6 Ağustos 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
LR ENTE LR İİ No. ili Yazan: M. SIFIR » Olümlişkenceleri İçinde Geçen 64 Saat Pazar sabahı ortalık daha karanlık iken Çerkes R. kanlı kafilesi ile Kara bir belâ gibi» kahveye çök- müştü, İlyesı yalağında yakalıya- rak sürükleyip B u sırada yanımıza gelen mülâ- zim Sterling bize ömrümüzde unutamıyacağımız bir misalirper- verlik gösterdi. Mükemmel bir 50 Pa attıktan sonra bizi Krokerin meşhur karanlık ve havasız hüc- relerine soktu. Gece yarısı olmuştu. Dairede ses ve sada kesilmiş, el ve ayak çekilmişti. Soruşturma ve sıkış- tırma başladı. Bu esmalarda bize atılan dayaklar, yapılan işkence- leri biraz kapalı geçmeyi edebe ve maslahata daha ziyade muva- fık buluyorum. Bu saçma ve sapan soruşturma- lar ve insanlığa hiç te yakışmıyan sıkıştırmalar tam altmış dört saat devam etti ve nihayet baygın ve bitkin bir halde sedyelere uzatı!- dık ve tekrar karanlık hücrelere atıldık. Fakat yine rahat bırak- madılar, Bu defa da zehirli dişleri ile maneviyetimizi kemirmiye ça- lıştılar. İdam edileceğimizi de söylediler. Belki bu kahbefiği de yapacaklardı. Fakat... Yapamadılar. Tevkifimizi ha- ber alan volis müdürü vekili Veh bi Beyle Kolordu kumandanı Sa- Yâhattin Adil Paşanın şiddetli mü- dahaleleri, kızgın düşmanlarımı- zın ateşini pek çabuk söndürdü, irdi ve kuzu gibi mülü Bizi silâh ve evrak nbul polisine teslim et- Bu âdise- götürmüştü don Üsküdara inen kömü talihsiz İlyasın ne feci bir akıbe- te uğradığı ve nasıl insafsızca! öl“ dürüldüğü haberini getirmişlerdi. Çerkes R. İlyası hatır ve haya- le gelmedik işkencelerle kivran- dırdıktan sonra kazdırdığı bir çu- kura diri diri gömmek suretiyle şehit etmişti. dealist Ilyas yapılan işken- celere tahammül etmişti. Olüm tehditlerine gülüvermişti. Baskın teşebbüsü ve müteşebbis- leri hakkında bir kelime bile söy- lememişti. Bu Vaziyette ağlamak ve yal varmak şöyle dursun düşmanları ile alay etmekten bile çekinme- mişti. Kalbindeki sirri ile beraber ölmüş ve gömülmüştü. Bu yazım ile ben bu sırrı onun temiz kalbin den çikardım ve okuyucularımın önüne serdim. Sayın okuyucula- rımdan şt ada bu zavallı İlyasa ve yurdun şehitlerine rahmet ve ka- İllere lânet okumalarını dilerim. Milletin kara günlerinde İstan- ,mek ve tarziye vermek meoburi- buldaki düşmanlarla yaptığımız © yetinde kaldılar. gizli savaşların şimdiye kadar hep Fakat Serezli Ahmet bir torba tatlı geçen ve muvaffakiyetle ni- hüyetlenen kısımlarından bâhset- tim. Şüphe yok ki giriştiğimiz mü cadelelerin taliin birer ters 0 sine kurban olanları, müuvefiakı- yetsizliğe' uğrıyanları da vardı. Muvaffakıyetin verdiği zevk ve meşe İle sıçrayıp bağırdığımız ve heyecanlar içinde çirpinıp çarpın- diğinz sevinçli günlerimiz çok ol- du. Fakat müuvaflakyetsizliğin ver- diği hüzün ve elemle saklanıp Kâ- papdrâk, halecanlar içinde yanıp tutuşarak kaygılı ve acı günler de yaşadık. Hatıralarıma bu, ae! gün- lerden “birini, “yazmakla” nihâyet vereceğim. kırık kemik halinde 'di. Bana da vücudümün uzunluğunca yarı felç gelmiş, yarı vücudüm külçe kesil- misti. «7 Tabi bizi kurtaran e Salâhat- tr ASİT Peer re e ENA Beyin şahsi nüfuz ve KE değildi. Ulu Önderimiz Atatür- kün yaratlığı yeni varlığın düş- veti idi. İşte Serezli Ahmetle ben irki- lâpçı