23 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

S— 2.6. ga BUGÜN! Mısırda İstikrara © Doğru azan: Ömer Rıza DOĞRUL ahireden gelen haberler, Meh- met Mahmut Paşa kabinesinin Ücüncü defa tadile uğradığını bildi- *İyor. Tadilin sebebi, kabinenin bu- Bünkü şartlar içinde zayıf kalması- Mehmet Mahmut Paşanın lideri ol. liberaller partisi, parlâmento- ekseriyeti haiz değildir. Bu yüz- Mehmet Mahmut Paşa diğer par- “lerle uyuşarak bir hükümet teşki- mecburdu. Onun şimdiye kadar Müzaheretini kazanabildiği partiler İtihat,ile“Şaap partileri idi. Masır #aginlerinin mühim hir kısmını top- “makta olan bu iki parti, kuvvetli İL bükümet vücude getirmiye Yi eıecek birer eleman sayılam 1. Fakat Mehmet Malımut Paşa, iki partinin müzaheretini temin “tiği halde de ekseriyete hâkim cla- ordu, Ekseriyet muhalefeti dernhte eden Üdistlerle müstakiller de ü bu iki eleman hükümet Gerçi bu iki eleman şim- ha: hde ö iye kadar hükümete müzaheret et- Nişlerdir. Fakat hükümetin mukad- kralı her kihza onların elinde idi. nlar muhalif rey verecek olurlar- hükümet muhakkak düşerdi. Meh et Mahmut Paşa, vaziyetindi aklığı hissettiği için hükümetini “#lamlamak ve bunun için Sâdistle- İİ hükümete sokmak istiyordu. An- *k bu sayede kuvvetli bir ekseriyete man bir hükümet kurulur, bu bü- Himet mevkiinden emin olarak geniş Program hazırlar ve bu progra- tatbike girişirdi. Nihayet Mehmet Mahmut Paşanın ina karar verildiği ve Sâdistleri de “İkâmete iştirâk için ikna ettiği #n- Klayor Sâdistler, vaktile Vefd partisi er- “undan oldukları halde Vefd lideri ax Paşa ile geçinemedikleri için *İd'den ayrılan, fakat kuran büyük İli Hider Sait Zeglül prensiplerin- ayrılmadıkları için onun adına ietİisinde mühim Bir kuvvet eki etmektedirler. Yakın bir iler- bütün Vefd kuvvetinin ve bütün İd teşkilâtının bunlara geçmesi, â bunların tek başlarına büyük #kseriyet kazanmaları muhtemel Tİ > 4 Yakat Misir bugün, hakikaten tari- | bir devir yaşamakta, belki bütün | , |ismindeki Amerikan topçekeri Sva- Japonyanın, ine Resmen Harp İlân Edeceği Bildiriliyor Tokyo, 22 (A.A) — Nişi Nişi ga- retesinin bildirdiğine göre, hariciye nazırı general Ugaki, imparatora Çine harp ilân edilmesi tavsiyesinde retle, Çine yardım eden büyük dev- harip devletler karşısında bitaraflığı muhafazaya icbar arzusundadır. Şanghay, 22 (A.A) — Japon deniz makamları yakında bir ihraç höreke- ti yapmak istedikleri için Asheville *ov'da hazır durmaktadır. İngiliz destroyeri Düşes mevsim turnesine çıkarak Hongkong'dar Sva- tova hareket etmistir. Fransadan Çine verilen mühimmat Paris, 22 (A.A) Fransa tarafın- dan Çine verilmekte olan harp mal zemesi ve Japonlar tarafından zâp- tedilen Fransız mamulâtından esliha ve mühimmatın miktarı hakkında mü temadiyen ortada dolaşmakta olan! haberler dolayısile salâhiyettar Fran sız mahafili, şu cihetleri tasrih etmek tedir: 1 — Fransa, Çin - Japon ihtilâfın- dan evvel Çinin başlıca levazım mü. teahbitlerinden biri idi ve Çin bu se- bepten dolayı mühim miktarda Fran sız mamulâtından esliha hiriktirmiş-| tir. 2 — Muhasematın başlamasından sonra Fransa hükümeti, Çine gönde-| rilecek