2 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

p ee — Alrikeda başlıyan didişmenin ancak © memleket arasında bütün Afrika me A —— 2.1-1939 İBUGÜN| - Fransa İle — İtalyanin Afrikada Didişmeleri Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Fransa hükümetinin Afrikadaki — Fransız Somalisine siker gönderme- $i ve İtalyaya karşı bu hayalide va- Ziyet alması, iki memleket arasında bir safhasını teşkil ediyor. Çünkü İ-| — Halya hükümetinin Fransa ile yaptı. — Bi 1935 anlaşmasını feshetmesi, iki Selesini yeniden açmıştır. © Tunustaki İtalyanların U vaziyeti, Fransa taralından 1935 anlaşması mucibince Fransiz Soralisinden ve- rilen sahil arazisi ile sahilden biraz ötede bulunan, fakat stratejik kıy- meti haiz olan Dumeira adasının mu- kadderatı, bahis mevzuudur, Bu me- selelerle alâkadar olan diğer bir me- sele de İtalyanın Süveyş kanalı ida- resine İştirakidir. İtalyanm Tunusta İtalyanları hi- maye için ne istediği hentiz resmi bir surette tavazzuh etmiş değildir. İtalyan gazetelerinin bu yoldaki neş- riyatı, ayrı ayrı mahiyettedirler, Bu gazetelerden bir kısmı Tunusun İtal yaya verilmesi lâzım geldiğini mü- dafnaa yolunda neşriyat yaptığı gibi bir kasmı da, İtalyanlar namına muh tariyet istemektedir. Buna mukabil Fransa Hariciye Nazırı M. Bonnet Fransanın hiç bir karış toprak ver- miyeceğini izah etmiş ve bu yoldaki her teşebbüsün müsellâh bir mica- dele ile neticeleneceğini anlatmakta gecikmemiştir. İki tarafın Tunus yüzünden birhi- riyle harbe girişmek fikrinde olma- dıkları anlaşıldığına göre, Tunustaki İtalyanların vaziyeti meselesini hal- İetmek kalıyor. Fakat İtalyan nümayişleri Fransa- da son derece derin bir teessür ve asabiyet uyandırdığı için bu mesele- Bin de kolay kolay halledilemiyece- ği anlaşılmaktadır. Bilhassa İtalyan- lar M. Daladler'nin Korsika ve Tu- nusa yapacağı seyahatleri, hirer tah- rik mahiyetinde telâkki ettikleri için İranda Mücevherat Hırsızlığı —— Dört Milyonluk “Mücevherat Çalanlar Beyrutta Yakalandılar Beyrut 1 (TAN mukabirinden) — On gün evvel Tahranda bir hırsız şebekesi İranm en büyük mücevhe - rat mağazasını basarak mağaza me- murlarından iki kişiyi öldürmüşler, ve dört müyon lira değerinde mü - eevheratı bir otomobile yükleyerek meçhul bir semte gitmişlerdir. Eşine az rastlanan bu hâdise üze- rine faaliyete geçen İren polisi çete mensuplarından sekiz kişiyi tevkife muvaffak olmuşsa da şebekenin rei- sini ve mücevheratı ele geçiramemiş sadece bunlarin Lübnana kaçtıkları. nı tesbit ederek Beyrut zabıtasına tevkifleri için malümat vermiş Tah- ran emniyet müdürü de Beyruta gel miştir, İki gün yapılan © araştırmalardan sonra çete roisile beraber diğer iki arkadaşı Amerikaya gitmek (üzere kalanmışlardır. cak yarısı ele geçirilebilmiştir. maya Yeni Kütahya Valisi Izmitten Ayrılıyor İzmit, (Tan muhabirinden) — Kü tahya valiliğine tayin edilen Kocae- İH valisi ve Cümhuriyet Halk Parti- si başkanı Hâmit Oskay birkaç gü- ne kadar yeni vazifesine gitmek ü- zere İzmitten ayrılacaktır. Hâmit Oskay dört seneye yakın bir zama: vaziyetin kısa bir Eyer gösteren nümayiş lere sebep