21 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
——— 21-6-938 Asker Gözüyle Japon Orduları Hsüçan'ı Nasıl Zaptettiler ? Japonlar, üç aydan fazla süren ve her defa muvaffakıyetsizlikle heticelenen mükerrer kanlı taar- Tuzlardan ve sürekli Çetin mücade lelerden sonra, Ksütsehau'u, Pu- kow - Tientsin ve Lunghay demir- yollarının kavuştukları mühim sev külceyşi yeri, nihayet geçen Mayıs ayının 20 sinde alabilmişlerdi. Şhantung vilâyetinin cenubun- daki Japon ordusu, takviye oluna- Tak, 18 Nisanda Pukow - Tientsin demiryolunun doğusundan, Ksüts- chan'ın şimal cephesine taarruz et- miş, fakat 10 gün sonra durakla- miştı. Hattâ 3 Mayısta, takviye &- dilen Çin sağ cenahı, daima muha- faza edebildiği büyük kanalın şi- mal kıyısındaki Talertekwang'dan Şarka doğru taarruza geçti ve ay- ni günde Teishien'in şimalinde 10 ve ertesi gün 5 km. ileriledi. Tantçeheng'e de cenuptan 2 km. yaklaşarak Japon cenahının 3 akın kolunu bu mevkide sardı ve bura- # ile İtsehu arasındaki irtibatı kes ti. Fakat bu Çin (hata taarruzunun dermanı çabuk kesildiğinden, son büyük Japon taarruzunun başladı- ğı 8 Mayısa kadar Hsütsehan şimal ve şarkında, her iki tarafın durum larında bir değişiklik olmadı. Japonlar, Çin harekâtını yeni se ne başında bitireceklerini ümit e- diyorlardı. Halbukifüç ay harbet- tikleri halde henüz Lunghay hat- tını ele geçirememişlerdi. Bundan başka Çin harekâtı için tasarlamış oldukları ordu kâfi gelmedi. Ve müteaddit defalar takviye olun- mak mecburiyetinde kaldı. Son za- manlarda da, Kwantung ordusu- Run mücerrep fırkalarını Mançüri- den Orta Çine getirmeğe ve bun- larıniyerine büyük, masraflar ihti- yarile yeni teşkilât yapmaya mee- bur oldular. Bütün bunlar hükü- metbordu ve ökönemi mahfellerin- de gittikçe artan şiddetli ve tehli- keli mütalea ve münakaşalara se- bep oldu. Bunun için, Japonların, artık ne vasıta İle olursa olsun, bü- yük bir muvaffakıyet kazanmak is temeleri tabii idi Çinliler, daha 8 Mâyıstar evvel, demiryolunun batısında, Tsining dolaylarında, 10,000 kadarlık bir Japon kuvvetinin toplanmakta ve göllerin doğusundan cenuba İlerile mek için hazırlanmakta olduğunu haber aldılar. Ayni zamanda Japon uçakları Çinlilerin elinde bulunan demiryollarına, Çin kuvvetlerinin toplu oldukları yerlere mütemadi taarruzlara başladılar. Bu sırada Çin Mareşali Tsehiang-Kai-Schek Tsütehan civarındaki Çin ordusu- nu 5 yeni fırka ile tekviye etmeyi emretmiş idi. Bu suretle Lunghay hattının doğu kısmında tahaşşüt €- den ve 400,000 den fazla tahmin olunan Çin ordusu üzerinde 150 - 200 Japon uçağı hayli bir tesir yap maktan geri durmadılar; fakat bu kadar tayyarenin bizzat Lunghay hattına ne derecelerde bir ziyan ya Pabildikleri tetkike mühtaçtır. Japonlar, şimalden taarruz için, €eman 10 fırka (takriben 200.000 kişi) toplamışlardı. Bunların hepsi Hsütschan'a cepheden tasrruz et - Miyecekler, bilâkis geniş bir cephe de 5 grup halinde Lunghay hattı- Da yürüyeceklerdi. En sağ cenahta, bir grup Kayfong:şimalinde, Sarı Mehrin şimal kıyısı #üfeli toplarla Çinin içerisinden ge- demiryolunu tahrip edecek ve İç olmazsa bir nehir geçit hareke- ti ile