5 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
. —— 5.1.1939 Karşılıklı Nümayişler Yazan Ömer Rıza DOĞRUL Müteveffa İtalyan Parlâmentosu- Bun son toplantısında yapılan ve İ- talyanm Tunus, Nis, Korsika'yı arz *t“ğini anlatan nümayiş üzerine Fransa da bu nümayişe mukahele et- mek istedi. Fransa Başvekili M. Da- İader'nin Korsika'yı ve Tunus'u zi- Yaret etmesi hu mukabelenin teza- hürleridir. İtalyada “Biz Tunus ve Korsika'yı İsteriz,, tarzından vukubulan nüma- Yişe Fransa, “Siz mi bunları istiyor- sunuz? Bunlar bize en kırılmaz bağ- larla bağlıdırlar, Buraya hiç bir ya- bancı el uzatamaz, uzatırsa harp çı kar,, tarzında karşılık yermiş ve bu karşılığı Korsika ve Tunus'ta yapılan tezahürlerle teyit etmiştir. Hakikat- te evvelâ Korsika, daha sonra Tunus ahalisi, Pransanm mümessili olan Başvekil Daladier'yi coşkun tezahür. lerle karşılamış, Fransaya bağlılıkla Tını teyit etmiş, hattâ Tunus Beyi, M. Daladler'yi amcaradesi saydıran bir nişanı Fransa Başvekiline vere- Yek aradaki rabttanm yalnız siyasi mahiyette değil, ailevi mahiyette ol- duğunu göstermek istemiştir. Söyle- nen nutuklardan İse Fransanın Tu- Bus halkma güvendiği, Tunws halkı. nim Fransaya bağlı olduğu, Fransa- mın Tunus kalkınmasına yardım ede- Ceği ve Tunusu müdafaa İçin her şeyi Yapacağı anlaşılıyor. Bu suretle Fransa nümayişe nü- mayişle mukabele etmiştir. Fakat mesele bununla bitınis ve hallolunmuş mudur? Yoksa arkası var mı? Alman teslihatının hedefi : man m Fransanın İtalyan nümayişine mu- kabele ettiği sırada Almanya deniz tesHhatım kuvvetlendirmek için mü- him bir adım attı ve İngiltereye se- kiz pusluk kruvazör yaptıracağım, denizaltı filosunu İngiliz filosuna mu adil bir hale getireceğini hildird. Almanyanm gösterdiği mucip se- bepler, Sovyet Birliğinin dünyada çil RL EİN laaan çenli madığı İçin İngilterede bir şüphe *varadırmıştır: Acaba maksat, karada İtalyan yardımını gören Alm. nan denizde İtalyan ihtiraslarına müza- Zeret etmesi midir? i Lonâra gazetelerinden Sınday Ti- me BAŞ mes bu suale cevap veriyor: Ankara 4 (Tan muhabirinden) — “Almanyaya, Akdeniz meseleleri. | Yeni Adliye Vekili Tevfik Fikret Sı- hi karıştıracak her müdahalesinin, | JâY bügün öğleden evvel Adliye Ve- Alzas - Lorenden tamamile feragat | Kâletine giderek vazifesine başlamış ettiğine Garbi Avrupa İşlerine karış. | 87 Mmıyacağına dair verdiği söz hakkın- Yeni vekil, Temyiz erkânının, me da esaslı şüpheler uyandırır. Çünkü | bus arkadaşlarının, daire müdürleri- Fransanın da İngilterenin de Akde-| nin, dostlarının tebriklerini kabul et- bizde hudutları vardır. diyor, miştir. İngilir gazetesini böyle düştünme- — Be sevkeden âmil, İtalya tarafından Akdeniz statilkesmu bozacak mahi- Suriyenin Fevkalâde Yette ileri sürülen metalibin, aneak| Komiseri Ti yle ciddi ayyare Alman müzahereti sayesinde bir mahiyet kazanmasıdır. Aksi tek-| Hareket Etti dirde, niza, İtalya ile Fransa arasm- da münhasır kalır. İki devletin ise,) (Paris, 4 (Hususi) -— Fransanm ye.