6 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

———— 4.7. ep (BUGÜN| Son Toplantı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Aylardan beri toplanmıyan Ademi üdahale Komitesinin umumi heyeti, flün, toplanma imkânını bulmuş ve tâ i komitenin hazırladığı plânları tet ik etmiştir. Bu satırları yazdığımız #aman, heyetin verdiği karara 'dair Malümat alamamış bulunuyorduk. akat umumi heyetin tâli komite ta- şJafından hazırlanan plânları kabul et esi kuvvetle muhtemeldir. Hazırlar an plânlar, İspanyadaki gönüllüleri ekmeğe aittir. i Bgilterenin önayak olduğu bu plâ- A öte İspanyada dövüşen iki tarn- İç Pözdine birer komisyon gönderi- eyi bu komisyonlar yabancı gönül. eri sayacak, bunları ayıracak ve k leketlerine gönderecektir. Tâli “mite, bu gönüllüleri toplamak ve Söndermek masrafını tedarik için de formül buluş, Rusya bu masraf, AYA İştirak etmek istemediği için, di- “iğ devletlerin bu işe ayırdıkları tah *at ile işin başarılması kararlaştırıl- Düşte, Umumi heyetin bütün bu plânları bul etmesi beklenmektedir. Çünkü in itirazlar daha evvel bahis mev *lmaş, daha doğrusu iki senelik Mr olan komite, hep bn İtirazlar Mtafinda kopan milnakaşalarla meş- olmuş, ve en nihayet İngiliz plâ- *trafında ittifak teminine imkân Muştu. İttifakın bu şekilde temini ine yeniden münakaşalara yol a- Silması beklenmemektedir. Ademi müdahale umumi heyetinin 'Ciliz plânını tasvip etmesinden son ik lacak yeni adım verilen kararı Banya Cümhuriyeti Frankisi İspan- ?va bildirmek ve bunların cevah klemektir. Fakat bunların ikisinin muvafık cevap vermeleri umul. japktadır. Çünkü İspanyada dövüşen taraf ta başbaşa kalmak, ve da- alarım kendi aralarında halletmek İİ bul, htiyacını hissediyorlar, Hattâ bu his| daha fazla Frankist İspanyada hü- le Sürdüğü anlaşılıyor. Çünkü he müdahalenin tesiri, bilhassa bu- 8. daha fazla hissolunmakta ve an- ağ .nl afena 1 ... en e yanl ek aaa kak edem m h #ekillerden endişe etmekte, hat- İayyanyanın harp bittikten sonra iy k Üğünü ve istiklâlini koruyabi. İma yacağını şimdiden dü- ir. Serçi bugün, İspanya bütünlüğü. ihlâl olunmıyacağı söyleniyor, t bir memleket bütünlüğünün bu © birtakım konuşmalara zemin etmesi bile, hi, Avaya kâfidir. Çünkü bütün ta memleket bütünlüğünün bü ahis mevzuu olmasının, bu du, ketin yabancı himayesi altında Pik veya yabancı himayesine Bay'& tehlikesile karşılaşmak üzere Bir WE gösteriyor, Memleketin bütünlüğünü ihlâl hi ten bahsetmek, bu bütünlü- böy yu ÂL etmenin mümkün olduğu, b veya bu sebep yüzünden r teşebbüse girişilmediği mâ İk Minder inde yi bna, sı, » yabancı müdahaleden kur- İçin derin bir istek bulunduğu n 4, “akta ve bu yüzden iki tara- kı bur lahaleyi kaldırmak için va İakı, 91 teşebbüsünü iyi karşılaya- ini, gi Biri, vrilmaktadır. iy Kösterişler bu merkezde ol- İsne, | #öre yakında İspany ya- İn, Müdahaleden kurtarmak imkâ- bana, ,»İ olacağına insanın âdeta Pp geliyor. Y Mama aaa “goslavyadan Hicret m ecek Türkler in 5 (AA) — Dün Üsküpte 1; Vârdar eyaleti Yugoslav birliğinin bir toplantısı esna- nuyivekil Stoyadinoviç mühim tandak, 5öYlemiştir. Cenubi Sır- b Basvak Türklerin hicreti hakkin- irk ekil, Yüzoslav tebansındaki Beti ye Bicreti için Türkiye hükü Yan ,, halihazırda © müzakereler tiz yy iğini ve bu müzakerelerin İn song 2Yet bulmadığını söyledik İsliyeşi Yugotlavyadaki Türk e - P duşun Pek müstakim bir unsur Bremin, Ve hükümetin kendisinden yet yel, SeNUN bulunduğunu inoy; tir, İK. ŞU