9 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ALİ MATIR No, 113 Yazan : MÜTEFERRİK : PantikyanlaBeraberBir! Elektrik Muziplik Hazırlıyoruz am o sıralarda bir sabah E- sat Beye gittim: Çok keyifli ve sevinçli idi. Yüzü gülüyordu! — Gel bakalım, Mim Sıfır, dedi. Verilecek çok sevinçli müjdelerim ve pek ehemmiyetli vazifeler var. Karşısına geçtim. Çerkes Ethe- min kuvvetlerimiz karşısında tutu mpamıyarak kaçtığını, Yunanlılara sığınmak mecbüriyetinde kaldığı - nı, yurdun bü yağmacı ve salgmci- lardan kurtulduğunu söyledi. Cld- den sevindim. Esat Bey gözlerini gözlerime dikti: — Mesele çok mühimdir, deği, Bu vaziyetten sarayın istiladeye kalkışması ve ortalığı karıştırması #hilmali çoktur. Şu dakikedan iti- baren saraydan ve sarayın teşebbüs ve hareketlerinden malümat almı ya çalışmalıyız. Diğer işleri Yu - #uf Beye bırakarak bununla sen meşgul olmalısın, Anladın mi, el - masım? Sarayı gözönünde bulun- durmak ve bir fesat çıkarmasına mâni olmak lâzımdır. — Çalışırız, efendim. : — 'Tabit çalışacağız. Fakat'naâ - sil ve kimlerle bu işi başaratilece- Biz? Şimdi beraberce görüşüp ka- rarlaştıralım. z — Saraydan malâmat alabilecek elemanlarımız, biliyorsunuz ki, sayılı ve azdır. Fehime Sultan, Ul viye Hanım ve Hafız Ömer.. Veri- Jocok direktifle Zekâi Beyi biraz dan yola çıkarır ve bugün öğle - den sonra elemanlarımızı hareke- te geçiririz. — Güzel, derhal Zekâi Beyi gön derelim. Fakat Damat Feridi unu- tuyoruz. — Ona da İhsan Beyi ve Pantik yan Efendiyi göndeririz. Her Iki- sina de amir ve arzularınızı simdi bildiririm. E sat Beyle görüşürken oda- ya Müştak Efendi girdi. (M. A) Beyin (acele ve mühimdir) İşaretli bir zarfını getirdi. Esat Bey açtı ve okudu. Ciddi ve mem nun bir tavırla; — Aferin (M. A.) ya. Umumi va ziyeti çok iyi kavradı ve hizmetini benimsedi. Dedi ve raporu bana verdi. Oku dum. (M. A.) raporunda, Çerkes Ethemle kardeşletinin milli kuv - vetlerimizin karşısından çekilmek te olduğu ve Tevfik ile Reşidin Yu nanlılarla birleşmek üzere temas ve müzakerede bulundukları bak- kında cepheden İngilizlere biribi- rinin ardı sıra gelen malümatı bil dirdikten sonra şunu ilâve ediyor- dı “Yunanlıların bu fırsattan isti- fade ile taarruza geçmeleri ihtima W bulunduğu hakkında İngilizler arasında kuvvetli bir rivayet do - Pantikyan Efendiyi Galatadaki ya zihanesinde buldum, Onun da yü- zü gülüyordu. Biribirimize bildik lerimizi söyledikten sonra Esat Be yin arzularını anlattım. Yardımı. nı İstedim. Pantikyan Eferdi tek- Mimi derhal kabul etti: — Zaten, dedi. Ben de kuman- danın emri ile şimdi Damat Feride gidecektim. Fırkacılar bugün Bal- ta limanındaki yalıda gizli bir top lantı yapacaklarmış. Mühim bazı geyler görü iş. Biraz ev- vel kendisine telefon ettim. Yapi- Iacak toplantıda bulunmak üzere emir aldığımı söyledim. Kaçta ve nerede toplanacaklarını sordum. “Bir saat