| tek başlarına bir kavgaya gizismele-| ni Suriye fevkalâde komiseri, Suri- ti beklenmez. ye - Fransa muahedesinin tasdik ©- i 4 Frankisilerin & ? dilmemesi yüzünden Suriyede göste- İsmet İnönü Eski Hidivi Kabul Efti Ankara, 4 (A.A.) — Şehrimi- | ze gelmiş olan sabık Mısır Ki- İ divi Altes Abbas Hilmi Paşs bu İ gün Reisicümhur tarafından ka- | bul buyurulmuşlardır. Prens Polun Cümhurrekimize telgrafı Ankara, 4 (A.A) — Yeni yıl | vesilesile Yugoslay Nabi Prens Paul, Cümhurbaşkanı İsmet İ- nönüne aşağıdaki telgrafı gön - dermiştir: Ekselâns Cümhurbaşkanı ANKARA İ Yülbaşı münasebetile samimi tebriklerimi ve şahsi saadetleri- | İ Je dost ve müttefik Türkiyenin refahı için olan en İyi temennile- rimin kabulünü ekselânsınızdan rica ederim. PAUL Relsicümhurumuz cevabi telgraf larında tahassüslerini bildirmiş- lerdir. Yeni Adliye Vekili işe Başladı Tunuslular, Daladier'e “Küstahça Talepleri Red Ettiklerini,, Söylediler Paris, 4 (Husus) — Başvekil Dala- dier dün, Tunus şehrinde bir çok nü- mayişlerle karşılanmış ve halk tars- fından her münasebetle en coşkun şekilde alkışlanmıştır. Saat 15,30 da Başvekil Lyombetta meydanına gide- İrek Tunus garnizonlarındaki kılaları teftiş etti. Avcı ve bombardıman tay yareleri halkın alkışları arasında al çaktan uçmaktaydılar, Başvekilin önünden sırayla zahaf- lar, Tunuslu nişancı kıtaları, topçu- lar, tayyareciler, daha sonra tanklar, ağır toplar, hava müdafaa bataryala- Ti vesaire geçmiştir. Mecliste An- toine Lyondioni söylediği nutukta: Müstemleke halkının “Ecnebile- küstahça yaptıkları talepleri ka- tiyetle redetmek,, hususunda mütte- fik olduğunu söylemiştir. Meclisin yerli kısmı relsi Chenik, yerli ahali namına başvekile haşgel- diniz demiş ve İradettiği hitabede Tunus'luların Fransaya sadaketinden bahsettikten sonra Fransız demokra- sisinin ideali ile müslümanların hür- riyet ve müsavat ideali arasındaki müşabeheti tebarüz ettirmiştir, Hatip, “İptidai bir kabileden bah- seder gibi Tunus halkının mukadde- Tatını tayin etmek. gayesile ecnebi- ler tarafından ileri sürülen bazı ld- dialar karsısında yerli halkın duydu- Hu infiali kaldettikten sonra söyle de miştir; “Fakat Tunus'a gelen misafirin av nevi silâhlerını azami hadde yüksel. teşkil etmektedir. Bir Arap Kongresi Toplanıyor Kahire, 4 (Hususi) — ni zamanda Fransanın maddi ve ma- ten bir milli müdafaa navırı olması pek manldar ve sembolik bir hareket Başvekil Bundan sonra Tunus'lulara hitap eden Daladier, halkı istihsvlâtın her şubesinde randımanı fazlalaştırma- ğa ve memleketin bütün #enginlikle- rini inkişaf ettirmeğe davet etmiş- tir, Başvekil, hazır bulunanların alkış. ları arasında şu sözleri ilâve etmiş- tir; “Fransa büyük bir enerji ile bul. şe yardım etmek istiyor. Fransa, si- ze hoyratça bir kuvvet ve zulme kar- şı en İyi müdafaa silâhı olan nizam ve disiplini getiriyor. Fransa, ayni zamanda sizi