20 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: F. R. ATAY. on barem münakaşaları, me. bus ve idare adamlarımız i - çin, huzünkü sây şartlarını bir da tetkik etmek bakımından, çok fay: L olmuştur. Kamutayın, bu müna - kaşalardan, daima olduğu gibi, en doğru ve âdil neticeler elde edeceği- we şüphe yoktur. Devlet, cümhuriyet devrinde, €s- kiden bildiğimiz umumi hizmetler - den başka bir takım iktisadi vazife» ler ve sinai işletmeler deruhte etmiş “tir. Biz hükümetten, dairede, banka- da ve İnbrikada, vatandaş sâyinin en iyi şekilde tanzim edilmesini istiyo - yuz, Rasyonel ve tam verimli çalış . wa, yalnız iktisadi, ticari ve sınai İş- İletmelere mahsus bir zaruret değil - dir. Bir teknisiyenin kabiliyetsizliği “ve tembelliği nasıl bezimizin kalitesi we maliyeti üzerine tesir ederse, bir “maliye, veya adliye yahut dahiliye memurunun kabiliyetsizliği ve tem - belliği vatandaşım hakkı ve menfaatı 'özerine tesir eder. Bu ikinci tesirin aksülâmelleri daha mühim olduğuna şüphe yoktur. Yerine © getirilmiyen “hak ve kırılmış menfaat, hükümete karşı emniyet ve itimadı sarsmakta, pahalı ve bozuk bezden daha çok â - mil olur. Sonra yalnız malın — değil, © Ümünmelenin de maliyeti üzerinde ti- tizlikle titremek mecburiyetindeyiz. Sermaye hep ayni milletin vergilerin len tedarik edilmektedir. Eğer yeni makineler bankalarda muamele mas gollarını azaltmağa, işleri kolaylaştır ağa, daha az, fakat daha kabiliyetli memur: bulmağa yardım ediyorsa, maliye müesseselerimizi (onlardan mahrum birakamayız. Daireler ara - şında kâğıt dolaşma müddetini kısalt mak için formaliteleri tslah etmek, her memurdan sekiz İş saatinin veri- mini alarak kadroları şişkinliğe sürük Jememek, kâtiplik hizmetini maki - eleştirmek, yalnız iktisadi ve sınat kurumlarımız için değil, bütün hü - “kümet mekanizmamız için zaruri te - Tâkki edilmek icabeder. Fonksiyon - lara göre usuller farkedebilir: Fa - kat esas değişmez. Sâyi bu / suretle tanzim Etmekten ve rasyonelleştir -|" “mekten edeceğimiz büyük tasarruf, devlet memurlarının refahını da mü- temadiyen artırmağa imkân verecek tir. Askerler general rütbesine eriş - #ikten sonra dahi okurlar, staj ya - parlar, imtihan verirler. Terfi ordu- da otomatik değildir. Bir asker, kabi- İiyetinin veya şevkinin (o gevşediği oktada hizmetten çikar. (o Baremin © Ohiç olmazsa mvayyen bir derecesine “kadar, bütün hükümet memurları İ- için dahi, velev tedricen, fakat ayni sesasları tatbik edebiliriz. Müktesep om çalışma ve kabiliyet şartları ile berab-r telâkki edilmek lâzımdır. Es 'kiden memurun talihi, idare başın - ida bulunanların keyfine bağı idi; İhakiki adalet, bu talihi bizzat memu ozun çalışma ve kabiliyet seviyesine O Mdâbi tutmaktadır. Vatandaş nasıl herhangi bir han- Ikamızda hesabinm peşinden koşmu - |yorsa, her hangi bir dairemizde işi - İmin arkasını bizzat kovalamak zah - metinden kurtulmalıdır. Memurları. mizin iyi, muntazam, süratli ve haklı *yezife görmelerinde, rejimin esas imenfaatleri slâkadar olduğunu bil - imeslikten gelemeyiz. Gerçi | bütün ikadrolar ve onun içindeki yıllanmış Jiiyatlar, ne bir kaç senede düzelebi- “lirdi, ne