sonra Balta Jimanında,, dedi ve kimseye bir şey söyleme» mekliğimi de rica etti — İyi ya, sen de kimseye söyle me. Neler görüşüleceği hakkında bir bilgin var mi7 — Hayır, fakat bunu tahmin İçin keramete ihtiyaç yok. Hiç şüphe - siz Mustafa Kemal Paşanın mu - Yaffakıyeti için diz çöküp dua ede- cekler değil ya... Yeni vaziyet şüp besiz, tatlı ümitler uyandırdı, Bun dan istifade çarelerini elbette arı- yacaklardır. P antikyan Efendiye sordum? — Peki, Pantikyan Efen di. hatırıma bir şey geldi. Şunlara bir muziplik edemez miyiz acaba? — Ne gibi? — Meselâ toplantılarını bozmak, işlerini karıştırmak gibi... — İngilizleri vasıta ederek mi? — Yok canım, pek güzel biliyor sun ki, Sait Mollanın Hürriyet ve İtilâfçılarla arası çok açık, Damat Feritle de araları şekerrenk... Bu sebeple toplanacaklar içinde her- halde Molla yoktur. Bu toplantıyı biraz şişirerek gizlice Mollaya bil direlim, Balta limanına gitmesini teşvik edelim. Bu sayede hem işi karıştırırız, hem de Balta limanın da sara iyi bir komedi seyrettiri- riz. Fena mi sanki bu?.. — Sahi, iyi aklına geldi. şunlara bir oyun oyniyalım. Derhal telefonu açtı. Moltayı bul du. Çerkes Ethemin Yunanlılata ilühak etmek üzere olduğunu müj deledikten sonra: Bilirim, dedi. Senin kulağın deliktir. Fakat bundan haberin ver mi, bakayım: Seninkiler bugün Balta limanında toplanıyorlar. Dur — Kabine listesi mi hazırlıyacak larmış? Amma yaptın ha!.. Nere- den işittin bunları? “Tevfik Paşa istifa ediyor demek... — Ya, Mademki çağırmadılar, Ben olsam şimdi Ali Kemal ile Kürt Mustafayı yanıma alır ve ina duma oraya giderdim. P antikyan gülerek telefonu kapattı. Ve: — Bu da oldu, dedi. Akşama uğ ra da olup bitenleri sana anlata - yım. İstavropulos hanından beraber- ce çıktık. O Balta imamına gitmek üzere otomobile girdi. Ben de pa- saport dairesine gittim. Esat Bey den aldığım direktifleri teferrüa- tile Zekâi Beye anlattım. Ve ken- disine bir mektup vererek yola çı- kardım. Hafız Ömer ve Ali İhsan Beylere de yazdığım mektupları Derviş Efendi ile gönderdim. (Devamı var) MAARİFTE Şahadetnameler Üç Tipe Ayrıldı Ortaokul ve liseleri bitirenlere ve- rilecek diplomalar için yeni kolaylık lar gösterilmesi O kararlaştırılmıştır. Diplomalar düz kâğıt, karton; ve ma- roken olmak üzere üç kısım olacak» tır. Düz kâğıt olanlar yalnız pul pa- rası mukabilinde verilecek, karton ve maroken biribirlerinden fiyatça farklı olarak ve para ile verilecektir. Yeni Mozayik Bulundu Sultanahmette yapılan hafriyat sı- rasında Toron sokağına müntehi yo- lun altında yeni bir mözayik izi bu- Tunmuştur. Hafriyat bu noktada de rinleştirilmektedir. Sultanahmet ca- İmli civarındaki toprak ve molozlar da kaldırılmaktadır. Bunların altın- dan Bizans duvarları meydana çıka rılacaktır. Bu mozayik sahası ileride bir müze haline getirilecektir. # Olgunluk imtihanları pazartesi günü bitecektir. ilde —— pi Eski İlâhiler Toplanıyor Konservatuvar, eski ilâhileri, tek- ke şiir ve ilâhilerini, Mevlevi âyin- lerini toplamaya karar vermişti. Bu nun İçni kurulan komisyonlardan bi- risi önümüzdeki sah günü Konyaya gidecek, diğeri şehrimizde çalışacak» tir. Bu eserler plâğa çekilecektir. Ücretler Heri Ay Alınacak Ankarada olduğu gibi. şehrimizde de elektrik sarfiyatı paralarının halk | tan aydan aya alınması için tetkik- ler yapılmaktadır. Bu tetkikler müs- bet netice verirse, bu usulün tatbikı- na Eylülde başlanabilecektir. Bu tak dirde faturalar ayin üçüncü hafta- sında abonelere tebliğ edilecek ve ber ayın ikinci ve üçüncü günü tah-|| silât yapılacaktır. Gümrüklerde Islahat İstanbul gümrüklerinde fki sene- denberi yapılmakta olan ıslahatın bü tün gümrüklere teşmil edilmesi ka- rarlaştırılmıştır. Gümrüklerde yapı- lan yenilikler neticesinde iş sahiple- ri ile memurların temasları en ko- Tay bir şekle sokulmuştur. Diğer güm rüklerden bazı müdürlerle şefler şeb rimize gelerek tetkiklerde bulunmak- tadırlar. Bu arada şimdiye kadar İz- mirden iki, Ankaradan da üç şef ge lerek buradaki vaziyeti görmüşler- dir. Dün de gümrük işleri müdür mu avini Emin Kerçin gelmiştir. Frengi Mücadelesi Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâ- leti, 1937 de yapılan frengi mücade- esinin neticelerini tesbit etmiştir. Geçen sene içinde 176.193 vatandaş frengi muayenesi geçirmiştir. Bun- lardan 5426 sı kadın 3907 si erkek ol. tesbit edilmiştir. Altı mıntakanın frengili mikdarı 34674 tür. Geçen se- ne 7083 frengili tedavi edilmiştir. Ge ri kalan 18387 kadın ile 11319 erkek olmak üzere 25706 frengilinin tedavi sine bu sene başlanacaktır. Tren Tarifeleri Devlet Demiryolları 9 uncu işlet Tadilâta nazaran Temmuzun İl in. 'den itibaren Yeşilköyden evvelce 7. 25 de kalkan tren 7,13 te kalkacak ve İİstanbula 7,50 de gelerek yolcuları 8 de işbaşına yetiştirecektir. İstanbuldan 14 te kalkan tren 14.15 | te kalkacak ve Küçükçekmeceden 15,05 te kalkan tren de 15,10 da kal karak 15.57 de İstanbula gelecektir. Amerikaya Gidecek Filo Amerika Birleşik Devletlerinin 150 inci yıldönümü münasbetile Yapıla- cak tezahürata, bir Türk gemisi de davet edilmiştir. Beynelmilel Nev- york sergisi de ayni tarihe tesadüf et mektedir. Bu merasime bir harp gemimiz ile bir de tayyare filomuzu da iştirak edebilmesi için tetkikler yapılmakta dır. Bu hususta Başvekâlet tarafın- dan bugünlerde bir karar verileceği bildirilmektedir. İ Şimendifer Kongresi Balkanlar arası demiryolları kon- gresi önümüzdeki Salı günü şehrimiz de, 9 uncu işletme müdürlüğünde top lanacaktır, Kongrenin bu dördüncü! toplantısında yolcu tarifeleri işi gö- za edilmek üzere müşterek bir hare- ket cetveli hazırlanacaktır. »k Meskük altınların, uçlarına hal:| ka takılmış veya kulp lehimlemek su retile zinet olarak kullanılmasında dahi zinet altını