18 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İKİNCİKÂNUN 1939 naz Milli Tı » Kâzım Özalp, Kaçakçılık MuhakemesininSelâmetle Parti Grapunum dünkü toplantı- sında eski Milli Müdafaa Vekili nin istifası sebeplerini izah eden Başvekil Celâl Bayar Kelime ve Istılahlarımıza İstikrar ŞO iğdiş Yazan: F. R. ATAY — Reis mi, başkan mı? İdare mi, yönetim mi? Kâtip mi, yazgan mu, sekreter mi? Kitap mı, bitik mi? Müs teşar mı, yönetger mi? Vekil mi, Bakan mı? Müzakere mi, görüşü mü? Hemen her kıraat kitabı parça- sında veya her ajans (tebliğinde yahut her gazete yezısinda ayni vazifeler, ayni mefhumlar, ayni hizmetler için başka türlü kelime- ler kullanıyoruz. İdare ve beledi- ye başında bulunanlardan kimine vali, kimine ilbay, bazılarına be. lediye reisi ve bazılarına şarbay yahut uray başkanı diyoruz. Aca- ba bu kararsızlığa nihayet vere- mez miyiz? Osmanlıcada dil meselesi, sâde- lik cereyanı ile çok eskiden başla- mıştır. Sultan Mahmut bir Tuna seyahatinden döndüğü vakit, bu seyahatin hikâyesini yazan bir ©- fendiye Şu ihtarda bulunmuştu. «.. Eğer risalenizi halka anlatmak için yazıyorsanız, neden “gerdü - ne,, gibi kimsenin bilmediği keli- meler kullanıyorsunuz? Niçin “a- raba,, demiyorsunuz?,, Bir dili, lügat bakımından, sade leştirmek ve tasfiye etmek için ne yapmak lâzımdır? Bir kelimeyi mutlaka aslı başka dilden olduğu &çin atmak, ve onun yerine, velev eski metinlerden, hattâ velev iy- cat ederek, öz kökten yeni bir ke- lime koymak mı? Böyle bir tasti- yecilik ifreti yalnız bizde vuku- bulmuş değildir. tün tecrübelerde da- F i bir usul hak kazan- iŞ simdiki Yugoslav alan Die oddolunan Karaciç srmeş ge oruşma ve kullanma dili ir diyordu. “Yas metinlerinde kar 1 Ancak Kars- bı bulunabilirdi. ciç yaşadığı zaman, halkın yakla baş koyduğu çeyin adı “yastik, Bugün de öyledir. Bir #P 7 (Sonu Sa. 10: Sü. 1 e akat bü ha tabi Mese a sö dilimi; tak n Cereyanı İçin Çe ANIT - KABİR RASAT TEPESİNDE “Ankara 17 (A. A.) — Milli Müdafaa Vekili Kâzım Özalp Vekâlet vazifesinden istifa etmiş ve Milli Müdafaa Vekâletine Bursâ mebusu Emekli general Naci Tınaz'- ın tayini yüksek tasdike iktiran etmiştir. ö Maliye Vekilinin istifasına ait ve onu mü teakip bazi tayinler ve intihaplar vukua geleceğine dair Son Telgraf gazetesinde, bu günlerde mutat olduğu veçhile, şayia şek- linde yazılan havadisin yalan olduğunu bil li e dirmeğe Anadolu Ajansı memur edilmiş- lit suretilyle tir. lık meselesi Başvekilin Parti Grupundaki İzahatı kikatın tam Ankara, 17 (A. A.) —C.HL.P.B.M. M. Grupu bugün 17.1.939 Trabzon saylavı İ Hasan Sakanın reisliğinde toplandı. İ İranlilei Bürdklüü Yolunda Hicret Eden Hükümetçiler, İleri Hareketini Durdurmak ve Şehri Müdafaa Etmek İçin Hazırlık Yaptılar e GEEK iü Son harpte harabe haline gelen Ispanyol şehirlerinden biri Londra, 17 (Hususi) — İspanya harbine dair alman son haber. ler şunlardır: Barselonada, Frankistlerin ileri hareketini kesmek için fevkalâde gayretle çalışılmakta ve her fedakârlık göze alım- maktadır. Cümhuriyeti müdafaaya davet olunan bütün halk, her taraftan vazifesine koşuyor ve cepheye mütemadiyen asker gön- | deriliyor. 