17 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

P Vali ve Arkada Ankara, 16 (Tan muhabirinden)— Bugün Istanbul vali ve belediye rel- si Muhittin Ustündağın ve arkadaş- larının muhakemelerine temyiz man kemesi dördüncü ceza dairesi salo- nunda devam edildi, Istanbulda işleri olduğundan bah- sederek dün hâkimler heyetinden İ- zin istiyen vali Ustündağla arkadaş- larından bazıları bugün müdafaala - rını yapmak üzere yine mahkemede hazır bulundular. Maznunlardan yalnız Kocaeli valisi | ve sabık Istanbul belediye reis muavi ni Hâmit Oskay ve belediye daimi encümen azasından Mehmet Ali gel- #emişlerdi. Saat 10,15 te celse açıldı. Reis Mec di Beydeş, başmüddelumumi başmu- avini Arif Çankaya'ya dönerek: — Buyurunuz, dedi. İddianame ni Arif Cankaya, ayağa kalkarak id - dianamesini okumağa başladı. Iddia- | hameyi aynen bildiriyorum: “— Hüdise: İstanbul belediyesin- ce Asri Merazlık ittihazı için eski be- lediye 'müfettişlerinden, Vali ve bes lediye relsi Muhittin Ustündağın es« ki arkadaşlarından Giritli Likoğlu Eşreften istimlâk edilen yerlerin İs- timlâk işinde, mumaileyhin menfa- atine ve belediyenin zararına olarak, suçluların kanuni ve idari şekilden başka suretlerle müsmele yapmak ve vazifei memurelerini suiistimal etmesinden ibarettir, Muamelenin başlangıç ve metice- leri; — Belediye umumi meclisinin 15 - 5 - 932 tarihli kararile Maçka- daki Şeyhler mezarlığına ölü gömül- mesi menedilerek belediyenin Be - yoğlu ve civarı halkının bu hususta ki ihtiyacı için Mecidiyeköyü ve Le- vent çiftliği civarında maliyeye 0- i£ müselles şeklinde 200 küsür dö - nüm. mesghada bir yerin alınması kararlaştırılmıştır. Bu karar üzerine belediyece bu arazide tetkikler yap- tırılmış ve mezarlık ittihazına elve- rişli olduğuna rapor istihsal olundu- — ğu gihi haritası da aldırılmış ve be- lediyeye temliki Için maliye nezdin- de yapılan teşebbüs üzerine-maliye- ce bu araziye takdir ettirilen 85 li- ra üzerinden verilmek üzere yüksek Vekiller Heyetinden karar alınmış ve keyfiyet belediyeye bildirilmiş - tir. Iş bu vaziyette iken Anastas im- zasile belediyeye verilen 29 - 1 - 934 tarihli istida ile belediyenin, hazi- neden satın almak istediği arazinin şagilleri olduğundan verilemiyeceği çihetle, buna mukabil kendisine ait bu civarda bulunan arazinin daha ehven fiyatla belediyeye satılması teklit edilmiştir. Bu işstidanın veril- diği gün Levent çiftliği civarındaki arazinin belediyeye teslim edilip &- dilmiyeceği Milli Emlâk Müdürlü « ğünden bir tezkere ile sorulmuş ve alınan cevapta 260 küsür dönümden ibaret olan bu araziden 30 dönüm miktarının bazı eşhasın işgali altın- da bulunmasından dolayı tamamen teslim edilemiyeceği ve fakat 200 dö müm miktarının teslim olunabilece - fi bildirilmesi üzerine belediye re- isince hemen Likoğlu Eşrefin arazi- sinin alınması kabul edilerek pazar- ıkla kıymetinin takerrür ettirilme- si istimlâk komisyonundan istenmiş, bu komisyon tarafından da beher dö nümün 73 liradan alınması suretile yapılan pazarlık daimi encümence tasdik edilerek satın alınmış ve 33 bin küsür liradan ibaret olan parası da tediye kılınmıştır. Kanunsuzluklar Bu hususta mülkiye müfettişlerin. ce icra kılınan tahkikat neticesini mübeyyin fezlekede