25 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Hariciye Vekili Dün Grupta Izahat Verdi (Bayı 1 neide) Havasın verdiği malâmat Londra, 24 (A.A.) — Havas Ajan- sinin muhabiri bildiriyor: Salâhiyetlar mahfellerin Kral Fa- ruk'un İilâfete “İntihabı,, va teyit e- den bir haber alamamış olmalarına ve bu mahfellerin hakiki ehemmiye- tini henüz takdir etmek müşkül olan bu husustaki merasime dair her tür- lü tefsirden imtina etmelerine rağ- men eski İslâm şefliği omakamımın yası için yapılan bu teşebbüs, Lon dranın Arap taraftarı mahfellerinde büyük bir alâka uyandırmıştır. Genç hüktimdaraı İslâm Halifesi ünvanının verilmesini tahayyül eden Mısır Kral Hanedünının bu arzusu- nün tahakkukuna mâni olan başlıca engel, Osmanlı İmparstorluğunun inkirazına kadar bu ünvanın cismani olduğu kadar ruhant bir mâna ifade etmesi ve bu ünvam taşıyanın Medi- ne, Mekke ve Kudüs gibi şehirlere hâkim bulunması idi. Halbuki bu ilk iki şehir, hali hazırda Arabistan ve Hicaz Kralı İbnissudun elinde bulun maktadır. Mumaileyh, şimdiye ka- dar Halife imvanmm kuvvetli kom- şu bir devletin hükümdara veril mesini müssit bir şekilde karşılıya- cağına dair hiçbir şey söylememiştir. Gene bu mahfeller; bir camide, hattâ bütün komşu Arap devlet-. lerinin murahhasları hazır olduğu halde, Müslümanlar tarafindan ya- pılan alkışların bir intihap demek olmadığın ve murahhasların ca- mie Halife intihap etmek için de- gil, ibadet etmek için gelmiş ol- duklârını ve esasen böyle bir inti- habı yapmak .salâhiyetine malik olmadıklarını beyan etmektedir. ler. Bir İslâm Halifesinin İntihabı, za- ruri görüldüğü takdirde bu intihabı yalnız Arapların değil, bütün dünya- daki Müslümanların mümessillerinin yapabilecekleri ilâve olunmaktadır. Ayni mahafile göre böyle bir me- sele asla mevzuu bahis değildir. Çün- kü Hilâfet müessesesi, eski Osmanlı İmparatorluğunun bugün hükümden sakıt olmuş olan eski an'anelerine tekabül ediyordu. Ve Umumi Harpte Halife tarafından mütlefiklere karşı Cihadı Mukaddes ilân edildiği zaman zaafı meydana çıkmıştır. Arap âleminin ekseriyeti, Halife- Yi takipten imtina etmiş, Türkiyeye karşı mllli mücadeleye atılmıştır. Bi- psenaleyh şimdiki Arap milletlerinin teşriki mesaisi, Hilâfetten daha sağ- Jam olmalıdır ve her şeyden evvel, ihtiyari veya gayri ihtiyari olarak sadece Mısırlıların Kral Faruk'a kar şı göstermiş oldukları bir sempati ga “leyanı mevzuu bahsolması ve bunun- Ja Londra konferansından evvel Ka- birede toplanmış Arapları alâkadar etmemiş bulunması muhtemeldir. Bugün Kahire merasiminin mâna- sı hakkında en ziyade şüphe ve te- reddüt Izhar eden mahafil, Suudi mahfelleridir. i 90 Bin Kile Buğday Geldi : (Başı 1 incide) siyaset takip etmemiştir. Esasen Yu - göslavyanın Berlin - Roma mihverine girmekte hiç bir menfaati yoktur. Çünkü onun hiçbir yerde gözü yok” tur. Almanya ile İtalyanm siyasi hırşlarmı temin için onlarla beraber dövüşmeğe hiç te gönüllü değildir. Benim İst'hbarıma göre, Yugos - ev Başvekilinin Kont Cino (e yap ğı müzakere en ziyade Iki nokta Ü- zerinde toplanmıştır: 1 — Macaristanla Yugoslavya ara sinda komşuluk münasebetlerinin