de bir hamlede kati | salâh bulabilir, Fakst esaslarda birleştik - iten sonra, hedeflerin en zorlarma da. © hi varmak için eümhuriyet hükümet “lerinin ne azmi eksik olmuştur, ne de gayreti semeresiz kalmıştır. İzmirde Bir Hırsızlık Çetesi Yakalandı İzmir, (TAN) — İzmir ve havali. sinde aylafdanberi hırsızlık eden A- teş Mehmet ve arkadaşlarından Mus tafa, Osman, Salih ve Hüseyin zabi- tanın şiddetli takibi neticesinde yar kalanmışlardır. Bu çete, İzmirde on iki ev soymuş, fazliyet sahasını Ka- saba ve Manisaya kadar genişletmiş &r. Ateş Mehmet İzmirde, arkadaşla» rı Manisada, Salihlide ve Akhisarda tutulmuşlardır. Hırsızların çaldıkları eşya, saklamış oldukları yerlerden çıkarılmakta ve sahiplerine teslim © dilmektedir. Ziraat Vakili Dün Akşam Ankaraya Gitti Ziraat Vekili Faik Kurdoğlu, dev- let ziraat işletmeleri umum müdürü! Şefik, kalemi mahsus müdürü İlhan dün akşam eksprese bağlanan husu- si vagonla Ankaraya dönmüşlerdir. Vekil Haydarpaşada vali Lütfi Kır - dar ve dostları tarafından teşyi edil. miştir. Faik Kurdoğlu dün öğleden evvel vilâyete gelerek vali Lütfi Kırdarla bir müddet görüşmüş ve ziraat mü- dürlüğünde vilâyetin ziraat vaziyeti hakkında izahat almış ve Kartalda yapılmasına karar verilen narenciye fidanlığı işleri üzerinde ziraat müdü rünün mütaleasını dinlemiştir. Faik Kurdoğlu dün kendisile görüşen bir muharririmize: İstanbula hususi iş- lerini görmek maksadile geldiğini bu fırsattan bilistifade vekâletini alâka- dar eden bazı işleri de tetkik imkâ- mını bulduğunu söylemiştir. Bu işler arasında bilhassa Ziraat işletmeleri kurumunun meşgul oldu- ğu et ve süt meseleleri ve ziraat kon gresi kararları bulunmaktadır. Kongre kararlarını tatbik için ih- zari mahiyette toplanan komisyon Ankarada mesaisine devam etmekte- dir. Komisyon kongre kararlarım kanuni mahiyette formüle edecek ve yakında birinci bölgede tatbika- ta geçecektir. Vekâlet mesaisi bugün- lerde kongre kararlarının tatbiki ü- zerinde teksif edilmiştir. Bu itibarla (930 senesinin ziraat vekiletinin geniş bir faaliyet senesi olacağına şimdi - den hükmedilebilir. Yeni Bir Ekmek » Çeşnisi Hazırlandı eleğiye yeni geeyiye giçe bazlı yacağı ekmek nümunesini bugün kim. yahaneye gönderecektir. Iddia edildiğine göre, . kimyaha- henin, yüzde 80 sert buğday, yüzde 20 masır unundan ibaret olraak üze- re hazırlanan ekmek nümünesine git verdiği rapor muvafık çıkmıştır. An- cak kimyahane bu raporunda nümu- ne için kullanılan mısır ununun €- lenmeden buğday ünü İle karıştır. dığı gibi hazırlanan hamtra da fazls sü konulduğunu tasrih etmiştir. 4 Maaşları 20, ücretleri 60 Yiradan başlıyan bütün belediye memurları- Bın Belediye mecmuasına ebone ol- maları dün bütün belediye şube ve müesseselerine bildirilmiştir. —— Vali, Sular İdaresi Maaşlarını Yüksek Buldu Vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar, Belediye Sular idaresinde tetkikat yaparken bâzı memurların, belediye şubelerinde tatbik edilmekte olan maaş formülü ile kabili telif olm yacak derecede yüksek maaşlar aldık Yarmı, memurin kadrosunun Jüzu » mundan fazla doldurulduğunu ve bu fazla memurlarla fazla