yapılan bu işte vukua getirilen kanunsuzlukları tes- bit eden vakıalsra suçluların buna karşı sebkat eden müdafaalarının menfi noktaları ve müstenedatı birer birer kayıt ve işaret edilmiş oldu - Bundan bunların tafsilen tekrarı ie kıymetli vakitlerinizi zayi etmiye - rek yalnız telhisen arz ile iktifa ede- ceğim. Suçlu sanılanların ve bilhassa va- 4 ve belediye reisi Muhittin Üstün - dağın duruşmadaki müdafaaları bu husustaki istimlâkin belediye idare- lerinee yapılacak mütayede ve müna kasa ve ihalelerin sureti icrası hak- kındaki 1 - 6 - 926 tarihli talimat - namenin 3 üncü maddesi ile ahiren Büyük Millet Meclisince ittihaz bu- yurulan 26 - 12 - 926 tarihli karar- lara istinaden bu işin pazarlıkla ya- pıldığında teksif etmelerine rağmen, bü srsanın istimlâkinin ne suretle cereyan ettiği hakkında Dahiliye Ve- kâleti celilesinden vâki suale ve son radan mülkiye müğettişlerine verdi ği cevap ve müdafâanamede 329 *a- imlik kanunu muvakkatine rihli ten've kendisile muavininin cevapla rı arasında müban husulünden sonra dahi'hem istimlâk ve'hem pa- zarlık kanunların meze ile muamele yapıldığını tazamimtin eden karışık bir ifade ile mübaneyetlerin telifine İ çalışılmıştır. Evvelemirde bu Bapta- İ ki kanımi mevzuların tetkik ve tah- lili icap etmektedir: Hükümet ve belediyece yapılacak istimlâk usulünü gösteren 24 - 11 - 295 tarihli istimlâk kararnamesile iki sefer, 300 tarihli kararnameler hü - kümleri tatbik edilirken, sırf Istan - bul ve taşru belediyelerince tatbik 6- dilmek üzere neşredilen 329 tarihli istimlâk kanununun 17 nel maddesi ile ismi geçen iki kararname mefsuh addedilerek 329 tarihli istimlâk kı nunu belediyelere | hasredilmiştir. Bu kanunun ikinci we müteakip mad delerinde istimlâk olunacak mahal - ler için iptida menafti umumiye ka-| rarı alındıktan sonra bu mahallerin mutasarrıfın ve tasarruf vesikası ve muhallinde evsaf ve miktarı tetkik ve haritası tanzim ve resmen teşkil olunacak takdiri kiymet komisyonu na, kıymeti takdir ettirildiklen son - ra muamelâtı müteskibesinin İkmal olunacağı emrolunmaktadır. Belediye idarelerince yapılacak müzayede, münakasa ihale hakkın - da olup 1 « 6 - 926 tarihinde mute - ber olan talimatnamenin 3 üncü mad desinde pazarlık veya emanet tari - kile yapılması csiz olan işler göste- rilerek (A) fıkrasında yalnız bir şah sın yedi tasarrufunda bulunan esya ve emlâk ve (B) fıkrasında 200 tira- dan aşağı kıymetteki mübayaat gös- terildikten sonra, bu fıkralafa mü - zeyyel fıkranın üç bendiride şehadet nârpelerinde 4000 liraya kadar müba yaat, imalât, ameliyat, encümeni &- manet kararile pazarlık veya emanet tarikile icra kılınabilir. Şehremanetlerine senevi 2000 Wi- radan fazla varidatı belediyelere merbut mütedavil sermaye ile idare olunana fabrikalara ve müessesat ve teşebbüsatı iktisadiyeye muktezi 0 - up pazarlıkla alınmasında veya yap tırılmasında menfaat görülen son encümeni emanetin veya belediye meclisinin esbabı mucibeli kararile caiz olduğu kabul edilmektedir. 6 - 12 - 926'tarih ve 287 numaralı Büyük Meclisin kararında da mena fi umumiyeye müteallik olüp ka - nun hususunda mezkür arazi ve em lâkin İstimlâk tarikine gitmeksizin terazil tarafayn ile ve müzayedelere iştirak suretile de mübuy'aasının ca- iz olduğu gösterilmiştir. 