tanzimi; 2 — İtalya ile Yugoslavya arasın- da iktisadi münasebetlere hiz ve - rilmesi, Macaristan, Yüğoslavyada kalan yarım milyon kadar Macarların vazi- yetiyle slâkadardır. Bu meselenin dostça halli hrsuşunda İtalyanın ta. vassutu Yugoslavya için kıymetlidir. İktsadi meseleyo gelince, Yugas- İsvya gerek Almânya ile, gerek İtak ya ile ticari münasebetlerinin inkişa- fında fayda görmektedir. Fakat bu - rsda İtalya ile Almanyanm iktisadi menfaatleri çurpışmaktadır. Geçen se ne zarfında Almanyanın Yugoslavya- İye ithalâtr yüzde 42 ye, Yugoslavya" dan aldiğı mâl yüzde 45 e çıkmıştır. Buna mukabil İtalyanm Yugoslavya ie olan alış verişi azalmıştır. Bu mü. 1asebetin çoğalmasında fki memleke tin de menfasti müsterektir. Binaenaleyh Balkan o ittifakmm Roma «- Berlin mihverine girmesi ri- veyetleri, Roma gâzetelerinin muha tirleri tarafından ortaya atılmış bir balondan ve Cianonun zaferini gös termek için uydurulmuş propaganda dan ibarettir. İtalyan gazetlerine göre Roma, 24 (A.A. — Koni Cianonun Romaya avdeti münasebetiyle Belje müzakelerini tekrar mevzuu bahso- den İtalyan matbuatıı Kont Ciano” nun Yugoslavya Naibi Prens Paul ve Başvekil Stoyrdinoviç'le yaptığı ko- nuşmaların neticelerini memnuniyet Te karşılamakta Mın Giornale d'İtâl'a gazetesi diyor ki: i gemonya iddlalarından ve kollektif emniyetten kurtulmuş yeni bir Avru ps kurulmaktadır. Bu yeni Avrupa” da Roma — Berlin mihveri muhar. rik kuvvel ye teskin edici âmil ola. rak tebarüz ediyor. Belgrat konuş- maları yeni nizamın muvaffakıyetini gösteriyor. Tuna havzası memleketle ri münasebetlerinde yeni bir devre başlamıştır. Ekonomi sahasında her #türlü rekabetin ortadan kalkmış ol- duğu Beljede müşahede edilmiştir. Belgrat gazeteleri Belgrat gâreteleri bu bâdiseden ayni ehemmiyetle bahsediyor. Sa- mouprava diyor ki: “Bütün cihan efkân umumiyesi, Kont Ciano ile B. Stoyadinoviçin gö- rüşmelerini Adriyatik'te iyi komşulu ğun bir nişanesi sddederek sempati ile selâmlamaktadır. PBelje'de iki devlet arasında yapıl. miş olan bu görüşmenin dünyanın bu kısmındaki vaziyeti tenvir etmiş ve B. Stoyadinoviç'in büyük bir me- haret ve muvaffakıyetle idare et Bugün, Milletler cemiyetinin he-| Dün şehrimize 90 bin kilo buğday | mekte olduğu harici siyasetin esasını gelmiştir. Yumuşak olanlar 5,22,5—| teşkil eden sulh ve milletler arasın- 532,5, sertler 5,04 — 5.05, kızficn- | da halisane messi birliği fikrine kıy- lar 5,215 — 5,30, kuruştan ve gelen metli bir yardımı dokunmuş oduğu 75 bin kilo arpadan Anadolu mal | »ct'cesini istihraç etmek “mümkün- ları 413 — —14, yemlik olanlar | “Ü” 425 kuruştan satılmıştır. Adapazarı Yar ve Bandırmadan gelen sarı mısırlar il dan 75 bin kilo 418 — 435 ku.) Belam Die pl Taştan satılmış olduğu gibi güya | Vecene EO nda çu satırları yaz küşyemleri 6,05, dökme alanlar 6,20, | Yen” keten tohumu 12,10, leblebilik nos) gimal komşumuzla İyi ve halisana hutlar 8,10 kuruştan satılmıştır. Pi-| münasebetlerin inkişafını temenni e- yasaya arzedilen yeni mevrudat| diyoruz. Yugoslavyanın Macaristân- 8,500 kilo tiftik cinslerine © göre| dan hiç bir endişesi yoktur ve Maca 110 — 116 