harp malzemesinin Hindi Ci- nl tarikile transitini menetmistir. Diğer taraftan Haynan adasının Ja ei bahsinde; resmi mahfiile; ri şudur: Tonken körfezine hâkim bulunan ve büyük bir stratejik ehemmiyeti haiz olan adanın işgalinin, Fransiz menfaatlerine karşı bir ihiğl hareke. ti teşkil edeceği merkezindedir. ALMANYA "* yenidön kurulmakta, kapitülâs- » ve esaret devri kapanarak yeni Müstakil Misar, yeniden tarihe doğ | olduğu için iş başmdaki hükü- in büyük bir inşa programı ha- ası Ve programı tatbik etmesi r. Bu da ancak hükümetin kiinden emin olmasına bağlıdır. Stlerin iktidar mevkiine iştirak et ti, Mehmet Mahmut Paşa hükü- bu kuvveti temin eder, in Müftüsü : wgünkü telgraflara göre Fi- listin Araplarının lideri olan 1 müddettenberi Lübnanda ya- Ni Pena Eminüilhüseyni, bir. , Pire ortadan kaybolmuş ve nere- ği anlaşılmamıştır. ri & 5 müftü son günlerde l evzum oluyor, onun F 4 7 hareketini oturduğu yerden ida- LİR, onun için Fransız farafin- İagaskar adasına gönderilme- y, Süşümüldüğü Baş müfcünün ken May e ettirmek için Arabistan müracaat ettiği söyleniyordu. Km ki, Baş müftü böyle bir NN uğramamak için, Filistinden di &ibi Lübnandan da kaçmış ©- TE . Müftünün Filistinden ayrıl. aki isyan hareketini yatış- 8 göre, onun baska bir EZ; - İ Mi, "itmesi de bu hareket üzerinde KİN “e bir tesir yapı | a k bi Veliahdi Ağustosta “İ Şir Ziyaret Edecek yy , 22 (A.A) — İran ve- İş > bu ağustos ayı içinde Mir | 4, “İvaret edecek. İskenderiye m misafiri olacak ve bu ile nişanlısı Prenses Fev- N ie tanışacaktır. Yahudi Mağazaları Berlin, 22 (A, A.) — Havas a jansının muha - biri bildiriyor: Eski yaz bayra mı bütün Ak manyada kut - lanmış, Berlinde 100,000 kişinin huzurile olimpi- o Göbhelks yat stadında bir nümayiş şeklinde ya pılmıştır. Bu münasebetle söylediği nutukta Goebbels, yakmda alınacak kati tedbirlerle Almanyada bulunan bütün Yahudi mağazalarının kaldı- rılacağını bildirmiştir, BREZİLYA Komünistler Makküm Riodejaneyro, 22 (A.A) — Mah-' keme, 1935 komünist ihtilâline iş - tirak etmiş olmakla maznun 172 bahriyelinin muhakemesini bitirmiş ve hükmünü vermiştir. Maztunlar - dan yalnız 16 $ı beraet, diğerleri bir seneden altı sene sekiz ay &rasında hapis cezası yemişlerdir. Rio Granda'da dün 63 komünistin bir davası bitmiş ve yarın da Na - tat'da 1935 komünist isyam esna sında müdafaasız kimseleri öldür - müş olmakla mazmun 250 kişinin! diğer bir muhakemesi başlıyacaktır RUMANYA Maarif Nazırı Bükreş, 22 (A A.) — Peskopos Ko- i ! 1 lan maarif nazırlığından istifa et- miştir ve hslen yalnız dinler ve mez- hepler nazırlığı peskopos Knlanın ub- desindö Bülünrektadır. Dahiliye na- sn Kalinesko, maarif nazır vekilliği vazifesini de görecektir. TAN HARİCİ HABERLER İSPANYADAKİ BOMBARDIMANLAR HükümetK'omisyonla Anlaşmıya Hazır Madrit, 22 (A.A.) — Dün saat 17.45 de dört Frankist tayyaresi Alikante limanı civarına birkaç bomba at- mıştır. 