Türkiyenin düşman elinden, ölümden kurtardığı ilk bahtiyar #ertleriyiz. Var olsun ulu milletimiz, sağ olsun Ulu Atamiz.. —oON— İYEDE : İRİ tedbiri elden bırak- mümak ve hattâ çok kur- naz davranmakla beraber nihayet | BELİ si beyi Peer arkadaşlarımdan i Ahmet ile beraber Beyo; handa te suş ürünle yayı se | SZSUZİUkfan verdik, Bizi tutan binbaşı “Baver,, âciz Şikâyetler şahıslarımıza fazla derecede ehem miyet ved. Bizi yn ayi eteme- | Yapılıyor billere bindirdi. Sağımıza ve 80- lumuza oturttuğu neferlerle kol- Beyoğlunun bazı yerlerinde 483 sa- larımızı tutturdu. Açık olan oto- İattanberi terkos suyu bulunama- mobillerin arka körükleri üzerine |maktadır. Bu semte daha birkaç gün ee en de su verilemiyeceği söyleniyor, Dün larımız bunların apışları arasna Ja 4997» VOZİYeÜ anlamak Üzere, su- sıkıştıritı, Kaçacak değil, iipır. |/5r idaresinden tahkik "etmek iste - diyacak ve hatiâ nefes alacak ha. | dik. Fakat, sular idaresinde, telefon- limiz bile kalmamıştı. Buna rağ. |Jan karfımıza çıkan zat, dalrelerin zpen karşımıza birer de eli taban. |s4at on altıda tatil olması dolayısiyle calı çavuş koydu. “Önümüzde bir |<*vaP verecek kimse bulunmadığını fatih azamet ve gururu ile kurul. | söyledi. duğu otomobil ve arkamızda sün- Diğer yandan, Kadıköy ve hava- gölü askerlerle dolu diğer üç oto- lisine daha fazla su vermek için be- mobil ile bit zafer alayı teşkil et. ;|lediye yeni tedbirlere başvurmuştur. 4. Bizi Galatasarayından Şişliye | Pu arada Kuzguncukta bir terfi met- ve oradan Kroker oteline kadar |£<Zi Yapılmıya başlanmıştır. Bu götürüp getiri. Aklınca bizl teş. | merkez 7 ilâ 10 bin metre mikâbı hir ve halkı tedbiş etmek marife. |SUYU terfi edebilecektir. Ayrca Göz tini yaptı, Bizl tutmak suretiyle tepe ve Erenköy ve havalisi için de kazandığını zannettiği şerefli mu. | Yüksek su tazyiki temin olunacaktır. vatfakıyeti herkese göstermiye ça-| Bunun için ana borular takviye hıştı, fakat herkesi kendine gül | edilmektedir. Bu ameliye bir aya ka- dürdü. dar bitirilecektir. &nzerine ancak karnaval eğ- lenceleri gecelerinde tesadüf edilebilen bu gülünç kafile nihayet Kroker otel ünde durdu. Cad- denin iki tarafı süngülü müfreze- lerle kesildi. Bizi otomobillerden indirdiler, Binanın alt katında bu uman hapisana memuru başçavuş Golf “huzuruna diktiler. Ü- FESTİVAL TAKVİMİ | 6 AĞUSTOS CUMARTESİ | Gündür: saat 18 de Fatihte İt. | faiye handosu. Gece: Beykozda | Abrahampaşa korusunda (Kır | Balosu). Dans musabakası ve muhtelif eğlenceler. eki manlara boyun eğdiren ulu ku. | MÜTEFERRİK ; el İçin Bir Milyon Lira Yeni Hudut Harcıyacağız Anlaşması açılacak büyük sergide Türk Geçen ay başında Trabzonda top- İl pavyonunun Türkiyeyi ve Türk lanan İran — Türkiye hudut komis- milletini hakkile temsil eder, yonu toplantılarını bitirmiş ve İran (li ve takip edilen gayeleri temi- heyeti memleketine dönmüştür. Ya- | İ ne hizmet eder bir şekilde tân- pılan toplantılar tam bir anlaşma ile İİİ zimi için hükümet evvelce ya- neticelenmiştir. pılmasına lüzum lüğü 500 Bu anlaşmaya göre, iki memleket (İl bin liranın yetmiyeceğini anla- 4rasındaki hudut meseleleri, her'altı |İ| mış, bu fedakârlığı arttırma syda bir yapılacak toplantılarla mü- |lİ| za karar vermiştir. Yapılan ha- zukeve'edilebek ve gelen, gidenlerle, || göre