20 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

— — î_A_ 20 21 - 939 BUGÜN Şarki Asyada "Yeni Nizam . Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL zak 'Şarktan yeni ve mülıiı:n haberler gelmiyor, sanıldığı bu sırada Japonya ile Uzak Şaı:ktıı menfaatleri olan Garp devleılen. - rasında en geniş ihtilâf hüküm sür : mektedir. Sebebi, Japonyanın ş_ııkı Asyaya vermek istediği yeni nizam ve bu nizamın bütün bu devletleri tehdit etmesidir. Çin - Japon harbi başladığı ?.m“î' Japonya, bütün maksadının Çindeki, Japonya düşmanlarını tedip etmek olduğunu söylemişti. Bu maksadı ger çekleştirmek için Japon dü.şmıfılığmı temsil eden Çin milli hükümetile mü cadeleye devam edilecek ve bu mü - radele, milli hükümetin pes demesi- ne kadar sürüp gidecekti. 18 aydır —— —— sürüp giden mücadele neticesinde Çğ— nin birçok vilâyetleri Japonların e_lı- ne geçti. Fakat Japonyanın bu vilâ - yetleri ilhak etmekle de kılmıyfcı - ğı, çok geçmeden anlaşıldı. .Ç:ınkü sabık Japon başvekilinin anlattığı gi- bi Japonyanın maksadı şarki Asyada- yeni bir nizam kurmaktır. Bu “yeni nizam,, bütün Çini kaplıyacak, Çinin henüz Japon tarafından işgal olun - mıyan geniş ülkelerini Japon işgali altına alacak, hülâsa bütün Çin, Man çukoya benziyecek, onun gibi Japon yaya hem siyasi, hem iktisadi bağlar la bağlı olacak, yalnız Japonya tara- fından istismar edilecek ve bu yüz » den “açık kapı,, siyaseti son bulacak, garp devletleri Çin ile ticaret yapa- maz bir hale gelecektir. arp devletlerini rahatsız eden G de budur. İngiltere ve Ameri- ka gibi devletler Çinde büyük ser - mayeler işletiyor ve Çin ile çok ge- niş bir ticaret yapıyorlardı. Japonya- nın şarki Asyada kurmak istediği “Yeni nizam,, bütün bunları tehdit ettiği için bu devletler, Japonyanın kurmak istediği nizamı tanımıyacak- larını göstermekte gecikmediler. Ve Çine krediler açmakla bu hattı hare ketlerini teyit ettikleri gibi İngilte- re.denAmar n AtelARAAYAAİKÜRA: | tavzih ettiler. Garp devletlerinin Japonyaya kar şı bu vaziyeti aldıkları sırada Çinli- lerin mukavemetleri de daha fazla göze çarpan bir mahiyet almakta ve Çinden Avrupaya gelen yerli ve ya- bancı rical Çinlilerin yüksek manevi- yetinden bahsediyor ve harbin daha uzun bir müddet devam edeceğini an latmakta birleşi'yordu. inin Amerika sefiri Çinden bu şekilde bahsediyor ve Çinlile- rin istikbale itimatlarını muhafaza ettiklerini anlatıyor, Londraya gelen Çin ricalinden biri de Çinlilerin bu- gün tedafüi vaz'yet aldıklarını fık?t iki buçuk milyon askerle milli bir mücahedeye girişmiş olan Çinlilerin ilk münasip fırsatta taaruza geçecek- lerini ve yurtlarını kurtaracaklarını anlatıyor. Çin muharebe meydanlanndın.ge len haberler de bu düşünce ve telâk- kilerini teyit etmektedir. O halde şarki Asyada “yeni ni - zam,, kurulması ihtimali şüpholî ol- mak icap eder. a.. Donanması Manevrada Filolar, Dün Hareket EHiler 'Toulon, 19 (A. A.) — Fas sahille- ri boyunca ve Dakara iki aylık bir cevelân yapmak üzere Visamiral