kuruştan ve oğlak tifti- ke eği Rumanya arasındaki ale sebetlerin yoluna konmasını memnu- ay niyetle kolaylaştıracaktır. Fakat Yu- eni goslavyanım Rumanya ile olan dost e İ luk ve ittifakını Macar dostluğuna Toplantılar, davetler : feda etmesini kimse istemez. Tuna devletleri anlasması umumi olma- maktır ve İyi niyetle Rerkesi tatmin Piyes Temsili Eminsnü Halkevinden: 20 ik'neikürun A x z kün ve muhtmeld'r. periinbe, 27 ikircikânün cuma ve 28 ikin- i Gikârün tüiürtesi akşamları saot (20.80) Ciano Berline gidiyor da Evimizin Cağaloğlundaki merkez esle-| o Paris, 26 CA. A)—le Joürnal, munda gisterit gabemiz (Dekbazlık) piye. | Berlinden istihbar ediyor: sini terisil edecektir. Alman mahafilinde Kont Ciano' - Yugoslavya Mihvere Girmemiştir mun 28 ikineikinunda Börline gelme sine intizar edilmektedir. Mumaileyh şarki Ayrupa ile Akdeniz ve İspan - yunın vaziyet! hakkında Hitler ve Von Ribbentropla görüşecktir. Hitlerin 39 fkincikânunda Releh- tag'da irad ettiği nutukta Almanya - nım İtalyan mutalebatı karşısındaki bissiyatmı mahiyeti ve (Fransanm Cümhuriyetçı İspanyollar lehine bir müdahalede bulunması ibtimali hak kında vzün uzadıya izahat vereceği beyan edilmektedir. B. Goering'in şubat bidayetinde Romsya ve müteakiben Trablusgar - be gideceği söylenmektedir. Diğer taraltan Le Journal, Roma Tükümetinin iktisadi meseleleri mü- zakere etmek üzere B. Volpiyi mu - x4hhas olarak göndermiş — olduğunu unutmamak lâzım geldiğini ilâve et- mektedir, Alman Hariciye Nazırı bugün Varşovaya gidiyor Varşova, 24 (A, A.) — Alman ha- riciye nazırı, yarın sabah buraya gel mek Üzere Berlinden hareket edecek tir. B. Von Rıbbentropun ziyareti mü rasebetiyle ordunu norganı olan Pol Ya Sbrojna gazetesi, iki memleket e- rasındaki yen! münasebetlerin osası- nı İhdas etmiş olan Polonya - Alman ya beyannamesinin yıl dönümüne te #adöf eden bu ziyaretin gayesinin ge m beş sehe içinde Leh - Alman Ri- finm hayatıyetinden hiçbir sey kaybetmemiş olduğunun en İyi delili olduğunu gösermekte bulunduğunu Yazmaktadiır. Macar - Yucoslavya faaliyetleri Budapeşte 24 (A. A) — Macar Telgraf Ajansınm diplomatik muhar Tir, nizam ve sulhun tarsini için İtal ya ile Yugostavyanın mesai birliğir de bulunacakiarına bilhassa telmih uttikten sonra Belje görüşmeleri hak kında mütaleslar yürütmekte ve bu TAN (Başı 1 ncide) Dündenberi şehir 13 kene bombar-| etmiştir. dıman edilmiştir. Bugün Basselona- ya Frankistlerin ilk mermileri düş- müştür, Enson vaziyete göre Fran- kistler şehirden bir buçuk küomet- reye varmışlardır. e Hükümetçilerin şehirden buzı nezaretleri başka yere taşıdıkları anlaşılıyor. Burası şimal hududuna yakın şehirlerdir. Fakat hükümet (O Barselonada kalmıştır. Frankistler 20.000 esir almış olduk- larından bahsediyorlar. Barselona mühacimleri son hat ü- zerinde durduğunu bildiriyor. Bar- selonanın son müdafaa hattı olan Garaf tepelerine bugün Frankistler üç defa taarruz etmişlerse de bu ta- arruzlar püskürtülmüştür. Yabancılar Barselonadan maktadır. Fransa, İspanyanın İspanyollara kalmasını istiyor Fransa bükümeti mehafilile tema- si malâm olan Temps gazetesi bu- günkü başmakalesinde