22-9 - 341 tarihli tebliğatı umu- miyede 22 - 4 - Sâl tarihli müzayede ve münakasa ve ihale kanunu hükü- met namına vuku bulacak müzaye - de, münakasa, İhale hakkında olup ahkâmı münderecesi belediyeleri da- irei şümulüne almış olmasına naza - ran bu kanunun belediyelerce mabi- hüttatbik olmadığı bildirilmiştir. İstimlâk Sırasında İmdi: Hükümet ve belediyece tatbik e- dilmekte olan 298 ve 300 tarihli ka - ramamelerde belediye istisna edile- rek önlar için ayrıca 329 tarihli ka. nün neşir ve meriyet mevkiine va - zedilmiş ve bü istimlâk işi yapılır - ken meriyette bulunmuştur. Beledi - ye idarelerine alt müzayede ve mü- nakasa ve ihale hakkındaki talimat Bamenin üçüncü maddesinin (A) fık rasında yalnız bir şahsın yedi tasar- - ulaç dir ki tevfikan: hareket, edildiği bildirildik- | Buna ihmal denemez. Çünkü ihmalin unsu- runu teşkil eden vazifeyi de yapmak ta ih- mal ve terahi veya âmirin kanuna göre verdiği bir emri makbul bir sebep olmak- sızın yapmamak keyfiyetleri burada yoktur. rufunda bulunan eşya ve emlükin ve (B) fıkrasında 200 liradan aşağı kıy metteki mübayaatın pazarlık veya emanet tarikile yapılması tecviz e - dildiği gibi #yn! maddenin ahiren müzeyyel fıkrasının - ilk bendinde şehremanetlerinde 300 liraya kadar mübayaat, imalât, ameliyat encümeni emanet kararile pazarlık veya ema » net tarikile' icra kılmabileceği ve ir kinci bendinde.de şehremanetlerine senevi güne 200.000 liradan fazla va ridatlı belediyelere merbut müteda- wil sermayeile idare olunan fabri - kâlara ve müssesat ve teşebbüsatı İk- tısadiyeye muktezi olup pazarlıkla Alınmasında Ve yaptırılmasında meh faat görülen mevad. encümeni emâ- netin veya belediye meclisinin esba- bı mucibel! kararile eaiz olduğu gös- terilmektedir. İşbu talimatnamenin üçüncü mad desinin (A) fıkrasında eşya ve em- lâkin kaç liraya kadar ve kirler ta- rafından ve (B) fıkrasındaki 200 lira ya kadar olan mübayaatın kezalik kimler tarafından pazarlıkla yapıla- cağı mesküt olmasına rağmen, bu fık ralara tezyil olunan fıkrada 30,000 liraya kadar mübayaat ve imalât ve ameliyatın encümeni emanet kararı ile yapılabileceği tasrih olunmasına göre, yükardaki bir fıkrada ancak 200 liradan aşağı kıymette pazarlığı cevaz veren kanun vâzu fikrai mü- zeyyelede encümeni emanete 3000 Ji- raya kadar salâhiyet verebildiği bal Gö TAT Tikrasında bir şahsin yedi tasarrufunda bulunan eşya ve em - lâk hakkında bir kiymet tahdit et- miyerek mutlak birakmasile bu mut lakıyetinden hâdisemizde olduğu gi- bi küsur Jiralık bir arsanin pa yaasına az olduğu nu istidlâle müsait olmadığı netice- si kendiliğinden anlaşılmaktadır. 28.12.926 tarihli ve 287 numaralı büyük meclisin kararına” gelince: Bunda menafii umuma müteallik ©- lup kanunu mahsüsunda meğkür &- raği ve emlâkin istimlâk tarikine git terazıi tarafeyn İle ve mü- zayedelere iştirâk suretile de müba yaasının caiz olduğu gösterilmekle olmasına ve kanun vazli bu karar tarihinde biri hükümetçe ve diğeri ondan ayrılmış belediyelerce ma -| bihüttatbik Iki istimlâk kanunu ve bir de belediyelere ait müzayede ta- limatnamesi mevcut olduğunu bildi ği halde kanunu mahşusunda mez- kür “Arazi,, tabiri ile bir kanunu kas tetmiş ki, o da