24 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

19 AYDINDA; Düşmana Ilk Kurşun Atıldığı Günün Hatırası Aydın, (TAN) — 335 senesi hazi- yanının 16 net günü, mülâzim Zekât ve Nuri ile bir çök gençlerin de dü“ kil bulunduğu Yörük Ali Efenin mil Ni müfrezesi tarafından Malgaç köp- rüsündeki düşmana çok muvaifaki- yetli bir baskın yapılmak suretile bu havalide milli dava yolunda at mış olan ilk kurşunun yıldönümü kutlanmıştır. Vali, kamunbay, Nazilli ilçebayı, Aydın, Nazilli ve Sümmer halkevleri Ateca, Sultanhisar Parti heyetleri ve Saltanhisarlılar Malgaç köprüsü ö- nünde toplandıktan sonra Aydın Halkevi mızıkası İstiklâl marşı çal mış, Nazilli parti o ve halkevi başkanı o Sami Kutluy, /Düç halk- evi namına hararetli bir nutuk söy- lemiştir. Akşama kadar mızıka milli hava ar çalmış ve halk milli oyunlar oy- namıştır. Bu tarih! hâdiseyi ebedileştirmek üzere Malgaç köprüsü civarına bir âbide dikilecektir. Vali Üstündağ “ Pazartesi Günü Atinadan Ayrılıyor Atina, 23 A.A. — İstanbul Velisi Muhittin Üstündağ, Katimerini gaze- tesine aşağıdaki beyanatta bulunarak demiştir ki: “Sizin vasıtanızla Atinalılara hitap etmekten çok mesudum. Her gün ba- na karşı gösterilen bu derece samimi kardeşlik tezahürleri karşısında he- Yöcanımdan hissiyatımı bildirmek i- çin kelime bulamıyorum. İstanbula döndüğüm zaman, şahsıma karşı gös- terilen bu nezaketin İstanbul halkını | istihdaf eylediğinden İstanbul halkı nı haberdar edeceğim. e Vali Üstündağ, DIfi ve Mistrayı gez dikten sonra, pazartesi günü İstan- bula dönmek üzere Atinadan hareket edecektir. Mısır. Kabinesi Kahire, 23 Hususi — Mısırda zeçen umumi seçimden beri büyük bir siya- $i sıkıntı hissolunmakta idi. Sebehi hükümetin seçim neticesine uyar bir şekilde teşekkül edememesi idi Se- çim neticesinde, hiçbir fırka tek ba- şına ekkeriyet kazanamamış, bu yüz- den fırkaların anlaşarak kuvvetli bir hükümet teşkil etmeleri beklenmişti Başvekil Mehmet Mahmut Paşa bu şe kilde hareket etmek istediği halde, daha nüfuzlu bir muhalefetle karşı- laşmış ve ancak son günlerde bu mu- halefeti yenmeye imkân bulmuştur. Bunun üzerine Mehmet Mahmut Pa Şa bugün istifa etmiş ve yeni kabine- vi teşkile hazırlanmıştır. Mahmu* Pa $a işbaşına geldiğinden üçüncü defa. dir istifa etmekte ve kabinesini kuv. vetlendirmek için çalışmaktadır. Ve- »İ kabinenin en belli başlı vasfı Par. Jâmentodaki bütün kuvvetli grupları toplamasıdır. Bu gruplar, Başvekilin mensup olduğu Yiberaller, Ahmet Ma hir Paşanın başkanlığı altında topla- nan eski Vefdeiler ve şimdiki Sadist. ler, çoğu eskiden Vefde mensup ol- | Türkiye hükümeti ile Sancaktaki Mil İmisyonu ile veyahut bu komisyonsuz, BİRİNCİ (Başı 1 incide) Hatayda tescil muamelesi tatil edildi Antakya, 23 A.A, — Havas muha- biri bildiriyor: Türkiyenin Milletler | Cemiyetine verdiği nota üzerine, Mü Ietler Cemiyeti komisyonu, Cenevre ile temas etmek üzere, tesçil muame- lâtını tatil eylemiştir. Fransız gazetelerinin mütaleaları Paris, 23 A.A. — Havas bildiriyor İetler Cemiyeti komisyonu arasında vükun gelen son hâdiselrden ve Tür | kiyenin Milletler Cemiyeti Genel Sekreterliğine tevdi eylediği notadan bâhseden Marsel Rays, Ekselsiyor gazetesinde diyor ki: “Paris ile Anküra arasında ânlaş- ma elzemdir. Milletler Cemiyeti ko- bu anlaşmanın vukuu mümkündür ve bu anlaşma vukubulmalıdır. Zita, Türkiyeyi