maaşların bü çenin mühim hir kısmını tuttuğunu görmüştür. Lütfi Kırdar yani bütçe Yapılırken, hem bu fazla maaşların makul bir hadde Indirilmenini, hem İ de bütçedeki lüzumsuz kabarıklığın izale edilmesini alâkadarlaa bildir- miştir, say Gazinocular Tarifelerin Yükseltilmesini İstiyorlar Belediye İktısst müdürlüğü geçen sene gazino, içkili lokanta, meyhane gibi yerlerin fiyatlarını tesbit eder- ken bu yerlerde sarfedilmekte olan içkilerin maliyet fiyatlarını gözünün de bulundurumş ve bunların tarile- lerini ona göre tesbit eylemişti Bu gibi yerler son günlerde belediyeye müracaat ederek bir takım bahaneler le tarifelerine zam yapılmasını İste- mişlerdir. Bu isteklerin belediye ta- rafından reddedileceği ve tarifelere zam yapılmıyacağı anlaşılmaktadır. Belediye İktısat müdürlüğü, kah - vehanelerin fiyatlarını tesbit etmek için de bir formül bulacaktır. Gösterdiği Deniz Bankın iki yüz elli bin Tira- ya satın aldığ; Satie elektrik şirketi- nin Fındıklıdaki sergi binasına ait tahkikat için teşekkül eden Nafia ve İktısat vekâleti mümessillerinden mü rekkep muhtelit komisyon dün de tetkiklerine devam etmiştir. Komisyonzun tetkike mevzu tut - tuğu esaslar üzerinde Deniz banktan verilen malümat şudur: Bank vasıtalarınm malzemesini depo etmek üzere bir depoya lüzum göste- rilmiştir. 140 bin liraya Emlâk ban - kasının Kabataştaki bir buçuk katlı antreposu almmak istenmiş, fakat banka bilâhare bu antrepoyu verme- miştir, Bu sırada Satie şirketinin mev zuu bahsolan anbarı teklif edilmiş, Deniz bank binalar fen heyeti bina üzerinde tetkikat yapmış, rıhtım ve vinçleri olması vedört katlı bulun - ması itibariyle işe daha elverişli gö- rülmüştür. Yen heyetinin takdiri Yiymetins' ve şirkejçe senevi, 24 bin Jira getirdi. ği söylenmesine nazaran 250 bin li - taya muvafık görülen binanın Deniz! banken satın almması kararlaştırıl - mış ve idare meclisinden geçirilerek muamelesi ikmal edilmiştir. Deniz Bank bu muamelenin yapıldığı gün- lerde ayni binanın Nafia Vekâletine 90 veya 120 bin liraya teklif edildiği ne dair bir malümatı olmadığını bil- İdirmektedir. Satie şirki inin binayı Deniz ban. İMAARİFTE; İMesken Bedellerinden Kesilen Paralar İlk tedrisat muallimlerine veril mekte olan 5 lira mesken bedelinden fazla tevkifat yapıldığı giti her ka- zuda yapılan tevkifatın biribiriii tut madığı, yapılan şikâyetlerden anla » şılmıştır. Maarif idaresi bü şikâyet- ler üzerine mesken bedellerinden ya- pılacak tevkifata ait kanuni mevzu- atı toplatarak alâkadarlara gönder - miştir. * Maarif Vekâleti mesleki todri- sat umumi müdürü Rüştü şehrimize gelmiştir. Rüştü dün şehrimizdeki meslek mekteplerile sanat mekteple- rinde bazı tetkiklerde bulunmuştur. mim ima Tamir Edilecek Yollar ve Mecralar satla hangi yol ve mecraların tamir, hangi pözar yerlerinin parkeye tah- rinin bu ayın sonuna kadar ikmal 6- dileceğinin bir Nste halinde merkeze bildirilmesi belediye riyasetinden bü tün şubelere tebliğ edilmiştir. —-e Sinema Büfeleri de Ruhsafiyeye Tâbi Olacak ları ve belediye daimi encümeni ta- rafından bu hususta ittihaz edilen ka dilmiştir. 