sayılamıyacakları ve bu itibarla memleketten çıkarılması memnu bulunduğu yolundaki Mali- liye Vekâleti kararı gümrük ve mu- hafaza teşkilâtlarına tebliğ olupmuş- tur. 4 Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ali gelmesi beklenmektedir. tır, mak üzere 9333 kişi frengili olarak | POLİSTE : amaaa. , tren hatlarında tadilât ve Kuruçeşme Depoları Ne Olacak? Kuruçeşme halkının; Kömür tozu- nün whhate muzır olduğu İdeimsile | Asliye mahkemesine müracantından sonra mahkeme tarafından, o Kuru- geşmedeki depoların kaldırılması yo luhda verilen karar, Temyizce de tasdik edilmiş ve tabilgatı yapılmış- tır. Ancak, depo sahiylerile, Kuruçeş medeki depolara henüz teblizat ya- pılraamiştır. Şehirstlik mütehassıs Proit'ün Nas 3ırladığı tmar “projesinde İse, mi eri Yenikapı olarak | lepoların da İlmanın Yanında kurulmasi hem estetik, hem de #könemik bakımdan" bir zaruret olarak ileri aörülmüştü.. Fakat bu proje çıktığı sırada, asri depeların saki yerierinde, yani Kuruçeşmede Kurulması da İktisat Vekhletince ka» varlaştirilmiş bulunuyordu ve preje- ler daha evvel İngiltereye ismarlan- mıştı.. Bunun üzerine, mütehassıs | Karşılamak için, Feribot iske! daha küşük mikyaata mW kurulması karaelaştırıt. | mişti, Elde mevcut olan şehrin nâzım plânında vaziyet bu suretle tesbit e- dilmiştir. | Deniz Bankın yapacağı Ilman tesi. ce tetkik edilmektedir. İlk fırsatta in #asta da başlanması esap itibarlle ka rarlaştırılmıştır. Bu yekle göre, mah- keme kararile, Deniz Bankın bugün- kü çalışmaları tezat halindedir. Balkon Çöktü Bir Genç Kız Yaralandı Küçükpazarda Yavuz Sinan ma- ballesinde Yoğurtçu Nuri e müş, ön YeNi yaşınd | e DOKUZ yaşında Neriman, sekiz yaşında Şa- dan 8okağa düşmüşlerdir. İçlerinden Fatma yaralanmış, kasıkları çıkmış- tır. Kartalda Otomobil Kazası Dün Kartalda şoför Süleymanın Trak rüşülecek ve dört devlet arasında im; © kayığı idaresindeki dokuz numara bil Nesim oğlu İsaka çarpm: cağını kırmıştır. kaldırılmış. şoför yakalanmıştır. Beşiktaşta, C? otomo- sol ba- İsak hast ihannutüa mahalle sinde Serencebey yokuşunda Şalr Na fi sokağında yirmi seki zaumaralı ev de oturan yetmiş beş yaşında Mus- tafa Kart evinin merdiveninden düş- müş, yaralanmıştır. tahaneye | BELEDİYEDE : | Plâjlarda Alınan Para Fazla Görüldü Belediye, plâjlarda muhtelif nam- lar altında halktan ne mikdar para alındığını tesbit edebilmek için, bu- gün ve yarın mürakipler yasıtasile yerinde tetkikler yaptırimaya karar vermiştir. Alınacak peticeye göre, Belediye, plâjları sınıflara ve her sınıf plâjı da ayrıca mevkilere ayıracaktır. Bu su- retle muhtelif yerlerdeki plâjların, muhtelif mevkilerinde halktan alını cak azami fiyatı gösteren bir tarife yapılacak ve bu tarifeler halkın ko İaylıkla görebileceği yerlere astırıla- caktır. Çalgılı, tçkili ve çalgısız içkili yer- lerde halktan alınan kahve, çay, W- | | monata, lokum . gazoz paralarının da makul bir hadde indirilmesi için bir formül tesbit edilmektedir. Hangi Surlar Yıkılacak? İstanbul surları hakkinda Mimar Prostun verdiiğ rapor, imar plânile birlikte tatbik edilecektir. Haliçteki surlardan seyrüsefere za rar veren ve karakteristik mahiyet || srzetmiyenler yıkılacaktır. Diğer de- İnizkıyılarında bulunanlar mütehas- | |5:5 bir heyet tarafından tetkik edile- | |cek ve bunlar arasından Arkeolojik || ehemmiyeti haiz olanlar birakılacak- tır. Şehir içindeki surlardan ise, yal- nız, tarihi kıymeti olanlar, Fatih ta- rafından yapılanlar ve bazı kuleler muhafaza edilecektir. Süt Fabrikasının Yeri Devlet Ziraat Kurumu, süt takim fabrikalarnı süratle tesis edecektir. Fabrikaların projesi mütehassıs ecne bilere yaptırılacaktır. İnşaatın da ya- bancı firmalara verilmesi muhtemel- dir. Açılacak iki fabrikanin nereler- köy ve diğeri Beyoğlu yakasında'ol> mak üzere iki münasip yer göstere- cektir, Üsküdar yakasnda işliyen tram vay ücretlerinin yeniden ueuzlatıla- cağı haberleri doğru değildir. İdare- nin büdeesi şimdilik daha ziyade u- cuzluğa müsait görülmemektedir. Belgrad, Atina ve Bükreşte iktı- sadi tetkikler yapan Belediye İktısat Müdürü Asım Süreyya bir r&por hâa- zirlamaktadır. X Piyano, buz dolabı vesaire gibi ağır eşyanın uzak mesafelere iki kişi tarafından götürülmesi sıhhi bakim- dan zararlı görülerek yasak edilmiş- tir. -- Dün Trak vapuru Salıpazarı âçık- Rana Tarhanın bu sabah Şehrimize|, nda Salih kaptanın idaresindeki yirmi tonluk Namık Kemal kayığına 4 Gümrük lâboratuvarında, ge- | çarpmış, kayık batmış, iki kişide çen haziran ayı içerisinde 1268 evra- | kaybolmuştur. kı ilgilendiren 3021 tahlil yapılmış-| Salih kaptanın idaresindeki kum Dil iskelesinden 4 Birkaç haftadan beri mezünen | kum yüklemiş, limana gelmiş, Beşik |ile sayfalardan Satılmış denizde kay-| miş, #üzgür şimal! istikametten saniyede memleketinde bulunan İngiltere se-|taş sahiline doğru yoluna devam et- | bolmuşlardır. Cesetleri de aranmış|n4 9 metre hızla etmiştir. Saat 14 de yat m Izmitin firi Persi Loren'in bu sabahki eks-| miştir. presle şehrimize gelmesi beklenmek| Bu esnada Tophane rıhtımından (liman idaresi kazanın mesulleri hak”) günente 63,gülgede 29,1 ve en düşük Li kalkan ve Sahpazarı açıklarında de-|kında tahkikat yapmaktadır. sa edilmiştir. “ dg G tedir. Kazadan kurtarı —— —— Vapuru Bir Kayığı ml lanlar götürülüyorlar mirlemek üzere yol alan Trak vapu- ru kum yüklü kayığa çarpmış, kayık üç dakika içinde batmıştır. Kayıkta bulunan beş kişi denize dökülmüş, bunlardan üç derhal kurtarılmıştır. Denize düşenlerden Salih kaptanın kardeşinin on yaşındaki oğlu Cemal bulunamamıştır. Hem zabıta, hem de Ankaradan Telefon ve Telgrafla Türkofis Memurları Arasında Tayinler Ankara, $ (TAN muhabirinden) — Türkofis memurları arasında yeni hit nakil ve tayin