Türk pavyonla- hırsızlık, ve eşkıyalık İşleri görüşü- ır milyon lira kadar bir lecektir; paraya ihtiyaç hasıl olacaktır. Bu toplantılarda Iran transit yolu (ji Sergi münasebetile Nevyarka meselesi de görüşülmüştür. Trabzon || gülmek iötiyenlere Maliye Ve- limanının inşasından sonra, Iran dış lll kâleti 750 lira döviz verecektir. ticareti bü'yol üzerinden yapdacak- | Bu hususta beynelmilel Vagon- tar, i İİ) . Kok kumpanyasile hir an. Trabzon il Köstence atasında | taşma yapılmıştır. Ru kumpan- Türk bandıyalı gemiler muntazam İli ya Amerikaya gidecek Türk zi. | postalar yapacaktır. | yaretçi miktarında Amerikan Teraziler Ucuzladı seyyahı celbetmeyi o vaadetmiş- Ölçüler ve âyar'kanunu İle, piya (iğ) gir. İ sada mevcut ve bu kanunun hüküm» Sergiye gönderilecek eşyamın lerin& uymiyan teraziler kaldırılmış- İİ bir Türk vapurile gönderilmesi tır. Bu süretle birdenbire yükselen İl ve yolculardan bir kısmının da talebi karşılamak için birkaç fabri- | bu vapurla gitmeleri muhte- ka birden faaliyete geçmişti. Fakat | meldir. son seneler içerisinde terazi flatleri çok düşmüştür. Geçen sene 10 lira- dan 14 liraya kadar satılan teraziler DEFTERDARLIKTA : bu sene 4.5, 5 liraya satılmaktadır. Kemerler b lriye Işlemeciler de Yeni Vergiden Şikâyetçi ri sürülmektedir. Terazi fabrikatör- Yeni muamele vergisinin hüküm- İleri bu işin tetkiki i letine müracaat edeceklerdir. Kooperatif Kuruyorlar Berberler, kendilerine lâzım olan yi temin etmek için bir ko leri işlemecileri de müşkül vaziyete sokmuştur. Bunlarda makinelerini evvelce ayaklariyle işletirlerken son zamanlarda elektrikle çalıştırmağa başlamışlardır. Bundan dolayı işle- asif kurmağa karar vermişler ve mnamesini hazırlıyarsk ekilde de muamele vergisi İste- tetkik olunmak üzere Iktisat Vekâ'e- İleğacilerie! iddialarına göre, bun tine göndermişlerdir. Nizamnameye göre, kooperatifin beher bisse gşhedi beş Jiralik. olacak Mira Mez Teni YE orak ların makinelerinin kuvveti bir bey- girden' çok aşağıdadır. Ve bu usulü tatbik etmekle fazla istihsal yapmış ve'az amele kullanmış da değildir. Ter. Sadece bu suretle daha rahat ça- ışmaktadırlar, Maliye Vekâleti »varidat umum müdürü İsmail Hakkı pazartesi gü- nünden itibaren alâkadar sanayicile- ri dinliyecek ve tetkiklerine başlıya- caktır. Er li İl lira s8 eli çü Jada Kooperatif berberlere lâzım ölen! müstahzeratı kurulacak bir lâboratu- | var ile temin edecektir. Ayries, senede iki defa berberler sergisi kurulacaktır, Bir de terziha- ne açılarak berberlere lâzım olacak havlu, peşkir gibi şeyler yapılacak- tır. Aziz Paşa Gitti Mısır ordusu umumi müfettişi A» ziz Paşa dün akşamki ekspresle Bü- dapeşteye hareket etmiştir, Misafirimiz hareketinden evvel kendisini gören gazetecilere memle- ketimizde gördüğü hüsnükabulden dolayı ziyadesile mütehassis olduğu- nü söylemiş ve dönüşte Devlet Mer- kezimiz Ankarayı ziyaret etmek fır- satını kaçırmıyacağını ilâve etmiş tr. lunmakta olan Maliye" Vekili Fuat Ağralı dün şehrimize gelmiş ve ak- şam treniyle Ankaraya dönmüştür. Inhisarlar idaresi sofra tuzla tında bir kuruşluk tenzilât yapmış- br. İnhisar depolarından 15 Ağus- tostan itibaren perakende alınacak sofrü tuzları 11 kuruşa satılacaktır. # Izmir belediye reisi Doktor Beh. çet Uzun bu sabahki ekspresle