Ab rial tarafından seçilmiş olan Akde - riz filosu cüzütamları, Toulon'dan bareket etmiştir. Gemiler, sakin bir havada hareket etmişlerdir. İlk mer- kaleler, Port Etienne, — Casablanca, Safi, Port Liautey'dir. Aydetteki merhaleler, Tanca, O - ran, Cezair, Philippeville, Böne, Bi - zert ve belki de Sousse ve Sfax ve nvihayet Calvi ve Bastiadır. * Brest, 19 (A, A.) — İkinci saffı harp filosuna mensup olup Kontra- miral Vallee'nin kumandası altında - ki Bretagne ve Lorraine — zırhlıları dün hareket etmişlerdir. Zırhlıları Leveziers, Agosta, — Ouessant, Sidi- Ferruch tahtelbahirleri takip etmek- teydi. Bu gemiler, Akdeniz filosuna iltihak ve 17 şubatta avdet edecekler Hitler Bir Hava Misakı İstemiş İngiltereye Teklifte Bulunduğu Bildiriliyor Paris, 19 (A.A.) — Oeuvre gaze- tesi, Berlinden istihbar ediyor: TAN Gilklleümeeniy'Saa Büyük manevralara iştirak edecek olan Fransanın Akdeniz filosuna mensup zırhlılardan biri Çin, M. Cemiyetinden İktisadi ve Mali Yardımlar Bekliyor Cenevre, 19 (A.A.) — Çin murah- hası Vellington Koo, dün Milletler Cemiyetinin gizli içtimamda, bir ka- rar sureti tevdi etmiştir. Bu karar sureti, bilhassa Çine iktı- sadi ve mali yardımda bulunulması- na müteallik tedbirlerin kabulünü, Japon mallarına amocargo konulma - sını ve Çine harp malzemesi nakli i- çin teshilât gösterilmesini derpiş et- mektedir. Konsey, bu karar suretini müzake- re etmiş ise de herhangi bir barar it- tihaz etmiş değildir. Müzakereye bugün de devam edi- lecektir. Konsey, meselenin teknik cephelerini tetkik etmek üzere Çinli, Sovyet, İngiliz,, Fransız ve Yugos - lavya murahhaslarından mürtekkep bir koömite teşkil etmiştir. En son harp vaziyeti Londra, 19 (Hususi) —x Çin -. Ja- pon harbi hakkında Uzaksarktan ge- vayet edilmektedir. Almanyanın iki sene içinde İngiltere ile bu sahada müsavatı kabul edeceği söyleniyor. Fransa, misaka dahil olmağa muvaf fakat ettiği takdirde, kendisine İtal ya ile müsavat teklif olunacaktır. Fransanın tayyareleri miktarı Alman tayyarelerinden mahsüs de- recede az olacak ise de iki mihver, hiç olmazsa 1941 veya 1942 senesin de müsavi miktarda tayyareye n-a- lik olacaktır. Hitler nutuk söyliyecek Berlin, 19 (A.A.) — Öğrenildiğine göre B. Hitler, 30 İkincikânurda Reichtag'da irat etmek üzere büyük bir nutuk hazırlamaktadır. Maama- fih, bu husus hakkında resmi bir ha ber yoktur. Bu nutuk, bilhassa son senelerin hâdisatını izah ve tteşrih edecek ve müstakbel hedefler hak- kında bazı telmihlerde bulunacak- tır. Londraya Gidecek Arap Heyetleri Kahire, 19 (Hususi) — Londrada toplanacak yuvarlak masa konferan- sımda arap memleketlerini temsil e- decek heyetlet bugün ikinci toplantı- larmı yaptılar, ele geçirilmesi üzerine Şansinin gar- bindeki bu mıtakalardan çekilen Ja- ponlar, Linfen demiryolu üzerinde Fengsi ve Maanşenkde ordularının külli kuvvetlerini tahşit eylemekte- dir. Düşmanın yorgunluğundan ve zaafından istifade eden Cinlıler, Bu- sien'in cenubu garbisinden Linfen'e bir taarruza