Milletler Cemiyetinden çe- SAYFADAN MAB sıne Repüblik diyor ki: “İyi ki Fransa hâJâ oradadır ve muhakkak Türkler fle Suriyeliler! uz laştıracaktır. Bu elzemdir, zira, bir Fransız - Türk ihtilâfı ihtimalini na- zarı dikkate almak istemiyoruz. Fakat, nasyonalist Suriye, bu işte bazı zararlar etmiştir ve edecektir. Pariste muahededen mesul olanla - rın mukavemetine ve manevralarına rağmen, İngilizlerin Mısırda yaptık ları gibi hareket etmenin hakkımız ve vazifemiz olup olmadığını bilmek bize düşer. Sancağı muhtemel olarak kurtaracak usul budur. Suriye ve Fransa bir şey kaybetmiyecektir.,, Övr gazetesinde Bayan Tabuis di- yor ki: “Türkler, her şeyden evvel, San - cak müzakereleri dolayısile Fransız lar ve İngilizler üzerinde tesir fera etmek maksadile Milletler Cemiye - tiinden çekilmek istemektedir. Fa - kat, vaktile bütün dünya hariciye - Terinde fırtınalar koparabilecek olan bu sembolik jeste karşı protesto ey- kilmeye ichar etmemekte birinci &- lâkadar, bizsat Cenevredir” Hatayda ka (Başı 1 incide) gün Parlâmentonun salâhiyettar ko- misyonuna verilmiştir. Müzakereler- de, bu muahedelerin metinleri, şid- detli tenkitlere uğradı. Bu muahedelerin tasdiki beklendi ği bu sıralarda, Fransanin mandater lik hukuk ve iktidar vazifelerini em- riahire küğer muhdfaza etmekle mü Keller burmoyu SUMyen, bilas- sa hözik“bir Purçasindâ öiddi bir ha- reket başgösterdi. Burada İskende- rün Sancağından bahsetmek istiyo- ruz, Suriye devletinden ayrilmış 0- lan, buna mukabil geniş bir muh- tariyet statüsü ile teçhiz edilmiş bulunan bu arazi kısmı, Yakın Şar kın bütün milliyet ve İnezhep un- surlarını sinesinde toplıyan bir ilp komşu bulunması, ona hususi bir renk vermektedir. Sancakta, tam Türk olan büyük bir miktar insan vardır ve Ankara hükümeti bunlara çok yakından alâkadar bulunmaktadır. Bu yerler, ayni za- manda, Türkiyenin Yeni rejimine muarız bulunanlara da ilücagih olmuştur. Intihap işleri şarkta her zaman nazik ve biraz da garip bir mahi - yette cereyan eder, Türk unsuruna Ta hükümetinin müdahalesi ise, bu vaziyeti, bir derece daha muğlâk bir hale getirmiştir. Türkiye, bu hakkını, Fransa ile Türkiye arasında 1921 senesinde ak- makla beraber Vefdin inhilâli üzerine hiçbir partiye girmiyen müstakiller. dir. Yeni hükümet beş liberal, 5 Sâ- dist ve 3 müstakil azadan teşekkül e- decektir. Sâdistlerden Ahmet Mahir Paşanın Maliyeye, Nokraşi Paşanın Dahiliyeye, Mahmut Galip Paşanın muvasalat nazırlığına, Dr. Hanefi Mahmudun Sıhhiyeye, Hasene Paşa- nın Harbiyeye getirileceği anlaşılıyor Yeni hükümetin Parlâmentoda karşı laşacağı muhalefet çok zayıf olacak- tar. Başvekil beynelmilel vaziyetin karı şıklığı ve Misir yeniden kurmak me | suliyetinin büyüklüğü karşısında bü) şekilde hareket etmek lâzımgeldiğin!| söylemiştir. Alman Casusları Nevyork, 28 (A.A.) — Alman ca- susluk işinde methaldar olan ve A merikada mevkuf bulunan 18 kişi. den dördü serbest bırakılmışlardır. Kendilerinden yirmi beşer bin dolar kefalet akçesi alınmıştır ve dava ta- rihi olan 1 ağustos 1938 tarihine ka- dar serbest kalacaklardır. olunan “ki bu itilâfnsme Türkiye- ye Sancakta bir siyasi imtiyaz tanı- mıyordu,, anlaşmaya istinat ettiri - yor. Türkiye bu hakkını, Fransa — Suriye muahedesinin müzakereleri - nin başladığı 1936 senesindenberi bü yük bir azimle müdafaa etmekte bu- Yunuyor. Fransa, Türkiye hükümetiyle münasebetlerini düzeltmek istedi. ği onun isteklerine muhalefet etmedi. 