buradaki Çin kuvvetlerini teh dit ve tesbit edecek idi. 2 grup iki kol ile Kweiteh ve Tangachan ü- terine yürüyecek ve buralarda Yanghay hattım tutacak idi, 2 fır- *dan mürekkep olan kuvvetli 3 Kup göllerin batı kıyıları boyunca İruca Hsütsehan üzerine yürüye- *ek idi. Keza ayni derece kuvvetli *lan 4 grup Hantschang ile - Tai- - Sehwang doğusu arasından tsehan'a cepheden taarruz © Ürek ve 8 grup ta Tancheng üze- yede Sinantsereng demiryoluna *k idi. "YAZAN: GENERAL H Hsüçan savaşının nasıl ya pıldığını gösteren kroki Bunlardan başka, cenuptan da, 100,000 Japon dört grup . halinde taarruza iştirak edecek ve bu su- retle Çin orduları Hsütsehan bölge sinde yalnız mağlüp değil, ayni za manda muhasara ve imha edilecek idi. En şarkta, Sotoh Japon müf- rezesi denizle büyük kanal arasın- dan, 28 Nisanda. Yenscheng'e ve 3 Mayısta Kauwantscheu'e varmış ti. Bu müfreze ilk mukavemete Fu ning müstahkem mevkiinde rastla- mış ve burasını 8 Mayısa kadar sü- ren müharebelerle almıştı. Bun- dan sonra, Sarı Nehrin esk! yatağı na doğru yürüyüşe devam etti 2 zayıl grup, büyük kanalın batısın da, göller arasından, Şutsien isti kametinde kendine bir yol açacak idi, Mukaddema, Pengpu'dan de- miryolu boyunca şimale bir hare- ket teşebbüsünde bulunan ve Çin- Wler tarafından mağlüp edilen Ja pon kuvveti, bu sefer 2 fırkaya ib- lâğ edildiklerinden artık Hual neh rini geçecekler ve cenuptan sağ- dan 3. grup olarak şimele, Hsüt- chan, üzerine yürüyeceklerdi. Bu grupun bir kolu Kutsekeng'de şid- detli mukavemete uğradı, Şimal ba ti istikametinde ilerileyen diğer kol gerçi 9 mayısta Mengişehengi al dı, fakat o da, buradaki pek çok ve girift su yollarından maharetle i tifade eden Çinlilerin mukaveme! ne çarptı. Japonların motörlü kı- taları, ileri hareketlerde umumi. yetle büyük güçlüklere rastladılar Japonların, Huai ve Yangise nehir leri arasından, batıya, Tsehau gö- Yü şimâline doğru yürüttükleri kol ordunun (3 fırkadan aşağı deği harekâtı gerçi Hsütsehau taarruzi- Je doğrudan doğruya alâkadar de- gilse de, Japonların genel taarruz harekâtın Garbe doğru örtmek ve korumak için gerekti. Pengpu ile Wuhu arasındaki de- miryolu parçası henüz Çinlilerin e- linde idi ve bunlar, bu hattı Japon lar için dalma tehlikeli olarak kul lanmışlardı. Bü sebeple Japon kol- ordusunun Hotschü'dan Hopei üze- rine taarruzu, hem Japon ordusu- nun, sol yanını koruyacak ve hem de bu demiryolu parçasını ortasın dan kesebilecek idi. Japonların, Lünghay hattına kar şı, 8 Mayısta; Şimalden ve Cenup- tan, müttehit ve tasarlı bir surette başladıkları büyük ölçülü taarruz ile buradaki Çinlilerin vaziyeti teh likeli olmaya başladı. Filvaki Çin- liler, Hsütsehau'u hemen tahliye edemezlerdi. Bilâkis garpten bura- ya takviye kıtaları bile getirildi. Bu sıralarda bütün Lunghay hat tı boyunda bulunan Çin orduları- nın kuvveti 600,000 olarak tahmin olunuyordu. Bunlara karşı 300,000 Japon bulunuyordu ve 100,000 kuv vetinde çok müteharrik olarak teş- kil edilen Japon kıtaları buraya gel mekte idi Şimal Japon ordusunun en doğu cenahında, Tanscheng'den Sinan - 'seheng üzerine yürüyen 2 Japon kolu, Tanscheng'in 20 