kararnamesi hazırlan mıştır. Bililiriyorum: İstanbul Türkofis müdürlüğüne İz mir Türkofis müdürü Cemal Ziya, İs” tanbul Türkofis müdürü Suphi Ziy# Özbekkan Londra konseyyeliğine, Londra konseyiyesi Mahmut Ulue£ Marsin Türkofis müdürlüğüne. Mer- sin Türkofis müdürü merkeze nakl& dilmiş, İstanbul Türkofis müşavirle" rinden Fuat İnet, Roma konseyyeli- ğine Roma konseyyesi Hali! Mitat Karagülle merkeze nakledilmiş, Bom bay ataşesi Turhan Baray İskenderi- yeye, Tokyo konseyyeliği ilza eğik miş, konseyyemiz Reşad merkeze nak ledilmiştir. Belgrat ve Selânik Fuarlarına İştirak Edeceğiz * Ankara, 8 (TAN muhabirinden) — Önümüzdeki Eylâl ayı içinde açıl cak olan Belgrad Selânik beynelmi- lel panayirlarına memleketimizin de | iştiraki resmen tekarrür etmiştir, £ cap eden hazırlıklar başlamıştır. Ayrıca hu seneki İzmir fuvarma İ- talyanların da iştirak edeceği ve bun dan böyle açılacak heynelmilel İzmir |fuvarına iştirak etmek üzere Alman İyadan bir heyetin gelerek İzmiri zi Yaret edeceği haber verilmektedir. Ispanya İle Ticaret Anlaşması İmzalandı İspanya Cümhuriyeti ile ticaret ve tediye anlaşmaları dün imzalanmış tır. Bu anlaşma esaslarına göre Türk ihracat bedelinin yüzde 20 si serbest döviz olarak ödenecektir. Buna mu- kabil İspanya genel ithalât rejimi ka rarnamesinden istifade edilerek İs panyayu vâki olacak her türlü itha- lâtımız serbest olacaktır. Anlaşma 15 Temmuz 1938 tarihinden muteber 0- MAMİ ir yenin a ŞİM Bir Muafiyet o“ Ankara, $ (TAN muhabirinden) — Dokuma veya halı tezgâhlarının ihti- yaçlarını karşılamak için getirilecek olan Streiehgarn imaline mahsus yün ipliği makinelerinin teşviki se- nayi kanununun bahşettiği muafiyet lerden istifade etmeleri İktisat Vekâ” letince kabul edilmiştir. İş Dairesinin Yeni Kadrosu ! Ankara, $ (TAN muhabirinden) — İş dairesinin 1937 büdce yılına mah” sus teşkilâtı ile 3008 sayılı İş Kanu” nunun tatbikatını temin ve takip ve” | sife ve salâhiyetlerine müteallik W- mumi talimatnamenin hazı maddele rinin tadili suretile 1938 büdee yılın da da meri olmasını teminen yenide hazırlanan umumi talimatname ile ö€ retleri 1938 mali yılı müvazenci um miye kanununa konulan tahsisattaf verilmek üzere İş dairesinin 1938 yi” hı kadrosunun 1 Ağustos 1938 tarihi den muteber olmak üzere tasdiki kar rarlaştırılmıştır. TAKVİM ve HAVA 9 Temmuz 1938 CUMARTES Ür iel ay İ Arap 1384 İ Cemeziyülevvel: 10 | Gönen 437 — Öğle; İ İkindi: 18.17 — Hizar: 68 Pür: vas Haziran: 26 Ak: Gün: 31 ' , ! | | | Yats: 2144 — İmekk: YURTTA HAVA VAZİYE Yeşilköy Meteoroloji İstaryonundan gh” nan malmata göre, hava, yutdun Kar” deniz kıyılarında, Kusmen de Doğu ve Orf” Anadolu, Kocaelinde kapalı ve yer yer İ” Başlı, diğer bölgelerde az bulutlu geçmis”. Rüzgârlar şimali istikametten orta ku! te ermiştir. Dün İstanbulda barva kismen bututlu «ÖĞE hi taxyikı 763,2 milimetre, suhunet on yek? 4