1937 senesi Ağustosunda bir “garanti muahedesi,, aktolun. du. Bu muahede, Sancağın hüküm ranlık hukukunu tanıyor ve Tir. kiyeye, bazı ahvalde ve bazı şart. lar dahilinde onun asayişini mu- hafazaya iştirak hakkım veriyor. du. Parisle Ankara arasında müzake reler oldu. Bu müzakereler, Sancak- ta Türk ekseriyeti bulunduğu ve teş rit mecliste Türk ekseriyeti buluna cağı esası dahilinde cereyan etti. Bu ekseriyet ihtimali, bugün, ta- bakkuk edecek mahiyette görünmü - yerdir, Bilhassa, buranın Türkiye | ekseriyet kazandırmak istiyen Anka | lemek için bugün insan artık fazla cesaret göremiye: a tarama ndökülmesi Tabii bir hâdiseymiş yor. Kayıt muameleleri, Türklerin mecliste ekâlliyette kalacağını ve en fazla yüzde kırk mebus kazanabile - ceğini gösteriyor. Bu da, Türklerle beraber yürüyeceği tahmin edilen A- levilerin, Ermeniler, Kürtler ve A- raplarla birleşmesinden ileri geli - yor. tezahürat, kargaşalıklar olması ve hattâ kan dökülmesi tabii idi. Bundan dolayı, ayın iptidalarında, İkayıt işlerini, beş gün talik etmek, örfi idare ilâ eylemek ve bütün idare yi asker eline vermek icap etti, Türkiye, tazyikten, hiç bir süret le, vazgeçmiyor. Cenevrenin tayin ettiği komisyonun kayıttaki hare“ ket tarzından hoşnut o olmadığını bildirerek Milletler Cemiyetinden ayrılacağı tehdidinde bulundu. Di ğer taraftan da, 1937 muahedesine istinat ederek Sancak hududunda asker topladı, Sancağı işgal edece- gini ihsas etti. Şarkta, vaziyet bu kadar karışık olmakla beraber salâh ümitleri yok değildir. Fransa, büyük bir yekün teşkil eden, hususile çalışkan ve sa- kin bir unsur olan Türklerin bulun- duğu Sancakta Türkiyenin hususi a- lâkasını tanımaktadır... Sancağın, Türk rejimine muarız olan unsurla- ra ilticagâh olmasını da arzu etme mektedir; buna mukabil Türkiye cümhuriyeti de Sancaktaki Fran- sız vesayetinde bulunan diğer un - İ surları mutazarrır etmekten ihtiraz di Bu işlerin iyi bir neticeye varma - 8; Türkiyenin iyi niyetlerine bağlı- dır. Fransaya gelince, o tamamile samimidir ve bu samimiyetini de, kayıt işlerinde Türklere muarız bu- Hunan memurları iş başından çekmek le göstermiştir. Pransa, Suriye mandaterliğini ka- bul etmekle, ihmal edemiyeceği bir mesuliyet altına girmiştir. Şimdi, Fransız diplomasisine terettüp eden âcil vazife, Fransanın taahhüdünü, Fransız ve Türk dostluğunu meyda na getirmek keyfiyeti ile telif etmek tir, Bu vaziyette, Sancak meselesinde alâkadar olanların, birlbizlerile çar- Pışan şahsi temayüllerini ve rekabet lerini susturmaları lâzımdır. Diğer taraftan da, Fransanın, birçok ihtiras ların kaynadığı ve bir çok menfaat. lerin çarpıştığı bir yer olan bütün Suriyede azimle bütün manevi'nü < fuzunu istimal etmek suretile hare“ ket etmesi elzemdir. etmelidir, Bu; hararetli vuziyette, şiddetli; NN Fransa Türk Askerle. |hraç Mallarımızı rinin Hataya Girme Razı Olmuş Artırmak İçin Bir Proje Yapılıyor (Başı 1 incide) devam edecektir. İkinci toplantı ar- pa için olacak ve Temmuzun dördün- den dokuzuna kadar sürecektir. Ü- çüncü toplantı Temmuzun on birinci gününden on altıncı gününe kadar yaliz tiftik için yapılacaktır. Dör- düneü toplantı yapak için yapılacak ve 18 Temmuzdan 23 Temmuza ka- dar devam edecektir. Bu toplantılara bütün ihracatçı