km. kadar cenubunda, Çinlilerin şiddetli bir taarruzuna uğradılar ve orada, (6-7! misli) faik bir düşmana kar şi mevzi aldılar, Fakat bu sırada Cenup batıdan gelen diğer 2 Çin fırkası ve Şarktan yürüyen Çin sü yarileri bir Japon grupunu hırpa- ismaya ve sarm başlamıştı. Mançuriden yeni getirilen ve mü- cerrep iyi kıtalârdan mürekkep 0- lan bu Japon fırkası, neticede, mo- törlü ve âtli Kıtalatile Çin ihâtasını defettikten başka Çinlileri bozma” ya muvaffak oldu ve 13 Mayısta Lunghay demiryolunun 10 km. şi- maline vardığı zaman burada Çin mukavemetinin zayıflediğini hisset ti. Bu firkanin takriben 30 km. gar- binde, Peisehien üzerinden ilerli- yen Japon grupu, burasın: 15 Ma- s akşamı slmış ve daha cenupla demiryoluna vardığı zaman Çinlile antseheng batı cenubun- i; kanalı karışık ve te bir halde cenuba geçmekte ol duklarını gördü, Bununla beraber, Çinliler bu kanalı anudane müda- faa ettiler ve bu'sebeple Japonlar bü su yolunu ancak 20 Mayısta go- çebildiler. Ayni gün öğleden sonra Şarktaki fırkanın müteharrik ileri kıtaları Sutsien hesabına girdi- ler, Ayni zamanda, Lienyunkang W- manına yani Lunghay demiryolü- nun Sarı denizdeki sonuna, deniz Piyadesi çıkarılarak hattın burası da tutuldu. Büyük kanal ile Sarı nehrin eski yatağı arasında 'artık herhangi mühim bir mukavemet gösterebilecek bir Çin kuvveti kal mamıştı. Bununla beraber Cenup Japon ordusunun Şark cenahı, Hun gtsa gölünün şimaline geçmek im- kânını bulamadı. Bu sirada Japon ordularının ba- $ı cenahlarında kati muharebeler oluyordu. Şimal ordunun 3 grupu 55 km. genişliğindeki TschengWu- Yutai hattında Çinlilerin şiddetli mukavemetine uğradı ve ancak üs tün bir topçu yardımlle burasım 14 Mayısta yarabildi; Çinlilerden 8 ha fif topla 30 lâğım topu aldı. Bura- da Çin ricati başlar başlamaz, Ja- ponlar dış cenah etrafından Lung- hay hattına motörlü kıtalar yolla dılar, Bu kıtalardan biri, evvelâ, Tan- gschau'da demiryolunu tuttu; fa- kat 15 Mayısta tardedildi. 2 gün sonra, sağcenablarile Tengsien'e ilerileyen Japonlardan 2000 kişilik bir kuvvet Kwangko istasyonuna taarruz etti. Fakat Lunghay hattı, Hsütchau batısında, 18 Mayısa ka- dar, henüz şimal Japon ordusunun eline geçememişii, (Arkası: Sayfa 8, sütun 8 te) «ZAN ze e ei Cenuhi Çindeki Kanton şehri, Çin - Japon harbinin başlamasındanberi 800 kere bombardıman edilmiş- tir. Son bombardımanların biri sırasında bir Çin evi, bu resimde görüldüğü şekilde hurdahaş olmuştur. a Hâdiseleri — i wi EN Amerika hükümeti donanmasına yeni bir tayyare zırhlısı kattı, Enterprise İsveçte kadınlar muhtemel bir harp adını taşıyan bu zırhlı 20,000 tonluktur ve 100 tayyareyi barındırabilmektedir İspanya harbine iştirâk eden İtalyan teyyarelerinden bir grup uçuş halinde Bir Amerikan tayyare bataryasının gece talimi. Bombardıman t: rinin Okyanusu geçmeleri ihtimi Amerikanın tayyare müdafaasını ö- zami derecede inkişaf ettirmesine saik olmuştur. esnasında İkinci hat hizmetlerinde çalişmak üzere talimler yapıyorlar. Ispanya harbine General Franko hesabına işürük eden avcı tayyarele- rinden biri bir isabet neticesinde düşerken pilot gi atlıyarak kurtulmuştur.