938 senesi ilk aylarında Deniz Belediye tarafından verilen tahst- vil edildiğinin ve bunlardan hangile- Sinemalar felerin de hafta tatili ve açıp işlet-İşnet me ruhsatiye harçlarına tâbi olduk- Satış şekli biz kamııyon larahınlar tatbik edilin bini Şirketin,Bina Kıymetini Denizbanka Çok Fazla ka satarken Nafia vekiletinin istim- lik teşebbüsü gizlendiği gibi senevi icar bedelini de fazla gösterdiği an - laşılmaktadır. Gerek tap> ve gerekse vergi ida- resinden yaptığımız tahkikat da bu binaya alt icar bedelinin Deniz ban- ka çok fazla gösterildiğini teyit et - mektedir, 933 senesi sonlarına doğru Beyoğ lu bina tahrir komisyonu, inşası he- süz biten Satis şirketinin bu binası » ni iyice tetkik ederek 107 bin lira kıymet takdir etmiş ve vergisi de bu kiymet üzerinden tarh edilmiştir. Şirket komisyonunun bu © karsi üzerine İnşantta sarfettiği malzeme- ye ait bordro ve fatura ve arsa bode- İne alt vesaikı ibraz ederek itirazda bulunmuş, bina kıymetinin (yetmiş kin Mradan fazla olamıyacağını ve senevi ancak yedi bin lira icar geti- rebileveğini sivar binaları emsal gös förerek iddia etmiştir. O zaman şir - Wavin SU Mirasi vergf onama me tar paf komisyonunda tetkik edilmiş, bi- panim tarzi inşasina göre kiymet tak diri bir komisyona havale olunmuş - tur. Yapıları tetkikat sonunda sene - Uik lear miktarının 10689 lira olduğu ve bu icara İstinaden hakiki kıymeti pin 106 bin fira olacağı tesbit edil - miştir. Şirket ikinci bir itirazda bu - ettirilerek hern tapo hem vergi def- terlerine 106 bin lira kıymet kayde- dilmiştir. MÜTEFERRİK : Cerrahpaşa Göz Kliniği Büyütülüyor çikarılması kararlaştırılmıştır. yonun klinik iin kâfi gelmediğini çıkarılmasını istemiştir. Belediye vötçesi vaziyeti itibari: 1 buna maddeten İmkân bulamadığı- r. bildirmiş, bilâhare belediye ile Ü- riversite arasında yapılan temaslar- 'dan sonra ilâve edilecek 36. yatağın paralı ve mevcut 24 yatağın da para- s2 olunası esası Üzerinde mutabık kâ- krmaştır. KE Re Sultan Ahmet Han Gitti Moskova eiçiliğine tayin o edilen Efganistanın Ankara (elçisi Sultan Ahmet Han bugün ekspresle ve kara I yolu ile Moskovaya hareket edecek - tir. Ankara elçiliğine tayin edilen Ef dahilinde bulunan: bü-| genistan hariciye nazırı Feyz Meh - han şubatın ilk günlerinde mem leketimize gelecektir. »k Memleketimize yeni tâyin edi- | saçerk rarın bunlara da tatdik edilmesi alâ. |len Brezilya İstanbul konsolosu dün çarparak yaralamıştır. Yaralı Beyoğ kadar belediye şubelerine tamim e- |vsli ve belediye reisi Lütfi Kırdan (lu hastahanesinde tedavi altına alın- ziyaret etmiştir. EA Istimlâk Kanununda S3 ve Değişiklik İstimlâk kanununda yapılması iş- tenilen tadilâta dair olan lâyiheyı hazırlıyan komisyon çalışmalarım hi- tirmiştir. Raporunu bügün vali ve belediye reisi Lütfi Kırdara vevecek- tir. Komisyon raporda, bilhassa dört nokta üzerinde durmuştur: Bunlar « dan birisi menefii umumiyeye tahsis edilmek üzere istimlâk ediecek saha ile beraber bu sahanın tarafeyninde 35 metre derinlikte bir sahanın 'is- timlâk hakkının belediyeye © veril mesidir. Lâyihanın diğer bir madde- sile belediyenin, istimlâk dolayısile kiymet ve şeref iktisap edecek olan bu