18 yaşından başlıyarak 41 yaşına |lanucva yoluna hâkimdir. kadar vaktiyle yaralanarak askerlik-| Prankist kaynaklara göre, ordula- lunmuşlardır. Bunlar içinde işe yarı-|uzaklık 10 — 12 mil arasındadır. İyacak olanlardan da istifade edile. İFrankistler üç hafta içinde kırk bin cektir. Frank'stlerden kaçan (ahali, esir aldıklarını bildiriyorlar ve dört Tar, Barselonadan bildirildiğine göre, Barselonaya yaklaşıyorlar Frankist, ordu Katalonyada ilerle- lere göre, Frankistler İgualadayı iş-)lunu mütemadiyen bombardıman et lerin vaziyeti son derece fecidir. (Sonu: Sa. 10, Sü, 4) üstahkemdir. iz kenarında olan Vil- || 1 — İlk defa söz alarak k Başvekilimiz Celâl Bayar aşağıdaki beya - natta bulundu: “— Geçen celsede İspanya muharip- lerine tayyare teslimi maksadiyle yapılan siparişi Türkiye hükümeti namına göster- mek için teşebbüs edilen sahtekârlık cür- münün ne suretle cereyan ettiğine dair iza hat verilirken hatiplerden birisi, Milli Mü- dafaa Vekâletinin evrak ve mühürlerini tal ten ihraç olunanlar da yeniden mu:|rının Barselonadan vasati uzaklığı ayeneye sevkedilmek üzere davet 0-İkırk mil kadardır. Bazı yerlerde bu İgrup grup Barselona'va gelmektedir. |yeni şehir işgal ettiklerini söylüyor. meğe devam ediyor. En son haber-İPrankistler, Naragont - Barselona yo gal için uğraşıyorlar. Bu şehirden İmekte ve bu yol boyunca hicret eden 12 mil mesafededirler. Bu mevki son (halkı İz'aç etmektedir. Bu muhacir. kilmiştir İNŞA EDİLECEK iye gelen teşebbüs edilen bu sahtekâr- üzerinde Adliyece yapılan tah bir serbesti içinde cereyanını temin için Milli Müdafaa Vekilinin çekil- mesi lüzumundan bahsetmişti. Milli Müda- (Arkası Sa. 10: Sü. 5 te) İnönü, Tarih ve Dil | Kurumlarını da | Himayelerine Aldılar artan YAŞAT id mer MİLİS bim esas olan tarih ve dil in kılâplarımızla ve bu yolda de- vam eden ilmi çalışmalarla ötedenberi yakından alâkadar olan Cümhurreisi, Milli Şefi. miz İsmet İnönü, Türk Tarih ve Dil Kurumlarını yüksek hi: |! mayelerine almışlardır. Beden Terbiyesi İstişare Heyeti Dün Toplandı ağ Başvekil Toplantıyı Bir Nutukla Açtı Ankara, 17 (Tan Muhabirinden)— Beden Terbiyesi Kanununun hususi maddesi mucibince genel direktörlü ün çalişma programı ile bu husus- taki bütçesi ve diğer muhtelif iş. ler hakkında müzakere ve kararlar| almak Üzere teşkil edilen beden ter. biyesi istişare heyeti, bugün saat 10,30 da Türk Hava Kurumu Genel Merkez binasında Başvekil Celâl Bayarın huzuru ile ilk toplantısını yaptı. Celâl Bayar, riyaset mevkiine geçerek müzakereyi açtı ve dedi kı: Başvekilin sözleri “Hükümetin spora ve beden ter. biyesine nasıl bir veçhe ve istikamet (Sonu: Sa. 10, Sü. 3 de) Balkan Antantı Hariciye Nazırları Bükreşte Toplanıyor Haber aldığımıza göre, Balkan an- tantı devletleri hariciye nazırları şu- batın ilk günlerinde Bükreşte topla- bacaklardır. Bulgar Başvekili Köseivanyfun Ankara ziyareti Bükreş toplantısını takip eden günlerde vukubulacaktır. Bulgaristanın Ankarâ elçisi Kristof, hâlen Sofyadadır. Köseivanofun ziya ret tarihi elçi Ankaraya döndükten sonra tesbit edilecektir. üdafaa Vekili latmasımı faransları, ansiklopedik neşriy; le kendi Murat bize süratle değişen fen dün, ettin Celil bize Türkiyenin terbiye yasını anlatacaktır. okuyucularımıza fennin harikaları m nakledecektir. SADRETTİN CELÂL B“ oldukları Sadrettin Celâl timizin en tanınmış pedagogudur | ke, Maarifimiz bir çok yeniliklerini ona İyu, TÜRKÇE TATBİKATLI GRAMER DERSLERİ Mithat Sadullah SANDER Maarif Wekâletinin & 46486/51298/5—39208 10/12/1038 tarihli emirleri o mucibince Ortaokul programa göre okutulacak olan Gramer dersleri zırlanmıştır. Piatı 50 kuruştur. KANAAT Kitabevi tumarıh ve mütredat için he- Bugün vazifesine başlıyacak olan yeni Vekil Naci Tınaz Mütehassıs Komisyon Yeni Gemilerin Fenni rmrTetkik Ediyor me mel kre e Me Araştırmalar Mukavelelerin Tatbik Şeklini Kontrolden İbarettir, Fevkalâdelik Yoktur Son birkaç sene içinde Avrupa «| bir komisyon teşkil edilmiştir. nın muhtelif tezgâhlarında yaptır | © Kominyon, dün sabah saat ondan lan ve bir kısmı meleketimize gelen |on ikiye ve öğleden sonra da #aat vapurların feni şartnamelerile mu-| 14 den akşam geç vakte kadar Deniz kavelelerinin ve teslim tesellüm mu-| Ticaret müdürlüğü binasında toplap- amelelerinin tetkikine lüzum görül-| mıştır, müş ve İktisat OVekiletinin emrile (Sonu: Sa. 10, Sü, 4) amma “TAN,, Yeniden Ü Arkadaş Kazandı N devam ediyor. Bugün de size üç yeni arkadaşın TAN tahrir ailesine girdiğini tebşir tmekle bahtiyarız. FAİK SABRİ M dünyanin yeni coğrafyasını anlata caktır. Avrupa ve Afrikada lar yeniden kuruluyor. Memleketler mütemadiyen değişiyor. Bu değişik liği takip edebilmek için Faik Sab- jri bize rehberlik edecektir. İlk yazı sı bugün beşinci sayfadadır. emleketin bu kıymetli. coğraf. yacısı, bize hergün değişen hudut SALİH MURAT İn çetin fenni bahisleri en me- raklı bir hikâye halinde an. : 5 bilen, ve radyodaki kon. Faik Sabri Duran medyundur ve o bütün muallimleri mizin en kıymetli muallimidir. Sad herkese tamtan S. mesel Onun yazıları lelerini yazacaktır, B» Üç kıymetli kazançtan sop- ra okuyucularımıza şunu da müjdeliyebiliriz: iç Nasrettin Hoca yakında Tan sik terbi: | tunlarında yeni bir dü - müstefit | caktır. Gl memleke- | Turhan Tan de bir iki güne kadar ndisini sabırsızlıkla bekliyen okü- cularına kavuşacaktır tün maarifçilerimizin yedeki bilgisinden