tüccarlarla Türkofis ve Ticaret Oda- #, Zahire Borsası Komiserliği iştirak edecektir. Dış Ticaret Umum Müdür lüğünün bu tebliği alâkadar tüccar- lar tarafından takdirle karşılanmış- tır. İhracat malları piyasasında yayı- lan bu haber bütün ihraç mallarımı- tın vaziyet ve kıymetlerini kuvvet- lendirevek mahiyette görülmektedir. Hamidiye | Payasta (Başı 1 incide) bir ziyafet vermiştir. Ayni akşam Ma gosa Türkocağı tarafından da diğer gemi zabitleri şerefine bir akşam ye meği verildi. Salı günü de gemi sübay ve tsle- beleri hususi bir trenle adanın mer- kezi olan Lefkoçaya gitmişler ve ay- ni sevinç ve heyecanlı tezahüratla kar şılanmışlardır. Kıbrıs valii umumisi gemi komutanı Necati Özdeniz ile za bitlerimizi ve Türk konsolosuru öğle yemeğine davet etmiştir. 5/30 da konsolos Ekrem Arar tara- fından misafirler şerefine 250 kişilik çok parlak bir gardenparti verilmiş ve gardenpartide Hamidiyenin mute- na eszi büyük bir muvaffakıyet ka- zanmıştır. Akşam misafir zabit ve tâ lebeler Lefkoşa Türkleri tarafından (- zaz edildikten sonra yine hususi tren le Magosaya dönmüşlerdir. |BURSADA & Misi Köyünde Çıkan Yangın Neticesinde 9 Ev Yandı Bursa, 28“TAN: muhabirinden) — Bugün Bursaya 1:5 saat mesâtedeki Misi köyünde çıkan bir yangın netice tamamen ve Zev de kismen yanmıştır Yangının sebebi küçük bir ihmaldir, Mustafa gelini Lütfiye çamaşir suyu kaynatırken kuru çalılar ateş almış ve Yangın süratle etrafa yayılmıştır. Köy, tamamen yanmak felâketinden şehir itfaiyesinin yıldırım hiziyle kö ye yetişmesi ve büyük gayretile kur- tulmuştur, Vali Şefik Soyer ve Jan- darma kumandanı, yangın esnasında Misi'ye gelmişlerdir. Hâdisede kasıt yoktur. Tahkikata devam olunmaktadır. Bursada eşya piyangosu Bursa, 23 TAN muhabirinden — Halkevi Sosyal Yardım şubesinin Bur sa yoksulları menfaatine tertip etti- ği eşya piyangosu bugün Türkkusu salonunda açılmıştır. Piyango bir haf ta kadar devam edecektir. vik. suziğin eda Hoparlörler Konulacak Erzurum — Belediye, şehrimizin müteaddit yerlerine hoparlörler koy duracaktır. Böylece halkın radyo neşriyatından İstlfadesi temin olu - nacağı gibi ieabinda hoparlörler va- sıtasile umümi tebliğat sa yapılabi- lecektir. Öldürülen Profesör Bağdat, 23 (Hususi) — On imtihan- da muvaffak olamtyan bir talabe ta- rafından katledilen Mısırlı profesör Hasan Seyf'in cenâzesi Irak hüküme- ti tarafından tahsis olunan bir tay- yare ile Mısıra gönderilmiştir. Cena- ze merasimine, Başvekil, vekiller, gençlik iştirak etmiştir. Trak hukuk Şakülteri dekan Muırlı profesör Mahmut Azmi de âdise esnasında yaralanmış ve Mısira hareket efmiş- tir. Doktor Mahmirt Azminin sol ko- Tundaki kurşunu çıkarmak için ken- disine Mısırda ameliyat yapılması muhtemeldir. İ sahalarını ortaya çıkarmak mümkün- sinde bütün eşyaları ile beraber, 9 ev İ (BAŞMAKALEDEN MABAT) Romanın Forumundan Yirmi Otuz Kere Daha Kıymetli Bir Hazine (Başı 1 incide) ultanahmette i, BA ray ve kiliselerin bir kısım dür. Sonra senato binası var ki, bu- günkü tevkifhanenin altında kalmış- tır, Yeni ve kocaman tevkifhane bi- pasını yakın bir mazide yıkmak ih- acı duyulacaktır. Sonra arkada İ- yi muhafaza edilmiş bir Bizans sa- rayı var ki, üstüne bir kahve yapıl masina ve bir tarafına yeni bir apart- man binası sokulmasına bilmem nasıl müsaade edilmiştir. Bülün bu saha, dünyada eşsiz bir arkeoloji