vediğini göste" “İdim Lü elti aklından bile £*€ derek kendi bakımından Akdeniz mektedir. san O halde Fran: Bi larını emniyet altına alma. anı bakacak? panya meselesi Mi ir konferan mi iyoruz. 3 Bia bana da ihtimal. dah) ket b e Her halde ispan?a için |ilâtlara müsaittir. er ba bir tesviye İspanya harbinin en alevli yapılmıyan ateş, onun niş, daha uu e toplan in ie tutar gibi göründüğü arasında mu! tihan gesi ediği gibi b gi ah ? kef te bir takım ih- sulh ve sükünu temine matuf siya- setini tarif edecek ise de İtalya hiikü- bulunmasının muhtemel , olmadığını | dadır. Öğrenildiğine göre, Lord Şan- beyan etmektedir. söliyeliğoe Mangham'ın yerine Tho- Yine iyi bir membadan öğrenildi-| mas İnskip getirilecektir. Dört “gen, Zine göre Chamberlain, kendisinin | nazır, a da kabinede yer verilmesi muhtemeldir. Fakat Harbiye nizırı değiştirilmiyecektir. karada : Yeni Afgan Elçisi Feyiz Mehmet Hön Ani da Başvekil Metaksas'ın bir çok dev. let adamlarının, kordiplomatik üzası. inin ve kalabalık bir halk kütlesinin huzuru ile, orta elçi Vassili Papada- kis bir konferans vermiş ve bu kon- feransta, Yunanistanın harici politi. kasından bahsetmiştir. “— Balkan antantı, demiştir, Yu. nanistanın harici politikasının belke. miğini, Türk - Elen itifakı da, Bal . kan antantı çerçevesi içinde hassa. ten en sıkı bağı teşkil eylemektedi Hatip, Bulgaristan ile olan mün, sebetleri de şu süretle izah eylemiş. neler mağa İstidatı mükemmel fakat mütevazı bir mi j bir kere daha gördüm. Göğsüm ka - barmadı diyebilir miyim? Bu arada öğrendim ki bu sene s0- nunda Türkkuşu 1800 plânörcü ye tiştirmiş bulunacak, bunlar da tayyar reci olacaklardır. y Yanımdaki arkadaşım: — Hepsini beğendin değil mi? — Mükemmel! — Öyleyse haydi bir uç bakalım: — Yoov! dedim, bu tel genç likte yapsaydınız. müm kindü, vesile ittihaz e tatmin vasıta" yel enişliyecek ve octalığı konferansın r. larak kullanılacak” ima ettiği 0 halde menbe. , yerleri işgal çibi Ispanyaya ** sırada mi, saracak?» Selânik anlaşmasile kola; a) ve teyit olunmustur. a tir: şimdi zannet: ki, a 4 : metmem ki; hava beni e Yunanistan ile Bulgar hükö-|kebilsin. Zira “Bu terazi o.kadığ si metinin İyi niyetlerinden mülhem İleti çekmez, bulunan Elen - Bulgar münasebetle. ri. Sıkı surette Balkan antantı poli. #ikasını takip eylemektedir. Bulgaristanın diğer Balkan dev - letlerile yaklaşması muhakkaktır ki, Gülüştük ve buğün (ül Vern) İn o söylediğim romanını okuduğum gi bi genç olmadığıma ne kadar hayıf landim, ne kadar acındım. Ne olurdu, o zamanlar da bugünkü gibi himmetleri yü sise. eri yüksek adamlarımı?