An- ksradan şehrimize gelmesi beklen- mektedir. Behçet Uz yarın Trak va- purile Bandırmaya oradan da İzmire gidecektir. # Sihhiye Vekili Doktor Hulösi Subaylara Yer Gösterilecek Başvekâlet: tarafından alâkadar makamlara yapılan bir tebliğde, res- mi üniforma taşıyan ordu mensupla- rına, her türlü merasimde hususi bir yer gösterilmesi esasının kabul edil. | Alataş Ankaradan şehrimize gelmiş- diği bildirilmiştir. tir. Bugün tekrar Ankaraya döne- * Birkaç gündenberi Yalovada bu- İcektir. RA ES AN DE ALE AR ERİN Ankara çivarının ri Yüksek Zirmat modern ziraat makineleri ile kâmiler biçilmiş ve harman edilmiştir. Talebe şimdi yine bu olvarda Ergazi köyünün ekinlerini harman etmektedir. ler. Zirant Vekâleti, Ankara alvarındaki köylere den hür sene üçünü nümüne köyü haline sokar taktır. Resimlerde talebenin harman yerindeki alışmaları Görülürer, MAARİFTE : Harf Inkılâbı 70 uncu Yılı Kutlulanıyor 9 ağustos salı günü, yeni Tütk harf İllerinin kabul edilişinin onuncu yıl dönümüdür. Bu münasebetle mem- İlleketin her tarafında büyük mera'» sim yapılacaktır. Üniversite könferans salonunda da, salı akşamı sant 20 de bir top - İuntı yapılacaktır. Hazırlanan programa göre, prole- sör. Şemsettin Günaltay toplantıyı açacaktır. Bundan sonra, hiç mekte be gitmemiş altı yaşında bir çocuk | yeni Türk harfleriyle yazılmış bir hi tabeyi okuyacaktır; Bunu, evvelce okuma yazma bil- miyen bir ihtiyarın, sonradan öğren diği Türk harfleriyle bir hitabe oku- ması takip edecektir. Bundan sonra, yüksek tahsil genç- liği namına bir talebe Afatürke şük- ran ifade eden bir hileye söyliyecek- tir. Konferans salonundaki merasim- den sonra, bir fener aleyı tertip edi- lecek ve Sarayburnu parkına gidile- cektir. Buradaki Atatürk heykeline bir çelenk konacaktır. Harf inkılâbının onuncu yıldönü- mü 9 ağusots salı günü saat 17 de E- minönü Halkevi merkez salonunda kütlulanacaktır. Törene İstiklâl marşıyle başlana- cak, bundan sonra muharrir (İsken- der Fahrettin Sertelli) tarafından bir konferans verilecektir. Konfe - ransı Halkevi orkestrasının bir kon- seri takip edecektir. Temel Atıldı Vilâyetimiz içinde yeniden: 30.köy mektebi yaptırılacaktır. “Bunlardan Silivri kazasında “yapılacak “olan ve Sayalar köyündeki mekteplerin Beyceğiz, Sinekli, Bekirli, Korfalı temelatma merasimi gtvâlki gün ya muavinlerinden Rauf İle mssri müdürü Tevfik hazır bulunmuştur. e Festival Eğlenceleri Festival münasebetiyle dün akşam Taksim belediye bahçesinde Şehir Ti yatrosu artistleri tarafındân Sözün Kısası piyes! temsil edilmiştir. Bu akşam Beykozda Abrahampaşa koruluğunda müsabakalı ve muhte lif eğlenceli bir kır balosu verile - cektir. Festival münasebetiyle şehrimize gelecek olan Slavya takımının, Avru pa maçlarındaki tam kadrosu ile gelmesi itenmiştir. Yarın Taksim stadında Kara Ali- nin Amerikah profesyonel güreş şampiyonlarından Jak Şeri ile yapa- cağı maça çok ehemmiyet verilmek- tedir, Bulgar pehlivanlarından meşhur Danglof bu maçı seyretmek Üzerebu gün İstanbula gelecektir. Yarın Tak- sim stadında. Kara All - Jak Şeri ve Mülâyim - Babpeklli-Molla Meh- met - Manisali Hatil ile çarpışacak- tır. Gelecek hafta bu güreşlerin galip- leri karşılaşacaktır. Map Ankaradan Telefon ve Telgrafla Muamele Vergisi Etrafında Tetkikat Yaptırılıyor Ankara, 