olacağı ve bu nümayişler, İtalyan nümayişlerine bir mukabele teşkil edeceği için İtalyanların bu zi- yareti tahrik mahiyetinde telâkki et- tikleri anlaşılıyor. M. Daladier'nin ziyarefi minase- betile vukubulacak o nümayişlere İ- talyanların da mukabele etmek niye. tinde olup olmadıklarını henüz: bil. ç miyoruz, Fakat bu Tunus meselesi- © nin iki taraf hislerini paralıyan bir şekil aldığı apaçıktır. Hattâ hu meselenin bu şekilde or- tava çıkması, Habeş hükümet merke- ?i ile Cihutiyi birbirine bağlıyan de» miryol meselesinin bir tesviye sure- tine bağlanmasına mâni olmakta ve Afrikanın Şarkmda da bir takım in- kişafların baş göstermesine sebebiyet vermektedir, Nitekim son günlerde Fransız So- malisi hududu üzerinde bir takım İtalvan küvvetlerinin göründüğü #a- Yi olmus, bir aralık bu şayialar tek- zin olunduğu halde Fransızların Şar- ki Afrikaya yardımcı kuvvetler gün- dermeğe lüzum görmeleri işin icinde İş olduğu zannını takviye etmişti. Bununla beraber Fransa ile İtalya arasında Sarki Afrikada wiikim bir hâdise vukum beklenmektedir. Çün- kül ba gibi hâdiseler, mahalli mahi- Yette kalmaz ve Fransa ile İtalya a; Tasında umum bir mahiyet alabilir. | İkt devletin böyle bir hâdiseye sebe: biyet vermiyecekleri ve Sarki Afri- kada birbirinin nüfuzuna darbeler İndirmek istemiyecekleri muhakkak savılabilir, Süveyş kanalı meselesine gelince; beller ile Fransanın İtalyatı da| kanal idaresine almak e > Yındıkları anlasılıyor. İngiltere ile Trans arasında, bu e Prp Yapılan fikir mübadeleleri neticesin- m bu karara varıldığı bildirilmekte. Bu kısa izahattan Fransa “iz 1 osnda Afrikaya ait bütüm se Fi tetkik ye müzakereye muhtaç > Muğu görülüyor. Bir aralık Mister Chamberinin'in mutavassıt rolünü ifa si sa köycülük davası Üzerinde ehem. miyetle durmuş, plânlı ve disiplin li bir çalışma ile mühim muvaffa- kiyetler elde . Meyvactlik, iketencilik işleri, köylüye pulluk tev zil, tohumların oslahı, 17 veren Cümhuriyet isimli tohumun dağıtıl. mssı, Aşağı Kirazcada elma fidarlı- ğı tesisi, bahçıvanlık ve eğitmenler kursları açılması, o Adapazarında yaptrılan orta okul binası, inşaatı tamamlanmak üzere olan İzmit Halk evi binası, vilâyet şose ve yolları- nın yeniden inşa ve tamiri, Sapan- cadaki İmar ve turizm faaliyeti, ve vilâyetin her sahasında bugün de- rin memnuniyetle müşahede edilen inkişaf Hâmit Oskayın plânlı çalış- ması ile tahakkuk etmiş işlerdir. İzmitte Tren Durunca Yolcu Soyuldu İzmit, (TAN) — Eskişehirden İs- tanbula giden posta treni, İzmit iş. tasyonunda durduğu Vakit, Ankara da Milli bankada çalışan Bayan Mü zeyysn, kompartımanın penceresin- den dışarı bakarken el çantası ça- İanmiştr. Hırsızların, trende Pişmaniye hel vası satan 13 yaşında Edip ile çin- gene 17 yaşında Ramazan oldukları meydana çıkarılmış, bunlar yakalan mış ve maden kömürleri içine sak- sahibinin adresine gönderilmiştir. Küçük hırsızlar, çantadaki 40 Tiradan 20 lirasını hemen sarfetmiş lerdir. Devlet Sürası Asıkara, 1 (TAN muhabirinden) — Dev let Şöram kanunu dünkü resmi gezete Je Deşredilmiş Ve meriyete girmiştir. — Yani kanunla Şüraya yeniden 