hükümetçe tasdik e- dilen kanun olmak lâzimgeleceği, nitekim 341 tarihli müzayede ve mü nakasa kanununda olduğu gibi onda da belediyeleri şehirler dairesine al- maması ile ve hiç olmazsa “Kanunu mahsuslarında,, tabirini kullanarak her iki istimlâk kanununun maksut olduğuna zımnen olsun bir işaret e- dilmemesile müstebeldir. Pazarlık Bahsi Bu böyle olmakla beraber, pazar- lik #yoluyla alınmamın caiz olduğu bir an için farzedilse dahi, gerek be- lediyeler müzayede ve ihale talimat namesinin 3 üncü maddesinin A fık rası ve gerek büyük meclisin 26.12. 926 tarihli kararı bu pazarlığın kim ler tarafından ne şekilde yapılaca - ğında sakit bulunmasına nazaran, arsanın hakiki değeri ile alınması ve belediyenin zarardan korunması- ni teminen ol vakit hükmü mer'i bu- lunan 329 tarihi kanuna tevfikan evvelemirde menafti umumiye ka - rarı alınmak ve satılması tekl!f edi- len arsanın mutasarnf ve tasarruf vesikası ve arsanın mahallinde ev « safı tetkik ve haritası tanzim ve res- men teşkil olunacak takdiri kıymet komisyonuna kıymet takdir ettirile Fek arsanın Eşref tarafından İştira bedelile teklif ettiği bedelin takdiri #4 şları Beraet Ettil Müddeiumumi Dediki: Bilâkis vazifeye taallik eden bir iş yapıl- mıştır. İcrai bir fil vardır. Fakat, kanunun emrettiği merasim ve eşkâlin dışında yapıl dığı için vazifeyi suiistimal cürmü tekev- vün ve teşekkül etmşitir. Jkaymetle mukayese ve arada fahiş bir fark olup olmadığı tesbit edildik ten sonra değer fiyat Üzerinde tera- zi tarafeyn hususunda, zaten cebri istimlâk yoluna gidilmiye lüzum kal maz ve şayet teklif değer fiyattan fahiş görüldüğü takdirde dahi ka- nunun cebri kısmının tatbik zarure- ti mazur olurdu. N Devlet ve belediyeye nit arazi ve emlâke takdir olunacak bedel ka - bul edilmediği takdirde bunlar hak- kında da cebri istimlâk usulünün tat bik edileceği 295 tarihli kararname » nin 20 inci maddesi iktizasından bu lunması hasebile evvelce hazineden alınmasına teşebbüs edilen müselles araziye maliyece 80-85 lira bedel tak diri döğrüden doğruya oranı hakiki değerini ifade eden bir takdiri kıy- met mahiyetini haiz olmayıp an - cak bir satış ve'arz fiyatı olduğun - dan ve belediyenin pazarlık komis « yonunün mazbatas: da kiymet takdi mütedair bulunduğundan Eşrefin be lediy# ile tesahüp eylediği bedele taraftan Eşrefin arsasına maliye takdiri kiymet komisyonun - ea da beher dönümüne 30 lira kıy - met takdir edilmiş ve o bedelle de Jiştira ve teferrü eylediği meydan- da bulunmuştur. Beşiktaş, maliye takdiri kıy- met komisyonunun 30 lira kıy- met takdir ettiğine dair olan ra- porundan tecahül etseler dahi senet ve muamelesi tetkik edil- se iştira bedeli görülecek ve bu bedel ile teklif ve mutabakat bedeli arasındaki pek fahiş fark bittabi görülecektir. Bu rapor ile tasarruf senedi- ni görmüş te iğmazı aynetmiş liyet noktasından bir fark yok- tur, Pazarlıkta İhtikâr Suçlular: — Mülkün değer pahası verilmedikçe kimsenin elinden malı fin ucuz slması hakiki değer fiyatı- nın verilmemesini ve değer fiyattan bir bedelle cebri istimlâk yo- luna gidilmesi caiz olmadı sunda bir müdafâa du ileri sörül - la verdiği bedel hakiki bir fiyat ola- rak tebellür etmiş bir kıymet olma- dığı yukarıdanberi verilen izahatla tesbit