25 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

TAN rinin En Es iİrticâ Değil, İstikrar Diyoruz! rarlı Çehresi Nihayet Beni Zındana Attılar Ci ılçıplaktım. Altımdan Lâğım Geçiyor, Ben Soğuk Demir iskaralara Sarılarak Tiril Tiril Titriyordum Şam skân ve ihti da benim Çünkü ktu. cesizdi. dördün- inde İ- mumi Uhr arm karşisi yarı di isimlerini Sofya val koynu ceplerimi, ör kâfi bulmamışlar, bü şırlarımı ilumu, panta şlardı, Bav ce- starın! fotinlerimin rine varıncaya tp ökmüş ve otelde Ya nci stığı er tarafı an y iniz nedense rdi. Ümitleri kesilince nin yanma çıkarmı el umumi s0- için gel Şumnud bulunan an görmek için. Söylediklerin Yalant Öyle ise döğrüsunu siz söy- Seni Solyaya Enver Paşa azretlerini öldürtmek e muhakkak. n Enver Paşayı tanımam- Onun adamı olduğunu söy- lüyorlar. akşama kadar sür- ağırlamak» binanın nlar er, Gece, dan pis sul ri demir ıskaralı karan bir mahzene attılar beni. Bik lüzum var mı? gibi baş döndürücü gibi vücude ağırlık vermemeği va görmüyorum E drumda beni 1 de benim de ken- Çok B e ri y aptıraca rdün um, Hoş r olabıtird ve € nemli, yosunlu duvarlara Itımdan gelen polis ımı sakla bir suratla El nuncu günü idi me takılan kele n çevreledi- yü için kurulan nın iki başlarma mak saygısızlığı Yalnız rinde dönüp dola yazdıklar zalamam için Fakat, ben, bana atfedilmek » bu cevapları birer bir kuduktan sonra, $on cevabı na, bü yazılan sözlerin hepsi cümlesini yazıp im kızmışlar, andır, gospodin! lerdi. Eh. yın, birdenbire insanlık mefhu n larını unu püre Du, tüleşmişi lemişlerdi. Akşam kenle ordu evinden almışlar: deleri dolduran halkın m da hırslı bi erek şehir dışın üzeri ayni törer değiştirilen sonra ahrete gi ğinden şüpbel de. Fakat, çok umdt i yedinci polis dairesi a- pesinin-demir kapısı acı gicırtılar» Ja açılmış, üzerime kapanmıştı. enim için hazırlanan dolap kadar geniş bir odaya, yatı bağışlanmış bir suçlu sevinç | ve memnunluğile atıldığımı söy » lemeğe lüzum yok tabii, Hap müdürü beni aç, a - Altıma bir ot ağırlamış, nenin cöi çık bırakmamıştı. minder koydu yirmi dört saatte bir bardak ikramlamıştı. baklava börek ve - makla iki yüz elli kuyu gram ekmek suyu ile de pamuk döşek recek değildi ya 1328 yılı düncü mam cek hususi çıkarılmıştım. G başkanlığı altında bulunan heye - tin, azaları da başkanı gibi seç - me Hepsini yordum. Binbaşı “Humba: “Atanasof,, , “Gorgiyef,, ile başi “Vasil Kolyef ve müddelu - mum Binbaşı Yordanof hep göz- mışlar, yumruklarını sik yutkunuyori ardı. > yutacaklarmış gibi bü- müzunun ön dör- ömrümde — unuta- O gün beni muhakeme cd divanıharbin karşısına santralistlerdi. yet, lerini mışlar parçalı kıyorl Sanki ları görünce £ akk rilecek h hiç te güçlük ei damlar, ne olursa olsun taradaklardı. İşte o a“ bi teslim oluşum ayatımı can alıp ha ındır mey Duruşma ıma çok Yy! 5 adale mânasiyle hi kadar sürdü. Soru emeğe lüzum yok, : > riniz. $ is Haftada ik Sorulan $ ep bildikle - ast, CS hesaplarını V rümün bir buçuk | zetesinin sahibi n Ruhi benimle hâ- | rını bulmuştu. Gün rada k imkânlarının da i müjdesini kaptanlar