9 Ara 12 başmu- avin ve 4 memur alınacaktır. mam m — —— rek bu meselelerin haline doğru bir çığır açması beklenmişti. Fakat ge- fikirde olmadıkları anlaşılmıştır. O halde iki taraf memleketinde, bu karsılıklı nümayişler yüztinden hasıl olan infialin yatışmasını bekle- mek lâzım geliyor. bir İngiliz vapuruna binerlerken ya- Dört milyonluk mücevheratın an - edilmemeisiru mik alimi atra lurmaktadır. Jadıkları çanta bilâhare bulunarak | masının tasdiki meselesi cereyan eden müzakerelerde nasyo- talep etmiştir. Propaganda ofisi İrudi Suriyenin katiyen istiklâlinden | vazgeçemiyeceğini bildirmiş ve genç Jiğe hitaben vatan müdafaasıa hazır olmalarmı söylemiştir. Başvekil Mardam Bey, bir nutuk söylemiş ve ezeümle demiştir ki: “— Suriye - Fransa muahedesinin tasdiki bahsinde Pariste yaptığım son müzakereler hakkında mufassal malümat vermeyi faydalı görmüyo- Madrit, 1 (A.A) — B. Negrin, radyo İle irat etmiş olduğu bir nu- tukta halihazırda İspanyada cereyan letmekte olan bütün muharebelerin bütün milletlerin istikbalini alâka - dar etmekte olduğunu ve memlejret lerin haşin kuvvetle mi, yoksa bey- nelmilel kanunlar ile mi idare ve dünyanın totaliter devletler tarafın dan mı kontrol veyahut da demok - rat milletler tarafından mı İdare o- lunacağının mevzuu ( bahsolduğunu söylemiştir. Dünyayı halâs etmek için henüz vakit vardır ve tam zamanıdır, fa- kat geç kalmamak icap eder, zira tehlike, elhanşumüldür. Bugün h ler ilân ekle Ik İspanyada evvelâ askeri isyan, #rkasından da Almanya ve İtalya - An tevessü plânları ortaya çıkmış- TAN SON HABERLER. Suriye Meclisi Hükümetten İstikldi İlân Edilmesini ve Harekete Geçilmesini İstedi Paris, 1 (A.A.) — Suriye parlâ-! rum, Zira Paris hükümeti bu munhe-| mushede metninin idamesine szim- mentosunda, Fransa - Suriye anlaş-| deyi yok farzetmektedir. Fransız po-| kâr bulunmaktadır. Fransız parlâ - etrafında | litikasının bu yeni veçhesi çok şayanı | mentosunun anlaşılır hiç bir sebep tenkittir. Fransada reisicümhur, me- nalist blok reisi Klustl, hükümetten | busan meclisi ve hükümet, Fransizla | termemesine teessüf eder. Mecl!s, Su Suriyenin istiklâlinin ilân edilmesini | rın Suriyeye gönderdikleri tahkikat | riye hükümetinin iktidarı ele almıya komisyonu raporu üzerinden müza-| şefi Fahrı Ba-| kereyi kabul etmemekte hemfikir bu | sinin kabul etmediği her türlü taah- lunuyorlar. Eğer Fransa pa mak istemiyorsa, Suriyeliler yatan- larının istiklâli için hayatlarını fe daya âmadedirler., Mebusan meclisi, bu müzakera! ne- ticesinde bir takım karar suretleri Jessirdir. Hükümeti bu karışıklıklara kabul etmiştir. Bu karar suretlerine göre, Suriye mebusan meclisi Fran- sa ile ittifak arzu etmekte, fakat ay- ni zamanda kendisinin tasdik ettiği Cümhuriyetçi Ispanya | Dünyaya Hitap Ediyor tır, Bu istilâ, bizim için büyük bir musibet olmuştur, fakat musibetin en büyüğü bitaraf ve dost mületle- rin göz yummaları olmuştur. Çekmiş olduğumuz Bütün iztirap lara rağmen, yalnız istiklâlimiz na- mına değil, ayn! zamanda beşeriye tin hürriyeti ve kültür, müsamaha ve demokrasi prensipleri * namına muzaffer