kardeş- iyet tecrübesinden de isti- fade ettiriyor. Fransa, sizi himave s- decek kadar kuvvetlidir. Bir çok Tu- nuslular Fransanın ve müttefikteri- nin hürriyeti ve dünyanın hürriyeti iin harp meydanlarında ölmüşler- dir. Oğulları da bugün olduğu gibi ya- rın da onlara lâyık olacaklardır. Ba- balârinca malüm olduğu gibi onlar da Fransanın mağlp edilmiyeceğini bilmektedirler. Daladier, bundan sonra “Fransay? bir tek kişi gibi selâmliyan, Fransız- larla Tunuslulara teşekkür etmiş ve "Tunuslulara Fransız milletinin ken- dilerine karşı samimi hislerle bağlı (bulunduğuna dair teminat vermiştir. Hazır bulunanlar ayağa kalkarak Başvekili uzun uzadıya alkışlamış- ———— s —— ETE Sinemalar Yazan: B. FELEK Şehir tiyatrosile Halk Opereti şöye le bir kenara çekilirse, İstanbulun en esaslı ve ucuz eğlencesinin sine. ma olduğunu görürüz. Ben ötedenberi sinemacılarm İs. tanbul halkına vakit geçirtmek için yaptıkları gayreti yakından görmüş ve takip etmiş bir adam sıfatiyle bu tcaretin her veçhile himaye edik mesini özler ve onların inkişaf et- mekte olduğunu müşahede ettikçe, memnun olurum, Lâkin bu müşahedem bir taraftan yine o ticaretin, diğer taraftan hal- kın zararını mucip hâdiseleri açıkça münakaşa etmeme mâni teşkil etmez. Evvelâ şuradan başlıyayım: Lokal tayin etmeden umumi ola- rak söylüyorum: Bir aralık yalnız 15 kuruşluk wcuz sinema salonlarına mahsus olan içeride sigara içmek lâ- übaliliği, Beyoğlunun en büyük si. nema salonlarına kadar sirayet etti, seyrettikten sonra, Tunus istihkâmat mıntakasını ve Libya hududunun Ma jinot hattını gezmiştir. Geçit resmine hecinsüvar kıtalar, senegal niçmcei kıtaları, Tunus alaylarından manda bir çok tayyareler ve tanklar iştirak etmiştir. Öğleden sonra Daladier, Libya hududuna en yakın kasaba ©- lan Bengardane'a gitmiştir. Daladier'nin Tunusta gördüğü çit resimlerine iştirak edenlerin sayı» si <0,000 tahmin olunmaktadır. Alman gazetelerinin O derecede ki, evvelce yalnız karan- oelliklecliği lıkta ve gizli içilen sigaralar, şimdi » aydınlıkta halkın sıhhatine ve bele- Berlin, 4 (AA) — Yan resmi diye yasağına meydan okuyor. Sinemacıların, sigara vasağını tat- bik etmekte ne mecburiyetleri var- dır, ne de kârları, Hattâ mürekün ol. sa da $inema salonlarındn sigara İ- çilmesine mlisaade edilse sinemacıs lar, şüphesiz cok daha memnun olur. lar. Çünkü hâlâ hazı tiryakilerin bir saat, üç çeyrek tütün içmemeye ta hammiil edemedikleri, bir kısmının da yerinden kalkıp holde tütün içme- ye üşendiği için sinemalara ayak has- madıkları kanaatindedirler. Belki de doğrudur. Lâkin Avrm- pada, Amerikada olduğu gihi salon- ların fenni surette yanılmış hava de. ğistirme enstalâsvonları olmadıken, hu müsaadeve imkân voktur. O hal de bu yasağı halkın sıhhati namına koymuş olan belediyenin işi sıkı tnte ması ve salonlarda siyara 'çilmesi- Hamburger Frendemblatt diyor Roma - Berlin mihveri sıyaseti A' manyanın bütün harici siyasetinin