Fransanın a- demi müdehale siyasetinden ayrıl- mıyacağını anlattıktan sonra şu mühim mütefeaları İleri sürüyor" ayrıl. ya, İspanyayı tahliye efmezleme Fransa da bir takım tedbirlere te- vessül etmek mechuriyetinde ka- Tacaktır. Bu da Fransa için güç de ğildir, Çünkü Fransa da Mnerk ve Fasfaki İspanyol omıntakasın! işgal edebilir.” Alman gazetelerine göre Buna mukabil Berlinin “Kores- pondand Diplomatik” gazetesi İtsk yanın Mafork adasmı elde bulundur. mak, Almanyanın da Kansrva ada ların; fahkim etmek istediğine dair Fransız metbüatınm neşriyatını ten. kit ederek diyor ki: görüşmelerin Macer - Yugoslav mu- teşkil etmekte olduğunu beyan” et - £ ve bu müiinaseb B. Csaky - wn Kont Cianounun Budapeşte seya bati münasecetiyle © “dostlarımızin dostu, Bizim de dostumuzdur.,, deği- Zini hatırlatmaktedır. Beck'in beyanatı 24 (Hususi) — Parlâmen 'yanatz bulunan barlelye na- nrr Bek, Palonyanm Çekoslovakya- Gan arazi istemediğini, fakat Macaris tanın kendisiyie müşterek hudut te- #is elmek istemesini sempati ile kar- şiladığmı söylemiş ve" Riitenyadaki Uinacağını söylemiştir. Nebati Yağ ve Pamuklu Mensucat Yapılan Tetkikler İstihsal Fazlası Olmadığını Gösterdi Ankara, 24 (A.A.) — İktisat Vekâ letinden bildiriliyor: Teşviki Sanayi Kanununa müzey yel 2261 sayılı kanunun üçüncü mad desi mucibince tenim edilmiş olan faz'ai istihsal nizamnamesi ahkâmı- na göre yapılan tetkikat neticesin- de: a — Memleketimizde yetişen ke- ten, susam, haşhaş, fındık, misir ve ayçiçeğinden istihsal ölunün nebati yağ, b — Metre murabba sikleti 100 gamdan hafif olan boyasız pamuklu mensucat İle her ne siklette olursa olsn kusarlı, topu boyalı, ipliği bo- yalı ve hayvani veya nebati elyaf ile karısik olân pamuklu mensucat sanâyiimizde fazlai istihsal olmadığı anlaşılmıştır. ——— Yurddaş: - — Geçen devirden miras kalan “kurban,, âdetini bu- günkü ihtiyaçlarımıza uydu- rarak kurbanlarimızı Türk Hava Kurumuna vermeli: yiz. Harenetine doğru veni bir imiryglel* Gerek İtalya gerek Almanya İs Baryada ne toprak bakımından ne de askerlik bakırından hicbir men- fast gözetmediklerini “mükerrer de- falar İlân ettiler. Binaeneleyh bazı Prantız gazelelerinin bazı İspanyol topraklarım ve meselâ Minork adâ- sile İspanyol Fasınm. Fransa tara: fından işgalini teklif etmelerine hay- ret edilir. Sunu da ilâve #lelim &i 'böyle teklifler tehlikelidir de... Şunu da köydedelim ki yine bu teküfler hakikati görmemezliği ifa- de eder. Bunlar esasen gergin olan vaziyeti - büsbütün © fenalasfıracak harekâtı dikketle takip ettiklerini, | mahiyettedir. Realist düşündüklerini | Memisketlerin öl &ehistan menisatleri tehlikeye me -|iddia edenler daHa vakit varken va. | bebiyle sakınılmaz ruz kaldığı takdirde bu tehlikeyi de-|ziyetin böyle değişiklik göstermesi- | decektir. fetmek için icabeden tedbirlerinin a-İnin önüne geçmelilerdir. Wüstakbel komşuyu süpkeli bir muarız değil samimi münasebetler tesisine ânıale kılmak gerektir. * Alman gazeteleri, İspanyadeki as- 'keri vaziyeti dikkatle takip etmekte ve Bürselöranm ve Cümhuriyetci ?s- panyanın âkibetinin ne olşcağızın şimdiden tahakkuk (etmiş olduğu mütalessında bulunmaktadır. İngiltere ve Fransahın hattı hare- 'ketine telmih eden Voelkisher Beo- bachter gezetesi, vakayiin aldığı şe- kil üzerine, Fransa ve İngilterenin hayal İnkisarma uğramış olduğunu yazmaktadır. Bu gazete, Paris ve Londra hükö- metlerinin İspanyanın müstakil ve kuvvetli bir hele gelmesini isteme- mekte oldukları mütaleasındadır. “Harp sonunda İtalva İle Alman-' »in riyaseti altında bir heyeti kabili | Alınan malâmata göre, B, Cham.