çıkacağımza kanaatimiz vardır, Frankistlerin yeni tecavüzleri Burgos, 1 (A.A.) — Cubelle de ve Balaguer mıntakasında milisler he nüz istihkâmları müdafaa etmekte - dirler. malzeme deposu bulmuşlardır. Pob la Grandella civarında cümhuri çilerin müdafaası da akim kalmış ve kasaba Frankistlerin oline düşmüş- 'tür. Burada birçok esir alınmıştır. Yunan Böşvekilinin Yılbaşı Mesajı Atina 1 (A. A) — Bugün, mutat (fnerasimle ve halkın tezahüratı ara- sında Atina Katedralinde yeni sene için büyük biz âyin yapılmış ve bü törende, kral, veliaht krallık ailesi erkâm, Başvekil Metaksas, hükümet azası, kordiplomatik ve yüksek dev - Jet memurları hazır bulunmuştur. Kral, bilâhare, sarayda, Sinodun, Başvekilin, hükümet azasının, kor - diplomatiğin ve yüksek devlet me - murlarının tebriklerini kabul etmiş -/ tir. Memleketin her tarafından ve ya- bancı memleketlerdeki Elen koloni - lerinden, krala ve milli hükümet re- isine bağlılığı bildiren telgraflar gel mektedir. Başvekil Metaksas, yıl başı dola yısile Elen milletine hitaben bir me- Merhum Necati İçin > Dün İhtifal Yapıldı Ankara, 1 (Tan muhabirinden )— Eski Maarif vekili Necatinin ölümü-| nün yıl dönümü münasebetiyle bu - gün bir ihtifal tertip edilmiş ve bir çok mebüslar, kültür mensupları mer humun mezarını ziyaret etmişlerdir. Akşam da Gazi Terbiye Enstit sünde bir “Necati gecesi,, yapılmış - tır. Bu toplantıda Necatinin kültür dan tebarüz ettirilmiş, Cümhur reji - simiz İsmet İnönünün Necatinin ölü- nutuklar söylenmiştir. Terfi Eden Posta Memurları #âj neşretmif”ve hararetli temennile- rini bildirmiştir. Başvekil, orduya, memurlara, işçi- lere ve milli gençlik tşkilâtına da bi- rer mesaj yollamıştır. Danzigdeki Polonya Yahudileri j Çıkarılamıyacak Varşova 1 (A. A) — Danzigdeki Polonya fevkalâde komiseri, Danzig makamatına bir nota vererek Polon- ya tabiiyetindeki yahudilerin ihraci- na Polanyanın müsade edemiyedeğini ve her tard hâdisesine Polonyada bu- Yunan Danziglilerden birini tardet - ie İtalya İrek İngiltere, gerek Fransanm bu (mek süretile mukabele eyleyeceğini resmen bildirmiştir. Danzigde beyan olunduğuna göre, İ yahudilere karşı alının £ tedbirler İ münhasıran Dânzig tabiiyetindeki ya İhudileri alâkadar eder. Ankara, i (Tan muhabirinden) — Şükrü Behçet, Kozandan Yusuf, Ma- | dir, Bürhaniyeden Sami, Bergama - dan Cemal, Babaeskiden Kemal, An- | İngilterenin 1994 tarihli fneilis — Sovyet ir Hesret mushedesini feshetmek tasa an öle Aldürrahiman, ovdik | ada olduğunu, derhel yeni müzakerele, Te girlşileceğini yazmaktadır. Silifkeden Mevlüt bir derece terfi etmişlerdir. Yeni Posta Pulları Posta Telgraf Umum müdürlüğü te davülde hulünan umum posta pul- lari yerine geçmek üzere yeni bastıracaktır. Umum müdürlük pul Şef İsmet İnönünün portreleri de bu lunacaktır. e Geç Hatırlanan Akrabalıklar ! Yazan: B. FELEK Bundan, bilmiyorum ne kadar ev- vel yine bu sütunlarda bize mehsas bir hâdisenin müşahedesinden bah- setmiştim. Bu hâdise şuydu: Bir dostumuz, bir yakınimiz, can- ciğer görüştüğümüz bir arkidaşınız günün birinde sevki talihle veya ak Bının terile bir makama