e- sasıdır, Bu siyaset, Almanyaya İtal- yanların muhik isteklerine karşı an- layış zihniyetinden mülhem olan bir hattı hareket ittihazını tahınıl etmek tedir. Bugazete, Hitlerin son mesajım #-| şaret ederek Führer'in Almanya için | İtalyan dostluğundan doğan açık ve| bozulmaz teahhütleri telmih »tmiş olduğunu ilâve eyliyor. Ostdeutsehe Morgenpost, şöyle di- yor: “B. Daladler'nin seyehati yalnız Pariste ve Romada değil, beynelmi- tel muslihane münasebatın 'damesin de alâkadar olan bütün memleketler- de alâka ile takip edilmektedir. Bun- lardır. Başvekil snat 22.30 da Tunus'tan Gabes'e hareket etmis, Gabes'te Ge- neral Bertonne ile fından İngiliz Devlet Bankası Şefinin Berlin Seyahati Lodra, 4 (Hususi) — İngiliz dev- Mahmut Paşa, bugün, Filistin Arap | Tet bankası şefi Norman Man'agu bu komitesi azasını kabul ederek kendi- | gün, doktor Sehacht'ı ziyaret etmek lerine yaptığı beyanatta, Arap dev-| üzere Berline hareket etti, Ziyaret letlerine Londra konferansının içti - | İgiliz matbuatında büyük bir hüsnü: mamdan evvel Kahirede iptidai bir toplantı yapılmasını teklif ettiğini ve Amman hükümeti ile Yemen hü- kümetinin bu daveti dahe şimdiden kabul etmiş bulunduklarını söyle - miştir. Kahirede Arap mahafiti Londrada toplanacak yuvarlak masa konferan- sının mukadderatı hakkında bedbin- dir. Çünkü İnsilterenin vaziyeti, A- raplar aleyhinde" istismar etmesin den korkulmaktadır. Kahirede bulunan ve Seyşildeki sürgünden gölen Filistin liderlerine Beyruta gitmek için henüz Lübnan vizesi verilmemiştir. Hali hazırda Filistinde mevkuf bulunan Arapların sayısı iki bindir. Dört İngilizin muhakemesi | kabul görmektedir. Financial Times ile Dalliy Teleg- raph gazeteleri, yakında Alman ve İngiliz ihracat endüstrileri mümessil- leri arasında müzakerelere başlanaca ğını bildirmektedirler. Diğer taraftan Sehacht'in Alman ekonomisindeki hakiki rolüne müte- allik kararsızlık dolayısile bir nev! Mtimatsızlık izhar oluumalctadır. Dafy Herald'ın ilâveten tasrih et- tiğine göre, eğer Berlin görüşmeleri müsbet neticelere varırsa B. Monta- giderek B. Hitler tarafından kabul e- dilecektir. Berlin, 4 (A.A) Sihacht'ın BaV'do- k! beynelmilel tediya* bankası direk törlüğüne tayin edileceğine ve yerine | gu Norman buradan Berchtesyaden'e | boyunda Büyük kuyu ve Büyük ku- nin bizzat önüne germesi rerektir, Yoksa bu yasak tafb'k edilemiyen bir temenniden ibaret kalıyor.” Gelelim diğer bir meseleye: larin arasında Almanya da vardır. İ Almanya, tabit olarak İtalyaya sadık İolmakla bersber, zamanr'a son 'annamesile Ortaköyde 16 Evi Su Bastı kâleti sinemaların icap ettiği kadar ucuzlatılmadığı hakkında Dahiliye nin dikkatini celbetmiş, Avvelce 65 — 70 — 75 kuruş olan yerler şimdi elli kuruşa indiğine gö- re yüzde 30 kadar ucuzlamış demek- tir, Pek az değ'l, Lâkin son günler. de bir sinemada başka bir marifet gözüme çarptı. Beyoğlunun ince &-. zun salonlarından biri olen hu Te- kalde