20 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

j w Sâyi ğ Tanzim Etmek Yazan: F. R. ATAY. on barem münakaşaları, mo- bus ve idare adamlarımız i - çin, bugünkü sây şartlarını bir daha — tetkik etmek bakımından, çok fayda- L olmuştur. Kamutayın, bu müna - kaşalardan, daima olduğu gibi, en doğru ve âdil neticeler elde edeceği- ne şüphe yoktur. Devlet, cümhuriyet devrinde, es- kiden bildiğimiz umumi hizmetler - den başka bir takım iktısadi vazife- ler ve sımal işletmeler deruhte etmiş tir. Biz hükümetten, dairede, banka- “da ve fabrikada, vatandaş sâyinin en Âyi şekilde tanzim edilmesini istiyo - aruz. Rasyonel ve tam verimli çalış - ima, yalnız iktısadi, ticari ve sınat iş- İletmelere mahsus bir zaruret değil - wdir. Bir teknisiyenin kabiliyetsizliği we tembelliği nasıl bezimizin kalitesi we maliyeti üzerine tesir ederse, bir maliye, veya adliye yahut dahiliye wmemurunun kabiliyetsizliği ve tem - 'belliği vatandaşın hakkı ve menfaatı Hözerine tesir eder. Bu ikinci tesirin aksülâmelleri daha mühim olduğuna işüphe yoktur. Yerine — getirilmiyen 'hak ve kırılmış menfaat, hükümete karşı emniyet ve itimadı sarsmakta, |pahalı ve bozuk bezden daha çok â - imil olur. Sonra yalnız malın — değil, #muamelenin de maliyeti üzerinde ti- itizlikle titremek mecburiyetindeyiz. Sermaye hep ayni milletin vergilerin wden tedarik edilmektedir. Eğer yeni “makineler bankalarda muamele mas iraflarını azaltmağa, işleri kolaylaştır “Mmağa, daha az, fakat daha kabiliyetli smemur bulmağa yudun edıyonı, maliye mü l «mahrum brrakamayız. Daireler ara - sında kâğıt dolaşma müddetini kısalt umak için formaliteleri ıslah etmek, her dan sekiz iş veri- $ tini Ziraat Vakili Dün Akşam Ankaraya Gitti Ziraat Vekili Faik Kurdoğlu, dev- let ziraat işletmeleri umum müdürü Şefik, kalemi mahsus müdürü İlhan dün akşam eksprese bağlanan husu- si vagonla Ankaraya dönmüşlerdir. Vekil Haydarpaşada vali Lütfi Kır - dar ve dostları tarafından teşyi edil- Faik Kurdoğlu dün öğleden evvel vilâyete gelerek vali Lütfi Kırdarla bir müddet görüşmüş ve ziraat mü- dürlüğünde vilâyetin ziraat vaziyeti hakkında izahat almış ve Kartalda yapılmasına karar verilen narenciye fidanlığı işleri üzerinde ziraat müdü rünün mütaleasını dinlemiştir. Faik Kurdoğlu dün kendisile görüşen bir muharririmize: İstanbula husüsi iş- lerini görmek maksadile geldiğini bu fırsattan bilistifade vekâletini alâka- dar eden bazı işleri de tetkik imkâ- nını bulduğunu söylemiştir. gresi kararları bulunmaktadır. zari mahiyette toplanan komisyon ve yakında birinci bölgede tatbika- 930 ini «mini alarak kadroları şişkinliğe sürük Jememek, kâtiplik lıızmetml maki - meleştirmek, yalnız iktısadi ve sınat ikurumlarımız için değil, bütün hü - “kümet mekanizmamız için zarüri te - lâkki edilmek icabeder. Fonksiyon - Jara göre usuller farkedebilir: Fa -| kat esas değişmez. Sâyi bu — suretle “tanzim Etmekten ve rasyonelleştir - “mekten edeceğimiz büyük tasarruf, devlet memurlarının refahımı da mü- temadiyen artırmağa imkân verecek tir, Askerler general rütbesine eriş - tikten sonra dahi okurlar, staj ya - parlar, imtihan verirler. Terfi