gecmişlerdir. Çarpışma devam etmektedir. Düşmanın Tungyang'taki mevzi'e- rini ve Kıvanhkiyu demiryolunun bü Çîn Kıtaları Taarruza Geçtiler yük bir kısmını işgal eden Çin kıta- ları, bir taraftan Şelong yolu ile Ton vün şehrine ve diğer taraftan Ja - pon külli kuvvetlerinin bulunduğu Sikiang ve Samşul şehirlerine muka- bil taarruza geçmişlerdir. Halen düş- man, tedafüi vaziyeite bu'unmakta- dır. Çintangkiang nehrini geçmiye mu- vaffak olan Çin kıtaları, Hangçov'un garp varuşlarını çember altına almı- ya — hazırlanmaktadır. Şanghaydan istedikleri takviye kıta- larınnı gelmesine mâni olmak üzere Çin çeteleri Kiaşing demiryolunun muhtelif noktalarını tahrip etmişler- dir. Vaşington, 19 (A.A.) — Çiındeki Amerika sefiri Nelson, Hariciye Na- zırı ile görüştükten sonra gazeteci- ,ler'e, Çin - Japon harbinin daha "zun Japonların Londrada Yine Bomba Patladı — Chamberlain'in Oğlu da Kaza Geçirdi Londra, 19 (A.A.) — Bu sabah er- kenden Başvekilin oğlu Frank Cham berlain'in oturduğu evin civarında yeni bir infilâk olmuştur, İntilâkın şiddetinden yüzlerce pencere camı kırılmıştır. İnfilâk esnasında yatak odasında bulunan Frank Chamber - lain'e bir şey olmamıştır. Esrarengiz bomba hâdiseleri bu- gün yalnız Londraya münhasır kal- mamış, faaliyet sahasını şimale ve İskoçyaya da nakletmiştir. Glaskov polisi, bu sabah erkenden Klayt tezgâhları civarında gözüken iki şüpheli şahsı araşltırmaktadır. Mütemadi infilâklar hakkındaki tahkikata büyük bir faaliyetle devam olunmaktadır. Son infilâklar üzerine sıkı bir ta- rassut altında bulundurulan bınalar arasında Vestminister klisesi de bu- Seyircinin Terbiyesi Yazan: B. FELEK V aktile komik Hasan Efendi mer hum Şehzadebaşındaki tiyat - rosunda bir komedi - dram verirken o zamanın tabirince tiran oynıyaa galiba Todori ismindeki aktör elinde tahta bıçak Hasanın üstüne hücum edip tehdide başlamış: — Eğer sen bu işi yapmazsan, se- ni mafederim (mahvederim olacak) seni katlederim, nihayet... Dehşetli tiran aktör sözü buraya getirince seyircilerin ilk sırasında 0- turan çakır keyf bir zat ayağa kal « kıp sahnede cereyan eden işe müda- hale ederek: — Hasan Efendi! Müsaade et ba- kalım nihayet ne haltedecek? Deyin- ce tabiit bütün salon gülmeden kırıl- mış ve “haiçten gazel,, okuyan bu müşteriyi tatlılıkla dışarı çıkarırlar- ken o hâlâ: — Yok ama! Rica ederim, bunun burası dağ başı mı? Göz göre göre, bunca senedir tanıdığımız arkadaşı -« mıza kıymalarına ses çıkarmamak ©- lur mu? Diye hallenir dururmuş, Bu bir şey değil, ben İstanbul si- nemalarından birinde beğenilmiyen tatsız bir filme ıslık çalındığını gör- düm. Avrupanın birçok yerlerinde ilk temsillerde ıslığa tutulan ve sonra- dan büyük rağbet görmüş olan piyes- lerden bahsederler. Aşağı yukarı âsabı teskin eden ti- yatro âleminde seyirci böyle haşari olursa spor sahasında ne olur, düşü- nün! Maruf Fransız boksörü Karpanti- ye 913 de Londrada İngiltere ağır cüsse şampiyonu Vels ismindeki top- çu çavuşunu birkaç saniyede