- berlaln bu akşam işçi hareketi mili! konseyinin bir heyetini kabul etmi- ye muvafakat etmiştir. Bu heyet İs- panyol hükümetine sit harp malze mesi ihracatı üzerine mevzn dmbar- gonun kaldırılması ve helkin İaşesi lüzumunda ısrar edecektir. Eden tenkit ediyor Coventry (Warwlekshire) 34 (A A) — B, Eden. bir nutuk söyliyerek B. Chamberlain'ın Prenco orduları « nin İtalyan hurp malzemesi ile Bar- selonaya yakizşmakta olduğu sırada İtalyaya karşı takip etmekte olduğu siyaseti tenkıt etmiştir. Hatip, Fransa ile İngilterenin İs- panyaya mütenllik olar hayati men - saatlerini tadad etmiştir; İspanyanın siyasi. istiklâline ve mülki tamamiyetine riayet edilmek ıeabeder ve hiç bir ecnebi devlet, mu Kadderatını tayin etmeğe karar ver - ciği sırada İspanya üzerinde herhan Rİ bir tozyik icra etmemelidir. Hatip, ilâveten demiştir kiz “Francoya bu silâhlarr. kimin ver diğini, imza edilmiş itilâflar ve mi'« saklar ahkânmrn'ihlâl etmek süretile bu sÜâhları vermeğe kimin devam et i mekte olduğumu hütt dünya biliyor,, Miahanın sözleri Frankonun kazandığı bir zaferin, bir ecnebi zaferi olacağını aramız. dan kim inkâr edebilir. Ademi mü- dahsle siyasetine iştirak eden bazı devletler, Franknoun muzafferiyetini temine kâli addettikleri bir nisbet ; dahilinde müdahalede bulunmakta dırlar. Buna Tağmen bize ne diyore lar, biliyor müsumuz? diyorlar ki: “Fransa, kendilerini yapmakta olduklarının bir kısmim evveldon yapmıya cesaret edecek olursa, “va- ziyeti'yeniden nazarı itibare almak,, Weebürivetinde kalacaklardır. Bü kabil iddialar hakiki bir. dostiuğun | esaslarını bulmağe nasıl medar o'a- bilir?,, 3 Gesertl, Cümhüriyetet ordurun cesaratini takdir ve tebdil ile yödet - tikten sonra demiştir kiz Demokrat memleketler İspanyol Cümhuriyetine haklarını tekrar ver- mek ve serbestce silâh tedarik etme sine imkân bırskmak suretiyle yar - dım mecburiyetindedirler. Zira, cüm huriyetin ortadan kalkmssı, totaliter ihtirasları se- ir harbi intaç e- BULMACA Evvelki günkü bulmacamızın Frankistler,Barselonun| Son Müdafaa Hattını Zorlamağa Başladılar 25-1.939 BAYRAM İÇİN EN MÜKEMMEL HEDİYE Bir Mevado Saati Erkek - Kadın - Altın ve Met 15 sene garanti 6 AY VADE OSMAN ŞAKAR GALATA: Bankalar Caddesi 47 Voyvoda Han min kat BEYAZIT: Üniversite o Cad: No. 23. KADIKÖY: İskele Cad. No, 53/ Korsikanın Hediyesi : HANÇER (Beşi 5 cide) hâyet İngilizlere başvurmuş. böy” lece İngiliz ordusunu adayı işgali davet etmişlerdi. 