ordu- da otomatik değildir. Bir asker, kabi- - liyetinin veya şevkinin — gevşediği voktada hizmetten çıkar. PBaremin — hiç olmazsa muayyen bir derecesine kadar, bütün hükümet memurları i- j yçin dahi, velev tedricen, fakat ayni vesasları tatbik edebiliriz. Müktesep hak, çalışma ve kabiliyet şartları ile tbenhu telâkki edilmek lâzımdır, Es |kiden memurun talihi, idare başın - yda bulunanların keyfine bağlı idi: ihakiki adalet, bu talihi bizzat memu — |run çalışma ve kabiliyet seviyesine / |tâbi tutmaktadır. Vatandaş nasıl herhangi bir ban- |kamızda h Ben t | yorsa, her hangi bir dairemizde işi - bnin arkasını bizzat kovalamak zah - Hmetinden kurtulmalıdır. Memurları- omızm iyi, muntazam, süratli ve haklı yvezife görmelerinde, rejimin esas |menfaatleri alükadar olduğunu bil - imezlikten gelemeyiz. Gerçi — bütün |kadrolar ve onun içindeki yıllanmış |iuyatlar, ne bir kaç senede düzelebi- |Brdi, ne de bir hamlede kati — salâh 'bulabilir. Fakat esaslarda birleştik - iten sonra, hedeflerin en zorlarına da- |hi varmak için cümhuriyet hükümet ilerinin ne azmi eksik olmuştur, ne .. 'e gayreti semeresiz kalmıştır. İzmirde Bir Hırsızlık Çetesi Yakalandı İzmir, (TAN) — İzmir ve havali- sinde aylardanberi hırsızlık eden A- Mehmet ve vt pi tafa, Osman, Salih ve Hüseyin zabı- tanın şiddetli takibi neticesinde ya- kalanmışlardır. Bu çete, İzmirde on iki ev soymuş, faaliyet sahasını Ka- sgaba ve Manisaya kadar genişletmiş tir. Ateş Mehmet İzmirde, arkadaşla- rı Manisada, Salihlide ve Akhisarda tutulmuşlardır. Hırsızların çaldıkları eşya, saklamış oldukları yerlerden e SK a den hükmedilebilir. Yeni Bir Ekmek Çeşnisi Hazırlandı Belediye yeni çeşniye gore hazu'h yıcığı ekmek nümunesini hugı.n]ıim yahaneye gönderecektir. İddia edildiğine göre, kimyaha- nenin, yüzde 80 sert buğday, yüzde 20 mısır unundan ibaret olmak üze- re F l ekmek nü ine ait verdiği rapor muvafık çıkmıştır. An- dığı gibi hazırlanan hamtra da fazla sü konulduğunu tasrih etmiştir. * Maaşları 20, ücretleri 60 liradan başlıyan bütün belediye memurları- nın Belediye mecmuasına abone ol- maları dün bütün belediye şube ve müesseselerine bildirilmiştir. Vali, Sular İdaresi Maaşlarını Yüksek Buldu Vali ve belediye reisi Lütfi Kıtdar, Belediye Sular idaresinde tetkikat yaparken bazı memurların, belediye şubelerinde tatbik edilme'cte olan maaş formülü ile kabili telif olm- yacak derecede yüksek maaşlar aldık ın bi Bu işler arasında bilhassa Ziraat işletmeleri kurumunun meşgul oldu- ğu et ve süt meseleleri ve ziraat kon Yâ Satın aldığ: Satie elektrik şirketi- Ankarada mesaisine devam etmekte- dir. Komisyon kongre kararlarını kanuni mahiyette formüle edecek| tuğu esaslar üzerinde Deniz banktan ta geçecektir. Vekâlet mesaisi bugün- lerde kongre kararlarının tatbiki ü-| Bank vasıtalarının malzemesini depo inde teksif edilmistir. Bu itibarla | “tmek üzere bir depoya lüzum göste- ziraat vekâletinin geniş bir faaliyet senesi olacağına şimdi - cak kimyahane bu raporunda nümu- ne için kullanılan mısır ununun e- lenmeden buğday unu ile karıştırıl- larını, memurin kadrosunun lüzu - mundan fazla doldurulduğunu ve bu Gösterdiği Deniz Bankın iki yüz elli bin lira- nin Fındıklıdaki sergi binasına ait Kongre kararlarını tatbik içir ih- tahkikat için teşekkül eden Nafia ve İktısat vekâleti mümessillerinden mü rekkep muhtelit komisyon dün de tetkiklerine devam etmiştir. Komisyonun tetkike mevzu tut - verilen malümat şudur: 938 senesi ilk aylarında Denız rilmiştir. 