bahçesi haline konulabilir. Topkapı sahası bu bahçenin devamı olur. İnsan burada evvelâ Bizans, sonra Osmanlı tari. hinde dolaşmak üzere geniş bir saha bulur. Nasılsa inşasına müsaade edi- len bir takım binslar yıkılınca Bi zans sahası meydana çıkacağı gibi ayni zamanda Ayasofyanın bütün gü- zelliğile denizden görünmesi müm- kün olacaktır. Ayvansaraya gelince, Bizans im- paratorları, denize yakındır ve taar- Tuza maruzdur, diye Sultanahmet sarayını terkettikten sonra son daki- kaya kadar Ayvansarayda yaşamış- lardır. Orada çok mühim tarihi hazi- neler keşfedilebilecektir. Bugünkü hapishane sahasına gö- lince orada zaten malüm ve mevcut Bizans mabedinden başka bir şey çı- kacağını zannetmiyorum.,, İskoçyalı Profesörün bahsettiği İş, bir İstanbul işi değildir. Beş yılık çalışma programı içinde yer alması lâzım gelen bir memleket işidir. Tu- rizm akımnı memleketimize çevir- mek için bundan mükemmel bir fır- #at tasavvur etmek güçtür. Madenlerimizi en iyi bir döviz kaynayğı saymakta haklıyız. Fakat İstanbula İskoçyalı prof: setliği programı tahakkuk ettirir. sek ve Romünın Forumundan,20, 30 kere cazibeli addettiği arkeoloji bah çesini vücude getirirsek hem en ça- buk ve en bol verim verecek bir döviz: kaynağı vücude gelirmiş, hem de bütün dünyanın dikkatini bilgi bakımından memleketimiz ü- zerine toplamış oluruz. Ahmet Emin YALMAN Suriç Moskovada Moskova, 23 (A.A) — Sovyetler Birliğinin Paris büyük elçisi Süriç hakkında ecnebi memleketlerde do - laşan bazı haberler hakkında şurası tasrih edilebilir ki Süriç, Amerikan büyük elçisi Daviz şerefine hariciye komiseri Litvinof tarafından yapılan kabul resmine iştirak etmiş ve bir hafta kadar kalmak üzere Moskova civarındaki bir sanatoryoma gitmiş- tir, Ür e e El e ee Gİ e ün bah | GITANE MEŞHUR FRANSIZ MARKASI BULMACA Evvelki “günkü bulmacanın Halledilmiş Şekli 1325345617189 8 SODAN SAĞA: 1 — Kumlu yer, bir muharririmizin 8 2 Bir renk - Keçi kibi 3 — Güzel koku - Birro'a 4 — Çok renkli - Maaş 3 — Memurları ulâkadar eder - BİF vuruz 8 — Dişi - Kadın 7 — Kalbi « Fikri 8 — Bir nevi tatlı - Hayret edatı Rabat edatı - İşaret için konur * yüze sürülür bir güzellik ilâcı 10 — Asker, sivil asker YUKARDAN AŞAĞI: 1 — Çokluk 3 — Her şeyi bildiğini iddin eden #8 Şorlatan - Mülkiyet kihikası 3 — Bir mecmuarmız. 4 — Fizikte kudret, vüsat, takat mi sınadır - Oyun 5 — Asyada bir memleket . Akılı 8 — Bir lokum adı - Mülkiyet L3bİÜ” 7 — Alışmak, Musallat olmak $ — Parasızın hall - Dini merasim » rota, — Hükümet dairelerinin baş belâ kat, Mixim Belediyelerin İstikr& Müracaatları Ankara, '8İ“(Tan Muhâbirindi Dahiliye Vekâleti mrhtelif beli lerin şehir ve kasabaların ima mek hususundaki istikraz müra€ larını tedkik etmektedir. Son iki ay içinde Aydın beledi nin su projesi için 108, durnu belediyesinin elektrik proj“ için 20,168 Hiralık, Çankırı beledi sinin elektrik projesi için 40,000 ralık, Antep belediyesinin su pr0i için 241,583 liralık, Konya beledi sinin mahtelif imar işleri için 90 liralık,Mardin belediyesinin elek! projesi için 23.000 liralık, Niksar lediyesinin muhtelif imar işleri 12,000 liralık istikraz talepleri D liye Vekâletince kuhul edilmiş “9 belediyeler talep ettikleri miki Belediyeler Bankasından isti bulunmuşlardır. RUJLARI DİKKAT! Paris COT'Y fabrikalarında imal ve ihzar edilmiş bir fransız mustahzarıdır.