eskiden hususi mevki diye ay. rılan kısım yedi sekiz sıra koltuktan ibaretti, Son defaki müşahedemde, şimdi. elli kuruşa verilmekte olan hususi mevkilerin eskisinden iki mis Wi fazla arttığını, yani eskiden birinel mevki sayılan yerlerin şimdi hüsust mevki hududu içine almarak pahah mevkiin miktarı arttırıldığım göre düm. Tabii herkes malma sahiptir. Salonuna istediği fiyata, istediği | adette koltuk koymakta serhesttir. Yalnız eskiden 70 kuruşa satılan hür susi mevkilerin adedi 100 tanevken, Şimdi husust mevki fiyatını 50 ke. ruşa indirdik diye Bunların içine es. kiden 50 kuruşa satılan birinci mev. kileri de karıştırmak pek samimi bie hareket olmaz. Evlerini su basan bekçi Bayan Pertev Mehmetle Dün saat 14 de Ortaköyde Dere - yu çıkmazı sokaklarında 16 evi basmıştır. Büyük Kuyu sokağında 7 numa ralı evde oturan bekçi Mehmedin ka su ren huzursuzluk dolayısile vazife ba- | an gelen haberlere göre, şına süratle varmak için tayyare ile trankistler tarafından Noelde başlı- İ hareket etmiştir. © Yan taarruz devam etmektedir. Fran-| (Journal gazetesi, Suriyedeki vazi-| kistler mühim muvaffal yetlerden | Yet hakkında bedbin bir yazı neşre- | #ktısat nazareti müsteşarı Dr. Brink-| "S1 Fatma, öğleden sonra odun al man'ın devlet bankası direktörlüğü.) mak için evin bodrumuna inerken ne getirileceğine dair müsirrane sa-| bir su şırıltısı işitmiş ve gözleri ka - ylalar dolaşmaktadır. ranlığa alışınca evin bodrum katının Kudüs 4 (A.A.) — Yafaya sevke- dilmek üzere bulunan bir kaç Arap mevkufu sebepsiz olarak tabanca ile Bu hususi mevkiler, simdi © halde dir ki; eskilen bir'nei mevkii perde. ye pek yakın bulanlar, hele numn- bahsetmekle beraber taarrırun kati | derek ezcümle diyor ki: bir safhaya girdiğini gösteren bir e-| Fransa ile Suriye arasındaki zıd- mâre yoktur. Bilâkis Cümhuriyet | diyet çok ciddi bir vaziyet almak teh kuvvetleri, frankistler tarafından t- | likesini | göstermektedir. Filhakika ; Mulmtyan hir mukavemet güsteri- | Fransanın, nihayet bulacağını vadet- Yorlar. Sayet hu mukavemet f-an-| tikten sonra,vesayetini bundan böyle kistlerin bu son taarruzunu da akim | kuvvetle muhafaza etmesi değil, fa- bıraktıracak olursa İspanyanm mü-| kat isyan bayrağını çeken Suriye nas Alm hâdiselere şahit olması beklenir. | yonalizmine karşı bu vesayeti yeni- ; öldürülmekle mazmun dört İngiliz polisinin muhakemesi devem etmek- tedir. Bu mahkemede 23 sehit dinle- necektir. * Kudüs, 3 (A.A.) — Şap denizinin cenubunda Araplar potas kumpan - yasımın direktörü ile mühendisinin bulunduğu otomo'ile ateş açmışlar. dır. Direktör ve mühendisler öâlmiiş. Amerikada Yeni Harp Üsleri Tesisi İsteniyor Vaşington, 4 (AA) — Bahriye nezareti kongreye bir muhtıra tevdi ederek Amerikaya ait olan adalar. da bir an evvel 30 yeni hava, deni- zaltı, muhrip ve mayn üsleri vücu- tağı zaman diğer bütün komşuları Ya verilmiyen o matinelerde busüst mevki aldım diye iceri girin perde. nin