sözleri ilive et- , Bid, mek ,,, “ek olanlar yalnız hic “ivy PUS, # * taba, nda bulu; g0s- ndaki Türklerdir. o bütünlüğe toz| Bu yüzden İspanyanın | Amerika Ağır Vezifele Nevyork, (Hususi) — Amerika Cümhurreisi Roosevelt Hazira- İnm otuzuncu günü, beynelmilel Nevyork Sergisinin temel atma merasiminde, her tarafta alâka ve merakla beklenen nutkunu irat | etmiştir. !demiştir. Cümhurreisi, ii Birinci nutkunu, serginin ifk temel taşını koyduktan sonra söylemiştir. İklci hulkumu da vine serdi. ir, de toplanmış olan milli terbiye mü- &ssesesinin 25000 azası önünde “irat Roosevelt, sergi mahalline, bü; bir maiyetle giderken, Hayd parkta biriken pek kesif bir kalabalığın ara- ki nutuk irat etmiş- sından pek güçlükle geçebildiği için sergi yerine gelmekte biraz gecikmiş- Elektrik amelesi grev halinde bu- lunduğu için Cümhi in grevci- lerin mümanaatına uğrayacağından | etmiştir. korkulmuş ise de, grevciler, devlet| Roosevelt, birinci nutkunda, şa e reisinin geçişini büyük bir hürmetle| saslara temas etmiştir: : karşılamışlardır. Roosevelt, grevcile.| 1 — Sulh için rin önünden geçerken tebessüm ede-| o Amerika Cümhurrelsi, bu madde- rek de, evvelâ harbin insanileşmesi lüzu- — Binde de sendika kartı var !İmunda ısrar etmiş: sonra, üstü kapslı | Ispanyada Yabancı Askerlerin Çekilmesi Plânı Kabul Edildi Şimdi Kabul Edilen Kararlar İspanyada Harbeden İki Tarafa Teklif Edilecek Londra, 5 (Hususi: — Aylardanberi toplanmak imkânı bula- mıyan Ademi Müdahale Komitesi umumi heyetini bugün: toplan- mış ve Tâli Komitenin İspanyadan yabancı gönüllüleri çekmek için hazırladığı İngiliz plânmı ittifak ile kabul etmiştir. raflarını deruhte eden İngiltere, Fran sonfa bunların sa, İtalya ve Almanyadan her biri sayısı. bitirildikten nakline başlanacaktır. 12.500 İngiliz lirasını peşin vererek yabancı gönüllüleri nakil hesabına 50 y il içiye bin İngiliz lirası temin etmişlerdir. | ,, vğün Lord Halifaks ile Hariciye | N vekil ile İspan- Masrafın gerisi de bu devletler tara, | Müsteşarı Butler Başveki p fından tordaln olünacaktır. İya sularında batırılan gemiler mese-| “Ademi müdahalenin umumi heyeti | /esi üzerinde görüşmüşlerdir. bugün Lord Halifaksın riyasetinde| (o Dünkü bombardımanlar toplanmış, Lord Halifaks bir nutuk! erankis tavyareler, dün de Bars& ile 'celseyi açtıktan sonra İtalya, Aİ-İlonanın şimalindeki mahalleleri ve manya, Fransa murahhasları fikirleri | San Adrisn'i bombardıman otmisler- ni söylemişlerdir. Batırılan gemiler Rus murahhasıniın itiraz etmesin-| Gavanın bombardımanı . neticesinde den endişe edilmekte idi. Halbuki o | 23 kişi ölmüş ve 40 kişi yaralanmış» | da kendi hükümetinin tasvibi şartile | ter. Franko tayyareleri bugün Buryâ- hazırlanan plânları kabul etmşi yonu bombardıman etmiştir. Burası Bunun üzerine yapılacak iş, plânı İs panyada dövüşen iki tarafa teklif et i mektir. Fakat. iki tarafın da teklifi |30 kişi ölmüş ve 75 kişi yaralanmış” kabul edeceğine muhakkak nazarile| tir. sr. İspanyada muharebe eden | » Frankiştler Teruel cephesinde yedi iki t plânı kabul etmelerin- | kflâmetre ilerilediklerini *ve Kastel- deri sonra İngiltere hükümeti şimdi-| londa da ilerilemeye devam ettikleri- ye kadar yapılan müzakerelere ait| ni bildiriyorlar. Hükümetçiler iki ta- bir beyaz kitap neşredecektir. Bunun | raf arasında şiddetli muharebeler de- loğuntodan 50 mil mesafededir, Ba- dalonanın bombardımanı yüzünden Yabantı gönüllüleri nakletitek mas |ve İspanyadaki