yükseliyor. Bu yükselişin ilk günlerinde yine es kisi gibi samimi bir şekilde cereyan >SP eden dostluk münasebetleri yavaş olmadan taahhütlerine sadakat göS - | yavaş işlerin icbarı ve makamın icar bı olarak gevşiyor, zayıflıyor. Niha- İyet ekseri o makam sahibi için âde ta can sikıcı bir mahiyet alıyor, Bus nu muhtelif vesile ve fırsarlarla müşa hede etmek ve şu kanaate varmak talihsizliğinde bulundum ki: Nasıl her makamın bir odası bir odacısı, a bir masası, bir koltuğu, bir yüzel ya zi takımı hülâsa bir takım “Mefrw şat ve merbutat,, 1 varsa o makamın tıpkı bu şekilde muayyen dostları, ahbapları ve etrafı da var, Bu makamı işgal eden #şinamız « bidayette bir müddet mefruşat kabi. linden olan bu makam dostlarının tazyikine — şüphesiz manevi tax yikine! — mukavemet ettiği hak de zamanla muhitin icabatına uyma ya ve eski dostlarının yerine makam dostlarmı almaya mecbur oluyor Hattâ eski dostları kendisini ziyare te geldikleri zaman hallerinde: — Acaba bir iş, bir lütuf, bir dım İstemeye mi geldi? z Diye düşündüklerini gösteren &s- teksiz ve bu ziyârtten gayri iwemnun j bir eda bile seziliyor. ; Bu bizde — belki baska yerlerde de — umumi bir tezahürdür. Bun dan kurtulabilen pek az kimse var« dır ki; onlar da parmakla gösterile bilir, Üst tarafı biraz zaman geçtik- ten sonra geldiği muhitle olan rab davet eder. Mebusan meclisi, kendi. hütlerden serbest bulunduğunu be - yan eder. Mebusan meclisi, ayni zamanda, memleketin bazı mıntakalarında ka- rışıklıklar olduğundan dolayı müte- bir nihayet vermiye davet eder, Me- busan meclisi bu meselede hükümet le ayni fikirde olduğunu müşahade eyler, Romanof Hazinesi Polonya 15 Milyon Altın Rublelik Eşyaya Tasarruf Etti Varşova 1 (A. A.) — Polonya hü - kümeti Romanoflara alt hazineye te- sahüp etmiştir. Bu hazine münhası - ran milli Polonya bankasına mevdu bulunan kıymetli taşlardan mürek -* i idi yan 4 keptir, Bunların arasında birinci Ni- kolanın tacı, Çarlçe Feodolrovanın el mas gerdanlığı, çarların taç giyer - ken kullandıkları kürre ile asa ve $- kinci Aleksandr tacı vardır. Bun- ların yalnız maddi leri ise ölçüsüzdür. Bu eşyalar 1921 Riga muahedesi ve 1923 anlaşması mucibince ve harp ten evvel Polonyadan Rusyaya gö - kıymeti on be$|de talarını keser ve yeni işin ve yerin yoluna yordamına uyup dostlukları. nı benimser. ii Onun içindir ki; ben yazdığımı yukarıda söylediğim o eski bendim- o menniye mecbur oluyo; tim, Simdi bunun bir de aksi vaz. Makam sahibiyken sizin yüzünüze türülmüş olan kıymetli sanat eser - lerine karşılık olarak tevdi olunmuş tur. Sovyet hükümeti, 15 sene mid getle bunları satın almak hakkım muhafaza eylemiştir. Bu mühlet dün kü 31 kümunuevvel 1938 de nihayet bulmuştur. bakmıyan, dostluğunuzu hatırlama. yan, hattâ mevcudiyetinizi bilme: mezlikten gelen zat günün birinde olduğu yerden o düşüyor, : Düşmez kalkmaz bir Allah! Her fâni için çıkmak kadar inmek te mum | kadder, N O zaman hani sizi t; raf mümessilleri tarafından imzalanacak. tarihimizdeki değeri talebe tarafın - |” Mfuhteli? sebeplerden dolayı tahakkuk ee mü günü mezarı başında #öylediği|den