140 bin liraya Emlâk ban - kasınım Kabataştaki bir buçuk katlı antreposu alınmak istenmiş, fakat banka bilâhare bu antrepoyu verme- miştir. Bu sırada Satie şirketinin mev zuu bahsolan anbarı teklif edilmiş, Deniz bank binalar fen heyeti bina üzerinde tetkikat yapmış, rihtim ve | vinçleri olması ve dört katlı bulun - ması itibariyle işe daha elverişli gö- rülmüştür. Yen heyetinin takd'ri kmı-retino ve şirketçe senevi 24 bin lira getirdi- ği söylenmesine nazaran 250 bin li - raya muvafık görülen binanin Deniz bankca satın almması kararlaştırıl - mış ve idare meclisinden geçirilerek muamelesi ikmal edilmiştir. Deniz Bank bu muamelenin yapıldığı gün- lerde ayni binanın Nafia Vekâletine 90 veya 120 bin liraya teklif edildıği ne dair bir malümatı olmadığını bil- dirmektedir. Satie şirketinin binayı Deniz ban- Satış 'pekli BF Rümleyon tarafından delbik glilün bink Anlaşılıyor ka satarken Nafia vekâletinin istim- lök teşebbüsü gizlendiği gibi senevi icar bedelini de fazla gösterdiği an - laşılmaktadır. resinden yaptığımız tahkikat da bu mektedir, lu bina tahrir komisyonu, inşası he- bu kiymet üzerinden tarh edilmiştir. Şirket komisyonunun bu — kararı üzerine inşaatta sarfettiği malzeme- ye ait bordro ve fatura ve arsa bede- hne ait vesaikı ibraz ederek itirazda bulunmuş, bina krymetinin bin liradan fazla olamıyacağını ve senevi ancak yedi bin lira icar geti- re ilıeoğmi sgivar binaları emsal gös tererek iddia *O zaman şir - Vetin büu Mlirast vorgi taditâv a ttt nanın tarzı inşasiına göre kıymet tak lik icar mıktarmnın 10680 lira olduğu dilmiştir. MAARİFTE; Mesken Bedellerinden Kesilen Paralar İlk tedrisat muallimlerine veril- mekte olan 5 lira mesken bedelinden fazla tevkifat yapıldığı giti her ka- zada yapılan tevkifatın biribirini tut madığı, yapılan şikâyetlerden anla - şilmıştır. Maarif idaresi bu şikâyet- ler üzerine mesken bedellerinden ya- pılacak tevkifata ait kanuni mevzu- atı toplatarak alâkadarlara gönder - miştir. * Maarif Vekâleti mesleki tedri- fazla memurlarla fazla de bütçedeki lüzumsuz kabarıklığın € S rda BER Za Gazinocular Tarifelerin Yükseltilmesini İstiyorlar zam yapılmıyacağı anlaşılmaktadır. h L çıkarılmakta ve sahipl teslim e- dilmektedir. için de bir farmül bulacaktır. çenin mühim hir kısmını tuttuğunu görmüştür. Lütfi Kırdar yeni bütçe yapılırken, hem bu fazla maaşların makul bir hadde indirilmesini, hem izale edilmesini alâkadarlara bildir- Belediye İktısat müdürlüğü geçen sene gazino, içkili lokanta, meyhane gibi yerlerin fiyatlarını tesbit eder- ken bu yerlerde sarfedilmekte olan içkilerin maliyet fiyatlarını gözönün de bulundurumş ve bunların tarife- lerini ona göre tesbit eylemişti. Bu gibi yerler son günlerde belediyeye müracaat ederek bir takım bahaneler le