sahadan, istediği gibi istifade et- mesi de talep edilmektedir. İkinci nokta istimlâk edilecek $a- ha hüdutlarının tesbiti işidir. Lâyi- hada bu sahanın tesbitinde, yalnız kadastro kuyudatile iktifa edilmesi istenilmiştir. Üçüncü nokta, istimlik edilecek gayri menkul sahip ve hissedarlarına yapılacak atebligat safhasıdır. Tadi - lât lâyihasında, bu tebligatın gazete- lerle ilân ve bu ilân kopyalarının bi- rinin istimlâk edilecek gayri men - kule yapıştırılmakla iktifa edilmesi istenilmiştir. Üzerinde durulan son noktada takdiri kıymet meselesidir. Lâyihada İbu kıymetin, hasılâtı safiyesinin on mislinin hesap edilmesi suretile çı - kacak yekünun gayri menkulün ba- lenmadığı için münmele tekemmül| ken birdenbire düşerek ölmüştür. Be Cerrahpaşa hastahanesi göz pavi- yonunun 24 şutaktan altmış yatağı Cerrahpaşanın şimdiki göz hasta- liklart paviyonu ayni zamanda Tıp fakültesinin giz kliniği olarak kulla: rılmaktadır. #ukülte 24 yataklı pavi leri sürerek ystak adedinin altmişa Parslı yataklardan iaşe, ibate ve ilâç ücreti olarak iki lira almacaktır. kiki fiyatı olarak kabul edilmesi ve bü hususa vâki olacak itirazların red n| dedilmesi istenilmiştir. e POLİSTE: © Yolda Giderken Düşüp Öldü uşüp Evvelki gece suat 24 de Sehremi- nirde Mimar soka ğında oturan Süley- arasında. bir kadın. yüzünden kavga çıkmış ve hayli boğuşmuşlardır. Po- lis kavgacıların her üçünü de berayi muayene Gureba hastahanesine gön- dermiştir. Hastahanede muayene edil dikten sonra geceyi evlerinde geçiren üç arkadaştan Abbas dün sabah rapo runu almak üzere hastahaneye gider lediye tabibi tarafından ceset mua yene edilmişse de ölümün sebebi an- laşılamadığından Morga kaldırılma- sına lüzum görülmüş ve tahkikata başlanmıştır. Vesaiti Nakliye Kazaları Şoför Hakkının idaresindeki 1730 numaralı otomobil Necatibey cadde- sinden geçerken aşçı çırağı Mehme- ide çarpmıştır. Başının muhtelif yer- lerinden yaralanan Mehmet Beyoğlu hastahanesinde tedavi altına alınmış” tar. 4 Beyazıtta oturan Malatyalı 1s- mail dün İstiklâl caddesinden geçer- ken numarası anlaşılamıyan bir oto- mobilin çarpmasına maruz kalarak başından yaralanmıştır. Yaralı teda- vi altına alınmıştır. 4 Bürhnettin tarafından idare 0- lunan 709 numaralı otomobil İstik - İl caddesinden geçerken 12 yaşında 'Tanaşa çarparak bacağından yarala - mıştır. Şoför yakalanmıştır. X Galatada oturan Simma ismin- de bir kadın İstiklâl caddesinden ge- İçerken 1707 numaralı otomobilin İçarpmasına maruz kalmıştır. Şoför İsranmaktadır. Şoför Ahmedin idaresindeki (080 numaralı otobüs Unkapanından geçerken Cibali tütün işçilerinden 33 yaşında Zehraya çarpmıştır. Başın - dan ağırca yaralanan kadın Haseki İhastahanesinde tedavi altına alınmış” tar. Pasta telgraf müvezzilerinden İKemal dün Beşiktaştan geçerken 3638 numaralı otomobil kendisine İçarpmıştır. Bacağından yaralanan Beyoğlu hastahanesine kaldı. İrılmıştır.. © * Şoför İimailin idaresindeki 3520 numaralı kamyon Beşiktaştan en Mehmet isminde birisine İmiştar, z MGK - M-.1.-099 FE SUAL İli EVAB O İ#ihat ve Terakki Müessisleri Kimlerdir ? S — İttihat ve Terakki ce- miyetini ilk tesis edenlerin i- simlerini verebilir misiniz? C — İttihadı Terakkinin teşek - külü, dört safha geçirmiştir. 