döğdü- ğü zaman mağlüp boksörü seyirciler- den bir kısmı tükrüğe boğdulardı. Bu hâdise o zaman veliaht olan seki- zinci Edvardın huzurunda cereyan e- derken beride veliaht, Karpantiyenin lunmaktadır. Buraya paketle ve hat- /galebesini tebrik için elini sıkıyordu. y Didst şarkında bir maneviyelerinin çok vüksek nu söylemiştir * Şanghay, 19 (A.A.) — Bir müddet tenberi burada bulunan Fransız “Primauguet,, kruvazörü, aldığı bir emir üzerine bu sabah birdenbire ha reket etmiştir. Kruvazör Saygon a- çıklarında tahaşşüt etmeke bulunan Fransız Uzak Sark filosu külli kuv- elektrik direğinin dibinde dün akşam bir kaç bomba bulunmuştur. T RE . İngilterede Seçim İçin Teklifler Londra 19 1A. A.) — News Chonic le gazetesine göre, bazı kabine azası şubat ayında umumi seçim yapılma- vetlerine iltihak edecektir. CHAMBERLAİN LONDRAYA DÖNERKEN : daki projeyi tasvip etmiştir. olunacaktır. s7 için Chamberlain'i tazyik etmek - tedirler, Bu hareketin başında hava nazırı Sir Kingsley Wood bulunmak- tadır. Bu takdirde B. Chamberlain'in mühim bir ekseriyet kazanması mu- kekkak görülmektedir, zira pres - tiji son günlerde hayli artmış telâkki edilmektedir. Amerika Yeni Deniz Üsleri İçin 6 Milyon Dolar Harcıyacak Vaşington 19 (A. A.) — B. Roo - zevelt, Atlantik ve Pasifikte yeni de- niz üsaeri vücuda getirilmesi hakkın- Proje bugün öğleden sonra kongreye tevdi Nevyork Times gazetesinin öğ - -bir futbol maçında - iki sene kadar oluyor - seyircilerin de kahş- tığı döğüşler oldu ve polis müdahale etmişti. 924 olimpiyadında da ayni dünya şampiyonluğunun finalini oy- nıyan Amerika - Fransa milli takım- ları müsabakasında 40 bin seyirci A- merikalılar için “Porujları (yani kır- mızı derilileri) kapı dışarı edin!,, di- ye feryat etti. Hattâ seyirciler arasın- da çıkan bir arbedede gözüne şemsi- ye saplanan bir Amerikalı ölmüştü. İspanyanın sükünet devrinde ora- ya giden ecnebi takımlar İspanyol takımlarını yenerse halk tarafından taşa tutulduklarını, bütün futbol âle- mi öğrendi de oralara kimse gitmez oldu idi, Futbolün adetâ bir milli şeref da- vası şekline girdiği cenubi Amerika- da meselâ Arjantin ve Ürüguay mil- li takımları arasında yapılacak — bir müsabakanın arifesinde şehirde süva- ri polis kıtaları karakol gezerek nal- kı. taşkınlıklar yapmadan meneder - miş, Geçenlerde Napolide yapılan Fran sa - İtalya maçında seyirciler maa- lesef pek az sportmence hareket ede- rek misafirlerine hakaret ettiklerin - den Italyan federasyonu altı sene müddetle Napolide beynelmilel fut- bol maçı yapılmasını menetti, Bütün bunları neden yazıyorum? Çünkü yine ortaya bir lâf attılar. tendiğine göre, bu proje, altı milyon Üçüncü toplantı cumartesi günü dolar kadar paranın hemen derhal yapılacaktır. , KISA HABERLER Spor seyircileri terbiyesizmiş, Yan- Parlâmentosu askerf ko- lış ve tamamen boş iddia. Herşeyin ili söylediği bir liz Ticaret Nazırı, : nuı.uktczgıtomlitef memleketlerirî ticaret P.etotlarını şiddetıe tenkit etmiştir. İ aberine göre, Gandi, dalet