tarifelerine zam yapılmasımı iste- mişlerdir. Bu isteklerin belediye ta- rafından reddedileceği ve tarifelere Belediye İktısat müdürlüğü, kah - in fiyatlarını tesbit etmek sat i müdürü Rüştü şehrimize gelmiştir. Rüştü dün şehrimizdeki meslek mekteplerile sanat mekteple- rinde bazı tetkiklerde bulunmuştür. ŞA NL ASN Tamir Edilecek Yollar ve Mecralar Belediye tarafından verilen tahsi- satla hangi yol ve mecraların tamir, hangi pazar yerlerinin parkeye tah- vil edildiğinin ve bunlardan hangile- rinin bu ayın sonuna kadar ikmal e- dileceğinin bir Jiste nalinde merkeze bildirilmesi belediye riyasetinden bü tün şubelere tebliğ edilmiştir. —— Sinema Büfeleri de Ruhsatiyeye Tâbi Olacak Sinemalar dahilinde bulunan - bü«- me ruhsatiye harçlarına tâbi olduk- ları ve belediye daimi encümeni ta- rafından bu hususta ittihaz edilen ka rarın bunlara da tatbik edilmesi alâ- kadar belediye şubelerine tamim e- dilmiştir. felerin de hafta tatili ve açıp işlet-| MÜTEFERRİK : Cerrahpaşa Göz Kliniği Büyütülüyor çıkarılması kararlaştırılmıştır. çıkarılmasını istemiştir. dderen imkân bul l buna dığı binaya ait icar bedelinin Deniz ban-| kule yapıştırılmakla iktifa ka çok fazla gösterildiğini teyit et -| istenilmiştir. nüz biten Satie şirketinin bu binası - kü ; kulün & nı iyice tetkik ederek 107 bin lira| Facak yekünun gayri menkulün ha- İrymi iRllk lf va S vemk. da kiki fiyatı olarak kabul edilmesi ve yetmiş ve bu icara istmaden hakiki kıymeti rin 106 bin lira olacağı tesbit edil - miştir. Şirket ikinci bir itirazda bu -| yunu almak üzere hastahaneye gider lenmadığı için muamele tekemmül | ken birdenbire düşerek ölmüştür. Be ettirilerek hem tapo hem vergi def- lediye tabibi tarafından ceset mua- terlerine 106 bin lira kıymet kayde-| yene edilmişse de ölümün sebebi an- Cerrahpaşa hastahanesi göz pavi- yonunun 24 yutaktan altmış yatağa |) 4 h anesinde tedavi altına alınmış- Cerrahpaşanın şimdiki göz hasta- lıklart paviyonu ayni zamanda Tıp|mail dün İstiklâl caddesinden geçer- İakültesinin güz kliniği olarak kulla: |ken numarası anlaşılamıyan bir oto- nılmaktadır.” Fakülte 24 yataklı pavi obilin çarpmasına maruz kalarak, yonun klinik için kâfi gelmediğini i-| leri sürerek yatak adedinin altmışa Istimlâk Kanununda Değişiklik İstimlâk kanununda yapılması İs- tenilen tadilâta dair olan lâyihayı hazırlıyan komisyon çalışmalarını bi- tirmiştir. Raporunu bugün vali ve belediye reisi Lütfi Kırdara verecek- tir. Komisyon raporda, bilhassa dört nokta üzerinde durmuştur: Bunlar - dan birisi menafii umumiyeye tahsis edilmek üzere istimlâk ediecek saha ile beraber bu sahanın tarafeyninde 35 metre derinlikte bir sahanın “is- timlâk hakkının belediyeye — veril- € İmesidir. Lâyihanın diğer bir madde- Şirketin,Bina Kıymetini Denizbanka Çok Fazla sile belediyenin, istimlâk dolayısile kiymet ve şeref iktisap edecek olan bu sahadan, istediği gibi istifade et- mesi de talep edilmektedir. İkinci nokta istimlâk edilecek sa- ha hudutlarının tesbiti işidir. Lâyi- hada bu sahanın tesbitinde, yalnız kadastro kuyudatile iktifa edilmesi istenilmiştir. Üçüncü nokta, istimlâk edilecek gayri menkul