edildiği gibi bir mülkün değer pahası verilmedikçe Gabilin elinden alınmıyacağı bakkındaki kanun hü- kümleri ötedenberi sahibinin tasar - ruf ve intifa edegelmekte olduğu bir mülk olması lâzımgelip, yoksa bir malın ve mutasarrıf değil ancak ti- cari mahiyette olarak bugün sağ e- lile 30 liraya maliyeden alarak sol elile de 73 liraya belediyeye veren Eşrefin bedeli İstiraşının vasati iti - barile ihtikâr denecek bir surette ticaret etmesini ihdas edecek bir pa etmediğini bildirdi. Elhâsıl: — Kısmı âzamı sakit ha- rine sit değil, pazarlık yapıldığına! mikyas âddedilemiyeceği gibi diğer Beşiktaş Eşrefin hini teklifinde tasarruf olmaları ile hiç görüp tetkik et- memiş olmaları arasında mesü- alınamiıyacağı hakkındaki kanun bü| İkümletine istinat edildiği ve Eşre -| mekte ise.de belediyenin pazarlık- | zarlığa hiçbir zaman zikri geçen ka- nunların ruh ve mânaları müsaade nedan âzasına âit olup milli emlâke intikal eden ve oraca da tastiye su- nümü 28 liradan, 28 dönümü 12 mart 934 ve beher dönümü yine 30 liradan olmak üzere 26 dönümü de bir sene sonra 9 mart 935 tarihle- rinde satılmış ve Eşref tarafından (427 dönümü beheri 73 liradan olmak üzere Ji mart 934 tarihinde ve 26 dönümü de bir sene sonra ve yine ayni fiyatle 14 mart 935 tarihinde belediyeye devir ve ferağ edilmiş- tir. Vazifeyi Suiistimal Suçu teşkil eden noktalarla sübut delilleri şöyle hölâsa edilebilir: 1 — Menafii umumiye kararının alınmaması 2 — Arsa Eşrefe ait olduğu halde Anastas tarafından verilen istidada kendisinin malı olduğundan bahisle teklif vukuundan sonra Eşrefin mev zuubahsedilmesi ve sebebinin “İzâh olunmaması 3 — Gerek Anastas tarafından vu İkubulan teklif ve gerekse bilâhara şrefe aidiyeti anlaşılması üzerine atılacsk malın tasarruf vesikası tet X&ik ve pazarlıkla da olsa belediye « nin zararından korunması için yu- karıda izah edilen şekillerde değe- rinin üzerinde tetkikat yaptırılma - Taası, 4 — Belediye ve menafii umumi- ye nümina hareket eden Vali Mu- hiddin Üstündağ ve arkadaşlarının ihkârlürina rağmen, o mezarlık i- çin aldıkları arazi civa - rında “ © mevcüdiyetine mezar - lıklar müdürlüğünün 15 ve 23 A - Bustos 933 tarihli, yani Eşrefin ma- liyeden iştira ve tasarruf tarihinden daha evvelki tarihli müzekkeresile bu müzekkere üzerine bü arazinin mezarlık ittihazına elverişli olduğu- na dair hıfzıssıhha mütehassısı tara- fından yazılan 16 Teşrinisani 933 ta rihli raporla ve Eşrefin böyle ucuz bir fiyatla teferrüğ teşebbüsünde bu lunduğuna da cereyan eden pazarlık muameleleri ve cereyanı tahkikatile muttali oldukları halde,, belediye menfaatini sıyaneten bu araziyi em- lâki milliyeden doğrudan doğruya istimlâk etmek ellerinde *ken bu ci- het yapılmamış olması, 5 — Hini teklifte satışa arzedilen 453 dönüm arazinin henüz Eşref ta- fından kısmen teferruğ bile edilme pılan bu pazarlıkta ne kadar istical ” İedildiğinin hesap işleri müdürlüğün den r set makamına yazılan 29 Ma yıs 1934 tarihli müzekkere ve bunun üzerine yapılan muamele ile vazıhan anlaşılmakta bulunması, men olsun henüz temellük edilmi. yen bir arsaya Eşrefin malik ad ile değer pshası verilmedikçe kimsenin malı elinden alınamıyacağı hakkın- daki kanun hükümlerinden istifade edeceğinin müdafaa