1706 da Napoli İtalya zaferlerinden sonra Kı kaya asker gönderdi, vatanımı tarmak istedi. © Kirsikalılardaf) serkeşlikten başka bir yüz görmö' miş olan İngilizler büyük bir mir kavemet göstermeden adayı Fraff sizlara teslim ettiler. Daha 1814 de ada yeniden İngilizli geçti ise de 1815 Viyana kı sinde Avrupanın haritası yenide! çizilirken Korsika Fransayı lağ€ edilmişti. O zamandanberi Fran: nın elinde olan ada bir evalet gi idare edilmekle böraber önceleri çok ihmal edilmişti. Fakat Akder nizde kopacak bir harpte Korsika” nin çök ehemmiyetli bir durumd! olacağını takdir eden Fransa son“ radan birçok tedbirler aldı, hazır bklar yaptı. Meselâ Ajaeeio ker yunda Aspretto'da modern bir as keri hava istasyonu tesis odildü Cenüpta adanın Sardinyaya baks3! yüzünde Bonifacio ile Porto Vede hin srasında yeni İstihkâmler kus ruldu, Bunların Fransa - Almanyf hududu, zerindeki meşhur Mag) not hattından geri kahr yerleri Franma gazeteleri yifi zıyorlar. Fakat'bu istihkâm'ardefi daha mânah bir sözü Prager Tagi biait yazıyor: Adayı geçeole, ziyaret eden bir turiste, bu tesis” #0 uzaklam gösteren Korsikalı bif şoför: “Bunlara da ne lüzum yar.«|| Bize hücüm elmeyi gözüne kestir recek babayiğit nerede... Âlem biz bilir. Nous sommes trös brrdits...* demiş imiş. İstanbul Asliye Birinci Tic Mahkemesinden; Aderyatika va pur Kumpunyasını mensup İl ya Bandıralı F, Grimani vapuru * nun 37 nci seferi ile 157 sayılı po liçe mucibince müekkili Burla bi raderler müessesesi namına ge * len MS/BB markalı 8851/53 No Iu 3 sandık elektrik malzemesi le Hayri Araboğlu acentasına meğ sup Birleşik Amcrika Bandıruli EXCELLO vapurunun 32 inci pe feri ile yine müekkili müessese Dâ mına gelen 51 No. lu poliçe muh” teviyatından müfrez B. F. C, mar“ kal FHL 46/413 F - 2123 - 11 - 16 ve 61 ve 63 No. lu Sandık buz ms kinası ve aksamına nit iki a sana BUGÜNKÜ BULMACA 123 45 6 1 8 9 10 Paris - Londra arasında İngiliz siyasi mehafilinde | beyan olunduğuna göre Fransiz ve İngiliz hükümetleri birkaç gündür bu ik! hükümetin İspanya meselesinde ta- kip edecekleri yeni hattı hareketi etrafında müzakerelerde bulunmak- tadır. Franko şu birkaç gün içinde Bar- selonayı ele geçirdiği takdirde yeni bir siyasi hatti hareket ve yeni kâ- rarlar ittihazı lâzum gelecektir. İşte Paris ve Londra ancak ademi müda- hale siyasetine devam hususunda mutabık kalındığı intibar vardır. iy Bazı İngiliz mehafilinde kaydolun- uğuna göre, Barselonanın Sukutu,| 4 .. xumaz kıldıran - Bir İspanya harbinin sonu derek olmas| 5 .. yeri bir seslerme ER Va makla beraber, Chamberlsinin önü. |desi - Bir rerk. ne bir sürü meseleler çıkaracaktır, | 6 — San'at - Ses çıkarmıyan, susan. | Mister Chamberlsin ile Tond Ma.| 7 — Bir oyun - Musanın sopası, İ faks bugün muhalefet lideri Atlee-| 8 — çitir - Bir meyva, ny ge SOLDAN SAĞA: 1 — İalrada bir gehir - Yanıp aydınlar 2 — Bir yer, tarihi bir zaferin adı 3 — Bir çeşit kayık - İş. bu müddetin hitamında iptalleri ne karar verileceği ilân olunur. (14201) e —— un ——— — 9 — Arapça bir ay - Şına 10 — İri değil - Kaşyan, YUKARDAN AŞAĞI: 1 — Vaaz, dizkur - İçilir. 4 — Karadenizde bir kaza - Bir gamber - Bir renk, $ — Söz, kırdı - Vakit 8 — Uluk değil - Almaktan fail 7 — Bir hayvan - Cet, 8 — Duvarci #leti - Hir Hum ismi 8 — Bir nota - Haftanın yedi günün biri. © 10 — Gin değil - Arabistanda bulunur.