sahip ve hissedarlarına yapılacak atebligat safhasıdır. Tadi - lât lâyihasında, bu tebligatın gazete- Gerek tapo ve gerekse vergi ida-|lerle ilân ve bu ilân kopyalarının bi- rinin istimlâk edilecek gayri men - edilmesi Üzerinde durulan son nokta da 933 senesi sonlarına doğru Beyoğ takdiri kıymet meselesidir. Lâyihada bu kıymetin, hasilâtı safiyesinin on mislinin hesap edilmesi suretile çı - bu hususa vâki olacak itirazların red dedilmesi istenilmiştir. POLİSTE : Yolda Giderken Düşüp Öldü Evvelki gecö saat 24 de Şehremi- ninde Mimar sokağında oturan Süley. mân ne arKAadüâşlali 1lanıur ve naf komisyonunda tetkik edilmiş, bi-| — S nda birkadın yüzünden (kavgâ çıkmış ve hayli boğuşmuşlardır. Po- diribir komisyona havale olunmuş -'1i; kavgacıların her üçünü de berayi tur. Yaprlan tetkikat sonunda sene -|» yayene Gureba hastahanesine gön- dermiştir. Hastahanede muayene edil dikten sonra geceyi evlerinde geçiren üç arkadaştan Abbas dün sabah rapo laşılamadığından Morga kaldırılma- sına lüzum görülmüş ve tahkikata başlanmıştır. Vesaiti Nakliye Kazaları Şoför Hakkının ıdaresindeki 1730 numaralı otomobil Necatibey cadde- sinden geçerken aşçı çırağı Mehme- de çarpmıştır. Başının muhtelif yer- lerinden yaralanan Mehmet Beyoğlu tır. * Beyazıtta oturan Malatyalı İs- başından yaralanmıştır. Yaralı teda- vi altına alınmıştır. * Burhnettin tarafından idare o- lunan 709 numaralı otomobil İstik - | Belediye bütçesi vaziyeti itibari: lâl caddesinden geçerken 12 yaşında Tanaşa çarparak bacağından yarala - Kiversite arasında yapılan tı l n. bildirmiş, bilâhare belediye ile Ü-|mıştır. Şoför yakalanmıştır. * Galatada oturan Simma ismin- paralı ve mevcut 24 yatağın da para- krmıştır. ümünğeemmme Sultan Ahmet Han Gitti Efganistanın Ankara tir. ganistan hariciye nazırı Feyz Meh ziyaret etmiştir. sız olması esası üzerinde mutabık ka- Paralı yataklardan iaşe, ibate ve ilâç ücreti olarak iki lira almacaktır. met han şubatm ilk günlerinde mem dan sonra ilâve edilecek 36 yatağın de bir kadın İstiklâl caddesinden ge- çerken 1707 numaralı otomobilin çarpmasına maruz kalmıştır. Şoför aranmaktadır. * Şoför Ahmedin idaresindeki 3090 numıraıı otobüs Unkapanından geçerken Cibali tütün işçilerinden 35 yaşında Zehraya çarpmıştır. Başın SI dan ağırca yaralanan kadın Moskova elçiliğine tayin — edilen |hastahanesinde tedavi altına alınmış- elçisi Sultan |HT Ahmet Han bugün ekspresle ve kara yolu ile Moskovaya hareket edecek - * Posta telgraf müvezzilerinden Kemal dün Beşiktaştan geçerken 3638 numaralı otomobil kendisine Ankara elçiliğine tayin edilen Ef (Sarpmıştır. Bacağından yaralanan memur Beyoğlu hastahanesine kaldı- 3520 numaralı kamyon Beşiktaşt 20.1- 939 SUAL3 DRlE VAD İttihat ve Terakki Müessisleri Kimlerdir ? S — İttihat ve Terakki ce- miyetini ilk tesis edenlerin i- simlerini verebilir misiniz? C — İttihadı Terakkinin teşek - külü, dört safha geçirmiştir. 1 — 1309 senesinde, Trbbiye mek tebinde beş arkadaş tarafından (İtti- hadı Osmani) namı altında teşekkül etmiş.. İki ene zarfında harice inti - şar ederek İtanbulda (Terakki ve İt- tihat) namı altında bir cemiyet hali- ne girmiştir. Fakat bu cemiyet 313 senesinde erkânından şeyh Naili efen di, Hacı Ahmet bey ve sairenin Trab lusgarba sürgün edilmelerile hitama ermiştir. 