burnumun dibine düzmekte ve evvelden birinci mevki bilet alan lar da «İmdi birinci mevklin perdeye çok yaklaştığını. #örerek 50 kuruş verip hususi mevkie oturm bur olmaktadır. Dürr Bütün bunlar sinema vevzluğunün su ile, dolduğunu görmüştür. Fatma, bütün odun ve kömürleri. nin suların üzerinde dolaştığını gö- rünce saçını, başını yolarak evden dışarı fırlamış, ve vaziyeti komşula- ra göstermek istemiştir. Fatma bu arzu ile sokağa çik- mahiyeti hakkında süphe uyandırır. Çünkü bu taarruz, tam sona vara-|den tesis etmesi mevzuubahistir. 52. halkı haksız görmemek gerektir Bağı hut kı '£ ve mahiyetinin ——— alaçılacağı serada İngillere Başveki-| Çek - Macar Hududunda Yeni Bir Hâdise ile Hariciye Nazırı Lord İalifax k Chust 4 (A. A.) — Resmi bir teb- mayı ziyaret edecekler ve e “ konusarn! vr, P- tal Teni bünbütn çekil. iğde bildirildiğine göre Macar tad - Yapacak Mesini temin etmeğe çalısmeaklar, |hişçilerinden mürekkep bir gurup,| e Belgrat, 4 (Hususi) — Yugoslavya örlere İspanyada bir mlitareks ak- Karpatlar altı Ukranyası .hududunu| ile Fransa arasında yeni bir ticsret ine ve İspanyolların kendi arnlarım- | geçerek Çekoslovak hudud muhafız: | muahedesinin akdi müzakerelerine| o Yeni Belediye Reisleri a sik yapmalarına imkân hasıvla- | larına ateş açmıştır. Müsademe yir - başlanacaktır. Fransa bu müzakere-| © Ankara, 4 (TAN muhabirinden) İçel mi dakika kadar sürmüştür. Netice-| lerde Yugoslavyaya büyük menfaat-| — Sıvas belediye reisliğine Ağilin. Böyle bir hüdisenin Akdeniz stil- İde muhafızlar çeteyi Macar toprak -İler KE ve bu süretle Alman- | Kayseri belediye reisiğne Hayrulla İline büyük yararlığı olacağı şiphe |larına çekilmeğe icbar (o etmişlerdir.| yanın arı İktsadi nüfuz altı-İhin seçlişi hakkındaki karar Vekil Btürmez. Ölen ve yaralanan yoktur. Da almasına mâni oacaktır. ler Heyetince tasdik edilmiştir. mın da ayni şekilde telâş ve heyecan içinde olduklarını görmüştür. Çün- kü bu eve bitişik diğer 15 evin de bodrum katları su ile dolmuştur. Bu evleri dolduran suyun nereden sıktığı ve nereden geldiği henüz an laşılamamıştır. Tetkikat yapılmak - tadır. Su basan evler şunlardır: Dereboyu sokağında Alinin 103, şeför Bahtiyarın 191, tramvaycı He sanın 199, Büyükkuyu sokağında bekçi Mehmedin 7, bakkal Yusufun de getirilmesini istemiştir. Amerikan . donanmasının kısmı küllisi Atlas Okyanusu ile Atlantik te ve Karaib denizinde yapılacak olan manevralara iştirak etmek üze re San Pedro ve San Diego üslerin- den hareket etmiştir. damak 5 Fransa Yugoslavya İle Ticaret Anlaşması rısı Pertevin 3, Safiyenin 33, San tuhinin 27. Büyükkuyu çıkmazında polis Mustafanın 15, yağcı Osmanın * 17, İbrahimin 13, berber Rüstemin 10, kestaneci İzzetin 9, fbenhimin 7. eskici Mustafanın 5, Fehminin 22. ve Nazminin 11 numaralı evleri. Bo. ME vaziyetten haberdar edilmiş. Suların tahliyesi için icap eden far- liyetin yapılması alâkadarlara em- redilmiştir. o E. MİM ük)