edilmesi, Tecziyeleri İsteniyor 8 — Yukarıda bahsi mahsusunda izah edildiği veçhile bu mübayaanin için caiz farzedildiği tâkdirde dahi şekillerde yapılacağı ölan karar ve talimatnamede hat olmadığına ve yalnız bir tarafın retile Eşrefe satılan ve arazinin 325 dönümü belediyeye satış teklifi tari- hi bulunan 29 Kânunusani 1934 ta- rihinden hemen 27 gün evvel yani, 2 Kânunusani 934 tarihinde beher dönümü takdiri kıymet nümü yine 30 liradan şubat 934 ve beher dönümü 57 liradan, 21 dönü- mü kezalik 934 şubat ve beher dö- raporuna müştenit olarak 30 liradan ve 58 dö miş olduğu halde Eşref hesabina ya; velev kıs- pazarlık yoluyla yapılabilmesi bir an pazarlığın kimler tarafından ve ne pazarlığa dair sara- Baş, diş, nezle, grip, romatizma, Nevralji, kırıklık ve İl ağrılarınızı derhal keser. İcabmda günde üç kaşe alınabil İdeğil, her iki tarafın zarar ve faati ancak, alınacak arsanın ve teferruğ kıymeti ile rayicci resmen teşkil olunacak takdiri met komisyonunun takdir ve arazi sahibinin.de teklif ©Y çeği “kıymet ve bedeller afi muktazi fiyatın mukayese ve feyn ile olsa dahi bu ciheti tem 3 decek olan 320 tarihli istimlâk “8 nunun tatbikatına hiçbir mânt lunmadığı halde tatbik edilmf İve sebebinin de bu kanunun istimlâklere mahsus ve (mü sır imiş gibi gösterilerek müdaf?ii dilmesi gibi haller, arzettiğim “€ le müfettiş fezlekesinde serde” diğer delil ve emmarelerle sU İnn kanunsuz o hareketleri © bei sübütta görülmüş ve tahassilğ den delillere karşı ileri sürdü müdafaa noktaları da kanun W İzifeleri icaplarına uymamak Hb le kendiliğinden merdut bulu; ve red sebepleri de yukarıda b nasebe birer birer gösterilmişti” te sübutümu arzettiğim şu £51 v8 reketlerin cürmi vasıf ve mahif hi de tahlil etmek isterim: Buna ihmal denmez. Çüfü ihmalin unsurunu teşkil © vazifeyi de yapmak ta il n terahi veya âmirin kanuna verdiği bir emri makbul bir bep olmaksızın yapmamak # i burada yoktur, Bil vazifeye taallük eden bir iş pılmıştır. İcrai birfül v Fakat, kanunun emrettiği Fâsim ve eşkâlin dışında dığı için vazifeyi suiistimal mü tekevvün ve te miştir. İşlenen suç herbirinin tıkları muamelenin yekdiğ inzimamı ile tekevvim ve! kemmül ederek neticelenmi$! masına gö”e cümlesi de hem dirler. - Hareketlerine . tev eden Ceza Kanununun 240 cı maddesinin ilk fıkrasına bikan cezalandırılması tale Tunur. (Arkası 10 vw (Hikâyeden Mabaat) Paramın Suçü! (Başı 6 A Biraz sonra, iki genç Rus dımı ile orta yaşlı adamın tıkları masaya iki orta yaşli geldi. Kılıkları pek düzgün © di. Pahalı cins rakı ve nefis halı mezeler getirttiler. Konu larım duymuyordum, Önümdeki birayı içmiştim, ikinci duble ısmarlamayı düşü ken, üç mesa ilerde oturan, tal kıyafetli, traşı uzamış beğ | kadaş, beşer, onar Jiralıklar rarak, “Şakön pursuva” hesap rüp kalktılar. | İkinci dubleyi ısmarlamadı” tiğim tek dublenin parasını rek ben de kalktım. alabahik caddede, uçsu” caksız bir yalnızlık ef içinde yürüyordum. Ben, gazinoya cebimdeki beş liranın hesabını kitabın “4 parak girmiştim. Hattâ bu tef Mralık. bana, biraz emniyet riyordu. | Şimdi, fakirliğimden utan”. başlamıştım. * Haksızsın, dostum, çok Bi nl “Her gün, le “bir gü“ değildir. Bundan başka, eğ” kazanıyorsan.... Kafanın cezasıdır, çek! bütü MM EE