6 kişi yaralanmış, birkaç yerde yangın çıkmış, bazı binalar da hasara uğramıştır. Barselona, 22 (A.A.) — Saat 4.30 da Frankistlerin 8 tayyaresi, Barselona'ya 50 bomba atmışlardır. Halihazırda 20 kadar maktul bulunacaktır. General Ugaki, bu su- İve 30 kadar yaralı tadat edilmiştir. Valansiya, 22 (A.A.) — Röyter - Burada dolaşan şayialara man edilmiş ve batmıştır. Jetleri, bu yardımı kesmeğe ve mu-| eöre, dün limandan ayrılan İngiliz Gloksinca vapuru bombardı- Biarritz, 22 (A.A.) — Rebalzo isminde bir İspanyol mark le kâtibi ve Rottler isminde bir Fransız, casus- luk cürmile tevkif edilmişlerdir. 50 kilo ağırlığında ev. rak müsadere edilmiştir. BOMBARDIMANLAR VE İNGİLTERE Salâhiyetter İngiliz mahafilinde beyan olunduğuna nazaran sivil hal kın himayesi resmi İngiliz makam - larını birinci derecede işgal eden me- seleler arasındadır. Harp vaziyeti Valans, 22 (A.A.) Villarcal mn taküsında milisler, mezarlığı geçe- rek Frankistleri Mijares nehrine doğ ru püskürtmüşlerdir. Kastil'de bulunan Franko kuvvet İleri $ kilometre ilerliyerek Teruel - Sagonte yolunun sağında mühim bir mevzi işgal etmişler ve bu yolu 31 inci kilometrede kesmişlerdir. Ademi Müdahale ve İngiliz gazeteleri Londra, 22 (A.A.) — Havas ajan sının muhabiri bildiriyor: Ademi müdahale komitesinde dün husule gelen itilâf bütün partilere İmensup gazeteler tarafından büyilk bir memnuniyetle karşılanmaktadır. rin file | hayete ermesi için İtalyada mevcut olan sebepler arasında hükümetin iktisadi ve malt hesaplarını altüst e- den buğday rekoltesinin fenalığını ve liretin kıymetten düşmesi üzeri - ne halkta için için kaynayan mem - nuniyetsizlik şayialarını zikretmek - tedir. Niyuz Kronik! gazetesi yor: 5 “Mussolini, itilâfn meriyete gir - imesini Chamberluin'den çok İstiyor. Hakikatte İtalya için iktisadi ve si- yasi bir zaruret mevcuttur." Fransız gazetelerinin mültaleaları Paris, 22 (A.A.) — Paris matbu - atı, dün ademi müdahale komitesin- de husule gelen itilâf ve Chamber - lain'in avam kamarasındaki beyana- tı hakkında tefsirlerde bulunmak - tadır. Jur - Eko dö Pari gazetesinde Le- on Baibby şöyle yanıyor: “Bu itilM, İtalyan — İngiliz iti- Vâfinı tamamlaması lâzım gelen Fran sız — İtalyan muahedesinin akdini geciktirmek için Romanın icat ede- ceği her türlü toehhür ve bahanele- re set çekmektedir. Fransız »— İtalyan müuahedesi ak- eee İaymeti kalmaz elan Plimut'un yeni teklifi Londra, 22 (A.A.) — Dün akşam, ademi müdahale tali komitesi top- Yantısında Lord Plimut İngiliz plâ - ninın İlk metni üzerinde, Sovyet de- ilegesinin bu sabah ileri sürdüğü i söyle di- —..... ENTERESAN HÂDİSELER © Moskova, 22 (AA) — Kır. gızistanda * Tisbşan dağlarının merkez mıntakasında pazartesi günü 3 dakika stiren şiddetli bir zelzele olmuştur. Maddi zarar bü- yüktür. Kazazedelere yardım İ- çin hükümetçe bir komisyon teş- kil edilmiştir. © Lyon, 22 (A.A) — Modane civarında demiryoluna hâkim bir dağdan dün akşam sel halinde ça- Dağda büyük mikyasta bir heye- lân olduğu anlaşıldığından tren seferlerinin uzun bir müddet in- tizama uğrıyacağından korkul- maktadır. © Paris, 22 (A.A) — Luvr mii- zesinin pavyonlarından birinin ta van arasında dün akşam bir yan- gın çıkmış ise de süratle söndü- rülmüştür. Bu yangın başlangıcının sebebi heniz tesbit edilememiştir. © Londra, 22 (A.A.) — İki İn- giliz bombardıman tayyaresinin