tarıp beni hapis GÜJTLE <> SİYATİK « en zorlu de- ir lar ğilse de, çünkü yüzdeki siner ağrı- İarının bazıları daha şiddetli en meşhuru ve en tanalı yatik ağrılarıdır. Bunun sebebi, bir kere, siyatik sinirinin öteki si nirlerin hepsinden uzun »Iması- dır. Ondan dolayı hekimler cok bu sinirdeki ağrıları “yukar- İyatik”, “ortada siyatik iyatik” diye üc çeşit olarak ederler, Bu türlü ayırt edil- mesi, biraz da, ağrılara sehen olan şeyin nerede bulunduğunu hekim- ce tayin etmeğe yarar. Siyatik ağrıları hemen daima soğuk ve rütubelli mevsimde »a çıkar. Bununla beraber, un soğuktan gelmediğini iddi- a eden hekimler çoktur. Vâktd bu ağrılara tutulan kimselerin birço- türlü türlü hastalık sebebi bulunur, Kimisi çok alkol İrer, ki- r hastalığı vardır. ki misinde rümatizma veya yut has- talığı bulunur, Sıtmı arın da ağrılara tutuldukları çoktur. Gri hastalığından sonra da gelir. Diş lerde çürük siyatik ağrılarına se bep olur, Belsoğukluğunda rengiden gelir. Firengiden nlaşılırsa « biraz rünmek. le beraber - şikretmelidir, cünkü çabuk geçer... Daha sonra © uzun sinirin geçtiği yerlerin birinde onu tazyik eden her hangi bir sebep- ten de gene sinir ağrıları çıkar, Onu meydana çıkarabilecek se- bepler bu kadar çok olduğu hald siyatik ağrılarma tutulanların en çoğunda bu sebeplerden hiç biri bulunmaz. Bu ağrılardan bahse- derken soğuğun lâfını ettirmek is- temiyen hekimler © vakit bu ağrı rın sebebini esrar perdesinin ar- kasında bırakırlar, Fakat bu esrar perdesi hemen her vakit kısın s0- uk ve rTütubetli mevsimde ka- pandığı için soğuktan siyatik ağrı ları gelehi eceği unutulamaz. Bu ağrıları cekmiş olmanızı ve çekmenizi hiç temenni etmem, fa- kat pek çok kimselerde olduğun- dan adını ve ne olduğunu süphe- siz duymuşsunuzdur: İnsanın hac cağı, h ima, yukardan uşa- ğiyn rir, Bazılarında - he- reket versin, pek nadir olarak - iki afta olur. O zaman ağrılara tene olanın hali pek aciklı o- misinde ye heme adar (Başı 1 incide) bu esas fikirlerimize bir daha imza çok diller bir tasfiy B*” —— a ile bir muha doğ de lisanımız ç bir dava id Bak Jişırken rine birtareia bir 'akat o zaman İstanbulda türke kı tum yen At nisyon hamır alfabe t f diline göre id ril artık birine ka bir mâkül., kelimesi yorduk sından b şey dek koma işi meşhur olduğu gibi çatla ik imkilâpşı acaktınız! ke dilimi u olr alfa ile, türke n en Tü fazlalıkları i alfabe lük Osmanlıca kavgasına artık iha veriyorduk nkılâp'arı mızla ilk teceddüt devrindenberi de: e ni Ri AĞRILARI lur... Ağrılar artar, aralır o fakat büsbütün geçmez. Hastalık İyi ol duktan sonra da tekrar ihtimali pek çoktur. Hastalığa tutulanın kendisi icin rılardan başka belli baslı baska alâmet yoktur, Fakat sğrılardan dolayı insan yürüyemez, otura Je pek rahatsızdır. meel ay diyerek ağ- yatması İcin siyatikli selâm vererek vürü derler. Hekim musyene edince, lığın derecesine ve şekline daha başka alümetler bulur, Fakat bu alâmetlerin hasta için hic e hemmiyeti yoktur, Yalrız adaleler küçülmeğe baslamış olursa o va- kit htı acak seydir. Siyatik sörilarına sebep ne