yabanci gönüllülerin | ; dir. 10 ölü ve 10 yaralı vardır. Dün|. Nihai Zafer En Sonda Demokrat Milletlere Nasip Olacaktır Cümhurreisinin Nutku “Kütüphaneler Yakılarak, Kitaplar Yok Edilerek Âlimler Sürülerek Medeniyete Hizmet Iddiaları| Karşısında Fikir Hürriyeti Güden Memleketler r Yüklenmeğe Mecburdurlar,, birtakım sözlerle, beynelmilel bir| Içtimada hazır bulunan 25000 mil- sulh konferansı toplanması lüzumu-!li terbiye müessesesi azası, Roosevelti e bir toplantıya bazi dev-| fevkalâde alkışlamışlardır. Içtimaa, taraftar olduğunu | Madam Roosevelt riyaset ediyordu. Mösyö Roosevelt bu münasebetle de - Hayatımda, ilk defa olarak zev n tarafından halka takdim olunu- yorum. Bu ve böy letlerin den söylemiştir. 2 — Amerika haricile münasebet Röosevelt, bu meyanda, milli terbi. ye meselesini alâkadar eden bir dü şüncesini ileri sürerek vatandaşlarına | Diyerek karısı tarafından riyaset memleketleri haricinde olan bitenle- re vukuf peyda etmelerini, dünya ah-; dolayı duyduğu memnuniyeti ihsas valine gözlerini kapamamalarını tav-| etmiştir. İNutkun Almanyadaki tesirleri Amerika Cümhuürreisinin söyle- diği nutka karşı, Alman gazeteleri üyük bir süküt edilen bir içtimada söz söylediğinden siye etmiştir. 3 — Değişmiyen kanaat Cümhurrelsi sulh bahsinde, fikri katiyen değiştirmediğini, “De mokrasi ile liberalizm haricinde sulh | * İve müselemetin iyamıyacağına | /Ar kani bulunduğunu, söylemiştir. Yalnız. D.N.B Roosevelt, ikinci nutkunda hürri - | pelmilel serginin tem ni muhazafa ediyor - yorkta bey- atma merasi yeti sekteder eden meselelerden bah | minde, Müsyö Roosevelt bir nutuk sederek bu meyanda şu mütaleaları | irat ederek dünya vaziyetinin karı - İşık bulunduğundan bahsetmiş, ve Nevyork sergisinin sulhün bir sem- serdetmiştir Kütüphaneler yakılarak, âlim şeklin- İller, sanatkârlarıwe:profesürler.sürüs lerek, üniversiteler tahrip olunarak |d€ Kısaca nutuktan bahsetmiştir ve kitaplar; gazeteler sansür edile -| Almanya gazetelerinin bu alâka rek medeniyete hizmet iddiaları kar | sızlığının sebebini propaganda neza den memleketler ağır vazifeler yük: | zeteciye, o zat lenmeğe mecburdurlar.” dedikten Bizim medeniyet hakkındaki sonra, “Nihal zaferin hür demokra-| telâkkilerimiz, odemokratlarınkin - milletin ebediyen esaret altında ya- | gün söylenen nutuklar, bizi alâkadar şatılmasıns imkân olmadığını” söy - | etmez; çünkü onlar söylerler, biz yü- lemiştir. İrürürz., demiştir PDL Udi İTALYA Buğday Bayramı Roma, 5 (A.A) — Mussolini Argo Pontino'da buğday harmanlarımı aç- mak üzere Aprilia'ya gelmiştir. Du- ALMANYA Horti Geliyor Berlin, 5 'A. A.) — Naip Horty, res mi bir ziyarette bulunmak üzere ağ- lebi ihtimal Berline 20 ağustosta ge- lecektir. Mumalleyhe İmredy'nin re- Iakat edeceği söylenmektedir. Naip Horty'nin ziyaretini iade etmek üze- re Hitler'in Macaristana gideceğine dair dolaşan haberler mevsimsiz ad- dedilmektedir. çe, çıplak gövde ile bir harman ma- kinesinin üstüne çıkarak muvaffakı- yetle kazanılan duğday harbinin bu sene bütün Italianlara ekmek temin | ettiğini söylemiştir. Geçen haziranın 15 inde Amerikada müthiş bir demiryolu kazası | kişi yaralanmıştı. Resim. faciayı göstermektedi. | üzerine komisyonlar faaliyete geçcek | vam ettiğini haber vermektedirler. şısında, fikir ve tedris hürriyetini gü |reti erkânından birine soran bir ge- silere nasip olacağını”, “çünkü bir|den pek başkadır. Bu mevzuda her İtam randıman vermiyen — ELE Radyo Programları