esasları üzerinde barışın temini ni ve Filistin araplarının tatminini ümit ettiğini söylemiştir. zaretine, harp borçlarınnı tarafından geri alınabilen mıktarla - rının, yahudilerin muhacereti ve ye Amerika ı €© Amerika n ansa riyaset eden Mısır baş bu hususta sarfedilmesini amir bulun | eçireic; t | rime Ameîkıç:ııc::ım::;ılf l kâo;::;mıı Mîhmut paşa, Londra maktadır. s:l) lrtıısınde terbiyeli ve terbiyesiz rinin 6 bin tayyarı vel ü A adamlar vardır. Spor seyircileri İ tır. reket vi * Diğer taraftan bugün h yircileri ara- yen bir proje hazırlamıştır. konferansında makul ha ea Bi ah DEl ariciye ne İsında da terbiyeli ve terbiyesiz olan- lar var. Nitekim tiyatro seyredenler de de olduğu gibi. Bundan spor hesabına bir utanç K h 4 ğ iden Amerikada yerleştirilmeleri © Bir Bambay Afrikasındaki eski| —En son haberlere göre, Londraya hiden yerleştirilmeleri iş ( :. ası | Doğu Ti h z leri hti ol , | HSSesi ayırmak çok yanlış ve haksı Almanyanın - DoğU, isteklerine kar- r heyeti Prens Mehmet erine tahsis olunması hakkında bir YRetak z ' m(i:tc-nı]ckelef"nm lîîîîn:ıî eblr hareket îş;cîk xıı::un rîyısnti altında ola- proje tevdi edilmiştir. o;ur. B'.mm. d.u nyada olduğu gibi biz- gı Hintli qk_ınler Tongre başkanını Do- ü nlıPr ikEalmei” TüreyA KBDNt de teı-bıye:îııhk bir sporcu monopolü tertip etmek ÜZer? dermiye Katar ver- ea.km.'. ens derm Attan Düsşüp Ö olmadığı gibi spor da yalnız terbiyeli ğu Afrikasına — SöN Hilmi paşanın oğludur. tan Düşüp Ölen lerin yaptığı şey değildir. miştir. ameye göre, Alman- —— y 70 lik Kadın Çok tememni edilir ki; seyircileri © Yeni bir kararni ” Diner ve ee-| Almanyada Nehirler Taştı İzmir — Çeşmeden tütün yüklü o-|miz terbiyeli ÖT ilerin GiSÇİ: iltütar ? yeli olsun. Avrupanın bir yadâ Yahüudileri bundan sonra M Berlin, 19 (A.A.) — Karların bir- larak buraya gelmekte olan şoför Re- çok memleketlerine nisbetl. SAa ü v cor: İdenbire erimiye - başlaması üzerine şadım İdaresindeki kamyon, Boyalık İseyirci adedi bizde pek azdır. Ufak 4 5 d hemen bütün nehirler — taşmıştır. mevkiinde, 70 yaşında Naimenin bin- c Pi a gi bir himmetle bunların adedi çok da- ha azaltılabilir. Lâkin büsbütün önü- ne geçilmek muhaldir. Çünkü spor- cuların terhiyesiz olmamalarını iste- (Lütfen sayfayı çeviriniz) © Amerikan ından böy* poration,, tayyare fa | le Japonyaya tayyare ) dalr hariciye nazırı Hull'a $ tir. Hariciye nazırı DU “mu mezkür kumpanyaya memn yan eylemiştir. diği beygiri ürkütmüştür. Hayvan, Roma seyahatinden Londraya dönüşünde, İngiliz Başvekiline | kadını yere atmıştır. Kaburga ke- L da h tli bir istikbal İmi yapıldı. Bu resim, bu İstikbal- | mikleri kırılan Naime, hastanede öl- den bir intıbar tesbit ediyor. Müştür. brikasi bı:miye"!i”' Ren, Mozeli nehirleri üzerinde sey- "de[n,g vermiş- İrüsefer durmuş, Mayn ve Vezel ne - w:anan dolayı (yirlerinin sahillerini sular kaplamış- be- İliç. Bazı köylerle irtibat kesilmiştir. Son d t Ki İ Mduhadsk 'pı.—fml*’l”'““"m: GÜĞÜ V a V ai AĞ eh D ü4