1 — 1309 senesinde, Trbbiye mek tebinde beş arkadaş tarafından (İtti- hadı Osmani) namı altında teşekkül etmiş. İki enis zarfında harice inti - şar ederek İtanbulda (Terakki ve İt- tihat) namı alimda bir cemiyet hali- ne girmiştir. Fakat bu cemiyet 313 senesinde erkönindan şeyh Naili efen di, Hacı Ahmet bey ve sairenin Trab lusgarba sürgün edilmelerile hitama ermiştir. 2 — 1318 senesinde Pariste (Jon Türkler) namı verilen bir komite ta- rafından (Terakki ve İttihat) namı al tında bir cemiyet teşkil edilmiş, ri - yasetine (Ahmet Rıza bey) geçiril - İmiştir. Bu cemiyet, meşrutiyetin ilâ- nuna kadar Pariste, Cenevrede, Misir da faaliyete devam etmiştir. 3 — 323 senesinde Erkânıharp ko lağası Mustafa Kemal beyi Atatürk) mezunen Selâniğe geldiği zaman bir gece Selânikte Mülâzım Hakkı Baha beyin evinde. arkadaşlarından mülâ- zim Ömer Neci, mülâzim Husrev ve diğer bir iki arkadaşı ile İstişare ede- rek (İstihat . Terakki) isminde bir teşekkülün esasmı kurmuştur. Bu teşekkül bazı sebepler dolayi- sıyle faaliyete geçememiştir. 4 — Kısa bir müddet sonra, Ta - 1ât bey (Talât paşa), yüzbaşı (Naki bey, merhum İsmail Mahir hoca, Mit hat Şükrü, Hakkı Baha bey, ve arka- daşları » ki, on yedi zattan mürek - keptir » bir akşam Selânikte, Çavuş manastırı denilen bahçede birleşmiş- ler; (Muini Hilâl) isminde bir cemi- yet teşkil etmişlerdir. Bu cemiyet, Paristeki Terakki ve İttihat cemiyeti ile birleşmiş. (İttihad, - Terakki) na- Yaraya a AN e Mer Şettir. tiya 4 * $ — 2510 numaralı kanun hükümleri muhacir ve mül - teci için hangi tarihten iti - baren başlıyor. Türk tabii - yeli ne vakit iktisap edilmiş olur? Muafiyet hakkı ne za- man kazanılmış olur? C — Mübadele mmtakası ahali - sinden olanlar için Türkiye toprakla. rma girmelerini müteakip iskân hak kı kazanılmış olur. Fakat muhacir ve mülteciler için Türkiyeye geldikten sonrü Türk nüfüs siciline kaydedil - miş olmakla Türk tabiiyeti iktisap edilmiş ve iskân hakkı kazanılmış o- lur. Üç senelik muafiyet hakkı da tescilden itibaren başlar. 371 Muallim Kıdem Zammı Alacaklar İzmir, (TAN) — İzmir vilâyeti ilk okul muallimlerinden 371 kişi, bu se- ne kıdem zammı alacaklardır, Maarif Vekâleti, zam alacak muallimlerin $- simlerini muhtevi İlsteyi Maarif Mü- dürlüğüne göndermiştir. i | TAKVİM ve HAVA 20 İkincikânun 1939 CUMA Gün: 31 İ inci ay Arabi 1357 Zilkade: 29 Güneş 732 — Öğle İkindi: 14,55 — Aksam: Kasım: W Rumi 1858 İkincikâmen 7 12 1709 Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan n- nan malümata göre, yürlia hava Trak- yada kapalı ve sisli, Karadeniz kyiları ile Eçe ve Doğu Anadolu bölgelerinde bulutlu, diğer bölgelerde urmumyetle &z bulutlu ve yer yer açık geçmiş, rüzgârlar Cenab Anadoluda Şimali, Trakya ve E- ge ve Karadeniz kıyılarında Cenubt isti- kâmetten orta kuvvette emmiş diğer yer- lerde sakin kalmıştır. Dün İstanbulda hava açik geçmiş rür- gir Cenubu rbiden saniyede 2 metre hızla esmişlir. Saat 14 te hava yi4 7633 milimetre idi, Sühünet en yilr- sek 12,2 vo en düşük 4,l santigrat olarak kaydedilmiştir.