dün akşam Federe Malezya dev. etleri arazisinde kâln Port Svet- tenhau açıklarında yaptıkları bir uçuş esnasında müsademe ederek denize düştükleri hava mezare- tinden bildirilmektedir. Tayyarelerin mürettebatından 6 kişinin boğulduğu zannedil- mektedir. meraaaanaaaeamimiiie razları bertaraf edebilecek mahiye - tinde yeni bir uzlaşma formülü tek- Bİ eylemiştir. İspanya Nazırlar Meclisinin toplantısı Barselon, 22 (A.A). — Nazırlar meclisi dün öğleden sonra toplan - seeeyesi SERE BİİY e EBE EN bardımanları hakkında tahkikatta bulunmak üzere beynelmilel bir ko- misyon teşekkül ettiğini bildirmiş - tir. İspanya hükümeti, bu komisyonla samimi bir şekilde teşriki mesai et- emma eee, i i meğe hazırdır. İNGİLTERE Kraliçenin Annesi Lemdra, 22 (A.A) — Kreliçe EW- zabetin annesi Kontes dö Stratmori Londradaki ikemetgühinda ağır has- tadır, Kraliçenin İz kardeşi ve Man valisinin zevcesi Ledi Ros Le- vesongover, annesinin baş ucuna git mek üzere bu sabah Londraya müte- veccihen Duglas tayyare meydanın- Bir Bakışta Dünya Haberleri MACARİSTAN Bir İşten Çekilme Budapeşte, 22 (A-A.) — Sanayi nezareti müsteşarı Dr. İzo Ferenzi, bu ayın nihayetinde iş başından çe - kilecektir. Mümaileyh, son 20 sene içinde di ğer devletlerle yapılan ticari görüş- meler esnasında sanayi âleminin me nafiini müdafaa için mümessil olarak bulunmustur. dan hareket etmiştir. gelmiştir. İSPANYADA BOMBARDIMAN FACİALARI İspanyadaki Frankistiğf tarafından Katalonyanın küçük bir kasabası olan Granollers te bombardıman edilmiş,bu yüzden 209 kişi ölmüş, 500 kişi yaralanmıştır. Resimde görülen bina, bom- bardıman yüzünden harap olmuş ve evin piyanosu bu hale MISIR Yeni Kabine Kahire, 22 (A, A.) — Dahiliye Nazırı Lâtji Sait Paşa, istifa et- miştir, Bu istife, bir koalisyon ka N binesi teşkil et- oi mek maksadile e Saadest'lerle bir Mahmut Paşa (İtilâf akdetmiş olduğu söylenen Mahmut Paşa kabi- mesinde yapılacak tadilâtın bir mu- kaddimesidir. Başvekil, bugün krala yeni bir kombinezon arzedecek olup yeni ka- binenin hafta nihayetinden epvel teş kil edileceği tahmin olunmaktadır. İSVİÇRE Heyecan Veren Haber Bern, 22 (A.A.) — İsviçre Tel -| graf ajansından: Bir müddet evvel Almanya, Viyanadaki İsviçre ticaret odasına bir Alman komiseri tayin etmeğe karar 'vermişti. Bu komiser odanın muamelâtını bir takım kon- trollere tâbi tutuyor ve muhaberat evrakına imzasını koyuyordu. Bu haber, İsviçre gazetelerinde ve federal makamatta büyük bir heye- can tevlit etmiştir. İsviçrenin Ber - lindeki sefirinin Alman hükümeti nezdinde yapmış olduğu teşebbüs -| ler neticesinde bü işten vazgeçilmiş | ve Alman komiseri geri alınmıştır. | AMERİKA 3.7a0.000.000 Hydepark, 22 (A. A:) — Reisicüm- hur Roosevelt, büyük mafia işlerine sarfedilmek ve nafia müessezelerine yardım etmek için 3 milyar 700 milyon dolar sarfma mezuniyet ve- ven kanunu dün imza etmiştir. 