olur- sa olsun, ilk düşünülecek sey, İn- sanın ıztırapla yürümeğe kudreti bulunsa hile laka yatmak, i tirahat etmekti hasta ire tirecek birçok İlâçlar vardır. kat onlar da mideyi bozarlar ve za- ten alışıklık çabuk geldiğinden gittikçe arttırmak lâzım ulur. En İyisi sıcak, iyice banyosuna girerek orada bir saat kadar kalmaktır. Banvolu npartı- manlar gittikce coğaldığından bu- nu yapmak ia kolaylasmaktadır. Banyo mümkün olmazsa alaturka usulde sıcak su dökünülü;. Daha olmazsa sicak su ile aşağıdan ten kiye yapılır Yemeklerde perhiz etmive - iş- tah kalmış ise - pek te lüzum y tur. Fakat siyatik ağrıları şeker # hastalığından, şişmanlıktan, gut hastalığından, karaciğer hastalı ğinde gelirse o vakit asıl sebep olan hastalığın cinsine göre perhiz zaruri olur. Kış mevsiminde kapanmamış s1- cak. kaplıcalar bulursanız, hemen oraya gitmekte . daha doğrusu kendinizi oraya götürimekte - ih- mal etmemelisiniz. Kaplıcaya gir meğe başlayınca, daha ilk günle- rinden ağrılar hafifler, fakat he ine İnanmamalıdır. Yir- bir günü tamamlarmalısımız Ertesi sene de, ağrılar tekrar gelmeden yine sicak (o kaplıcalara gitmek iyi olur. sie | inkalâpçının # odu, diyordu ki günkü ve y ni tamamiyle kavrıy mektir. | ya il cemiyetinin dergi'si gene dil cemiyetinin kılavuzunu vücü de getirmek için nasıl eşsiz bir k kılavuz. dahi bugü dili şekiller ka nak olmuşsa artık sadelestiran cok kelime lığımıza ve hele kökün etmiştir. ve mak osmu » kaideler rinin en tasfiye edilmesine Ben hizmet Kılavuzdan “silâhsızlanma,, demiyorduk birçok taka" bir kılı arkarlışlarla beraber yerine kullandığımız “bölge Tecahül” e Gene uz kelimesidir hilmezlikten gelme, diyoru hsen meselâ “bayındır, kelimesini a tercih edenler yerine “suç Fakat lananlar var fet azlık konusma, diline geçti. Pökat Meseli Ze kelimesinin yerini & Bu ne van “invzlf”, “uya “vazaif” şekilleri ye edilmiştir; vazifelen hil na karş zife naşinas” ta mamen tasi dirmek, vazifeli, yahut mezlik tâbirlerini kullanıyoruz vazife Me- selâ 932 tarihli yazımdı veri, “batı” kelimesini | Acabn biraz yukarda “g garp kullanmışım. rp İsini tercih ederken, “batı” yı r Hayır: L ve oeeldeni karş kelirue A mi ediyorum? deni rak garbi, est ve owest karşılığı ol İda de “Anadolu'nun pu ve batı kelimelerini İri batı vilâyetlerir İde” ve “garp medeniyeti âleminde” deriz. İşte Büyüğümüze saygılarımızı narız”, Fakat bir arkad “takdim ederiz”, hattâ ihti ce İkisini biribiri ile İstikrar işte bu farkları tespit kılavuzun bir kazancı das “tanıştırırız İtir. Geriye değil, ileriye, da İğil, genişliğe doğru gidece; | onra meselâ nüz kanun tâbir iken, mamen alıştık ve halkın hallesi için tirsiniz. Bizi, şamamış olanları bırakmak, “vekil” ve elerinden biri k ötekine de ta. Ankara'da şoförlerin ından, yeni devlet ma “Bakanlıklar” sözünü işi istikrar dediğimiz, ya- beraber Jetmek, ve eğer mümkünse diğer kar. ni İsılığa lüçatta y vazifesini maktır, Reis, vekil, k bir noktaya dikkat edelim: bunlar Hizmetçi” rine İstediğimiz yeni kelimeyi zorl İ yamayız; fakat “vekil İgüzel “bakan” diyebiliriz. den