hazine alacaklarının 188933 tarihi. etli sözler tekrar okunmuş ve | ne kadar tahsili lâzım gelenleri için hac. blm ” #edilmiş olan gayrimenkul malların satıl. ması kararlaştırılmıştır. * Kudür, — İngiliz kıtaatırın Araplara karşı olan hareketi devam ediyor, ğer bir çok köylerde araştırmalar yapıl- mış ve geceleri sokağa çıkilmam O yazak edilmiştir. Araplardan birçok kişi tevkir Posta memurlarından Konyadan Ah | olunmuştur, dullah, Kocaeliden İhsan, Antalya -|* dan Muammer, Sivastan Salih Tev - | hakem karası mucibince Macaristana *4r- fik, rt #edilen ârüzlde bulundukları emada ai- e yeri ilşki | kalk a Macarlarla ae len Macar olurlar için umum! af ilân “- latyadan Ahmet, Uşaktan Abdülka- er tiği ühalâtın 1033 senesinden beri tayak. kut halinde olduğunu, Sovyetlerin İngi- tereye ithalâtı ise 29 milyon Braya çıkmış bulunduğunu ilâve etmektedir. Ankara 1 (Tan muhabirinden) —İ6 jtan gelen, mevendiyetinizi hatrrlamıe yan zat birdenbire değişiyor: ii — Vayyy! Kardeşim! Nasilsn ba- kalım! Yahu hiç görlinmüyorsun! Al | lah aşkına gel de bir akşam şöyle e hine boyuna görüşelim. Biraz dedi. kodu yapalım. Bilmezsin seni ne kadar özlediğimi... Ve falan filin... Diye size bir iltifat ediyor ki; şaşı, riyorsunuz. İşte o zaman insanım: — Tesekkür ederim ama bn kari deşliği, bu akrabalığı pek geç hatır ladınız! Diyeceği geliyor. Fakat bir gok diyeceğimiz gelen şeyler gibi o- Bu da terbiye ve düşene vurmamak zarureti yüzünden yntuyoruz ve w- muyoruz ki; zaman bütün hu çıkış ve İnişlerile bize dostlarımıza bağlı | kalmamız dersini versin * va m Hitler Orduya Teşekkür Etti Berlin 1 (A. A.) - Hitler, veni se ne münasebetile orduya hitsben aşa- Bıdaki emri yevmiyi neşretmiştir; “Asırlardanberi beslediğimiz e meller 1938 de tahakkuk etmiştir. Bü. yük Almanya kurulmuştur. Siz. ii işte kati bir âmil oldunuz. Sadakati. nizden dolayı teşekkür ederim. İstik- balde de milletin hakları her kime karşı olursa olsun müdafasya hazır z olduğunuzdan eminim. , v3 Arnavut Kraliçesinin ğ Ziyafeti & Tirana 1 (A. A.) — Kraliçe Jeral « KISA HABERLER Ankara, 1 (TAN muhabirinden) — İs- veçle akdedeceğimiz yeni ticaret anlaş - masi İçin bir müddetlenderi Ankarada ya pilmakta olan müzakereler bitmiştir. Ha- tırlanın yeni anlaşma bugünlerde fi iye Ankara, 1 (TAN muhabirinden) — “ Resmi bir tebliğe göre, Nasırada ve âi- Prag, — Relsleümhur Hacha, Viyana) Landra, — Sunday Dispateh gazetesi, Bu gszete, İngilterenin Rusyaya yap- kanının bu Tesml önvanma rağmen arty | CİN, GÜ hiçbir İngiliz menfastini temsil etmediği beyan edilmeletedir. . Yarda bulunacak resimlerin tesbitile Pelin (TAN) — Zelreleden harap meşguldür. Yeni pullarımızda w ZE İ ike gösteren akan Evkaf idaresince yıktırılmaktadır. Camle kubbe yerine çatı | diplomatik ve d çi ke ve devlet yüksek memur. Londra, — İngiliz — Çekeslovük ban- Mİ m iki yüz fakir çocuğa bir çay | | vermiş ve muhtelif hediyelerle elbi- © se dağıtmıştır. ze Gece, sarayda büyük bir kabul res he |3İ tertip olunmuş ve bu kabul rex - minde bütün nazırlar, mebuslar, kor. Paşa camiinin kubbeleri € ları hazır bulunmuştur. f vd