2 — 1318 senesinde Pariste (Jon Türkler) namı verilen bir komite ta- rafmdan (Terakki ve İttihat) namı al tında bir cemiyet teşkil edilmiş, ri - yasetine (Ahmet Riza bey) geçiril - miştir. Bu cemiyet, meşrutiyetin ilâ- nınma kadar Pariste, Cenevrede, Mısır da faaliyete devam etmiştir, 3 — 323 senesinde Erkânıharp ko lağası Mustafa Kemal beyi( Atatürk) mezunen Selâniğe geldiği zaman bir gece Selânikte Mülâzım Hakkı Baha beyin evinde. arkadaşlarından mülâ- zim Ömer Naci, mülâzim Husrev ve âiğer bir iki arkadaşı ile istişare ede- rek (İttihat . Terakki) isminde bir teşekkülün esasını kurmuştur. Bu teşekkül bazı sebepler dolayi- sıyle faaliyete geçememiştir. 4 — Kısa bir müddet sonra, Ta - lât bey (Talât paşa), yüzbaşı Naki bey, merhum İsmail Mahir hoca, Mit hat Şükrü, Hakkı Baha bey, ve arka- daşları - ki, on yedi zattan mürek - keptir - bir akşam Selânikte, Çavuş stırı denilen bahçede birleşmiş- ler; (Muini Hilâl) isminde bir cemi- yet teşkil etmişlerdir. Bu cemiyet, Paristeki Terakki ve İttihat cemiyeti ile birleşmiş. (İttihad - Terakki) na- ru;&âıâı' ÜM Yettir. * S — 2510 numaralı kanun hükümleri muhacir ve mül - teci için hangi tarihten iti - baren başlıyor. Türk tabü - yeti ne vakit iktisap edilmiş olur? Muafiyet hakkı ne za- man kazanılmış olur? C — Mübadele mmtakası ahali - sinden olanlar için Türkiye toprakla. rına girmelerini müteakip iskân hak kı kazanılmış olur. Fakat muhacir ve mülteciler için Türkiyeye geldikten sonra Türk nüfüs siciline kaydedil - miş: olmakla' Türk tabiiyeti iktisap edilmiş ve iskân hakkı kazanılmış o- lur. Üç senelik muafiyet hakkı da tescilden itibaren başlar. 371 Muallim Kıdem Zammı Alacaklar İzmir, (TAN) — İzmir vilâyeti ilk okul muallimlerinden 371 kişi, bu se- ne kıdam zammı alacaklardır. Maarif Vekâleti, zam alacak muallimlerin i- simlerini muhtevi listeyi Maarif Mü- dürlüğüne göndermiştir. TAKVİM ve HAVA İ 20 İkincikânun 1939 CUMA Gün: 31 1 inci ay Arabi! 1357 Zilkade: 29 Kasım: 74 Rumt: 1354 İkincikânun 7 Güneş: 7,832 — Öğle: 12,24 İkindi: 14,55 — Akşam: 17,09 Yatsı: 1845 — İmsâk: 5.87 Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan a- hnan malümata göre, yurtta hava Trak- yada kapalı ve sisli, Karadeniz kıyıları ile Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinde bulutlu, diğer bölgelerde umumiyetle az bulutlu ve yer yer açık geçmiş, rüzgârlar Cenubi Anadoluda Şimali, Trakya ve E- ge ve Karadeniz kıyılarında Cenubt isti- kametten orta kuvvette esmiş diğer yer- lerde sakin kalmıştır, Dün İstanbulda hava açık geçmiş rüz- * Memleketimize yeni tayin edi- | , 1.. Mehmet isminde birisine len Brezilya İstanbul konsolosu dün İçarparak yaralamıştır. Yaralı Beyoğ vali ve belediye reisi Lütfi Kırdan |lu hastahanesinde tedavi altına alın- gâr Cenubu Garbiden saniyede 2 — 4 metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava taz- yiki 764,3 milimetre idi, Sühünet en yük- sek 183,2 ve en düşük 4,1 santigrat olarak okaydedilmiştir. ait