zaten ayrıdırlar. ye yerine pek Eğer benim şahsi fikrimi söylemek lâzımsa, ben karşılığı “bakan, 1 alırım, “Vekil, 4 tam ken- di vazifesinde bırakırım: “— Yari. ciye bakanı vekili!,, Yahut “— Bu işte bana vekillik eder Bu keli mu vardır. Bundan sonra da herkes yeni ke- İlimeler teklif etmekte ede İcektir. Geçenlerde bir ingiliz dostu İmuz bize yeni çıkan bir kitabın “ministre,, misiniz? nenin bize başka yerde de lüzu dev iki sayfasmda iki nelikti, Jah dv ğa pe rk ve| yaşamakta olanlardan birini tercih |'den çıkamadığımız bir bu). | tir. Bunun içindir ki id. ip gibi kelimelerde | * resmi ıstılahlardır. Bunlar, lügat ke. | llmeleri hakkındaki hükümlerimiy. | Kunduramazdık İleri türkçede İkazançlarımızı te birinin oradaki » İkincisi muh bir teklifi idi, Fakat böyl eğer ıstılah değ emez, ancak ar Osmanlıca gr mek bakımından İ daleti-eze 928). Halbuki 928 ve türkçü arkadaş't azısı en aşağı 12 yaşında 037, |34, 915, 926 Atatürk'ün dir. 938 nutukları şimdi önümdü yük kılâpçıyı dahi bu esaslar ü inde y örüyoruz. Atatiirk bu nutuklarda yerleşen, tutan, “şiveli ve kli ok makta devam e miştir, Fa mânevi” ile a yerinde “milli uyoruz. Keza “tinel” ptamak” i “tatbik etmek” ile “un ı ars kalde” Fi nilel ve enternasyon “kınav” 1 “faaliyet” ile de ikrar 1 — İkisini tiyoruz likte kullandığımız yı verdiğimiz resmi bakan ikisine ayni mâ: tâbirlerden birini seçmek için; reis mi Meclisi keli. Başkan mı. Büyük Millet vaziyet ve durum ayrı kendi Konuşma | di mi, vekil mi? Kamutay mı i? Yahut melerin koymak vazife” ayrı deki yerine geçmiyen “ödev” İ, meselâ, konuşma dilinde olmıyan karşılığında almak için! e karışan © vecibe man. nr hatırlayınız!) 3 — Bilhassa ıstılahlar meselesini halletmek | Maarif Bakanlığı eski süphesiz ve ıstılahları mutlaka tasfiye edecek; tir: türk çocuğunun beynini “müsej- les mütesaviyüssakeyn” yahut “ke. yaka- kol” un, “bu- sirüladlâ” cehennemi nde mayız. Tıp gençliğine run” un, * Böyle türkçemizden, 'ağız” ın arapçasmı öğrete- meyiz. tâbirlerin karşılığını faknt yevk İls seçece- Yüksek ıstılahları ise garp kül türü kaynaklarında ağı. yüksek kül kamusunu koyduğumuz kılavuzda bulunan karşılıklar. birç Karşımıza tekrar b nı ne kadar işe yaradı- göreceğiz, birkaç karşılık Aekrar, bir kelimeye bulduğumuz (gece şep, leyl, fakat birkaç kelimeye hiç bir karşılık bulamalığımızı gördüğü. iyetinin uzun ve arının semereleri aşacağız, mek ki bu istikrar bir “ricat» » bir “ilerleme” yi, son hatlarda ifade etmektedir Demek ki, Atatürk dili “kendi kmak” iddi etmekle, line reket sına karşı h, nesillerdenberi için. dâvanın kö- künden ardım etmiş. halledilmesine y ediyoruz imizi yapabiliriz; artık ıs. ahlarımızı tespit edeb AHabe aksızın. bu me sut iddialardan hiçbirine kalem de- artık lügi biliriz! ve dil inkılâpları olm Baş tica demedik, İstikrar dedik, tiker: fımızı tekrar edelim: biz ir. Yani $ Yani zafer vs etmek T—— Yurddaş: — Türk kuvvetiyle havacılığı bütün gelişmek ihti. yacındadır. Bu ihtiyaca mil letçe cevap vermek için fır. satı kaçırmıyalım, kurbanla. Türk Hava na verelim. mm rumuz