3 LE 7 Bazı Temenniler Yazan: B. FELEK Şu günlerde yani haziran içinde radyo vergisi olan 10 liranın verilme. si lâzım geldiğini okuyuculardan «l- dığım muhtelif mektuplardan anlıyo- rum. Hattâ rivayet odur ki, eğer ge- cikilir de hazirandan sonraya bırakı- ırsa bir miktar da ceza verilecekmiş, 10 Tira radyo vergisi bizim maişet en- dekslerine göre az mı, çok mu? Orn- smı münakaşaya lüzum görmem, Yal nız bu paranın çok daha rahatça te- diyesini temin için ikiye bölünmesi pek mümkün olduğunu, daha evvelki idarede bu usulün tatbikatını müsa- hade ettiğim için rahatça ileri süre- bilirim. Amma alınacak paranın bir an evvel kasaya girmesini İstiyen ci- bayet memurları daima bu taksit w- sulünün sleyhinde olduklarından u- mumun arzusuna uygun olduğunu sandığım bu teklifimi onlara karşı İ yapmıyorum. Ben buzün başka bir nokta tzerine nazarı dikkati celbetmek isterim. Tanidıklarımdan birisi 10 lirayı (ga- liba biraz da fazlası var) verememiş, radyosunu mi$sürletmek istiyor. Usulen radyo, postaneye gidecek, lâmbaları çıkarılacak, dikişsiz yek- pare bir Amerikan bezine sarılacak ve üzeri postahanc tarafından mü- hürlenecek. Taahhütlü paket gibi bir şey. Lâkin arkadaşım kullanılmama- sına karar verilmiş her şey gibi bu radyoyu da satmak niyetindedir. Bir şeyi satmak demek her şeyden ev- vel göstermek, beğendirmek demek- tir. Bezle sarılı ve üzeri mühürlü bir radyo müşteriye nasıl gösterilir? ve nasıl çalınabilir? Posta idaresi müşteri ile beraber, radyonun postaneye getirilmesini ve orada gösterilip tekrar bezine sarıla- rak mühürlenmesini teklif etmiş. Ya- pılmaz şey değil. Lâkin hangi müşte- ri işini, gücünü bırakıp, postaneye radyo görmiye gider ve postanede rad yo nasıl tecrübe edilebilir? Hulâsası $u ki, bu şekil safışla bir radyoya bulamama Gerçi bütün bun lar bir takım ufak güçlüklerdir. Lâ kin radyonun memlekette gönden gü. ne artan bir ihtiyaç haline girmiş ok duğunu, hattâ yakında Ankara İstas. yonunun çalışmıya başlamasını mü. teakıp radyo fiyatlarının büsbütün u- cuzlıyacağını düşünerek bu söyledi- ğim vakaların çoğalacağını tahmin et- mek güç değildir. Biliyoruz ki, bütün bu tedbirler ka- çamak radyo kullanmamak içindir. Fakat muhakkak bir şey varsa, kaça- mak radyo kullanması muhtemel bir kaç münasebetsizi önlemek için yüz- lerce kimse tatbiki bir hayli güç birtakım formaliteleri ikmale mecbür tutulmaktadır. Eğer altı aylık tediye usulü kabul edilirse radyosunu satmak istiyenler bu parayı tediye edip rahatça müşte- iri arar ve postaneye müşteri götür. miye mecbur tutulmaz, Çekoslovak Nazırlar Meclisi, Ekalliyetler İ İşini Tetkik Etti Prag, 22 (A.A) — Nazırlar meclisi dün sabahleyin ve öğleden sonra top- lanarak hükümetin bugün Çek par- tilerinin mümessillerine tevdi etmek tasavvurunda bulunduğu meseleleri tanzim etmek üzere milliyetler işini tetkik etmiştir. Südet Almanlarının orgam alan Die Zeit gazetesi bu hususta diyor ki: “Bu partiler kendi nayırları tara- fından tanzim edilen müyakerat prog armını tasdik ettikten &onra vaziye- tin aydınlanacağı ümit edilebilir.,, Hlinka partisinin toplantısı Prag, 22(A.A.) — Monsenyör Hlin- kanın idaresindeki muthtariyet taraf tarı populist partinin bürosu dün ak- şam toplanmıştır. Slovenski Hlas gazetesi. bürenun Hodza nezdine beş kişiden mürekkep bir heyet gönderilmesine karar ver- diğini yazmaktadır. Hodza, heyeti 24 hazirenda kabul edecektir.