5 (Tan muhabirinden) — Muamele vergisinde yapılan tadilât üzerine küçük sanat erbabının maki- nelerini sökmeleri yekfiyetini yerin” de tetkik etmek üzere varidat umum müdürü İsmail Hakkı, yarın İstam büla hareket edecek, orada bu işler üzerinde bizzat meşgul olup müsbet neticeye vardıktan sonra şehrimiz€ dönecektir. Hayat Ucuzluğu Ankara, 5 (Tan muhabirinden) — İli Belediye hayat ucuzluğunu temi& için mücadelelerine devam etmek- tedir. Yüzde on garson hissesinin kaldırılması tasavvuruna bilhassa |, birinci sınıf otellerin sahipleri iti- yazda bulunmuşlardır. Belediye bu # tirazı tetkik etmektedir, Sebze yetişen mıntakalardan An karaya mal ketiren kabzımallar ço$ İl defa az mal getirmek üzere fiyatı yüksekliğini muhafaza etmek politiği kasını güttüklerinden belediye bu © a saslı mesele ile de meşgul olmay hg başlamıştır. t Ekmekleri hamur olan fırınlari# da mücadeleye geçilmiş ve tenbi" hatı dinlemiyen üç fırın kapatılmış Ur. Eğlence yerlerinden barlar, te Âİ rielerin ucuzlaması üzerine kab? İnş çay ve bira satmamaya başlamışlar” dır. Belediye bu nokta üzerine şim* dilik durmamakta ve bu ticarethan* İh, sahiplerinin az zamanda mezköfli,, maddeleri satmaya kendiliklerindeğ İR ş mecbur olacaklarına kani buluİ » maktadır. Bundan başka belediyf İM, kadın ve erkek berberlerinin tırnf İle tarifelerinde yaptığı tenzilât ken Diz dilerine bildirmiş ve dükkân du larına levhalar halinde halka ifYİN etmiş bulunmaktadır. Tarife bu 4; 7 sinden ren tatbik olacak k Maarif Müsteşarı Geliyor! |» Ankara, 5 (Tan muhabirinden) dn Maarif müsteşarı Rıdvan Nafiz PİN, tanbula hareket etmiştir. Kendisini ğe talim © derbiye dairesi | reisi İh “İka san vekâlet edecektir. Kars saylaİN ve Üniversite profesörlerimizden F# İni at Köprülü Zürihteki beynelmilel t“İtü tih ve Brükteldeki müsteşrikler kof gresine hükümetimiz namına işti Jetmek üzere eylil ayı içinde Avrup? r İya gidecektir. İ Bağdat elçimiz Tahir Lütfi Tokaf , ii, Beyruta nakledilmiş birinei kööPü'e Saip İlkin Bağdadda maslahat, : olarak bırakılmıştır. Tayinler Ankara, 5 (Tan muhabirinden) İstanbul kadastro hâkimliğine Mef sin hukuk hâkimi Kemal Kovacı, P yarbakır ceza hâkimliğine Ko müddetumumisi Sahri Yoldaş, Kos ya müddelumumi muavinliğine B hisni hâkimi Ahmet Efeoğlu, A müddelumumi muavinliğine Eski hir sorgu hâkimi Mehmet Ali Okb Eskişehir sorgu hâklınliğine K monü sorgu hâkimi Hikmet Nur lu tâyin edilmişlerdir. Vekiller Ankarada Ankara, 5 (Tan muhabirinden) Hariciye, Nafia, İnhisar Vekilleri sabah geldiler, istasyonda Vi ler ileri gelenleri dostları tarafı karşılandı! ) N in 6 Ağustos 1938 GUMARTESİ, Hizir: 99 Rumi: 13541 Tmrmuzz 1209 919 "sal Binet ay Arabi: 1357 Cemaziyelâtır: 8 Güneş 6,01 — Öğle İkindi: 16.14 — Akşam: Yatsı: 21.10 — İmsâk; Gün: 81 YURTTA HAVA VAZİYE" Yeşilköy metevroloji istasyonundan vi man malümata göre, hava yurdun ve Akdeniz kıyılarında çok bututlü yağışlı, Kocael, doğu ve orta An bulutlu ve'mevei! yağışı, diğer böl de ekseriyetle oçık geçiş, rüzgürler, ve Akdeniz kıyılarında garbi, diğer lerde şamil istzametten orta esmiştir. Dün İstanbulda hava le bulutlu ve hafif yağışlı geçmiş, #imali çarkiden saniyede 4—8 metre Ja esmiştir. Sant 14 te hava tazyik! milimetre idi. Suhunet en yüksek gü 61.8, mölgede 207, ve en düşük 209 *