Yazan: B. FELEK Okuyucuların eli kalem tutanları da dahil olduğu halde zannedersem bu bahse dair yazı yazmıyan kalma dı. Radyo, posta idaresine geçmeden evvel yapılan şikâyetlere karşı © za- manki şirket: — Ne yapalım? Bütçemiz dar. Hf kümete geçince program zenginliy cek! demişti ve pek haklı olarak bu- İna da itimat edildi. Gel zaman, git zaman, radyo hü- kümete intikal etti. Bunun ilk teza- hürünü derhal radyo makinelerinin bir “tahrir,, muamelesine tâbi tutul. masından ve senelik ücret olan 10 Ti- ranın defaten tahsil edilmesindeki ciddiyetten anla Kullanılmıyan eski makinelerin bezler içinde mühür tatbik eden posta idareleri sustaki göyreti doğrusu sitayişe lâ- yıktır. Kati bir esasa istinat etmemekle beraber bu mesai neticesinde Türki- ye dahilindeki radyo ücretli in se- nelik yekünu yarım milyon lirayı hayli geçmekte olduğunu da mem- nuniyetle öğrendik. Bütün bunl, | Lâkin söz ara- mızda bizim İstanbul radyosunu programı ve işleme tarzı eskisinin ay ni olmakta berdevam. Radyo, bütün memleketlerde hilkü met bütçesine yük olan bir ganda, bir halkın oyalanması ve ay- dınlatılması vasıtası iken bizde kir propa- getirir bir müessese oluşu da göste- riyor ki, - çünkü iki istasyonumuzun yarım milyon liradan fazla masrafı olduğuna inanmak kabil değildir - dinleyiciler hattâ verdikleri para ka- dar bile fatmin edilememektedir. Çünkü: Bizim radyoların her şeyden ev- İvel başka istasyonlardan alaımıyaca- jğumız şeylerle bizi tatmine çalışması gerektir. Bunlar ne gibi şeyler olabilir? Tabii başta bizim halk musikisi gelmelidir. Bidayette ciddi kıymetler arzeden artistlerin zenginleştirdiği a- laturka program bugün gündelik İş görmiye gelip giden artistlerin elin de sanat kıymeti eksilmiye haşlıyan bir şekil aldı. Programların tanzimi artistlerin seçil hattâ parçaların intihap ve çalınışı ciddi ıslahat isti- yor. Zaten bizim program son derece yeknesak ve yavandır. İsterseniz be- raberce tetkik edelim: Gündüz yarımdan ikiye kadar her gün çalma çalına eskimiş on plâk. Aradn beş dakik kadar Anadolu #- jansının birinci bülteni denilen her türlü ehemmiyetten âri bir Iki tel graf, Akşam altı buçukta tekrar plâk. Sonra ekseri ilmi kıymeti fazla fakat dinlenme kabiliyeti pek az olan ya- rim saat, kırk dakikalık bir konfe- rans, Ardından kırk dakika kadar #- laturka fasıl. Daha sonra hepimizin büyük merakla beklediğimiz hava ra- potu, Daha sonra arapça neşriyat, Dokuzda yarım saatlik bir orkestra, Doküz buçukta tekrar alaturka fasıl onda Tepebaşından yahut O Novotni biruhanesinden nakil. On birde ajans aberleri, Bir kere fasıllar, çok sazlı ve sesli olması sebebile radvo dinliyenlere masiki seklidir. Bundan zevk alamıyoruz. Hafif akompanyiman ile tek ses veya tek çalgı. i Sonra parealarda çok tenevvii, kadar kadın ve er. kek seslerini müsavi vermek tâzım, Garp musikisi icin de bize şu veya bu hirahanenin vedinei derecede hir razım dinletmekte favda vk Cün. k tin diğer istasyonlarda bunun ,daha ivilerini dinlemek kabil | Konferansları, müsahahe haline, vakit geçirme şekline kalhetmek ve eğlence bakımından daha haska sey ler ilâve eylemek gerek. Ne bileyim Avrupa przramlarını elimize alırsak izim programların haber kıs. mı ise son detece fakirdir. (Lütfen sayfayı çeviriniz) İ olmuştu. Tacema - Vaşinglon hattı üzerinde çalışan bir tren yoldan çı- | Meda farkı mevdong © İ kıp bir nehir seddi üzerine yuvarlanmış, bu yüzden 25 kişi ölmüş, 65 im ize uvdurmuva calısmak i